کوهنوردی
گروه کوهنوردی
یک گروه کوهنوردی سازمانی (معمولا مردمنهاد (سمن)) است که با اهداف ورزشی و معمولاً تحت مجوز و نظارت فدراسیون کوهنوردی کشور و هیاتهای کوهنوردی در استانها فعالیت میکنند. یک گروه کوهنوردی ممکن است با مجوز موقت از هیات استان فعالیت محدود نماید ولی گروههای کوهنوردی فاقد مجوز و نیز فاقد نظارت به هیچ وجه قابل اطمینان نبوده و در صورت بروز مشکلات - عدیدهای که در برنامههای کوهنوردی بعید نیست - پیگیری موضوع بسیار دشوار خواهد بود.

هر گروه باید دارای یک کادر اجرایی مسئول در زمینههای فنی، امدادی، مالی و... باشد که در حیطه کاری خود دارای مهارت و تجربه و نیز تعهد باشند. معمولا گروههای کوهنوردی برنامههای آتی خود را در تقویمهایی ششماهه و یا یکساله تدوین نموده و در دسترس علاقهمندان قرار میدهند.
ماهیگیری
ماهیگیری یا ماهیگیری به شکار ماهی از آب با قلاب، تور یا هر ابزار دیگری میگویند. به کسی که ماهی میگیرد ماهیگیر یا ماهیگیر میگویند.
انواع ماهی گیری
ماهی گیری به دو دسته کلی ماهی گیری تجاری و ماهی گیری تفریحی تقسیم می شود.
ماهی گیری تجاری به دو صورت سنتی (غیرصنعتی) و صنعتی انجام می شود .
ماهی گیری تفریحی به دو روش ماهی گیری ورزشی و ماهی گیری غیرورزشی(سنتی) انجام می شود.
ماهی گیری تجاری
ماهی گیری ای که به منظور تامین درآمد از طریق فروش مستقیم ماهی، تولید فرآورده های دریایی یا تامین مواد اولیه صنایع مرتبط انجام می شود ماهیگیری تجاری نام دارد. در این روش ماهی گیری در مقیاس وسیع اما با توجه به محدودیت های روش و قوانین انجام می گیرد.
ماهیگیری سنتی
در روش سنتی معمولا از تور برای صید ماهی استفاده می شود . یکی از این روش ها نصب تورهای عمودی به صورت ثابت در طول خط ساحلی است که با استفاده از جزر و مد آب دریا باعث گیرافتادن ماهی در تور می شود.
روش دیگر استفاده از تورهای بزرگ در سطح یا کف دریاست . این تورها ممکن است در یک ناحیه دریا پهن شده یا توسط کشتی در مسیر مشخصی کشیده شود.
ماهی گیری صنعتی
ماهی گیری صنعتی به وسیله روش های نوین مانند استفاده از رادار، سونار، تصاویر ماهواره ای و تجیهیزات پیشرفته مکانیکی مانند تورهای هدایت شونده، جرثقیل های بزرگ و دستگاه های مکش انجام می گیرد.
بسیاری بر این غقیده اند که این روش ماهی گیری برای محیط زیست و تنوع موجودات آبزی بسیاز زیان بار است . اما در مقابل عده ای معتقدند که این روش یکی از راه های جلوگیری از کمبود غذا در بسیاری از کشورهای فقیر و در حال توسعه و همچنین مناسبترین روش برای جایگزینی محصولات دریایی بجای گوشت قرمز در رژیم غذایی انسان هاست .
ماهی گیری تفریحی
ماهی گیری تفریحی به منظور سرگرمی، ورزش، کسب لذت، زندگی در طبیعت و ... انجام می گیرد.
ماهی گیری ورزشی
در این روش که طی دهه های گذشته در اکثر نقاط دنیا توسط ماهیگیران شناخته شده است، بر خلاف ماهی گیری تفریحی سنتی دیگر ماهی گیری بر مبنای نصب نوع خاصی از طعمه و انتظار نیست. بلکه از روش های واکنشی ماهی به طعمه یا شکار در حالت طبیعی استفاده می شود . از نمونه های این روش می توان به صید با لانسه، پشه، لور، قاشقک ، ماهی گیری با نیزه و طعمه زنده اشاره کرد.
روش های ماهیگیری آسیب رسان به محیط زیست
ماهی گیری با برق
ماهی گیری با انفجار
ماهی گیری با سم یا مواد شیمیایی
ماهی گیری با تور های عرضی روخانه ای
خودرو
خودرو همچنین اتومبیل یا ماشین و به زبان فارسی دری «موتِر» به وسیله نقلیه چرخداری گفته میشود که موتور خود را حمل میکند.
خودرو به وسایلی گفته میشود که بدون ارتباط با وسیله دیگر و به کمک نیروی ماشینی خود، قادر به حرکت باشد.
دید کلی
اصولاً برای تمام وسایلی که دارای منبع قدرت باشند و به خودی خود بتوانند حرکت کنند، میتوان واژهٔ خودرو را بکار برد. لیکن کاربرد این واژه در زبان ما دارای محدوده مشخصی است که معمولاً به وسایل متحرکی گفته میشود که همگی دارای حرکت بوده و با زمین در تماس هستند.
دوچرخه
دوچرخه یا بایسکل یک وسیله نقلیه پدالی است که با نیروی انسان حرکت میکند. دوچرخه دارای دو چرخ متصل به یک شاسی است که یک چرخ در جلو و یک چرخ در عقب قرار دارد. بنا بر ضابطه اتحادیه جهانی دوچرخهسواری زین دوچرخه باید در سطحی بالاتر از پدالها قرار گرفته باشد.
مزایای استفاده از دوچرخه
امروزه همه انسانها مزایای تحرک و فعالیتهای بدنی را می دانند. بنا برتجربیات افراد فعال، سالم تر و شاداب تراز مردم عادی زندگی میکنند. ، علاوه بر این آنها در مقابل تنشهای روانی و بسیاری از بیماریها و مشکلات زندگی تحمل و مقاومت بیشتری دارند.
پیشرفت تکنولوژی و توسعه ماشین آلات، علارغم تمامی مزایای خود، موجب شده که زندگی انسانها، کم تحرک تر و ساکن تر شود و این نداشتن تحرک و فعالیت عضلات و ماهیچهها موجب به سستی آنها می شودو عواقب نامطلوبی در بر خواهد داشت. در صورتی که جلوگیری از بروز این آسیبها بسیار راحت است. خوشبختانه امروز به دلیل تغییر نگرش و احساس نیاز به داشتن زندگی سالم تر و شاداب تر، هر روزه به شمار افرادی که به ورزش روی میآورند بیشتر میشود. نکته مهم این است که با توجه به تفاوتهای اساسی افراد به لحاظ قدرت، استقامت و انعطافپذیری بدنی هر فرد ابتدا بایداز وضعیت جسمانی خود آگاه شود و سپس ورزش مناسب با بدن خود را انتخاب نمایید. یکی از ورزشهایی مفرح و پر طرفدار در میان همه اقشار جامعه دوچرخه سواری است که در اینجا اندکی به آن میپردازیم.
دوچرخه سواری یکی از ورزشهایی است که به آسانی میتوان به آن دسترسی داشت و جایگزین مناسبی برای خودروهای شخصی است به ویژه دوچرخههای برقی که همانند خودرو سریع و بدون خستگی است. دوچرخه نیاز به مصرف سوخت ندارد از این رو کمک شایانی به کاهش آلودگی هوا میکند. دوچرخه سواری یک تمرین و ورزش هوازی محسوب میشود که موجب استقامت قلب و عروق میشود. این ورزش یک فعالیت منظم است که تأثیر بسیار مثبتی در تناسب قسمت بالای پا و مچ پا دارد و موجب تقویت ماهیچههای اطراف زانو و پشت ران، مفاصل زردپی- لیگافتها، ماهیچههای چهارسر ران، همتسرینگ ولگن میشود. اکثر فعالیتهای ورزشی که دارای ریتم منظم و هماهنگ هستند مانند دویدن و دوچرخه سواری، موجب تقویت و بهبود عملکرد سیستم قلبی و تنفسی میشوند. بسیاری از افرادی دوچرخه سواری را یک ورزش تکمیلی برا ی دو می دانند کنند. علاوه بر این دوچرخه سواری به انجام فعالیتهای کششی نیز یاری می رساند.
اجزاء و قطعات
دوچرخه دارای پنج جزء و یا در واقع پنج سامانهٔ فرعی به شرح ذیل است:
سیستم انتقال قدرت: وقتی که ما رکاب میزنیم به چرخ عقب نیروی مکانیکی وارد میسازیم. در نتیجه چرخها حرکت و دوچرخه متحرک میشود.
سیستم برق رسانی: شامل دینام است که وقتی ما رکاب میزنیم سردینام آن که درآهنربای دینامی که یا به چرخ جلو یا به چرخ عقب وصل است؛ میباشد به حرکت در میآید و در شب نور ایجاد میکند.
سیستم هدایت و ترمز: این سیستم شامل فرمان و ترمز دوچرخهاست.
بدنه یا اسکلت دوچرخه: وظیفهٔ این سیستم نگهداری و به هم پیوستن قسمتهای مختلف دوچرخه به هم است. ای سیستم شامل یک لولهٔ افقی؛ دو لولهٔ زیر زاویه و زین است.
سیستم هشدار دهنده: شما هم با بوقهای برقی و شیپوری و زنگهای معمولی دوچرخه هاآشنا هستید. به این مجموعه سیستم هشدار دهنده میگویند.
قایق
قایق گونهای از شناورها است.
قایق معمولاً از کشتی کوچکتر است. برپایه یکی از تعریفها، قایق شناوری است که قابل حمل توسط کشتی باشد. قایق در اصل تشکیل شده از یک ساختار شناوری به نام بدنه و یک ساختار پیشرانش، گاه برای آن عرشهای هم میسازند. پیشرانش قایق میتواند بهوسیله پارو، بادبان، پدال، چرخپرههای بخار و یا موتور باشد.
کامیون
کامیون (به فرانسوی: Camion)، یکی از وسایل نقلیه موتوری باری است که قسمت بارگیر آن به صورت پیوسته به کشنده متصل است. از کامیون بیشتر برای حمل کالا و مواد سنگین استفاده میشود و به عنوان ماشین آتش نشانی نیز استفاده میشود. کامیونها ظرفیت حمل ۶ تن بار یا بیشتر را دارند.
کشتی
کشتی شناور بزرگی است که برای حمل مسافر و بار بر روی آبهای آزاد یا رودخانه و دریاچههای پهناور استفاده میشود.
از دیگر شناورها میتوان از قایق، بارج، لنج و زیردریایی نام برد، با این همه، وسایل دیگری نیز هستند که میتوان به فهرست فوق افزود: کایاک، کرجی، کانو،...
به کشتیهای نظامی اغلب ناو گفته میشود.
قطارشهری
قطار شهری یا مترو نام سامانه قطارهای مسافربری داخل شهری است. مترو و یا قطار شهری میتواند در زیر یا بر روی سطح زمین و بر روی ریل مخصوص خود حرکت کند. مترو در کم شدن مشکل ترافیک و نیز آلودگی هوا در کلانشهرها بسیار موثر است.
موتورسیکلت
موتورسیکلت که به اختصار به آن موتور نیز گفته میشود، وسیله نقلیهای دو چرخ و موتوردار است.
موتور سیکلت همانند دوچرخه دو چرخ دارد اما بجای پدال همانند اتوموبیل دارای موتور احتراقی است.
زنبورداری
زنبورداری به فرآیندی برای نگهداری و تولید زنبور عسل برای بدست آوردن فراوردههایی همچون عسل، موم و دیگر تولیدات مرتبط گفته میشود. محلی که در آن زنبورها نگه داشته شده اند کندو (عسل) نامیده می شود.
شکار
شِکار یا نخجیر به معنی کشتن یا به چنگ آوردن موجودی زنده توسط موجود زندهٔ دیگر است. به شخصی که این کار را میکند، شکارگر یا نخجیربان گویند.
شکار جانوران توسط انسان، برای تجارت، (فروش پوست و مو، استخوان و عاج، گوشت و دیگر اجزای بدن شکار) و یا برای تفریح (یا به اسم ورزش) انجام میشود.
شکار جرگه، که گاه در گذشته شکار قمرغه نامیده میشد، نوعی از شکار است که در آن مردم بسیاری نخجیر را احاطه نمایند تا حیوان به سمت شکارچی رانده شود. و در هند به این نوع شکار هتهجوری گویند.
شکار در اسلام
در سلام شکار حیوانات برای استفاده به عنوان خوراک حلال است اما شکار به منظور تفریح حرام است.
بازی ویدئویی
بازیهای رایانهای یا ویدئویی نوعی سرگرمی تعاملی است که توسط یک دستگاه الکترونیکی مجهز به پردازشگر یا میکرو کنترلر انجام میشود. بسیاری از بازیهای رایانهای به دلیل تولید تصویر متحرّک با قابلیت نمایش روی صفحه تلویزیون یا نمایشگر رایانه، بازی ویدئویی نیز محسوب میشوند. تعداد مخاطبان بازیهای رایانهای در سالهای گذشته افزایش چشمگیر داشته و این بازیها به یکی از پر هوادارترین سرگرمیهای موجود تبدیل شدهاند.
گونههای بازیهای ویدئویی
بازیهای رایانهای بر اساس شیوه انجام بازی و حالت گرافیکی به گروه (ژانر) های زیادی از جمله موارد اشاره شده در فهرست زیر بخش میگردند:
آموزشی تعلیمی Educational
اتومبیلرانی Driving games
مسابقه اتومبیلرانی Racing
راهبردStrategy
راهبرد نوبتیTurn Based Strategy
راهبرد بیدرنگReal Time Strategy
بازی اکشن-ماجرایی Action-Adventure
مخفی کاری Stealth Action
ترس و بقا Survival Horror
اینترنتی Online games
سکوییPlatformers
تیراندازی Shooters یا Shoot'em Up
تیراندازی سوم شخص Third Person Shooters
تیراندازی اول شخص First-person shooters
شبیهسازیSimulation
شبیهسازی فضایی Space simulation
ضرباهنگیRhythm games
ماجراییAdventure
مبارزهای Beat 'em up/Fighting
معمایی Puzzle
نقش آفرینی (ایفای نقش) Role-Playing Games
نقش آفرینی غربی، آمریکایی یا کامپیوتری Computer RPG
نقش آفرینی کنسولی یا ژاپنی Japanese RPG
ورزشی Sports
پیجال - هزارتو (لابیرینتی) Maze games
اکشن
اهمیت بازیهای ویدئویی
تاثیر گذاری: تأثیر گذاری بالای این گونه بازی روی مخاطب، این بازیها را به یک ابزار با استعداد بسیار بالا برای آموزش، آگهی، ترویج مذاهب، سو استفاده سیاسی، شستشوی مغزی و... تبدیل کردهاست. بسیاری از دولتها بازیهای رایانهای را به دلیل احتمال تحریک کودکان و نوجوانان و ترویج خشونت محدود کردهاند.
سود آوری: امروزه صنعت تولید بازیهای رایانهای به یک عرصه سود آور تبدیل شدهاست و شرکتهای بزرگ تولید کننده این گونه بازیها هر سال سود هنگفتی به دست میآوردند، به گونهای که در سال ۲۰۰۴ میزان سود خالص سالانه به دست آمده از صنعت بازیهای رایانهای به مرز ۱۰ میلیارد دلار رسید و سود حاصل سالانه به دست آمده از هالیوود (نه و نیم میلیارد دلار) را پشت سر گذاشت.
سر گرم کننده بودن: بازیهای رایانهای بر خلاف بیشتر سر گرمیهای دیگر، تعاملی بوده و از این رو جذاب تر هستند.
اعتیاد: عدهای از محققین بازیهای رایانهای را اعتیاد آور و خطرناک قلمداد میکنند. هر چند این مساله ثابت نشده است؛ اما شواهد موجود نشان میدهد تعدادی از علاقمندان به بازیهای رایانهای به طرز غیر طبیعی به این سرگرمی وابسته شده و از زندگی عادی خود باز میمانند.
تحقیقات نشان داده بازی های ویدثویی باعث افزایش هوش میشوداما باعث ایجاد خشونت نیز میشود.
برنامهنویسی
برنامهنویسی رایانه در فرهنگ واژه غیر متخصّصین ممکن است به تمام پروژه ساخت نرمافزار یا برنامهٔ رایانهای گفته شود. با این همه برنامهنویسی تنها بخشی از فرایند توسعهٔ نرمافزار یا برنامه رایانهای است. اهمیت، توجه و منابع اختصاص داده شده به برنامهنویسی، بسته به ویژگیهای مشخص شده محصول و خواست افراد درگیر در پروژه و کاربران و در نهایت شیوهٔ انتخاب شده مهندسی نرمافزار متغیر است.
برنامه نویسی رایانه (که اغلب به طور کوتاه برنامه نویسی نامیده میشود) فرآیند سوق دادن ساختار اصلی یک مسأله محاسباتی به برنامه ای قابل اجرا است. این کار مستلزم فعالیتهایی همچون تحلیل و درک مسأله است و عموما حل چنین مسایلی منجر میشود به ایجاد یک الگوریتم، بازبینی نیازمندیهای الگوریتم که شامل صحت و میزان منابع مصرفی است، پیادهسازی (که معمولا به عنوان کدینگ از آن یاد میشود) این الگوریتم در یک زبان برنامه نویسی مقصد، تست کردن، اشکال زدایی، نگه داری کد منبع، پیادهسازی سیستم ساخت(build system) و مدیریت مصنوعات مشتق شده مانند کد ترجمه شده به زبان ماشین برنامه های کامپیوتری. الگوریتم اغلب تنها به شکل قابل تجزیه و تحلیل برای انسان و قابل استدلال با منطق نمایش داده میشود. کد منبع به یک یا چند زبان برنامه نویسی(مانند JavaScript ،Smalltalk ،Python ،Java ،C# ،C++ ،C، و غیره) نوشته شده است.
الکترونیک
الکترونیک دانش مطالعهٔ عبور جریان الکتریکی از مواد مختلف - مانند نیمهرساناها، مقاومتها، القاگرها و خازنها و آثار آن است. الکترونیک همچنین به عنوان شاخهای از فیزیک نظری شناخته میشود. طراحی و ساخت مدارهای الکترونیکی برای حل مشکلات عملی، قسمتی از مباحث موجود در مهندسی الکترونیک را تشکیل میدهد.
در برخی موارد مطالعه المانهای جدید نیمهرسانا و فنآوریهای نزدیک به آن، شاخهای از فیزیک در نظر گرفته میشود. .
ربات
رُبات دستگاهی الکترو-مکانیکی برای انجام وظایف گوناگون است. یک ماشین که میتواند برای عمل به دستورهای گوناگون برنامهریزی گردد و یا یک سری کارهای ویژه انجام دهد. به ویژه آن دسته از کارها که فراتر از تواناییهای طبیعی و سرشتی بشر باشند. این ماشینهای مکانیکی برای بهتر به انجام رساندن کارهایی چون احساس کردن، دریافت نمودن و جابجایی اشیا یا کارهای تکراری مانند جوشکاری فراوری میشوند.
تبارنامه
تبارنامه یا شجرهنامه یا دودمانه یا نسبنامه فهرست منظمیاست که نسبت افراد با یکدیگر را نشان میدهد؛ رایجترین این نسبتها، نسبت پدر و فرزندیاست. در این گونه تبارنامه، در یک خانواده، نام پدران و فرزندان را به ترتیب پشت سر هم قرار میدهند. دوره زندگی هر فرد را تا وقتی که جای خود را به دیگری بدهد، نسل مینامند که واژه آن به معنی فرزند است.
تبارنامه فقط دربردارنده فهرست پدران و فرزندان نیست بلکه برادران را نیز میتوان در آن نشان داد. مثلاً پس از گذشت یک نسل، برادران برای نسل بعدی به صورت عمو درمیآیند. در تبارنامه پدران و فرزندان پشت سرهم قرار میگیرند؛ در حالی که برادران در یک ردیف در کنار هم واقع میشوند.
یک تبارنامه دربرگیرنده گروهی از انسانهاست که با یکدیگر پیوند خویشاوندی دارند. در وهله اول، تبارنامه بیانگر نسبت انسانها با یکدیگر است. نسبنامه سادهترین وسیله برای نشاندادن روابط افراد خویشاوند اعم از خویشاوندان نسبی و خویشاوند سببیاست.
از آنجا که هر فرد دارای یک تاریخ تولد و یک تاریخ مرگ است، یا فرمانروایان برای مدتی معین حکمروایی میکنند، تبارنامه آسانترین راه برای نشان دادن ترتیب افراد، فرمانروایان و حاکمان است. واژه سلسله به معنی زنجیر، بر اساس تبارنامه برای پادشاهانی استفاده میشود که مانند حلقههای زنجیر با یکدیگر مربوط و متصل هستند. این ارتباط و اتصال، در تبارنامه، نمود مییابد.
تبارنامهها چهارچوبه مناسبی برای ارائه و شناخت رویدادهای تاریخی هستند. دومین کاربرد تبارنامهها، بازشناسی افراد همنام از یکدیگر بودهاست. یادگیری از این روش بازشناسی هنوز در بین عربها وجود دارد که برای مشخص کردن افراد از نام پدرشان استفاده میکنند؛ مثلاً میگویند فلان بن بهمان یا فلانة بنت بهمان. در بین عربها استفاده از کنیه نیز رایج است؛ معمولاً یک مرد خود را به اسم فرزند خود میشناساند مثلاً خود را ابوفلان میداند. یک زن نیز خود را به اسم بزرگترین فرزندش ام فلان میخواند.امروزه در بسیاری از کشورها، برای شناسایی افراد، در کنار نام از نام خانوادگی استفاده میکنند.
تبارنامهها ممکن است درست نباشند؛ به ویژه در مواردی که گذشت زمان و مرور ایام باعث فراموش شدن نامهای افراد یک خاندان میشود.
تبارنامههای جعلی، تبارنامههایی هستند که در آن شخص خود را به دروغ به خاندان بزرگی منتسب کردهاست؛ مثلاً امویان خود را با خاندان بنی هاشم خویشاوند می دانسته اند. در حالی که امیه جد امویان برده ای بود که از کودکی در خانه عبد شمس برادر هاشم زیسته و به همین سبب فرزند خوانده او محسوب شد. در بعضی از دورانها نیز که فرهنگ رایج حکومت را حق کسان خاصی میدانستهاست، این تحریف در تبارنامهها روی میدادهاست. گاه نیز برای اتحاد بین خانوادهها، دو قبیله ادعا میکردهاند که نیای آنها یکیاست. تبارنامههای اساطیری، تبارنامههایی هستند که شواهد تاریخی صحت و درستی آنها را تأیید نمیکند؛ مثلاً این که اسحق پسر ابراهیم یا اسفندیار پسر گشتاسب بود.
دانش مطالعه تبارنامهها را نسبشناسی یا تبارشناسی مینامند.
تبارشناسی
تبارشناسی یا نسبشناسی یا نسل شناسی(در یونانیγενεά λόγος و در عربی علم الأنساب به معنی "دانش نسبها" ) دانستن تبار اشخاص و مطالعه نسبنامه را گویند. تبارشناسی، در هر زمانی اهمیت بسیار داشتهاست زیرا روابط اجتماعی و سیاسی بر اساس خویشاوندی بودهاست (واداشتن یهودیان به ترک اروپا= صهیونیسم، پانترکیسم و پان عربیسم نمونه های بارز آن در حال حاضر است).
در جامعههایی چون یونان باستان که اشراف قدرت را در دست داشتند، اصالت خون بسیار اهمیت داشت. در روم باستان، با حفظ تبار افراد، طبقات جامعه مشخص میشد؛ یعنی اشراف و طبقات آریستوکراسی از طبقات پست جدا میشدند. افرادی، نسبنامه افراد را مورد بررسی قرار میدادند؛ چنانکه شغل یا مقام، با تبار او مطابقت نداشت، وی را وادار میکردند شغل و مقام خود را تغییر دهد.
در میان عربها، شناخت نسب اهمیت داشت و در رجزخوانی مورد توجه بود. بر اساس همین تبارشناسی، اتحاد قبایل به وجود میآید. تبارشناسان در بین عرب، نسابه خوانده میشدند. بعدها، با ظهور اسلام، مقامی به نام نقیب پدید آمد که تبار خاندانهای مهم را شناسایی میکرد. کتابهای مهمی در زمینه تبارشناسی، در جهان اسلام نوشته شدند؛ از آنجمله کتاب الأنساب نوشته کلبی و الفصولالفخریه نوشته ابنعنبه است.
امروزه با دگرگونیهایی که در جامعهها، به ویژه پس از انقلاب صنعتی پدید آمدهاست؛ بر اهمیت این دانش افزوده شدهاست. جابهجایی فراوان گروههای انسانی و دگرگونی در وضعیت و موقعیت زندگی خانوادگی، در اسرائیل و بالکان نمونه بارز آن است. امروزه حفظ انساب و مطالعات تبارشناسی آسانتر از گذشته انجام میپذیرد؛ مؤسسات ثبت احوال و صدور شناسنامه و نگهداری سوابق شناسنامهای چون تاریخ تولد، ازدواج، طلاق و مرگ در دفاتر مخصوص این کار را آسان کردهاست. امروزه نسبشناسی در مسائل حقوقی و کشف هویت اهمیت بسیار دارد. مورخان در تحقیقات تاریخی و دینشناسان در تحقیق علوم دینی به تبارشناسی اهمیت میدهند.
لیزر
واژه لیزر (به انگلیسی: Laser) مخفف عبارت «Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation» به معنی «تقویت نور به روش گسیل القایی تابش» است.
لیزر ابزاری است که نور را به صورت پرتوهای موازی بسیار باریکی که طول موج مشخصی دارند ساطع میکنند. این دستگاه از مادهای جمعکننده یا فعال کنده نور تشکیل شده که درون محفظه تشدید نور قرار دارد. این ماده پرتو نور را که به وسیله یک منبع انرزی بیرونی (از نوع الکتریسیته یا نور) به وجود آمده، تقویت میکند.
نخستین بار طرح اولیه لیزر (میزر) را انیشتن داد. کار لیزر به این گونهاست که با تابش یک فوتون به یک ذره (اتم یا مولکول یا یون) برانگیخته، یک فوتون دیگر نیز آزاد میشود که این دو فوتون با هم، هم فرکانس هستند. با ادامه این روند شمار فوتونها افزایش مییابد که میتوانند باریکهای از فوتونها را به وجود بیاورند.
لیزر از نظر ماهیت هیچ تفاوتی با نور عادی ندارد و خواص فیزیکی لیزر، آن را از نورهای ایجاد شده از دیگر منابع متمایز میسازد. از نخستین روزهای تکنولوژی لیزر، به خواص ویژه آن پی برده شد که خود این خواص بستری عظیم برای کاربردهای وسیع این پدیده در علوم گوناگون به ویژه صنعت و پزشکی ایجاد کردهاست. پیشرفت دانش بدون تکنولوژی لیزر امکانپذیر نیست.
شاید مهمترین بخش فیزیک اتمی، بحث فیزیک لیزر باشد. با دادن انرژی به الکترونهای یک اتم میتوان آنها را به مدارهای بالاتر برد. اما این خانه جدید برای الکترونها جایگاه چندان پایداری نیست و الکترونها ترجیح میدهند با پس دادن انرژی به مدار اصلی خود برگردند. این انرژی به صورت یک فوتون با فرکانس مشخص آزاد میشود. یعنی یک واحد انرژی. نور از همین فوتونها ساخته میشود. پس اگر با تعداد زیادی از اتمها همزمان این کار را انجام دهیم، میتوانیم پرتو نوری تک فرکانس ایجاد کنیم. علاوه بر اینکه با روشها و دقتهایی میتوان پرتوهای هم فاز تولید کرد. این پدیده اساس تولید پرتوهای لیزر است. ویژگیهای منحصربفرد لیزر آن را از نورهای دیگر متمایز میسازد که در هیچ منبع نور دیگری یافت نمیشود. لیزر چهار ویژگی دارد:
همدوسی
تک رنگی
واگرایی کم
موازی بودن پرتو
آبمیوه
آبمیوه (به انگلیسی: Juice) مایعی است که بطور طبیعی از میوه و یا سبزیجات تهیه میشود. آبمیوه از فشردن میوه و سبزیجات و یا خیساندن آن بدون استفاده از حرارت و یا حلال تهیه میشود. مثلا آب پرتقال از عصاره پرتقال تهیه میشود. آبمیوه را میتوان در منزل از میوه و سبزیجات تازه با کمک دستگاههای آبمیوه گیری دستی و یا الکترونیکی تهیه نمود.
در آبمیوههایی که در بازار عرضه میشوند، معمولاً فیبر و یا تفاله میوه، از آب آن جداست. ولی گاهی آب پرتقال تازه بهمراه تفاله آن در بازار عرضه میشود. آبمیوه گاهی بصورت غلیظ، گاهی بصورت منجمد تهیه میشود و گاهی نیز مصرف کننده باید کمی آب، به آبمیوه بیفزاید تا غلظت طبیعی خود را بازیابد. پر مصرفترین انواع آبمیوه شامل، آب سیب، پرتقال، گریپ فروت، آناناس، گوجه فرنگی، انبه، هویج، انگور میباشند. امروزه مردم ترجیح میدهند آب تعداد متنوعی از میوهها را با یکدیگر ترکیب نموده و مصرف نمایند. امروزه فروش آبمیوهای که فقط از یک میوه تهیه شود بسیار کمتر از آبمیوهای میباشد که از ترکیب چند میوه تهیه شدهاست.در تولید آب میوه برای افزایش قوام و نیز خواص تغذیه ای و بهبود احساس دهانی و طعم از استابیلایزرها استفاده میکنند.
فواید آبمیوه
آبمیوه غالباً برای حفظ سلامتی مصرف میشود. مثلا آب پرتقال حاوی ویتامین c میباشد و یا آب آلو در هضم غذا کمک میکند. مصرف آبمیوه اخیرا در بسیاری از کشورها افرایش یافتهاست. زیرا آبمیوه بعنوان منبع طبیعی در بهبود سلامتی محسوب میشود و همچنین در مقایسه با گذشته مردم به بالا بردن میزان سلامتی شان اهمیت بیشتری میدهند. مصرف زیاد آبمیوه میتواند باعث بالا رفتن قند و ابتلا به دیابت شود. و همچنین باعث افزایش وزن نیز گردد.
آش
آش یکی از از غذاهای اصیل ایرانی است که تقریباً در تمام ایران پخته میشود. آش چندین نوع است از جمله آش رشته، آش ماست، آش شله قلمکار، آش جو، آش دوغ و.... سادهترین آن آش رشتهاست و از سبزیجات، حبوبات و رشته و کشک تشکیل شده و از سیر داغ، پیاز داغ و نعناع داغ برای تزیین آن استفاده میکنند.
آشپزی
آشپزی عمل آمادهکردن مواد غذائی برای مصرف است. این اصطلاح معمولاً به معنی محدودتری به کار میرود، که اِعمال گرما به غذا برای تغییر شیمیایی طعم، بافت، ظاهر، و یا خواص غذایی آن است. وقتی انسان در هزاران سال پیش آتش را کشف کرد، آشپزی ویژگی فرهنگی بسیار رایجی شد. هر کشور برای خود نوع خاصی از آشپزی را دارد که بسیار متنوع و گوناگون است. مثلاً کشورهای آسیای میانه غذاها و طرز پختشان شبیه هم است همین طور کشورهای اروپایی و آمریکایی.
دسر
در فرهنگ های سراسر جهان، پیغذ یا دسر – که معمولا در پایان یک وعده ی غذایی مصرف می شود- به طور معمول جزو مواد غذایی شیرین می باشد. واژهٔ دسر از واژه فرانسوی کهن " desservir " به معنی جمع کردن روی میز گرفته شدهاست. دسر های مشترک غربی عبارت ان از : " کیک، کلوچه، میوه، ژله، بستنی، فالوده، پودینگ، ماست، بیسکویت، شیرینی، پای ها و آبنبات ها " تنوع دسر ها را می توان در سراسر جهان یافت. از جمله روسیه که در هنگام صبحانه از دسر های بسیار متنوعی استفاده می کنند.در برخی کشور ها برای مصرف کردن دسر از قاشق مخصوصی استفاده می کنند که اندازه ی آن بین اندازه ی یک قاشق چا ی خوری و یک قاشق معمولی است.
سالاد
سالاد (به فرانسوی: Salade) غذایی است که قبل از غذا به عنوان پیشغذا، بعد از غذای اصلی به عنوان یک وعده مجزا، همراه با غذای اصلی، یا خود به عنوان یک وعده غذای اصلی مصرف میشود.
واژه (Salade) در زبان فرانسه از کلمهای لاتین با عنوان (Salata) به معنی شور و نمک اندود شده ریشه میگیرد.
تاریخچه
در بیش از دو هزار سال پیش، ایرانیها بر روی سبزیجات روغن و سرکه می ریختند و آن را میل می کردند، از طریق جنگهای ایران و روم این رسم به اروپا رفته و در آنجا دچار تحولاتی شد. در آغاز قرن بیستم و دنیای صنعتی و روند مصرف غذاهای آماده، سالاد نیز به همین ترتیب وارد سبد غذایی گردید، هرچند در ابتدا این امر در آمریکا آغاز شد لیکن امروزه در سراسر جهان، سالاد به صورت تجاری در سوپرمارکتها به فروش می رسد. با جا پیدا کردن این نوع غذا در میان عامه مردم امروزه حتی در برخی رستورانها و هتل ها، جایی به نام سالاد کده (یا سالاد بار) دارند که در آن انواع سالاد برای خوردن عرضه می شود.
سوپ
سوپ (به انگلیسی: Soup)، مایعی خوارکی و گرم میباشد، که از مواد غذایی مختلف نظیر آب، سبزیجات، گوشت، گوشت چرخکرده، روغن، ادویه، نمک خوراکی و دیگر افزودنیها تهیه میشود. علاوه بر این، سوپ به صورت خورشی پیشغذا برای باز شدن اشتهای افراد سرو میشود. به طور کلی سوپها به دو نوع کلی تقسیم میشوند:سوپهای رقیق، سوپهای غلیظ
در اصل سوپها در گذشته خود غذایی کامل بودهاند که اساس آنها برپایه، گوشت قرمز، گوشت ماکیان، گوشت خوک یا ماهی بوده است. شکل فعلی سوپ و مواد تشکیلدهندهٔ آن قدمت چندانی ندارد و به قرن ۱۹ باز میگردد.
شیرینی
شیرینی به ماده غذایی اطلاق میگردد که ماده اصلی آن شکر یا پودر قند یا قندهای مصنوعی باشد و در تعریف آنقدر گسترده است که شکلاتها را هم در بر میگیرد. در اغلب شیرینیها، آرد و تخممرغ ماده اصلی دیگری علاوه بر مادهٔ شیرین کننده بشمار میآیند.
کباب
کَباب یکی از معروفترین غذاهای مورد علاقه مردم خاورمیانه، بیشتر ایران و قفقاز است که در تهیه و پخت بیشتر کبابها از گوشت قرمز بره یا گوساله استفاده میشود و همچنین در اکثر کبابها از پیاز و ادویهجات استفاده زیادی میشود. نوعی از آنچه در ایران با نام کباب چنجه نامیده میشود نیز در کشورهای غربی با نام شیشکباب شناخته شده و معروف است. همچنین آنچه در ایران با نام کباب کوبیده معروف است در قفقاز به نام کلی کباب یا در برخی نقاط به نام لولهکباب شناخته میشود.
کباب را به سیخ فلزی یا چوبی کشیده و در برابر آتش مستقیم قرار میدهند تا پخته شود و قطر کباب را هر چه قدر که بخواهند میتوان مطابق میلشان پهن تر و قطورتر ساخت.
چربی فراورینشدهای که در هنگام طبخ غذا از بافتهای پرچربی یا استخوانهای گوسفند یا گاو و نیز در هنگام کباب کردن از گوشت خارج میشود به «اشک کباب» معروف است.
غذای فوری
فَست فود (به انگلیسی: Fast food) یا غذای فوری یا زود غذا یا غذای سریع عنوانی است برای غذاهایی که به سرعت طبخ و آماده میشوند. انواع ساندویچ به ویژه همبرگر از فست فودهای رایج هستند. فست فود در مورد غذاهای خانگی به کار نمیرود. بلکه بیش تر اشاره به غذاهایی میکند که در رستورانها تهیه میشوند. مک دونالد و کی اف سی از رستورانهای مشهوری هستند که در سراسر دنیا غذای سریع ارائه میدهند. یک غذای سریع در خیلی از کشورها شامل یک ساندویچ (همبرگر، مرغ و مانند آن)، سیب زمینی سرخ کرده و یک نوشابه گازدار است. قیمت مواد غذایی در رستورانها فست فود ارزان تر از سایر رستورانها است.
نوشابه
نوشابه (به انگلیسی: Soft drink)، در لغت به معنای هر چیز نوشیدنی میباشد. در کاربرد عامیانه نوشابه عبارت است از یک نوشیدنی خنک معمولاً شیرین.
وبنوشت
وبنوشت یا وبلاگ که به آن تارنوشت ، تارنگار یا بلاگ (به انگلیسی: Blog) هم میگویند، نوعی از صفحات اینترنتی است با محتوای شخصی که مطالب آن بر مبنای زمانی که ثبت شده گروهبندی و به ترتیب از تازهترین رخداد به قدیم ارائه میگردد. نویسندهٔ وبنوشت، وبنویس یا تارنویس نامیده میشود و ممکن است بیش از یک نفر باشد، وبنویس به گزارش مداوم رویدادها، خاطرات، و یا عقاید یک شخص یا یک سازمان میپردازد. واحد مطالب در وبنوشت، پست است، در حالی که واحد مطالب در وبگاه صفحه میباشد. معمولاً در انتهای هر مطلب، برچسب تاریخ و زمان، نام نویسنده و پیوند ثابت به آن ثبت میشود. فاصلهٔ زمانی بین مطالب وبنوشت لزوماً یکسان نیست و زمان نوشتهشدن هر مطلب به خواست نویسندهٔ وبنوشت بستگی دارد. مطالب نوشته شده در یک وبنوشت همانند محتویات یک وبگاه معمولی در دسترس کاربران قرار میگیرد. در بیشتر موارد وبنوشتها دارای روشی برای دسترسی به بایگانی یادداشتها هستند (مثلاً دسترسی به بایگانی بر حسب تاریخ یا موضوع). بعضی از وبنوشتها امکان جستجو برای یک واژه یا عبارت خاص را در میان مطالب به کاربر میدهند.
تئاتر
تئاتر یا نمایش شاخهای از هنرهای نمایشی است که به بازنمودن داستانها در برابر مخاطبان یا تماشاگران میپردازد. به جز سبک معیار گفتار داستانی، تئاتر گونههای دیگری نیز دارد مانند اپرا، باله، کابوکی، خیمه شب بازی و پانتومیم.
نام
تئاتر واژهای است یونانی در لغت به معنای چیزی که به آن نگاه میکنند. در فارسی به تئاتر «نمایش» میگویند. دراصل تعریف دقیق تئاتر یعنی بیان مشکلات مردم ومسائل اجتماعی، سیاسی وفرهنگی یک جامعه به زبان تئاترومهمترین فنی که باید درتئاتراستفاده شودفن بیان میباشد. وتاریخچه رشته پرطرفدارتئاترمربوط به یونان باستان ورم درقبل ازمیلادمسیح میباشد.
زیرشاخههای تئاتر
نمایش
پانتومیم (بی کلام)
نمایش روحوضی،
تعزیه خوانی
نقالی
نمایش عروسکی
تئاترخیابانی
نمایش:این کارتوسط یک یاچندبازیگردریک محیط بازبه نام((سن)) انجام می گیردکه این کارتوسط کارگردان هدایت میشود.
پانتومیم (بی کلام):نمایشی است که فقط توسط یک بازیگرانجام میگیردودرآن ازهیچ کلامی استفاده نمیشود.
نمایش روحوضی:به نمایشی گفته میشودکه تماشگرانی روی یک حوض که با الوار پوشانده شده و رویش را فرش کرده اند بازی می شود و داستان نمایش رااجرامی کنند. این نوع نمایش درزمانهای قدیم انجام میشد.
تعزیه خوانی: به نمایشی گفته می شودکه درآن بیشترمصائب کربلاوحوادث عاشورا رابه تصویرمی کشد. و بازیگران در دو گروه اولیا(نقش مثبت) و اشقیا(نقش منفی) ایفای نقش می کنند.
پرده خوانی:به نمایشی گفته می شودکه تصاویری را که بر روی پرده نقاشی شده است ،یک راوی طبق این پرده به نقل کردن نمایش میپردازد. استفاده این نوع نمایش بیشتردر زمانهای قدیم استفاده می شدوبه نمایش قهوه خانهای معروف است.
نمایش عروسکی: نمایش عروسکی به نمایشی گفته می شودکه درآن ازعروسک استفاده می شودوبازیگران صحنه عروسکها می باشندوبه افرادی که این عروسکهارابه حرکت درمی آورند، " عروسک گردان" گفته می شودواین نمایش هم دارای کاردگردان است.
فیلم کوتاه
فیلم کوتاه، همانطور که از نامش پیداست به فیلمهایی گفته میشود که زمان کوتاه دارند. البته تنها زمان ملاک این فیلمها نیست. فیلم کوتاه جایگاه موجز گویی، خلاقیت و تجربهگرایی است. فیلم کوتاه امروز در جهان یک ژانر شناخته شدهاست. جشنوارههای بیشماری در سراسر دنیا به فیلم کوتاه اختصاص دارند. همچنین جشنوارههای بزرگ دنیا نظیر، اسکار، کن، برلین و... در کنار نمایش فیلمهای بلند، نمایش فیلم کوتاه دارند و این فیلمها جوایز خاص خودشان را هم میگیرند. نخستین فیلمهای تاریخ سینما فیلمهای کوتاه بودند. سینمای کوتاه امروزه نیز در جهان وجود دارد و اندیشهها و داستانها را به صورت موجز بیان میکند. فیلمسازان بزرگی نظیرجوزپه تورناتوره پیر پائولو پازولینی، کن لوچ، آلن رنه و... سینما را با فیلم کوتاه شروع کردند. در ایران نیز بهرام بیضایی، ناصر تقوایی، عباس کیارستمی و... سینما را با فیلمهای کوتاه آغاز کردند. سینمای کوتاه جهان امروز به وسیله جشنوارههای متعدد و شبکههای هنری تلویزیونها به حیات خود ادامه میدهد.
کارگردان
کارگَردان اصلیترین عامل تبدیل شدن یک فیلمنامه یا نمایشنامه به یک فیلم سینمایی یا تلویزیونی، نمایش (تئاتر)، نمایش تلویزیونی (تله تئاتر)، فیلم پویانمایی و سریال تلویزیونی است. به همین دلیل است که همواره، یک اثر تصویر متحرک را بنام کارگردان آن میشناسند.
مهمترین کاری که یک کارگردان در جریان ساخت یک اثر تصویر متحرک انجام میدهد، حفظ تم اصلی کار در طی مراحل سهگانهٔ پیشتولید، تولید و پستولید است. کارگردان پس از مطالعه فیلمنامه آنرا خرد کرده و به قطعات کوچکی به نام سکانس، صحنه و پلان تبدیل میکند و متنی را تهیه میکند با عنوان دکوپاژ. این متن دستور العملی است برای همه عوامل سازنده فیلم که در آن تمامی جزئیات پلان از قبیل زاویه دوربین، اندازه نما، حرکت و گفتار بازیگر، نور، زمان، مکان و ... نوشته شده است. کارگردان باید به اصول و قواعد تمامی مراحل تولید مسلط باشد تا به خوبی بتواند گروه را رهبری کند و به نتیجه مطلوب برساند.
فیلم مستند
فیلم مستند که شاخهای بزرگ از صنعت تصاویر متحرک را شامل میشود، به منظور مستندسازی جنبههایی از واقعیت ساخته میشود. در ابتدا فیلم مستند، یک فیلم سینمایی بود که بر روی فیلم (نگاتیو) - که تنها وسیلهٔ موجود در آن زمان بود - ضبط و پخش میشد اما امروزه شامل ویدئو و آثار تولیدی دیجیتالی میشود که میتوان آنها را مخصوص پخش ویدئویی به عنوان برنامهای تلویزیونی و یا برای نمایش در سینما ساخت. فیلم مستند را به عنوان «یک تکنیک فیلمسازی، یک سنت سینمایی و شیوهای از تقابل با مخاطب» که دائماً در حال تحول است و هیچ مرزی نمیشناسد تعریف کردهاند..
اسباببازی
اسباببازی وسیلهای برای بازیکردن است که بهطور معمول بهوسیلهٔ کودکان و حیوانات خانگی مورد استفاده قرار میگیرد و در رشد و شکوفایی استعدادهایشان به آنان کمک میکند. البته مورد استفاده قرار گرفتن آنان توسط بزرگسالان و حیوانات غیر اهلی نیز غیر معمول نیست. وسایل متعددی به عنوان اسباب بازی تولید میشوند اما از هر وسیله ای هم نمیتوان به عنوان اسباب بازی استفاده کرد. هر اسباب بازی باید استاندارد باشد(نه فقط اسباب بازی) و آرم استاندارد آن کشور یا قاره بر روی بسته یا خود وسیله حک شده باشد تا از سالم بودن آن اطمینان حاصل شود.بهتر است که از فروشگاه ها و شرکت های نامعتبر خریداری نشود.پس بای خرید یک اسباب بازی به این نکات توجه شود:
1-داشتن یا نداشتن مارک استاندارد محصول آن کشور یا قاره 2-شرکت سازنده(باید یک شرکت معروف باشد) 3-جنس آن اسباب بازی 4-رده سنی مشخص شده برای آن اسباب بازی(مثلا روی بسته آن نوشته شده که <برای کودکان بالای 3 سال>)
اگر به این نکات توجه نشود،ممکن است برای استفاده کننده خطراتی ایجاد شود؛مثلا ممکن است که رنگ آن اسباب بازی خطرناک و غیر استاندارد باشد و یا ممکن است دارای قطعات ریز باشد و برای کودکان زیر 3 سال خطر ناک باشد و...
اسباب بازیها ریشهٔ ما قبل تاریخی دارند. در پایگاههای باستانشناسی عروسکهایی که بچهها، حیوانات، و سربازان را تداعی میکنند، هر روزه یافته میشود. در زمان های قدیم کودکان خود برای خویش اسباب بازی می ساختند.بعد ها کسانی پیدا شدند که برای کودکان شروع به ساختن اسباب بازی کردند.این روز ها بازی کردن مجازی شده و کمتر کودکی با کامپیوتر آشنا نیست.
بلور
به مواد معدنی جامدی که اجزای سازندهٔ آنها (مولکول، اتم یا یونها) در سه جهت فضایی به صورت منظمی کنار هم قرار گرفته باشند یا دارای نظم بلورشناسی باشند، کریستال یا بُلور میگویند. ساختارهای بلورین نظم بلند دامنه داشته و می تواند خواص همسانگرد یا ناهمسانگرد داشته باشد.
پروانه
پَروانه حشرهای است از راسته پولکبالان (Lepidoptera)، از خانواده طبقهبندینشده گُرزشاخکان.
الگوهای گوناگون رنگارنگ بر روی بالهای پروانهها و پرواز نامنظم ولی باوقار آنها باعث شده تا تماشای پروانه یکی از سرگرمیهای محبوب در برخی کشورها بهشمار بیاید.
پروانهها دارای چهار مرحله در زندگیشان هستند: مرحلهٔ اول تخم است، که پروانهٔ بالغ تخم گذاری میکند. مرحلهٔ دوم که تبدیل به لارو یا کرم میشود. در این مرحله لارو (کرمینه) مقدار زیادی برگ میخورد تا خود را برای مرحلهٔ بعد آماده کند. مرحلهٔ سوم شفیره است که کرم تاری به نام پیله بهدور خود میبافد و مدتی در آن بدون هیچ غذایی زندگی میکند. مرحلهٔ چهارم که پروانه است و جانور بالغ که دارای بال است از پیله بیرون میآید.
پوستر
پوسترها صفحات کاغذی در ابعاد تقریبا" بزرگ هستند که بر روی آنها نوشتهها، طرحها، نقاشیها و نظیر آن چاپ شده است. پوسترها به منظور نصب شدن بر روی دیوارها و یا دیگر سطوح عمودی تعبیه شدهاند. پوسترهای معمولی از نقاشی و نوشته تشکیل شدهاند اما ممکن است یک پوستر دارای نقاشی محض یا نوشته تنها باشد. پوسترها ممکن است برای جلب توجه و یا اطلاع رسانی بر روی دیوارها چسبانده شوند. اهداف پوسترها چند منظوره است، یک پوستر ممکن است برای تبلیغات باشد و یا برای تکثیر یک اثر هنری با هدف اقتصادی و فرهنگی و فروش ارزان قیمت از آن استفاده شود. از پوسترها برای امور آموزشی استفاده زیادی میشود.
پول
پول در تعریف ابتدایی آن وسیله، قطعه، شی، یا چیزیست که انسانها برای تبادل خواستهها، خدمات، کالاهای نیازها از آن استفاده میکنند. به صورت کلّی هر چیزی میتواند به عنوان پول مورد استفاده قرار گیرد. در زمانهای قدیم کالاها معمولاً به عنوان پول مورد استفاده قرار میگرفتند و در بسیاری کشورهای جهان طلا و نقره به عنوان پول رایج بودند. در حال حاضر تقریباً تمام پول مورد استفاده در تمامی کشورهای دنیا اصطلاحاً پول فیات است که به پولی اطلاق میشود که دارای ارزش ذاتی نبوده و کنترل ارزش آن در اختیار حکومت است. پول ظاهراً کلمه یونانی است (فرهنگ.).الفاظی شبیه پول در انگلیسی داریم. در بیشتر کشورهای دنیا پول در گردش دارای دو بخش پول مسکوک و پول بانکی است که پول بانکی اکثریت مقدار پول در گردش را تشکیل میدهد.
تمبر
تَمبر یا تمبر پستی مدرکی چاپی است که نشاندهندهٔ پیش پرداخت مبلغی برای خدمات پستی است.
تمبر معمولاً به صورت کاغذی کوچک و چهارگوش تهیه میشود که در چهار سوی آن کاغذ حالت دندانهدار دارد و در پشت آن چسبی مالیده شده که با برخورد آب خاصیت چسبندگی پیدا میکند.
چسباندن تمبر به یک نامه یا بستهٔ پستی نشاندهندهٔ اینست که فرستنده، مبلغ لازم برای ارسال محموله را بهطور کامل یا بخشی از آن را پرداختهاست. در صورتیکه ارزش تمبر الصاقی کمتر از بهای خدمات پستی مربوطه باشد گفته میشود که محموله «کسر تمبر» دارد.
جواهر
جواهر شیای است که برای تزئین به کار میرود. عدهای از مردم جهان، برای هر قسمت از بدن خود از جواهر خاصی استفاده میکنند. متداولترین آنها عبارتند از: گوشواره، گردنبند، دستبند، انگشتر و سنجاق سینه. جواهرات میتوانند از هر مادهای ساخته شوند. معمولاً موادی مانند سنگهای قیمتی، فلزهای قیمتی و صدف در ساختن آنها به کار میروند.
چسب
از چسبها برای اتصال دادن پلاستیکها، چوبها، کاغذ، سرامیک و فلزات استفاده فراوانی میشود. خاصیت چسبانندگی یک بسپار به نیروهای چسبندگی آن بستگی دارد. بعضی از بسپارها به خاطر داشتن گروههایی با جاذبههای واندروالسی بیشتر چسبندگی خوبی دارند. بسپارهایی که چسبندگی خوبی نداشته باشند با افزودن یک اسید آلی یا موادی که گروههایی با جاذبه واندروالسی دارند، به صورت قابل اتصال در میآید. برای هر مادهای با توجه به جنس و ساختار و نوع استفاده باید چسب مناسبی انتخاب کرد.
خودکار
خودکار یک ابزار نوشتاری نوین است. خودکار دارای یک لولهٔ درونی است دارای جوهر چسبناکی که با چرخش گوی کوچک فلزی (۰٫۷ میلیمتر تا ۱٫۲ میلیمتر در قطر) از جنس برنج، فولاد یا تنگستن کربید در نوک آن، در زمان استفاده توزیع میشود. خودکار یکی از انواع قلم است.
دوربین
دوربین وسیلهای است که تصاویر را ضبط میکند. تصاویر میتوانند در خود حافظهی دوربین یا مکان دیگری ذخیره شوند. این تصاویر میتوانند تصاویر ثابت یا تصاویر متحرک، مانند ویدیو یا فیلم باشند. سیستم ضبط تصویر در دوربینها، اساساً در دو نوع آنالوگ و دیجیتال هستند. دوربینهای آنالوگ تصاویر را بر روی نگاتیو ثبت میکنند در حالی که در دوربینهای دیجیتال، تصاویر روی کارتهای حافظه دیجیتال ذخیره میشود.
روزنامه
روزنامه نشریهای است که به طور مرتب و منظم تهیه، چاپ و پخش میشود و بی هیچ قید و شرطی در دسترس مردم قرار میگیرد. روزنامه نه بیانیه است و نه اطلاعیه و برای روشن ساختن افکار مردم بلکه به نشر اخبار و اطلاعات در زمینههای گوناگون و انتقاد و صلاحاندیشی در امور عمومی میپردازد.
ساعت
ساعت، وسیلهای ابتکاری یا وسیله قرار دادن حرکات روزانه نجومی که برای اندازهگیری و تعیین زمان از آن استفاده میشود. این وسیله یا روش از قدیمیترین اختراعات انسانی به شمار میرود.
ساعت مچی
ساعت مچی (به انگلیسی: Watch) گونهای از ساعت است که به مچ دست بسته میشود. در گونههای جدید بر روی ساعت مچیها علاوه بر زمان، تاریخ روز، ماه و سال و امکانات دیگر نیز وجود دارد.
سکه
سکه یک تکه کوچک از فلز، معمولا" دایره وار و تخت، معتبر شده توسط یک دولت برای استفاده در داد و ستد اقتصادی یک جامعهاست. جننس فلز سکه در گذشته از طلا، نقره و مس بود اما امروزه بیشتر از ترکیبات نیکل استفاده میشود. کاربرد طلا و نقره امروزه بیشتر در زمینه سکههای یادبود است.
یک گروه کوهنوردی سازمانی (معمولا مردمنهاد (سمن)) است که با اهداف ورزشی و معمولاً تحت مجوز و نظارت فدراسیون کوهنوردی کشور و هیاتهای کوهنوردی در استانها فعالیت میکنند. یک گروه کوهنوردی ممکن است با مجوز موقت از هیات استان فعالیت محدود نماید ولی گروههای کوهنوردی فاقد مجوز و نیز فاقد نظارت به هیچ وجه قابل اطمینان نبوده و در صورت بروز مشکلات - عدیدهای که در برنامههای کوهنوردی بعید نیست - پیگیری موضوع بسیار دشوار خواهد بود.

هر گروه باید دارای یک کادر اجرایی مسئول در زمینههای فنی، امدادی، مالی و... باشد که در حیطه کاری خود دارای مهارت و تجربه و نیز تعهد باشند. معمولا گروههای کوهنوردی برنامههای آتی خود را در تقویمهایی ششماهه و یا یکساله تدوین نموده و در دسترس علاقهمندان قرار میدهند.
ماهیگیری
ماهیگیری یا ماهیگیری به شکار ماهی از آب با قلاب، تور یا هر ابزار دیگری میگویند. به کسی که ماهی میگیرد ماهیگیر یا ماهیگیر میگویند.
انواع ماهی گیری
ماهی گیری به دو دسته کلی ماهی گیری تجاری و ماهی گیری تفریحی تقسیم می شود.
ماهی گیری تجاری به دو صورت سنتی (غیرصنعتی) و صنعتی انجام می شود .
ماهی گیری تفریحی به دو روش ماهی گیری ورزشی و ماهی گیری غیرورزشی(سنتی) انجام می شود.
ماهی گیری تجاری
ماهی گیری ای که به منظور تامین درآمد از طریق فروش مستقیم ماهی، تولید فرآورده های دریایی یا تامین مواد اولیه صنایع مرتبط انجام می شود ماهیگیری تجاری نام دارد. در این روش ماهی گیری در مقیاس وسیع اما با توجه به محدودیت های روش و قوانین انجام می گیرد.
ماهیگیری سنتی
در روش سنتی معمولا از تور برای صید ماهی استفاده می شود . یکی از این روش ها نصب تورهای عمودی به صورت ثابت در طول خط ساحلی است که با استفاده از جزر و مد آب دریا باعث گیرافتادن ماهی در تور می شود.
روش دیگر استفاده از تورهای بزرگ در سطح یا کف دریاست . این تورها ممکن است در یک ناحیه دریا پهن شده یا توسط کشتی در مسیر مشخصی کشیده شود.
ماهی گیری صنعتی
ماهی گیری صنعتی به وسیله روش های نوین مانند استفاده از رادار، سونار، تصاویر ماهواره ای و تجیهیزات پیشرفته مکانیکی مانند تورهای هدایت شونده، جرثقیل های بزرگ و دستگاه های مکش انجام می گیرد.
بسیاری بر این غقیده اند که این روش ماهی گیری برای محیط زیست و تنوع موجودات آبزی بسیاز زیان بار است . اما در مقابل عده ای معتقدند که این روش یکی از راه های جلوگیری از کمبود غذا در بسیاری از کشورهای فقیر و در حال توسعه و همچنین مناسبترین روش برای جایگزینی محصولات دریایی بجای گوشت قرمز در رژیم غذایی انسان هاست .
ماهی گیری تفریحی
ماهی گیری تفریحی به منظور سرگرمی، ورزش، کسب لذت، زندگی در طبیعت و ... انجام می گیرد.
ماهی گیری ورزشی
در این روش که طی دهه های گذشته در اکثر نقاط دنیا توسط ماهیگیران شناخته شده است، بر خلاف ماهی گیری تفریحی سنتی دیگر ماهی گیری بر مبنای نصب نوع خاصی از طعمه و انتظار نیست. بلکه از روش های واکنشی ماهی به طعمه یا شکار در حالت طبیعی استفاده می شود . از نمونه های این روش می توان به صید با لانسه، پشه، لور، قاشقک ، ماهی گیری با نیزه و طعمه زنده اشاره کرد.
روش های ماهیگیری آسیب رسان به محیط زیست
ماهی گیری با برق
ماهی گیری با انفجار
ماهی گیری با سم یا مواد شیمیایی
ماهی گیری با تور های عرضی روخانه ای
خودرو
خودرو همچنین اتومبیل یا ماشین و به زبان فارسی دری «موتِر» به وسیله نقلیه چرخداری گفته میشود که موتور خود را حمل میکند.
خودرو به وسایلی گفته میشود که بدون ارتباط با وسیله دیگر و به کمک نیروی ماشینی خود، قادر به حرکت باشد.
دید کلی
اصولاً برای تمام وسایلی که دارای منبع قدرت باشند و به خودی خود بتوانند حرکت کنند، میتوان واژهٔ خودرو را بکار برد. لیکن کاربرد این واژه در زبان ما دارای محدوده مشخصی است که معمولاً به وسایل متحرکی گفته میشود که همگی دارای حرکت بوده و با زمین در تماس هستند.
دوچرخه
دوچرخه یا بایسکل یک وسیله نقلیه پدالی است که با نیروی انسان حرکت میکند. دوچرخه دارای دو چرخ متصل به یک شاسی است که یک چرخ در جلو و یک چرخ در عقب قرار دارد. بنا بر ضابطه اتحادیه جهانی دوچرخهسواری زین دوچرخه باید در سطحی بالاتر از پدالها قرار گرفته باشد.
مزایای استفاده از دوچرخه
امروزه همه انسانها مزایای تحرک و فعالیتهای بدنی را می دانند. بنا برتجربیات افراد فعال، سالم تر و شاداب تراز مردم عادی زندگی میکنند. ، علاوه بر این آنها در مقابل تنشهای روانی و بسیاری از بیماریها و مشکلات زندگی تحمل و مقاومت بیشتری دارند.
پیشرفت تکنولوژی و توسعه ماشین آلات، علارغم تمامی مزایای خود، موجب شده که زندگی انسانها، کم تحرک تر و ساکن تر شود و این نداشتن تحرک و فعالیت عضلات و ماهیچهها موجب به سستی آنها می شودو عواقب نامطلوبی در بر خواهد داشت. در صورتی که جلوگیری از بروز این آسیبها بسیار راحت است. خوشبختانه امروز به دلیل تغییر نگرش و احساس نیاز به داشتن زندگی سالم تر و شاداب تر، هر روزه به شمار افرادی که به ورزش روی میآورند بیشتر میشود. نکته مهم این است که با توجه به تفاوتهای اساسی افراد به لحاظ قدرت، استقامت و انعطافپذیری بدنی هر فرد ابتدا بایداز وضعیت جسمانی خود آگاه شود و سپس ورزش مناسب با بدن خود را انتخاب نمایید. یکی از ورزشهایی مفرح و پر طرفدار در میان همه اقشار جامعه دوچرخه سواری است که در اینجا اندکی به آن میپردازیم.
دوچرخه سواری یکی از ورزشهایی است که به آسانی میتوان به آن دسترسی داشت و جایگزین مناسبی برای خودروهای شخصی است به ویژه دوچرخههای برقی که همانند خودرو سریع و بدون خستگی است. دوچرخه نیاز به مصرف سوخت ندارد از این رو کمک شایانی به کاهش آلودگی هوا میکند. دوچرخه سواری یک تمرین و ورزش هوازی محسوب میشود که موجب استقامت قلب و عروق میشود. این ورزش یک فعالیت منظم است که تأثیر بسیار مثبتی در تناسب قسمت بالای پا و مچ پا دارد و موجب تقویت ماهیچههای اطراف زانو و پشت ران، مفاصل زردپی- لیگافتها، ماهیچههای چهارسر ران، همتسرینگ ولگن میشود. اکثر فعالیتهای ورزشی که دارای ریتم منظم و هماهنگ هستند مانند دویدن و دوچرخه سواری، موجب تقویت و بهبود عملکرد سیستم قلبی و تنفسی میشوند. بسیاری از افرادی دوچرخه سواری را یک ورزش تکمیلی برا ی دو می دانند کنند. علاوه بر این دوچرخه سواری به انجام فعالیتهای کششی نیز یاری می رساند.
اجزاء و قطعات
دوچرخه دارای پنج جزء و یا در واقع پنج سامانهٔ فرعی به شرح ذیل است:
سیستم انتقال قدرت: وقتی که ما رکاب میزنیم به چرخ عقب نیروی مکانیکی وارد میسازیم. در نتیجه چرخها حرکت و دوچرخه متحرک میشود.
سیستم برق رسانی: شامل دینام است که وقتی ما رکاب میزنیم سردینام آن که درآهنربای دینامی که یا به چرخ جلو یا به چرخ عقب وصل است؛ میباشد به حرکت در میآید و در شب نور ایجاد میکند.
سیستم هدایت و ترمز: این سیستم شامل فرمان و ترمز دوچرخهاست.
بدنه یا اسکلت دوچرخه: وظیفهٔ این سیستم نگهداری و به هم پیوستن قسمتهای مختلف دوچرخه به هم است. ای سیستم شامل یک لولهٔ افقی؛ دو لولهٔ زیر زاویه و زین است.
سیستم هشدار دهنده: شما هم با بوقهای برقی و شیپوری و زنگهای معمولی دوچرخه هاآشنا هستید. به این مجموعه سیستم هشدار دهنده میگویند.
قایق
قایق گونهای از شناورها است.
قایق معمولاً از کشتی کوچکتر است. برپایه یکی از تعریفها، قایق شناوری است که قابل حمل توسط کشتی باشد. قایق در اصل تشکیل شده از یک ساختار شناوری به نام بدنه و یک ساختار پیشرانش، گاه برای آن عرشهای هم میسازند. پیشرانش قایق میتواند بهوسیله پارو، بادبان، پدال، چرخپرههای بخار و یا موتور باشد.
کامیون
کامیون (به فرانسوی: Camion)، یکی از وسایل نقلیه موتوری باری است که قسمت بارگیر آن به صورت پیوسته به کشنده متصل است. از کامیون بیشتر برای حمل کالا و مواد سنگین استفاده میشود و به عنوان ماشین آتش نشانی نیز استفاده میشود. کامیونها ظرفیت حمل ۶ تن بار یا بیشتر را دارند.
کشتی
کشتی شناور بزرگی است که برای حمل مسافر و بار بر روی آبهای آزاد یا رودخانه و دریاچههای پهناور استفاده میشود.
از دیگر شناورها میتوان از قایق، بارج، لنج و زیردریایی نام برد، با این همه، وسایل دیگری نیز هستند که میتوان به فهرست فوق افزود: کایاک، کرجی، کانو،...
به کشتیهای نظامی اغلب ناو گفته میشود.
قطارشهری
قطار شهری یا مترو نام سامانه قطارهای مسافربری داخل شهری است. مترو و یا قطار شهری میتواند در زیر یا بر روی سطح زمین و بر روی ریل مخصوص خود حرکت کند. مترو در کم شدن مشکل ترافیک و نیز آلودگی هوا در کلانشهرها بسیار موثر است.
موتورسیکلت
موتورسیکلت که به اختصار به آن موتور نیز گفته میشود، وسیله نقلیهای دو چرخ و موتوردار است.
موتور سیکلت همانند دوچرخه دو چرخ دارد اما بجای پدال همانند اتوموبیل دارای موتور احتراقی است.
زنبورداری
زنبورداری به فرآیندی برای نگهداری و تولید زنبور عسل برای بدست آوردن فراوردههایی همچون عسل، موم و دیگر تولیدات مرتبط گفته میشود. محلی که در آن زنبورها نگه داشته شده اند کندو (عسل) نامیده می شود.
شکار
شِکار یا نخجیر به معنی کشتن یا به چنگ آوردن موجودی زنده توسط موجود زندهٔ دیگر است. به شخصی که این کار را میکند، شکارگر یا نخجیربان گویند.
شکار جانوران توسط انسان، برای تجارت، (فروش پوست و مو، استخوان و عاج، گوشت و دیگر اجزای بدن شکار) و یا برای تفریح (یا به اسم ورزش) انجام میشود.
شکار جرگه، که گاه در گذشته شکار قمرغه نامیده میشد، نوعی از شکار است که در آن مردم بسیاری نخجیر را احاطه نمایند تا حیوان به سمت شکارچی رانده شود. و در هند به این نوع شکار هتهجوری گویند.
شکار در اسلام
در سلام شکار حیوانات برای استفاده به عنوان خوراک حلال است اما شکار به منظور تفریح حرام است.
بازی ویدئویی
بازیهای رایانهای یا ویدئویی نوعی سرگرمی تعاملی است که توسط یک دستگاه الکترونیکی مجهز به پردازشگر یا میکرو کنترلر انجام میشود. بسیاری از بازیهای رایانهای به دلیل تولید تصویر متحرّک با قابلیت نمایش روی صفحه تلویزیون یا نمایشگر رایانه، بازی ویدئویی نیز محسوب میشوند. تعداد مخاطبان بازیهای رایانهای در سالهای گذشته افزایش چشمگیر داشته و این بازیها به یکی از پر هوادارترین سرگرمیهای موجود تبدیل شدهاند.
گونههای بازیهای ویدئویی
بازیهای رایانهای بر اساس شیوه انجام بازی و حالت گرافیکی به گروه (ژانر) های زیادی از جمله موارد اشاره شده در فهرست زیر بخش میگردند:
آموزشی تعلیمی Educational
اتومبیلرانی Driving games
مسابقه اتومبیلرانی Racing
راهبردStrategy
راهبرد نوبتیTurn Based Strategy
راهبرد بیدرنگReal Time Strategy
بازی اکشن-ماجرایی Action-Adventure
مخفی کاری Stealth Action
ترس و بقا Survival Horror
اینترنتی Online games
سکوییPlatformers
تیراندازی Shooters یا Shoot'em Up
تیراندازی سوم شخص Third Person Shooters
تیراندازی اول شخص First-person shooters
شبیهسازیSimulation
شبیهسازی فضایی Space simulation
ضرباهنگیRhythm games
ماجراییAdventure
مبارزهای Beat 'em up/Fighting
معمایی Puzzle
نقش آفرینی (ایفای نقش) Role-Playing Games
نقش آفرینی غربی، آمریکایی یا کامپیوتری Computer RPG
نقش آفرینی کنسولی یا ژاپنی Japanese RPG
ورزشی Sports
پیجال - هزارتو (لابیرینتی) Maze games
اکشن
اهمیت بازیهای ویدئویی
تاثیر گذاری: تأثیر گذاری بالای این گونه بازی روی مخاطب، این بازیها را به یک ابزار با استعداد بسیار بالا برای آموزش، آگهی، ترویج مذاهب، سو استفاده سیاسی، شستشوی مغزی و... تبدیل کردهاست. بسیاری از دولتها بازیهای رایانهای را به دلیل احتمال تحریک کودکان و نوجوانان و ترویج خشونت محدود کردهاند.
سود آوری: امروزه صنعت تولید بازیهای رایانهای به یک عرصه سود آور تبدیل شدهاست و شرکتهای بزرگ تولید کننده این گونه بازیها هر سال سود هنگفتی به دست میآوردند، به گونهای که در سال ۲۰۰۴ میزان سود خالص سالانه به دست آمده از صنعت بازیهای رایانهای به مرز ۱۰ میلیارد دلار رسید و سود حاصل سالانه به دست آمده از هالیوود (نه و نیم میلیارد دلار) را پشت سر گذاشت.
سر گرم کننده بودن: بازیهای رایانهای بر خلاف بیشتر سر گرمیهای دیگر، تعاملی بوده و از این رو جذاب تر هستند.
اعتیاد: عدهای از محققین بازیهای رایانهای را اعتیاد آور و خطرناک قلمداد میکنند. هر چند این مساله ثابت نشده است؛ اما شواهد موجود نشان میدهد تعدادی از علاقمندان به بازیهای رایانهای به طرز غیر طبیعی به این سرگرمی وابسته شده و از زندگی عادی خود باز میمانند.
تحقیقات نشان داده بازی های ویدثویی باعث افزایش هوش میشوداما باعث ایجاد خشونت نیز میشود.
برنامهنویسی
برنامهنویسی رایانه در فرهنگ واژه غیر متخصّصین ممکن است به تمام پروژه ساخت نرمافزار یا برنامهٔ رایانهای گفته شود. با این همه برنامهنویسی تنها بخشی از فرایند توسعهٔ نرمافزار یا برنامه رایانهای است. اهمیت، توجه و منابع اختصاص داده شده به برنامهنویسی، بسته به ویژگیهای مشخص شده محصول و خواست افراد درگیر در پروژه و کاربران و در نهایت شیوهٔ انتخاب شده مهندسی نرمافزار متغیر است.
برنامه نویسی رایانه (که اغلب به طور کوتاه برنامه نویسی نامیده میشود) فرآیند سوق دادن ساختار اصلی یک مسأله محاسباتی به برنامه ای قابل اجرا است. این کار مستلزم فعالیتهایی همچون تحلیل و درک مسأله است و عموما حل چنین مسایلی منجر میشود به ایجاد یک الگوریتم، بازبینی نیازمندیهای الگوریتم که شامل صحت و میزان منابع مصرفی است، پیادهسازی (که معمولا به عنوان کدینگ از آن یاد میشود) این الگوریتم در یک زبان برنامه نویسی مقصد، تست کردن، اشکال زدایی، نگه داری کد منبع، پیادهسازی سیستم ساخت(build system) و مدیریت مصنوعات مشتق شده مانند کد ترجمه شده به زبان ماشین برنامه های کامپیوتری. الگوریتم اغلب تنها به شکل قابل تجزیه و تحلیل برای انسان و قابل استدلال با منطق نمایش داده میشود. کد منبع به یک یا چند زبان برنامه نویسی(مانند JavaScript ،Smalltalk ،Python ،Java ،C# ،C++ ،C، و غیره) نوشته شده است.
الکترونیک
الکترونیک دانش مطالعهٔ عبور جریان الکتریکی از مواد مختلف - مانند نیمهرساناها، مقاومتها، القاگرها و خازنها و آثار آن است. الکترونیک همچنین به عنوان شاخهای از فیزیک نظری شناخته میشود. طراحی و ساخت مدارهای الکترونیکی برای حل مشکلات عملی، قسمتی از مباحث موجود در مهندسی الکترونیک را تشکیل میدهد.
در برخی موارد مطالعه المانهای جدید نیمهرسانا و فنآوریهای نزدیک به آن، شاخهای از فیزیک در نظر گرفته میشود. .
ربات
رُبات دستگاهی الکترو-مکانیکی برای انجام وظایف گوناگون است. یک ماشین که میتواند برای عمل به دستورهای گوناگون برنامهریزی گردد و یا یک سری کارهای ویژه انجام دهد. به ویژه آن دسته از کارها که فراتر از تواناییهای طبیعی و سرشتی بشر باشند. این ماشینهای مکانیکی برای بهتر به انجام رساندن کارهایی چون احساس کردن، دریافت نمودن و جابجایی اشیا یا کارهای تکراری مانند جوشکاری فراوری میشوند.
تبارنامه
تبارنامه یا شجرهنامه یا دودمانه یا نسبنامه فهرست منظمیاست که نسبت افراد با یکدیگر را نشان میدهد؛ رایجترین این نسبتها، نسبت پدر و فرزندیاست. در این گونه تبارنامه، در یک خانواده، نام پدران و فرزندان را به ترتیب پشت سر هم قرار میدهند. دوره زندگی هر فرد را تا وقتی که جای خود را به دیگری بدهد، نسل مینامند که واژه آن به معنی فرزند است.
تبارنامه فقط دربردارنده فهرست پدران و فرزندان نیست بلکه برادران را نیز میتوان در آن نشان داد. مثلاً پس از گذشت یک نسل، برادران برای نسل بعدی به صورت عمو درمیآیند. در تبارنامه پدران و فرزندان پشت سرهم قرار میگیرند؛ در حالی که برادران در یک ردیف در کنار هم واقع میشوند.
یک تبارنامه دربرگیرنده گروهی از انسانهاست که با یکدیگر پیوند خویشاوندی دارند. در وهله اول، تبارنامه بیانگر نسبت انسانها با یکدیگر است. نسبنامه سادهترین وسیله برای نشاندادن روابط افراد خویشاوند اعم از خویشاوندان نسبی و خویشاوند سببیاست.
از آنجا که هر فرد دارای یک تاریخ تولد و یک تاریخ مرگ است، یا فرمانروایان برای مدتی معین حکمروایی میکنند، تبارنامه آسانترین راه برای نشان دادن ترتیب افراد، فرمانروایان و حاکمان است. واژه سلسله به معنی زنجیر، بر اساس تبارنامه برای پادشاهانی استفاده میشود که مانند حلقههای زنجیر با یکدیگر مربوط و متصل هستند. این ارتباط و اتصال، در تبارنامه، نمود مییابد.
تبارنامهها چهارچوبه مناسبی برای ارائه و شناخت رویدادهای تاریخی هستند. دومین کاربرد تبارنامهها، بازشناسی افراد همنام از یکدیگر بودهاست. یادگیری از این روش بازشناسی هنوز در بین عربها وجود دارد که برای مشخص کردن افراد از نام پدرشان استفاده میکنند؛ مثلاً میگویند فلان بن بهمان یا فلانة بنت بهمان. در بین عربها استفاده از کنیه نیز رایج است؛ معمولاً یک مرد خود را به اسم فرزند خود میشناساند مثلاً خود را ابوفلان میداند. یک زن نیز خود را به اسم بزرگترین فرزندش ام فلان میخواند.امروزه در بسیاری از کشورها، برای شناسایی افراد، در کنار نام از نام خانوادگی استفاده میکنند.
تبارنامهها ممکن است درست نباشند؛ به ویژه در مواردی که گذشت زمان و مرور ایام باعث فراموش شدن نامهای افراد یک خاندان میشود.
تبارنامههای جعلی، تبارنامههایی هستند که در آن شخص خود را به دروغ به خاندان بزرگی منتسب کردهاست؛ مثلاً امویان خود را با خاندان بنی هاشم خویشاوند می دانسته اند. در حالی که امیه جد امویان برده ای بود که از کودکی در خانه عبد شمس برادر هاشم زیسته و به همین سبب فرزند خوانده او محسوب شد. در بعضی از دورانها نیز که فرهنگ رایج حکومت را حق کسان خاصی میدانستهاست، این تحریف در تبارنامهها روی میدادهاست. گاه نیز برای اتحاد بین خانوادهها، دو قبیله ادعا میکردهاند که نیای آنها یکیاست. تبارنامههای اساطیری، تبارنامههایی هستند که شواهد تاریخی صحت و درستی آنها را تأیید نمیکند؛ مثلاً این که اسحق پسر ابراهیم یا اسفندیار پسر گشتاسب بود.
دانش مطالعه تبارنامهها را نسبشناسی یا تبارشناسی مینامند.
تبارشناسی
تبارشناسی یا نسبشناسی یا نسل شناسی(در یونانیγενεά λόγος و در عربی علم الأنساب به معنی "دانش نسبها" ) دانستن تبار اشخاص و مطالعه نسبنامه را گویند. تبارشناسی، در هر زمانی اهمیت بسیار داشتهاست زیرا روابط اجتماعی و سیاسی بر اساس خویشاوندی بودهاست (واداشتن یهودیان به ترک اروپا= صهیونیسم، پانترکیسم و پان عربیسم نمونه های بارز آن در حال حاضر است).
در جامعههایی چون یونان باستان که اشراف قدرت را در دست داشتند، اصالت خون بسیار اهمیت داشت. در روم باستان، با حفظ تبار افراد، طبقات جامعه مشخص میشد؛ یعنی اشراف و طبقات آریستوکراسی از طبقات پست جدا میشدند. افرادی، نسبنامه افراد را مورد بررسی قرار میدادند؛ چنانکه شغل یا مقام، با تبار او مطابقت نداشت، وی را وادار میکردند شغل و مقام خود را تغییر دهد.
در میان عربها، شناخت نسب اهمیت داشت و در رجزخوانی مورد توجه بود. بر اساس همین تبارشناسی، اتحاد قبایل به وجود میآید. تبارشناسان در بین عرب، نسابه خوانده میشدند. بعدها، با ظهور اسلام، مقامی به نام نقیب پدید آمد که تبار خاندانهای مهم را شناسایی میکرد. کتابهای مهمی در زمینه تبارشناسی، در جهان اسلام نوشته شدند؛ از آنجمله کتاب الأنساب نوشته کلبی و الفصولالفخریه نوشته ابنعنبه است.
امروزه با دگرگونیهایی که در جامعهها، به ویژه پس از انقلاب صنعتی پدید آمدهاست؛ بر اهمیت این دانش افزوده شدهاست. جابهجایی فراوان گروههای انسانی و دگرگونی در وضعیت و موقعیت زندگی خانوادگی، در اسرائیل و بالکان نمونه بارز آن است. امروزه حفظ انساب و مطالعات تبارشناسی آسانتر از گذشته انجام میپذیرد؛ مؤسسات ثبت احوال و صدور شناسنامه و نگهداری سوابق شناسنامهای چون تاریخ تولد، ازدواج، طلاق و مرگ در دفاتر مخصوص این کار را آسان کردهاست. امروزه نسبشناسی در مسائل حقوقی و کشف هویت اهمیت بسیار دارد. مورخان در تحقیقات تاریخی و دینشناسان در تحقیق علوم دینی به تبارشناسی اهمیت میدهند.
لیزر
واژه لیزر (به انگلیسی: Laser) مخفف عبارت «Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation» به معنی «تقویت نور به روش گسیل القایی تابش» است.
لیزر ابزاری است که نور را به صورت پرتوهای موازی بسیار باریکی که طول موج مشخصی دارند ساطع میکنند. این دستگاه از مادهای جمعکننده یا فعال کنده نور تشکیل شده که درون محفظه تشدید نور قرار دارد. این ماده پرتو نور را که به وسیله یک منبع انرزی بیرونی (از نوع الکتریسیته یا نور) به وجود آمده، تقویت میکند.
نخستین بار طرح اولیه لیزر (میزر) را انیشتن داد. کار لیزر به این گونهاست که با تابش یک فوتون به یک ذره (اتم یا مولکول یا یون) برانگیخته، یک فوتون دیگر نیز آزاد میشود که این دو فوتون با هم، هم فرکانس هستند. با ادامه این روند شمار فوتونها افزایش مییابد که میتوانند باریکهای از فوتونها را به وجود بیاورند.
لیزر از نظر ماهیت هیچ تفاوتی با نور عادی ندارد و خواص فیزیکی لیزر، آن را از نورهای ایجاد شده از دیگر منابع متمایز میسازد. از نخستین روزهای تکنولوژی لیزر، به خواص ویژه آن پی برده شد که خود این خواص بستری عظیم برای کاربردهای وسیع این پدیده در علوم گوناگون به ویژه صنعت و پزشکی ایجاد کردهاست. پیشرفت دانش بدون تکنولوژی لیزر امکانپذیر نیست.
شاید مهمترین بخش فیزیک اتمی، بحث فیزیک لیزر باشد. با دادن انرژی به الکترونهای یک اتم میتوان آنها را به مدارهای بالاتر برد. اما این خانه جدید برای الکترونها جایگاه چندان پایداری نیست و الکترونها ترجیح میدهند با پس دادن انرژی به مدار اصلی خود برگردند. این انرژی به صورت یک فوتون با فرکانس مشخص آزاد میشود. یعنی یک واحد انرژی. نور از همین فوتونها ساخته میشود. پس اگر با تعداد زیادی از اتمها همزمان این کار را انجام دهیم، میتوانیم پرتو نوری تک فرکانس ایجاد کنیم. علاوه بر اینکه با روشها و دقتهایی میتوان پرتوهای هم فاز تولید کرد. این پدیده اساس تولید پرتوهای لیزر است. ویژگیهای منحصربفرد لیزر آن را از نورهای دیگر متمایز میسازد که در هیچ منبع نور دیگری یافت نمیشود. لیزر چهار ویژگی دارد:
همدوسی
تک رنگی
واگرایی کم
موازی بودن پرتو
آبمیوه
آبمیوه (به انگلیسی: Juice) مایعی است که بطور طبیعی از میوه و یا سبزیجات تهیه میشود. آبمیوه از فشردن میوه و سبزیجات و یا خیساندن آن بدون استفاده از حرارت و یا حلال تهیه میشود. مثلا آب پرتقال از عصاره پرتقال تهیه میشود. آبمیوه را میتوان در منزل از میوه و سبزیجات تازه با کمک دستگاههای آبمیوه گیری دستی و یا الکترونیکی تهیه نمود.
در آبمیوههایی که در بازار عرضه میشوند، معمولاً فیبر و یا تفاله میوه، از آب آن جداست. ولی گاهی آب پرتقال تازه بهمراه تفاله آن در بازار عرضه میشود. آبمیوه گاهی بصورت غلیظ، گاهی بصورت منجمد تهیه میشود و گاهی نیز مصرف کننده باید کمی آب، به آبمیوه بیفزاید تا غلظت طبیعی خود را بازیابد. پر مصرفترین انواع آبمیوه شامل، آب سیب، پرتقال، گریپ فروت، آناناس، گوجه فرنگی، انبه، هویج، انگور میباشند. امروزه مردم ترجیح میدهند آب تعداد متنوعی از میوهها را با یکدیگر ترکیب نموده و مصرف نمایند. امروزه فروش آبمیوهای که فقط از یک میوه تهیه شود بسیار کمتر از آبمیوهای میباشد که از ترکیب چند میوه تهیه شدهاست.در تولید آب میوه برای افزایش قوام و نیز خواص تغذیه ای و بهبود احساس دهانی و طعم از استابیلایزرها استفاده میکنند.
فواید آبمیوه
آبمیوه غالباً برای حفظ سلامتی مصرف میشود. مثلا آب پرتقال حاوی ویتامین c میباشد و یا آب آلو در هضم غذا کمک میکند. مصرف آبمیوه اخیرا در بسیاری از کشورها افرایش یافتهاست. زیرا آبمیوه بعنوان منبع طبیعی در بهبود سلامتی محسوب میشود و همچنین در مقایسه با گذشته مردم به بالا بردن میزان سلامتی شان اهمیت بیشتری میدهند. مصرف زیاد آبمیوه میتواند باعث بالا رفتن قند و ابتلا به دیابت شود. و همچنین باعث افزایش وزن نیز گردد.
آش
آش یکی از از غذاهای اصیل ایرانی است که تقریباً در تمام ایران پخته میشود. آش چندین نوع است از جمله آش رشته، آش ماست، آش شله قلمکار، آش جو، آش دوغ و.... سادهترین آن آش رشتهاست و از سبزیجات، حبوبات و رشته و کشک تشکیل شده و از سیر داغ، پیاز داغ و نعناع داغ برای تزیین آن استفاده میکنند.
آشپزی
آشپزی عمل آمادهکردن مواد غذائی برای مصرف است. این اصطلاح معمولاً به معنی محدودتری به کار میرود، که اِعمال گرما به غذا برای تغییر شیمیایی طعم، بافت، ظاهر، و یا خواص غذایی آن است. وقتی انسان در هزاران سال پیش آتش را کشف کرد، آشپزی ویژگی فرهنگی بسیار رایجی شد. هر کشور برای خود نوع خاصی از آشپزی را دارد که بسیار متنوع و گوناگون است. مثلاً کشورهای آسیای میانه غذاها و طرز پختشان شبیه هم است همین طور کشورهای اروپایی و آمریکایی.
دسر
در فرهنگ های سراسر جهان، پیغذ یا دسر – که معمولا در پایان یک وعده ی غذایی مصرف می شود- به طور معمول جزو مواد غذایی شیرین می باشد. واژهٔ دسر از واژه فرانسوی کهن " desservir " به معنی جمع کردن روی میز گرفته شدهاست. دسر های مشترک غربی عبارت ان از : " کیک، کلوچه، میوه، ژله، بستنی، فالوده، پودینگ، ماست، بیسکویت، شیرینی، پای ها و آبنبات ها " تنوع دسر ها را می توان در سراسر جهان یافت. از جمله روسیه که در هنگام صبحانه از دسر های بسیار متنوعی استفاده می کنند.در برخی کشور ها برای مصرف کردن دسر از قاشق مخصوصی استفاده می کنند که اندازه ی آن بین اندازه ی یک قاشق چا ی خوری و یک قاشق معمولی است.
سالاد
سالاد (به فرانسوی: Salade) غذایی است که قبل از غذا به عنوان پیشغذا، بعد از غذای اصلی به عنوان یک وعده مجزا، همراه با غذای اصلی، یا خود به عنوان یک وعده غذای اصلی مصرف میشود.
واژه (Salade) در زبان فرانسه از کلمهای لاتین با عنوان (Salata) به معنی شور و نمک اندود شده ریشه میگیرد.
تاریخچه
در بیش از دو هزار سال پیش، ایرانیها بر روی سبزیجات روغن و سرکه می ریختند و آن را میل می کردند، از طریق جنگهای ایران و روم این رسم به اروپا رفته و در آنجا دچار تحولاتی شد. در آغاز قرن بیستم و دنیای صنعتی و روند مصرف غذاهای آماده، سالاد نیز به همین ترتیب وارد سبد غذایی گردید، هرچند در ابتدا این امر در آمریکا آغاز شد لیکن امروزه در سراسر جهان، سالاد به صورت تجاری در سوپرمارکتها به فروش می رسد. با جا پیدا کردن این نوع غذا در میان عامه مردم امروزه حتی در برخی رستورانها و هتل ها، جایی به نام سالاد کده (یا سالاد بار) دارند که در آن انواع سالاد برای خوردن عرضه می شود.
سوپ
سوپ (به انگلیسی: Soup)، مایعی خوارکی و گرم میباشد، که از مواد غذایی مختلف نظیر آب، سبزیجات، گوشت، گوشت چرخکرده، روغن، ادویه، نمک خوراکی و دیگر افزودنیها تهیه میشود. علاوه بر این، سوپ به صورت خورشی پیشغذا برای باز شدن اشتهای افراد سرو میشود. به طور کلی سوپها به دو نوع کلی تقسیم میشوند:سوپهای رقیق، سوپهای غلیظ
در اصل سوپها در گذشته خود غذایی کامل بودهاند که اساس آنها برپایه، گوشت قرمز، گوشت ماکیان، گوشت خوک یا ماهی بوده است. شکل فعلی سوپ و مواد تشکیلدهندهٔ آن قدمت چندانی ندارد و به قرن ۱۹ باز میگردد.
شیرینی
شیرینی به ماده غذایی اطلاق میگردد که ماده اصلی آن شکر یا پودر قند یا قندهای مصنوعی باشد و در تعریف آنقدر گسترده است که شکلاتها را هم در بر میگیرد. در اغلب شیرینیها، آرد و تخممرغ ماده اصلی دیگری علاوه بر مادهٔ شیرین کننده بشمار میآیند.
کباب
کَباب یکی از معروفترین غذاهای مورد علاقه مردم خاورمیانه، بیشتر ایران و قفقاز است که در تهیه و پخت بیشتر کبابها از گوشت قرمز بره یا گوساله استفاده میشود و همچنین در اکثر کبابها از پیاز و ادویهجات استفاده زیادی میشود. نوعی از آنچه در ایران با نام کباب چنجه نامیده میشود نیز در کشورهای غربی با نام شیشکباب شناخته شده و معروف است. همچنین آنچه در ایران با نام کباب کوبیده معروف است در قفقاز به نام کلی کباب یا در برخی نقاط به نام لولهکباب شناخته میشود.
کباب را به سیخ فلزی یا چوبی کشیده و در برابر آتش مستقیم قرار میدهند تا پخته شود و قطر کباب را هر چه قدر که بخواهند میتوان مطابق میلشان پهن تر و قطورتر ساخت.
چربی فراورینشدهای که در هنگام طبخ غذا از بافتهای پرچربی یا استخوانهای گوسفند یا گاو و نیز در هنگام کباب کردن از گوشت خارج میشود به «اشک کباب» معروف است.
غذای فوری
فَست فود (به انگلیسی: Fast food) یا غذای فوری یا زود غذا یا غذای سریع عنوانی است برای غذاهایی که به سرعت طبخ و آماده میشوند. انواع ساندویچ به ویژه همبرگر از فست فودهای رایج هستند. فست فود در مورد غذاهای خانگی به کار نمیرود. بلکه بیش تر اشاره به غذاهایی میکند که در رستورانها تهیه میشوند. مک دونالد و کی اف سی از رستورانهای مشهوری هستند که در سراسر دنیا غذای سریع ارائه میدهند. یک غذای سریع در خیلی از کشورها شامل یک ساندویچ (همبرگر، مرغ و مانند آن)، سیب زمینی سرخ کرده و یک نوشابه گازدار است. قیمت مواد غذایی در رستورانها فست فود ارزان تر از سایر رستورانها است.
نوشابه
نوشابه (به انگلیسی: Soft drink)، در لغت به معنای هر چیز نوشیدنی میباشد. در کاربرد عامیانه نوشابه عبارت است از یک نوشیدنی خنک معمولاً شیرین.
وبنوشت
وبنوشت یا وبلاگ که به آن تارنوشت ، تارنگار یا بلاگ (به انگلیسی: Blog) هم میگویند، نوعی از صفحات اینترنتی است با محتوای شخصی که مطالب آن بر مبنای زمانی که ثبت شده گروهبندی و به ترتیب از تازهترین رخداد به قدیم ارائه میگردد. نویسندهٔ وبنوشت، وبنویس یا تارنویس نامیده میشود و ممکن است بیش از یک نفر باشد، وبنویس به گزارش مداوم رویدادها، خاطرات، و یا عقاید یک شخص یا یک سازمان میپردازد. واحد مطالب در وبنوشت، پست است، در حالی که واحد مطالب در وبگاه صفحه میباشد. معمولاً در انتهای هر مطلب، برچسب تاریخ و زمان، نام نویسنده و پیوند ثابت به آن ثبت میشود. فاصلهٔ زمانی بین مطالب وبنوشت لزوماً یکسان نیست و زمان نوشتهشدن هر مطلب به خواست نویسندهٔ وبنوشت بستگی دارد. مطالب نوشته شده در یک وبنوشت همانند محتویات یک وبگاه معمولی در دسترس کاربران قرار میگیرد. در بیشتر موارد وبنوشتها دارای روشی برای دسترسی به بایگانی یادداشتها هستند (مثلاً دسترسی به بایگانی بر حسب تاریخ یا موضوع). بعضی از وبنوشتها امکان جستجو برای یک واژه یا عبارت خاص را در میان مطالب به کاربر میدهند.
تئاتر
تئاتر یا نمایش شاخهای از هنرهای نمایشی است که به بازنمودن داستانها در برابر مخاطبان یا تماشاگران میپردازد. به جز سبک معیار گفتار داستانی، تئاتر گونههای دیگری نیز دارد مانند اپرا، باله، کابوکی، خیمه شب بازی و پانتومیم.
نام
تئاتر واژهای است یونانی در لغت به معنای چیزی که به آن نگاه میکنند. در فارسی به تئاتر «نمایش» میگویند. دراصل تعریف دقیق تئاتر یعنی بیان مشکلات مردم ومسائل اجتماعی، سیاسی وفرهنگی یک جامعه به زبان تئاترومهمترین فنی که باید درتئاتراستفاده شودفن بیان میباشد. وتاریخچه رشته پرطرفدارتئاترمربوط به یونان باستان ورم درقبل ازمیلادمسیح میباشد.
زیرشاخههای تئاتر
نمایش
پانتومیم (بی کلام)
نمایش روحوضی،
تعزیه خوانی
نقالی
نمایش عروسکی
تئاترخیابانی
نمایش:این کارتوسط یک یاچندبازیگردریک محیط بازبه نام((سن)) انجام می گیردکه این کارتوسط کارگردان هدایت میشود.
پانتومیم (بی کلام):نمایشی است که فقط توسط یک بازیگرانجام میگیردودرآن ازهیچ کلامی استفاده نمیشود.
نمایش روحوضی:به نمایشی گفته میشودکه تماشگرانی روی یک حوض که با الوار پوشانده شده و رویش را فرش کرده اند بازی می شود و داستان نمایش رااجرامی کنند. این نوع نمایش درزمانهای قدیم انجام میشد.
تعزیه خوانی: به نمایشی گفته می شودکه درآن بیشترمصائب کربلاوحوادث عاشورا رابه تصویرمی کشد. و بازیگران در دو گروه اولیا(نقش مثبت) و اشقیا(نقش منفی) ایفای نقش می کنند.
پرده خوانی:به نمایشی گفته می شودکه تصاویری را که بر روی پرده نقاشی شده است ،یک راوی طبق این پرده به نقل کردن نمایش میپردازد. استفاده این نوع نمایش بیشتردر زمانهای قدیم استفاده می شدوبه نمایش قهوه خانهای معروف است.
نمایش عروسکی: نمایش عروسکی به نمایشی گفته می شودکه درآن ازعروسک استفاده می شودوبازیگران صحنه عروسکها می باشندوبه افرادی که این عروسکهارابه حرکت درمی آورند، " عروسک گردان" گفته می شودواین نمایش هم دارای کاردگردان است.
فیلم کوتاه
فیلم کوتاه، همانطور که از نامش پیداست به فیلمهایی گفته میشود که زمان کوتاه دارند. البته تنها زمان ملاک این فیلمها نیست. فیلم کوتاه جایگاه موجز گویی، خلاقیت و تجربهگرایی است. فیلم کوتاه امروز در جهان یک ژانر شناخته شدهاست. جشنوارههای بیشماری در سراسر دنیا به فیلم کوتاه اختصاص دارند. همچنین جشنوارههای بزرگ دنیا نظیر، اسکار، کن، برلین و... در کنار نمایش فیلمهای بلند، نمایش فیلم کوتاه دارند و این فیلمها جوایز خاص خودشان را هم میگیرند. نخستین فیلمهای تاریخ سینما فیلمهای کوتاه بودند. سینمای کوتاه امروزه نیز در جهان وجود دارد و اندیشهها و داستانها را به صورت موجز بیان میکند. فیلمسازان بزرگی نظیرجوزپه تورناتوره پیر پائولو پازولینی، کن لوچ، آلن رنه و... سینما را با فیلم کوتاه شروع کردند. در ایران نیز بهرام بیضایی، ناصر تقوایی، عباس کیارستمی و... سینما را با فیلمهای کوتاه آغاز کردند. سینمای کوتاه جهان امروز به وسیله جشنوارههای متعدد و شبکههای هنری تلویزیونها به حیات خود ادامه میدهد.
کارگردان
کارگَردان اصلیترین عامل تبدیل شدن یک فیلمنامه یا نمایشنامه به یک فیلم سینمایی یا تلویزیونی، نمایش (تئاتر)، نمایش تلویزیونی (تله تئاتر)، فیلم پویانمایی و سریال تلویزیونی است. به همین دلیل است که همواره، یک اثر تصویر متحرک را بنام کارگردان آن میشناسند.
مهمترین کاری که یک کارگردان در جریان ساخت یک اثر تصویر متحرک انجام میدهد، حفظ تم اصلی کار در طی مراحل سهگانهٔ پیشتولید، تولید و پستولید است. کارگردان پس از مطالعه فیلمنامه آنرا خرد کرده و به قطعات کوچکی به نام سکانس، صحنه و پلان تبدیل میکند و متنی را تهیه میکند با عنوان دکوپاژ. این متن دستور العملی است برای همه عوامل سازنده فیلم که در آن تمامی جزئیات پلان از قبیل زاویه دوربین، اندازه نما، حرکت و گفتار بازیگر، نور، زمان، مکان و ... نوشته شده است. کارگردان باید به اصول و قواعد تمامی مراحل تولید مسلط باشد تا به خوبی بتواند گروه را رهبری کند و به نتیجه مطلوب برساند.
فیلم مستند
فیلم مستند که شاخهای بزرگ از صنعت تصاویر متحرک را شامل میشود، به منظور مستندسازی جنبههایی از واقعیت ساخته میشود. در ابتدا فیلم مستند، یک فیلم سینمایی بود که بر روی فیلم (نگاتیو) - که تنها وسیلهٔ موجود در آن زمان بود - ضبط و پخش میشد اما امروزه شامل ویدئو و آثار تولیدی دیجیتالی میشود که میتوان آنها را مخصوص پخش ویدئویی به عنوان برنامهای تلویزیونی و یا برای نمایش در سینما ساخت. فیلم مستند را به عنوان «یک تکنیک فیلمسازی، یک سنت سینمایی و شیوهای از تقابل با مخاطب» که دائماً در حال تحول است و هیچ مرزی نمیشناسد تعریف کردهاند..
اسباببازی
اسباببازی وسیلهای برای بازیکردن است که بهطور معمول بهوسیلهٔ کودکان و حیوانات خانگی مورد استفاده قرار میگیرد و در رشد و شکوفایی استعدادهایشان به آنان کمک میکند. البته مورد استفاده قرار گرفتن آنان توسط بزرگسالان و حیوانات غیر اهلی نیز غیر معمول نیست. وسایل متعددی به عنوان اسباب بازی تولید میشوند اما از هر وسیله ای هم نمیتوان به عنوان اسباب بازی استفاده کرد. هر اسباب بازی باید استاندارد باشد(نه فقط اسباب بازی) و آرم استاندارد آن کشور یا قاره بر روی بسته یا خود وسیله حک شده باشد تا از سالم بودن آن اطمینان حاصل شود.بهتر است که از فروشگاه ها و شرکت های نامعتبر خریداری نشود.پس بای خرید یک اسباب بازی به این نکات توجه شود:
1-داشتن یا نداشتن مارک استاندارد محصول آن کشور یا قاره 2-شرکت سازنده(باید یک شرکت معروف باشد) 3-جنس آن اسباب بازی 4-رده سنی مشخص شده برای آن اسباب بازی(مثلا روی بسته آن نوشته شده که <برای کودکان بالای 3 سال>)
اگر به این نکات توجه نشود،ممکن است برای استفاده کننده خطراتی ایجاد شود؛مثلا ممکن است که رنگ آن اسباب بازی خطرناک و غیر استاندارد باشد و یا ممکن است دارای قطعات ریز باشد و برای کودکان زیر 3 سال خطر ناک باشد و...
اسباب بازیها ریشهٔ ما قبل تاریخی دارند. در پایگاههای باستانشناسی عروسکهایی که بچهها، حیوانات، و سربازان را تداعی میکنند، هر روزه یافته میشود. در زمان های قدیم کودکان خود برای خویش اسباب بازی می ساختند.بعد ها کسانی پیدا شدند که برای کودکان شروع به ساختن اسباب بازی کردند.این روز ها بازی کردن مجازی شده و کمتر کودکی با کامپیوتر آشنا نیست.
بلور
به مواد معدنی جامدی که اجزای سازندهٔ آنها (مولکول، اتم یا یونها) در سه جهت فضایی به صورت منظمی کنار هم قرار گرفته باشند یا دارای نظم بلورشناسی باشند، کریستال یا بُلور میگویند. ساختارهای بلورین نظم بلند دامنه داشته و می تواند خواص همسانگرد یا ناهمسانگرد داشته باشد.
پروانه
پَروانه حشرهای است از راسته پولکبالان (Lepidoptera)، از خانواده طبقهبندینشده گُرزشاخکان.
الگوهای گوناگون رنگارنگ بر روی بالهای پروانهها و پرواز نامنظم ولی باوقار آنها باعث شده تا تماشای پروانه یکی از سرگرمیهای محبوب در برخی کشورها بهشمار بیاید.
پروانهها دارای چهار مرحله در زندگیشان هستند: مرحلهٔ اول تخم است، که پروانهٔ بالغ تخم گذاری میکند. مرحلهٔ دوم که تبدیل به لارو یا کرم میشود. در این مرحله لارو (کرمینه) مقدار زیادی برگ میخورد تا خود را برای مرحلهٔ بعد آماده کند. مرحلهٔ سوم شفیره است که کرم تاری به نام پیله بهدور خود میبافد و مدتی در آن بدون هیچ غذایی زندگی میکند. مرحلهٔ چهارم که پروانه است و جانور بالغ که دارای بال است از پیله بیرون میآید.
پوستر
پوسترها صفحات کاغذی در ابعاد تقریبا" بزرگ هستند که بر روی آنها نوشتهها، طرحها، نقاشیها و نظیر آن چاپ شده است. پوسترها به منظور نصب شدن بر روی دیوارها و یا دیگر سطوح عمودی تعبیه شدهاند. پوسترهای معمولی از نقاشی و نوشته تشکیل شدهاند اما ممکن است یک پوستر دارای نقاشی محض یا نوشته تنها باشد. پوسترها ممکن است برای جلب توجه و یا اطلاع رسانی بر روی دیوارها چسبانده شوند. اهداف پوسترها چند منظوره است، یک پوستر ممکن است برای تبلیغات باشد و یا برای تکثیر یک اثر هنری با هدف اقتصادی و فرهنگی و فروش ارزان قیمت از آن استفاده شود. از پوسترها برای امور آموزشی استفاده زیادی میشود.
پول
پول در تعریف ابتدایی آن وسیله، قطعه، شی، یا چیزیست که انسانها برای تبادل خواستهها، خدمات، کالاهای نیازها از آن استفاده میکنند. به صورت کلّی هر چیزی میتواند به عنوان پول مورد استفاده قرار گیرد. در زمانهای قدیم کالاها معمولاً به عنوان پول مورد استفاده قرار میگرفتند و در بسیاری کشورهای جهان طلا و نقره به عنوان پول رایج بودند. در حال حاضر تقریباً تمام پول مورد استفاده در تمامی کشورهای دنیا اصطلاحاً پول فیات است که به پولی اطلاق میشود که دارای ارزش ذاتی نبوده و کنترل ارزش آن در اختیار حکومت است. پول ظاهراً کلمه یونانی است (فرهنگ.).الفاظی شبیه پول در انگلیسی داریم. در بیشتر کشورهای دنیا پول در گردش دارای دو بخش پول مسکوک و پول بانکی است که پول بانکی اکثریت مقدار پول در گردش را تشکیل میدهد.
تمبر
تَمبر یا تمبر پستی مدرکی چاپی است که نشاندهندهٔ پیش پرداخت مبلغی برای خدمات پستی است.
تمبر معمولاً به صورت کاغذی کوچک و چهارگوش تهیه میشود که در چهار سوی آن کاغذ حالت دندانهدار دارد و در پشت آن چسبی مالیده شده که با برخورد آب خاصیت چسبندگی پیدا میکند.
چسباندن تمبر به یک نامه یا بستهٔ پستی نشاندهندهٔ اینست که فرستنده، مبلغ لازم برای ارسال محموله را بهطور کامل یا بخشی از آن را پرداختهاست. در صورتیکه ارزش تمبر الصاقی کمتر از بهای خدمات پستی مربوطه باشد گفته میشود که محموله «کسر تمبر» دارد.
جواهر
جواهر شیای است که برای تزئین به کار میرود. عدهای از مردم جهان، برای هر قسمت از بدن خود از جواهر خاصی استفاده میکنند. متداولترین آنها عبارتند از: گوشواره، گردنبند، دستبند، انگشتر و سنجاق سینه. جواهرات میتوانند از هر مادهای ساخته شوند. معمولاً موادی مانند سنگهای قیمتی، فلزهای قیمتی و صدف در ساختن آنها به کار میروند.
چسب
از چسبها برای اتصال دادن پلاستیکها، چوبها، کاغذ، سرامیک و فلزات استفاده فراوانی میشود. خاصیت چسبانندگی یک بسپار به نیروهای چسبندگی آن بستگی دارد. بعضی از بسپارها به خاطر داشتن گروههایی با جاذبههای واندروالسی بیشتر چسبندگی خوبی دارند. بسپارهایی که چسبندگی خوبی نداشته باشند با افزودن یک اسید آلی یا موادی که گروههایی با جاذبه واندروالسی دارند، به صورت قابل اتصال در میآید. برای هر مادهای با توجه به جنس و ساختار و نوع استفاده باید چسب مناسبی انتخاب کرد.
خودکار
خودکار یک ابزار نوشتاری نوین است. خودکار دارای یک لولهٔ درونی است دارای جوهر چسبناکی که با چرخش گوی کوچک فلزی (۰٫۷ میلیمتر تا ۱٫۲ میلیمتر در قطر) از جنس برنج، فولاد یا تنگستن کربید در نوک آن، در زمان استفاده توزیع میشود. خودکار یکی از انواع قلم است.
دوربین
دوربین وسیلهای است که تصاویر را ضبط میکند. تصاویر میتوانند در خود حافظهی دوربین یا مکان دیگری ذخیره شوند. این تصاویر میتوانند تصاویر ثابت یا تصاویر متحرک، مانند ویدیو یا فیلم باشند. سیستم ضبط تصویر در دوربینها، اساساً در دو نوع آنالوگ و دیجیتال هستند. دوربینهای آنالوگ تصاویر را بر روی نگاتیو ثبت میکنند در حالی که در دوربینهای دیجیتال، تصاویر روی کارتهای حافظه دیجیتال ذخیره میشود.
روزنامه
روزنامه نشریهای است که به طور مرتب و منظم تهیه، چاپ و پخش میشود و بی هیچ قید و شرطی در دسترس مردم قرار میگیرد. روزنامه نه بیانیه است و نه اطلاعیه و برای روشن ساختن افکار مردم بلکه به نشر اخبار و اطلاعات در زمینههای گوناگون و انتقاد و صلاحاندیشی در امور عمومی میپردازد.
ساعت
ساعت، وسیلهای ابتکاری یا وسیله قرار دادن حرکات روزانه نجومی که برای اندازهگیری و تعیین زمان از آن استفاده میشود. این وسیله یا روش از قدیمیترین اختراعات انسانی به شمار میرود.
ساعت مچی
ساعت مچی (به انگلیسی: Watch) گونهای از ساعت است که به مچ دست بسته میشود. در گونههای جدید بر روی ساعت مچیها علاوه بر زمان، تاریخ روز، ماه و سال و امکانات دیگر نیز وجود دارد.
سکه
سکه یک تکه کوچک از فلز، معمولا" دایره وار و تخت، معتبر شده توسط یک دولت برای استفاده در داد و ستد اقتصادی یک جامعهاست. جننس فلز سکه در گذشته از طلا، نقره و مس بود اما امروزه بیشتر از ترکیبات نیکل استفاده میشود. کاربرد طلا و نقره امروزه بیشتر در زمینه سکههای یادبود است.
قطبنما
قُطبنما وسیلهای برای تعیین جهت و جهتیابی. این وسیله با استفاده از میدان مغناطیسی زمین جهت قطب شمال را نشان میدهد که در حقیقت شمال مغناطیسی زمین است؛ که با شمال حقیقی مقداری فاصله دارد. زاویه بین شمال حقیقی و شمال مغناطیسی، میل مغناطیسی نامیده می شود. امروزه برای تعیین شمال حقیقی از قطبنماهای پیشرفتهتری مانند قطبنمای ژیروسکوپی استفاده میشود.
تأثیرات جاذبههای مغناطیسی موضعی (فلز و الکتریسیته)

هر گاه قطبنما در نزدیکی اشیای آهنی یا فولادی و یا منابع الکتریکی قرار گرفته باشد، عقربهاش از جهت قطب مقداری منحرف میشود، که به آن انحراف مغناطیسی میگویند. کلاً به همراه داشتن اشیایی از جنس آهن یا انواع مشابه آن می تواند باعث اختلال در حرکت عقربه شود. حتی وجود یک گیره کاغذ روی نقشه ممکن است مساله ساز شود. بنابراین، هنگام استفاده از قطبنما باید مطمئن شویم که از اشیای انحرافدهنده آن، بهطور کلی دور است. همچنین احتمال تأثیرگذاری جاذبههای مغناطیسی موجود در خاک نیز وجود دارد، که بسیار نادر است.
در جدول زیر حداقل فاصلهی وسایل مختلف از قطبنما -برای اینکه قطبنما شمال مغناطیسی را به درستی نشان دهد- آمده است:
اشیا فاصله
خطوط برق فشار قوی 55 متر
کامیون و اتومبیل 10 متر
خطوط تلفن 10 متر
ابزار الکتریکی و مکانیکی 2 متر
کلاهکها و اشیاء کوچک فلزی 2/1 متر
قطبنمای پیشرفته
قطبنماهای پیشرفته که بیشتر در صنایع مخابرات و امور نظامی به کار برده میشوند، مجهز به سلولهای شبنما هستند که حتی در تاریکی شب عمل جهتنمایی را صورت دهند. این نوع قطبنماها در دوربینهای دو چشمی نظامی، تانکها، نفربرها و حتی در ساختمان برخی خودروهای پیشرفته نیز به کار می رود. از قطب نماهای پیشرفته در اندازه گیری طول جغرافیایی و عرض جغرافیاییِ محل نیز استفاده میکنند که در نقشهخوانی، پیادهسازی عملیات نظامی، دیدهبانی در مناطق جنگی و ... نقش تعیینکننده دارند.
قطب نمای M1
ساختمان قطب نماي M1
1 – دستگيره يا شصتي : حلقه اي است كه در انتهاي قطب نما قرار دارد و براي نگهداشتن قطب نما به حالت تراز در موقع استفاده بكار مي رود.
2 – درب قطب نما : درپوشي است آلومينيومي كه در وسط آن تار موئي قرار دارد و كاربرد تارموئي مانند مگسك اسلحه است و دو سر تار موئي دو نقطه فسفري (شبنما) وجود دارد و در موقع كار شبانه از آن استفاده مي شود .در حاشيه درب قطب نما خط كشي تعبيه شده است و بر اساس مقياس 000/50 : 1 بر مبناي كيلومتر مدرج شده است.
3 – تيغه نشانه روي و عدسي چشمي : تيغه ايست كه بالاي آن شكاف كوچكي همانند شكاف درجه اسلحه است و با زاويه 45 درجه نسبت به صفحه مدرج قرار ميگيرد و در موقع گرا گرفتن با كمك تار موئي بكار مي رود. در اين حال توسط عدسي چشمي كه در وسط تيغه تعبيه شده اعداد مربوط به گراي هدف نشانه روي شده قرائت مي شود. خواباندن تيغه بر روي صفحه قطب نما سبب قفل شدن صفحه مدرج مي شود.
4 – بدنه : كليه اجزاي قطب نما در داخل بدنه كه از جنس آلومينيوم است قرار دارد. در كنار اين محفظه خط كشي تعبيه شده كه با باز شدن كامل درب قطب نما ، خط كشي قطب نما را كامل ميكند.
5 – طوقه كار در شب : طوقه متحركي است كه جداره خارجي آن دندانه دار است و تعداد 120 دندانه دارد اين دندانه ها با زائده اي در كنار قطب نما در تماس است كه به هنگام چرخش تق تق صدا ميدهد و هر تقه برابر 3 درجه است . بر روي صفحه طوقه يك خط و يك نقطه فسفري مشاهده مي شود كه در موقع كار در شب از آن استفاده ميشود.(زاويه بين خط و نقطه 45 درجه و 15 تقه است)
6 – صفحه ثابت : در زير طوقه كار درشب صفحه شيشه اي ثابتي قرار دارد كه روي آن يك خط سياه بنام شاخص تعبيه شده . اين خط درست در امتداد شكاف تيغه نشانه روي و تار موئي قرار دارد كه در موقع گرا گرفتن هر عددي زير شاخص باشد گراي آن امتداد است.
7 – صفحه مدرّج : صفحه ايست لغزنده كه عقربه مغناطيسي روي آن نقش بسته است .بر روي اين صفحه دو گونه تقسيم بندي وجود دارد.
الف : تقسيم بندي داخلي كه برحسب درجه صورت گرفته و به رنگ قرمز ميباشد كه به ازاي هر 5 درجه علامت گذاري وهر 20 درجه عددگذاري شده است.(محيط دايره به 360 قسمت مساوي تقسيم شده و زاويه بين دو شعاع دايره كه يك قسمت را فرا گرفته است ، يك درجه نام دارد).
ب : تقسيم بندي خارجي كه برحسب ميليم غربي و برنگ سياه است كه به ازاي هر 20 ميليم علامت گذاري و هر هر 200 ميليم عددگذاري شده است ولي دو صفر سمت راست آن اعداد بمنظور اختصار حذف شده است.(در اين تقسيم بندي محيط دايره به 6400 قسمت تقسيم شده كه هر قسمت آنرا يك ميليم گويند).
شمال
شُمال (شِمال هم تلفظ شده) یا آپا یا اَپاختَر، یکی از چهار جهت اصلی است.
در نقشهها جهت شمال را همیشه به سوی بالای نقشه نشان میدهند.
پیرامون واژه
شمال واژهای عربی و فارسی آن آپا یا اَپاختَر است.در زبان پارسی میانه، خشکیهای شمال غربی کره زمین را وُروبَرشت و خشکیهای شمال شرقی را وُروژَرشت مینامیدند.در بُندَهِش آمده که برای هر جهت اصلی یک سپاهبد گمارده شده و سپاهبد شمال، ستاره هفتاورنگ (محتملاً نگهبان شمال) است.
در زبان
در سند املاک از شمال قیدی ساخته میشود به صورت «شمالاً». (نمونه: این مکان شمالاً به زمین فروشنده محدود است.) به افراد و چیزهای منسوب به شمال، شمالی یا شمالیه (نمونه: بلاد شمالیه) گفته میشود. در ادبیات شمالیپیکران به معنی ستارگانی است که از شمال طلوع میکنند.به منطقه بالای مدار قطب شمال در فارسی شمالگان گفته میشود.
باختر
باختر یا غَرب یکی از چهار جهت اصلی در جغرافیا است که در نقشهها معمولاً در سمت چپ نقشه است. باختر محل فروشدن یا غروب خورشید و بنابراین جهت مخالف گردش زمین است. به هنگام ناوبری برای رفتن به سوی باختر باید سمت قطبنما را روی °۲۷۰ قرار داد.
کاربرد امروزی
لغتنامههایی که مشخصاً به فارسی امروز میپردازند دربارهٔ واژهٔ «باختر» چنین آوردهاند:
فرهنگ معاصر فارسی (صدری افشار و دیگران:۱۳۸۱) «باختر» را ادبی میداند و به مدخل غرب (که مفصلتر است) ارجاع میدهد.
فرهنگ روز سخن (انوری:۱۳۸۳) «باختر» را «مغرب» (که باز مدخل مفصلتری است) معنی میکند.
با توجه به این که هر دوی این فرهنگها مدخل مفصلتری تحت «مغرب» یا «غرب» دارند، به نظر میرسد که باید فرض کرد واژهٔ «باختر» به نظر این فرهنگنویسان از واژههای «غرب» و «مغرب» مهجورتر است.
کاربرد قدیمیتر
«باختر» در ادبیات فارسی به معنی شمال و شرق هم استفاده میشده است.
در لغتنامه دهخدا دو مدخل برای «باختر» وجود دارد: یکی به عنوان جهت جغرافیایی و دیگری به عنوان سرزمین باکتریا (بلخ). در مورد مدخل اول (که موضوع این صفحه است)، برای معنی شمال (برای این کلمه)، تنها به اوستا اشاره شده است (و برای آن نیز باختر را با واژهٔ اوستایی «اپاختر» - apãxtar - یعنی آنطرفتر یکی گرفته است).
در بعضی از مثالهایی که از متون قدیمی فارسی برای این کلمه آورده شده است، باختر متضاد خاور است. همچنین در جایی (به نقل از شرفنامهٔ منیری) اشاره شده است:
«تحقیق آنست که باختر مخفف با اختر است و اختر ماه و آفتاب هر دو را گویند پس باختر مشرق و مغرب را توان گفت ازین جهت متقدمین بر هر دو معنی این لفظ را استعمال کردهاند لیکن خوار به معنی خور بیشتر آمده از این جهت خاور به معنی مشرق بیشتر استفاده میشود ...»
در یکی از پاورقیهای مربوط به این کلمه نیز آمده است:
«شاید اختلافاتیکه در معنی باختر روی داده از باختریان (بلخ) باشد که مردم در همسایگی جنوب او، او را شمال و در شمال جنوب، و در مغرب مشرق و در مشرق مغرب مینامیدهاند.»
در نمونههایی از اشعار شاعران فارسیزبان (از فردوسی و ناصرخسرو گرفته تا خاقانی و نظامی و سعدی)، باختر به معنای مغرب بهکار رفته است
. البته مثالهایی نیز از کاربرد عکس آن وجود دارد (در اشعار فرخی و عنصری و سوزنی و دو بیت در بعضی از نسخ شاهنامه).
خاور
خاوَر واژهای پارسی برابر با شرق عربی است. در جغرافیا، خاور امروزه به معنی شرق، یکی از چهار جهت اصلی، است.
کاربردهای قدیمی
البته در اصل خاور در زبان پارسی بازماندهٔ واژهٔ خوربران یا «خوروران» (جای بردن خورشید، جای غروب خورشید) یعنی غرب است.
در پارسی به شرق «خوراسان» (که همین نام را روی استان خراسان گذاشتند زیرا شرق ایران بزرگ بود) و به شمال «اپاختر» (واژهٔ امروزی باختر نیز که به غرب گویند بازماندهٔ اپاختر است) گویند.
فرهنگ فارسی عمید و لغتنامه دهخدا این را تایید میکند. مثلاً در بیتی از رودکی، «مهر دیدم بامدادان چون بتافت، از خراسان سوی خاور میشتافت» یا در بیتی از خاقانی «چون پخت نان زرین اندر تنور مشرق، افتاد قرص سیمین اندر دهان خاور» به معنی اصیلش آمدهاست.
خاور در بعضی از لغتنامههای قدیمیتر، از جمله برهان قاطع و آنندراج، به هر دو معنی ذکر شده است.
جنوب
«نیمروز» تغییر مسیری به این صفحه است. برای کاربردهای دیگر نیمروز (ابهامزدایی) را ببینید.جنوب یا نیمروز یکی از چهار جهت اصلی است. جنوب نقطه مقابل شمال است و ۹۰ درجه با خاور و باختر اختلاف جهت دارد. بطور قراردادی در نقشهها، نقطه یا جهت پایینی نقشه را جنوب مینامند.
جهتیابی
جهتیابی، یافتن جهتهای جغرافیایی است. جهتیابی در بسیاری از موارد کاربرد دارد. برای نمونه وقتی در کوهستان، جنگل، دشت یا بیابان گم شدهباشید، با دانستن جهتهای جغرافیایی، میتوانید به مکان مورد نظرتان برسید. یکی از استفادههای مسلمانان از جهتیابی، یافتن قبله برای نماز خواندن و ذبح حیوانات است. کوهنوردان، نظامیان، جنگلبانان و... هم به دانستن روشهای جهتیابی نیازمندند.
هرچند امروزه با وسایلی مانند قطبنما یا سامانه موقعیتیاب جهانی (جیپیاس) میتوان به راحتی و با دقت بسیار زیاد جهت جغرافیایی را مشخص کرد، در نبود ابزار، دانستن روشهای دیگر جهتیابی مفید و کاراست.
جهتهای اصلی و فرعی
اگر رو به شمال بایستیم، سمت راست مشرق (شرق، خاور)، سمت چپ مغرب (غرب، باختر) و پشت سر جنوب است. این چهار جهت را جهتهای اصلی مینامند. بین هر دو جهت اصلی یک جهت فرعی وجود دارد. مثلاً نیمساز جهتهای شمال و شرق، جهت شمالِ شرقی (شمالِ شرق) را مشخص میکند.
با دانستن یکی از جهتها، بقیهٔ جهتها را میتوان به سادگی مشخص نمود. مثلاً اگر به سوی شمال ایستاده باشید، دست راست شما شرق، دست چپ شما غرب، و پشت سر شما جنوب است.
روشهای جهتیابی
برخی روشهای جهتیابی مخصوص روز، و برخی ویژهٔ شب اند. برخی روشها هم در همهٔ مواقع کارا هستند. توجه شود که:
بسیاری از این روشها کاملاً دقیق نیستند و صرفاً جهتهای اصلی را به صورت تقریبی مشخص میکنند. برای جهتهای دقیق باید از قطبنما استفاده کرد، و میل مغناطیسی و انحراف مغناطیسی آن را هم در نظر داشت.
آنچه گفته میشود اکثراً مربوط به نیمکره شمالی است؛ به طور دقیقتر، بالای ۲۳٫۵ درجه (بالای مدار رأسالسرطان). در نیمکره جنوبی در برخی روشها ممکن است جهت شمال و جنوب برعکس آنچه گفته میشود باشد.
قُطبنما وسیلهای برای تعیین جهت و جهتیابی. این وسیله با استفاده از میدان مغناطیسی زمین جهت قطب شمال را نشان میدهد که در حقیقت شمال مغناطیسی زمین است؛ که با شمال حقیقی مقداری فاصله دارد. زاویه بین شمال حقیقی و شمال مغناطیسی، میل مغناطیسی نامیده می شود. امروزه برای تعیین شمال حقیقی از قطبنماهای پیشرفتهتری مانند قطبنمای ژیروسکوپی استفاده میشود.
تأثیرات جاذبههای مغناطیسی موضعی (فلز و الکتریسیته)

هر گاه قطبنما در نزدیکی اشیای آهنی یا فولادی و یا منابع الکتریکی قرار گرفته باشد، عقربهاش از جهت قطب مقداری منحرف میشود، که به آن انحراف مغناطیسی میگویند. کلاً به همراه داشتن اشیایی از جنس آهن یا انواع مشابه آن می تواند باعث اختلال در حرکت عقربه شود. حتی وجود یک گیره کاغذ روی نقشه ممکن است مساله ساز شود. بنابراین، هنگام استفاده از قطبنما باید مطمئن شویم که از اشیای انحرافدهنده آن، بهطور کلی دور است. همچنین احتمال تأثیرگذاری جاذبههای مغناطیسی موجود در خاک نیز وجود دارد، که بسیار نادر است.
در جدول زیر حداقل فاصلهی وسایل مختلف از قطبنما -برای اینکه قطبنما شمال مغناطیسی را به درستی نشان دهد- آمده است:
اشیا فاصله
خطوط برق فشار قوی 55 متر
کامیون و اتومبیل 10 متر
خطوط تلفن 10 متر
ابزار الکتریکی و مکانیکی 2 متر
کلاهکها و اشیاء کوچک فلزی 2/1 متر
قطبنمای پیشرفته
قطبنماهای پیشرفته که بیشتر در صنایع مخابرات و امور نظامی به کار برده میشوند، مجهز به سلولهای شبنما هستند که حتی در تاریکی شب عمل جهتنمایی را صورت دهند. این نوع قطبنماها در دوربینهای دو چشمی نظامی، تانکها، نفربرها و حتی در ساختمان برخی خودروهای پیشرفته نیز به کار می رود. از قطب نماهای پیشرفته در اندازه گیری طول جغرافیایی و عرض جغرافیاییِ محل نیز استفاده میکنند که در نقشهخوانی، پیادهسازی عملیات نظامی، دیدهبانی در مناطق جنگی و ... نقش تعیینکننده دارند.
قطب نمای M1
ساختمان قطب نماي M1
1 – دستگيره يا شصتي : حلقه اي است كه در انتهاي قطب نما قرار دارد و براي نگهداشتن قطب نما به حالت تراز در موقع استفاده بكار مي رود.
2 – درب قطب نما : درپوشي است آلومينيومي كه در وسط آن تار موئي قرار دارد و كاربرد تارموئي مانند مگسك اسلحه است و دو سر تار موئي دو نقطه فسفري (شبنما) وجود دارد و در موقع كار شبانه از آن استفاده مي شود .در حاشيه درب قطب نما خط كشي تعبيه شده است و بر اساس مقياس 000/50 : 1 بر مبناي كيلومتر مدرج شده است.
3 – تيغه نشانه روي و عدسي چشمي : تيغه ايست كه بالاي آن شكاف كوچكي همانند شكاف درجه اسلحه است و با زاويه 45 درجه نسبت به صفحه مدرج قرار ميگيرد و در موقع گرا گرفتن با كمك تار موئي بكار مي رود. در اين حال توسط عدسي چشمي كه در وسط تيغه تعبيه شده اعداد مربوط به گراي هدف نشانه روي شده قرائت مي شود. خواباندن تيغه بر روي صفحه قطب نما سبب قفل شدن صفحه مدرج مي شود.
4 – بدنه : كليه اجزاي قطب نما در داخل بدنه كه از جنس آلومينيوم است قرار دارد. در كنار اين محفظه خط كشي تعبيه شده كه با باز شدن كامل درب قطب نما ، خط كشي قطب نما را كامل ميكند.
5 – طوقه كار در شب : طوقه متحركي است كه جداره خارجي آن دندانه دار است و تعداد 120 دندانه دارد اين دندانه ها با زائده اي در كنار قطب نما در تماس است كه به هنگام چرخش تق تق صدا ميدهد و هر تقه برابر 3 درجه است . بر روي صفحه طوقه يك خط و يك نقطه فسفري مشاهده مي شود كه در موقع كار در شب از آن استفاده ميشود.(زاويه بين خط و نقطه 45 درجه و 15 تقه است)
6 – صفحه ثابت : در زير طوقه كار درشب صفحه شيشه اي ثابتي قرار دارد كه روي آن يك خط سياه بنام شاخص تعبيه شده . اين خط درست در امتداد شكاف تيغه نشانه روي و تار موئي قرار دارد كه در موقع گرا گرفتن هر عددي زير شاخص باشد گراي آن امتداد است.
7 – صفحه مدرّج : صفحه ايست لغزنده كه عقربه مغناطيسي روي آن نقش بسته است .بر روي اين صفحه دو گونه تقسيم بندي وجود دارد.
الف : تقسيم بندي داخلي كه برحسب درجه صورت گرفته و به رنگ قرمز ميباشد كه به ازاي هر 5 درجه علامت گذاري وهر 20 درجه عددگذاري شده است.(محيط دايره به 360 قسمت مساوي تقسيم شده و زاويه بين دو شعاع دايره كه يك قسمت را فرا گرفته است ، يك درجه نام دارد).
ب : تقسيم بندي خارجي كه برحسب ميليم غربي و برنگ سياه است كه به ازاي هر 20 ميليم علامت گذاري و هر هر 200 ميليم عددگذاري شده است ولي دو صفر سمت راست آن اعداد بمنظور اختصار حذف شده است.(در اين تقسيم بندي محيط دايره به 6400 قسمت تقسيم شده كه هر قسمت آنرا يك ميليم گويند).
شمال
شُمال (شِمال هم تلفظ شده) یا آپا یا اَپاختَر، یکی از چهار جهت اصلی است.
در نقشهها جهت شمال را همیشه به سوی بالای نقشه نشان میدهند.
پیرامون واژه
شمال واژهای عربی و فارسی آن آپا یا اَپاختَر است.در زبان پارسی میانه، خشکیهای شمال غربی کره زمین را وُروبَرشت و خشکیهای شمال شرقی را وُروژَرشت مینامیدند.در بُندَهِش آمده که برای هر جهت اصلی یک سپاهبد گمارده شده و سپاهبد شمال، ستاره هفتاورنگ (محتملاً نگهبان شمال) است.
در زبان
در سند املاک از شمال قیدی ساخته میشود به صورت «شمالاً». (نمونه: این مکان شمالاً به زمین فروشنده محدود است.) به افراد و چیزهای منسوب به شمال، شمالی یا شمالیه (نمونه: بلاد شمالیه) گفته میشود. در ادبیات شمالیپیکران به معنی ستارگانی است که از شمال طلوع میکنند.به منطقه بالای مدار قطب شمال در فارسی شمالگان گفته میشود.
باختر
باختر یا غَرب یکی از چهار جهت اصلی در جغرافیا است که در نقشهها معمولاً در سمت چپ نقشه است. باختر محل فروشدن یا غروب خورشید و بنابراین جهت مخالف گردش زمین است. به هنگام ناوبری برای رفتن به سوی باختر باید سمت قطبنما را روی °۲۷۰ قرار داد.
کاربرد امروزی
لغتنامههایی که مشخصاً به فارسی امروز میپردازند دربارهٔ واژهٔ «باختر» چنین آوردهاند:
فرهنگ معاصر فارسی (صدری افشار و دیگران:۱۳۸۱) «باختر» را ادبی میداند و به مدخل غرب (که مفصلتر است) ارجاع میدهد.
فرهنگ روز سخن (انوری:۱۳۸۳) «باختر» را «مغرب» (که باز مدخل مفصلتری است) معنی میکند.
با توجه به این که هر دوی این فرهنگها مدخل مفصلتری تحت «مغرب» یا «غرب» دارند، به نظر میرسد که باید فرض کرد واژهٔ «باختر» به نظر این فرهنگنویسان از واژههای «غرب» و «مغرب» مهجورتر است.
کاربرد قدیمیتر
«باختر» در ادبیات فارسی به معنی شمال و شرق هم استفاده میشده است.
در لغتنامه دهخدا دو مدخل برای «باختر» وجود دارد: یکی به عنوان جهت جغرافیایی و دیگری به عنوان سرزمین باکتریا (بلخ). در مورد مدخل اول (که موضوع این صفحه است)، برای معنی شمال (برای این کلمه)، تنها به اوستا اشاره شده است (و برای آن نیز باختر را با واژهٔ اوستایی «اپاختر» - apãxtar - یعنی آنطرفتر یکی گرفته است).
در بعضی از مثالهایی که از متون قدیمی فارسی برای این کلمه آورده شده است، باختر متضاد خاور است. همچنین در جایی (به نقل از شرفنامهٔ منیری) اشاره شده است:
«تحقیق آنست که باختر مخفف با اختر است و اختر ماه و آفتاب هر دو را گویند پس باختر مشرق و مغرب را توان گفت ازین جهت متقدمین بر هر دو معنی این لفظ را استعمال کردهاند لیکن خوار به معنی خور بیشتر آمده از این جهت خاور به معنی مشرق بیشتر استفاده میشود ...»
در یکی از پاورقیهای مربوط به این کلمه نیز آمده است:
«شاید اختلافاتیکه در معنی باختر روی داده از باختریان (بلخ) باشد که مردم در همسایگی جنوب او، او را شمال و در شمال جنوب، و در مغرب مشرق و در مشرق مغرب مینامیدهاند.»
در نمونههایی از اشعار شاعران فارسیزبان (از فردوسی و ناصرخسرو گرفته تا خاقانی و نظامی و سعدی)، باختر به معنای مغرب بهکار رفته است
. البته مثالهایی نیز از کاربرد عکس آن وجود دارد (در اشعار فرخی و عنصری و سوزنی و دو بیت در بعضی از نسخ شاهنامه).
خاور
خاوَر واژهای پارسی برابر با شرق عربی است. در جغرافیا، خاور امروزه به معنی شرق، یکی از چهار جهت اصلی، است.
کاربردهای قدیمی
البته در اصل خاور در زبان پارسی بازماندهٔ واژهٔ خوربران یا «خوروران» (جای بردن خورشید، جای غروب خورشید) یعنی غرب است.
در پارسی به شرق «خوراسان» (که همین نام را روی استان خراسان گذاشتند زیرا شرق ایران بزرگ بود) و به شمال «اپاختر» (واژهٔ امروزی باختر نیز که به غرب گویند بازماندهٔ اپاختر است) گویند.
فرهنگ فارسی عمید و لغتنامه دهخدا این را تایید میکند. مثلاً در بیتی از رودکی، «مهر دیدم بامدادان چون بتافت، از خراسان سوی خاور میشتافت» یا در بیتی از خاقانی «چون پخت نان زرین اندر تنور مشرق، افتاد قرص سیمین اندر دهان خاور» به معنی اصیلش آمدهاست.
خاور در بعضی از لغتنامههای قدیمیتر، از جمله برهان قاطع و آنندراج، به هر دو معنی ذکر شده است.
جنوب
«نیمروز» تغییر مسیری به این صفحه است. برای کاربردهای دیگر نیمروز (ابهامزدایی) را ببینید.جنوب یا نیمروز یکی از چهار جهت اصلی است. جنوب نقطه مقابل شمال است و ۹۰ درجه با خاور و باختر اختلاف جهت دارد. بطور قراردادی در نقشهها، نقطه یا جهت پایینی نقشه را جنوب مینامند.
جهتیابی
جهتیابی، یافتن جهتهای جغرافیایی است. جهتیابی در بسیاری از موارد کاربرد دارد. برای نمونه وقتی در کوهستان، جنگل، دشت یا بیابان گم شدهباشید، با دانستن جهتهای جغرافیایی، میتوانید به مکان مورد نظرتان برسید. یکی از استفادههای مسلمانان از جهتیابی، یافتن قبله برای نماز خواندن و ذبح حیوانات است. کوهنوردان، نظامیان، جنگلبانان و... هم به دانستن روشهای جهتیابی نیازمندند.
هرچند امروزه با وسایلی مانند قطبنما یا سامانه موقعیتیاب جهانی (جیپیاس) میتوان به راحتی و با دقت بسیار زیاد جهت جغرافیایی را مشخص کرد، در نبود ابزار، دانستن روشهای دیگر جهتیابی مفید و کاراست.
جهتهای اصلی و فرعی
اگر رو به شمال بایستیم، سمت راست مشرق (شرق، خاور)، سمت چپ مغرب (غرب، باختر) و پشت سر جنوب است. این چهار جهت را جهتهای اصلی مینامند. بین هر دو جهت اصلی یک جهت فرعی وجود دارد. مثلاً نیمساز جهتهای شمال و شرق، جهت شمالِ شرقی (شمالِ شرق) را مشخص میکند.
با دانستن یکی از جهتها، بقیهٔ جهتها را میتوان به سادگی مشخص نمود. مثلاً اگر به سوی شمال ایستاده باشید، دست راست شما شرق، دست چپ شما غرب، و پشت سر شما جنوب است.
روشهای جهتیابی
برخی روشهای جهتیابی مخصوص روز، و برخی ویژهٔ شب اند. برخی روشها هم در همهٔ مواقع کارا هستند. توجه شود که:
بسیاری از این روشها کاملاً دقیق نیستند و صرفاً جهتهای اصلی را به صورت تقریبی مشخص میکنند. برای جهتهای دقیق باید از قطبنما استفاده کرد، و میل مغناطیسی و انحراف مغناطیسی آن را هم در نظر داشت.
آنچه گفته میشود اکثراً مربوط به نیمکره شمالی است؛ به طور دقیقتر، بالای ۲۳٫۵ درجه (بالای مدار رأسالسرطان). در نیمکره جنوبی در برخی روشها ممکن است جهت شمال و جنوب برعکس آنچه گفته میشود باشد.
ساعت : 12:24 pm | نویسنده : admin
|
مطلب بعدی