مایکروسافت آفیس
مایکروسافت آفیس
مایکروسافت آفیس یک مجموعه اداری در بر گیرنده‌ی نرم‌افزارهای یکپارچه با هم، سرورها و سرویس‌ها است که برای سیستم‌عامل‌های مایکروسافت ویندوز و مک اواس ده ساخته شده است. مایکروسافت آفیس در سال ۱۹۸۹ برای سیستم‌عامل مک اواس اکس معرفی شد و در سال بعد یعنی ۱۹۹۰ نسخه تحت ویندوز آن نیز به بازار آمد. اولین نسخه از مجموعه مایکروسافت آفیس شامل برنامه‌های مایکروسافت ورد، مایکروسافت اکسل و مایکروسافت پاورپوینت بود. همچنین برنامه‌های مایکروسافت اکسس و اسکجول پلاس در نگارش حرفه‌ای این نسخه وجود داشت.
واپسین نگارش مایکروسافت آفیس، آفیس 2013 نام دارد که در تاریخ 25 اکتبر 2013 برای مایکروسافت ویندوز منتشر شد و آخرین نسخه تحت سیستم‌عامل مک اواس اکس نیز آفیس ۲۰۰۸ نام گرفته است که در تاریخ ۱۵ ژانویه ۲۰۰۸ منتشر شده است. آفیس ۲۰۰۷/آفیس ۲۰۰۸ در بردارندهٔ رابط کاربری جدیدی است و از فرمت‌های جدید موسوم به Office Open XML با فرمت‌های docx، xlsx، pptx سود می‌برد. ضمن اینکه مایکروسافت قابلیت جدید، رایگان و افزودنی با نام بستهٔ هماهنگ سازی مایکروسافت آفیس (به انگلیسی: Microsoft Office Compatibility Pack) ایجاد کرده است تا کاربران بتوانند با برنامه‌های پیشین آفیس هم‌چون برنامه‌های آفیس ۲۰۰۳ و آفیس ۲۰۰۰٬ پرونده‌ها با ریخت و فورمت Office Open XML file format را باز کنند. برای نمونه با مایکروسافت آفیس ورد ۲۰۰۳ که به گونه‌ی کارخانه‌ای ناتوان از گشودن و سپاردن در پسوند docx است٬ بتواند پسوند docx را گشوده و آن را ویرایش کرده و آن را ذخیره و سپارش کند.
طبق تحقیقات کمپانی Forrester Research تا تاریخ ژوئن ۲۰۰۹ بعضی از نسخه‌های مایکروسافت آفیس در ۸۰ درصد موارد تجاری و اداری استفاده شده‌است و ۶۴ درصد این موارد از آفیس ۲۰۰۷ استفاده کرده‌اند.
تاریخچهٔ نگارش‌ها
نگارش‌های تحت ویندوز
مایکروسافت آفیس ۳٫۰
مایکروسافت آفیس ۴٫۰
مایکروسافت آفیس ۴٫۳
مایکروسافت آفیس ۹۵
مایکروسافت آفیس ۹۷
مایکروسافت آفیس ۲۰۰۰
مایکروسافت آفیس اکس‌پی
مایکروسافت آفیس ۲۰۰۳
مایکروسافت آفیس ۲۰۰۷
مایکروسافت آفیس ۲۰۱۰
مایکروسافت آفیس ۲۰۱۳
نگارش‌های تحت مک اواس اکس
مایکروسافت آفیس برای مک
مایکروسافت آفیس ۱٫۵ برای مک
مایکروسافت آفیس ۲٫۹ برای مک
مایکروسافت آفیس ۴٫۰ برای مک
مایکروسافت آفیس ۹۸ نسخهٔ مکینتاش
مایکروسافت آفیس ۲۰۰۱
مایکروسافت آفیس v.X
مایکروسافت آفیس ۲۰۰۴ برای مک
مایکروسافت آفیس ۲۰۰۸ برای مک
مایکروسافت آوت لوک
مایکروسافت اوت لوک (به انگلیسی: Microsoft Outlook) نرم‌افزار مدیریت ایمیل است که برای اولین بار در سال نود به همراه بستهٔ آفیس رونمایی شد.
این برنامه جزو مجموعه نرم‌افزارهای آفیس می‌باشد. این برنامه برای مدیریت ایمیلها مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین یک سرویس ایمیل دهی نیز هست.
مایکروسافت اس‌کیوال سرور
مایکروسافت اس.کیو.ال سرور یا مایکروسافت سی‌کول سرور (به انگلیسی: Microsoft SQL Server) یک نرم‌افزار سیستم مدیریت بانک‌های اطلاعاتی است که توسط شرکت مایکروسافت توسعه داده می‌شود. برخی از ویژگیهای این سیستم مدیریت پایگاه داده‌ها به این شرح است:
بانک اطلاعاتی رابطه‌ای
امکان استفاده از: trigger, View, Stored procedure
پشتیبانی از XML
OLAP
بسیار قدرتمند و بدون محدودیت حجم و تعداد رکورد
پشتیبانی از FullText Search برای سرعت در بازیابی اطلاعات و استفاده از زبان طبیعی در جستجوها
SQL Server 2008
نسخهٔ بعدی سرور SQL سرور SQL2008 می‌باشد با کد نامگذاری «کاتمایی» که برای ارائه به بازار 27فوریه سال 2008 پیشنهاد گردیده و سپس (RTM) در Q32008 عرضه گردید.
آخرین CTP در 19فوریه سال 2008 عرضه گردید. اهداف SQL Server 2008 ایجاد و مدیریت داده‌ها به شکل هماهنگی، سازماندهی و محافظت به شکل اتوماتیک می‌باشد. با توسعه دائمی SQL Server در عرضه تکنولوژی اتلاف وقت به نزدیک صفر رسید.
SQL Server 2008 همیشه در برگیرنده حمایت از داده‌های ساختاری یا نیمه‌ساختاری می‌باشد که این امر شامل قالبهای رسانه‌ای دیجیتال برای عکسها، صوتی، تصویری و دیگر داده‌های چند رسانه‌ای می‌باشد.
در نسخهٔ جدید، اکثر داده‌های چندرسانه‌ای را میتوان به عنوان BLOB (بخش بزرگ بانیری) ذخیره‌سازی کرد. آگاهی درونی از داده‌های چندرسانه‌ای به ما این اجازه را خواهد داد که کارکردهای تخصیص یافته را اجرا نماییم. براساس نظرات پل فلس‌نر، معاونت ارشد مایکروسافت، کاربران سرور SQL Server 2008 شرکت مایکروسافت میتوانند به ذخیره‌سازِی داده‌های پشتیبانی شده برای داده‌هایی با تنوع متفاوت بپردازد: XML، پست الکترونیکی (email)، زمان/تقویم، فایل، پرونده .... از جمله این داده‌ها می‌باشند. همین طور با SQL Server 2008 به خوبی میتوان به اجرای عملیاتی چون جستجو، پرس‌وجو، تجزیه‌وتحلیل، تقسیم‌بندی و انطباق همه نوع از داده‌ها پرداخت. از انواع دیگری از داده‌هایی جدید میتوان از اختصاص داده‌ها و نوع‌های زمانی و انواعی از داده‌های فضایی نام برد که داده‌های وابسته به مکان می‌باشند.
پشتیبانی بهتر برای داده‌های غیرساختاری یا نیمه‌ساختاری با استفاده از بخش * FILESTREAMانجام شده. این نوع از داده‌ها میتوانند اضافه شده یا اینکه برای بازگرفت به هر فایل ذخیره شده، شد سیستم فایلها بکار رونده داده‌های منسجم یا فراداده‌ها در هر فایل باید در پایگاه داده‌های SQL Server ذخیره شوند. و در آنجا اجزا غیرساختاری در سیستم فایل ذخیره می‌شوند. اکثر فایلها میتوانند هم از طریق کنترل‌کننده فایل Win32 و هم از طریق SQL Server با استفاده از T-SQL در پایگاه داده‌ها قرار گیرند.
انجام و دستیابی به داده‌های فایل به عنوان یک BLOB باینری محسوب می‌شود. پشتیبانی و ذخیره‌سازی در پایگاه داده‌ها پشتیبانی و ذخیره‌سازی فایلهای مرجع می‌باشد.
SQL Server 2008 همین طور از سلسله مراتب داده‌های اصلی پشتیبانی میکند و در برگیرندهٔ مفهوم T-SQL می‌باشد که مستقیماً با آنها سروکار دارد بدون اینکه به تحقیق بازگشتی بپردازد.
داده‌های فضایی میتوانند به دو صورت ذخیره‌سازی شوند. یک «زمین صاف» (هندسه یا هندسه مسطح) که نوعی از داده‌ها می‌باشند که ارائه‌دهندهٔ داده‌های هندسی فضایی می‌باشند و به شکلهایی که رد اصل به صورت سیستمهای طراحی کروی و همپایه و... هستند پیش‌بینی شده‌اند. صورت دیگر نوع داده‌های «زمین کروی» (هندسی) هستند که به استفاده از مدلهای بیضی شکل آنچه که در زمین به صورت منفرد و پیوسته تعریف می‌شوند، می‌پردازند.
SQL Server در برگیرنده ویژگیهای بهتری در زمینه فشردگی و متراکم داده می‌باشد و بنابراین در بهبود یافتن توانایی اسکالر به ما کمک میکند. این بخش همین طور دارای اقتدار منابع بوده و به ما این اجازه را میدهد که به ذخیره‌سازی منابع برای کاربران بپردازیم.
SQL Server در بردارندهٔ قابلیتهایی برای شفاف‌سازی داده‌ها برای فشرده‌سازی و ذخیره آنها می‌باشد SQL Server کتمایی از موجودیت ساختار *ADO.NET پشتیبانی کرده و به ثبت ابزارها، همانندسازی و تعریف داده‌ها می‌پردازد. تعریف داده‌ها به ساختن مدل داده‌های موجود خواهد پرداخت.
سرویس‌های ثبت‌کنندهٔ SQL Server به ثبت جداول با قابلیتهایی از تطبیق داده‌ها و تجسم محصولات خواهند پرداخت.
آنچه که به وسیلهٔ مایکروسافت از مدیریت جانبی حاصل می‌شود اجازه میدهد که سیاست پیکربندی و محدودیتها در پایگاه کامل داده‌ها و جداول مورد اطمینان بطور دستوری ایجاد گردد.
نسخهٔ مدیریت استادیو {{|5}} SQL Server شامل SQL Server 2008 می‌باشد که به پشتیبانی از جستجوگر SQL می‌پردازد. علاوه بر این به وسیلهٔ CTP رایج انتخاب لازم برای تحقیق و بررسی محدود می‌شود. این امر باعث ساختارهای دیگری از T-SQL در انتشارات بعدی می‌گردد. * SQL Server 2008 به ایجاد پایگاه داده‌های موجود از طریق بدنه قدرت ویندوز و کاربرد مدیریت در دسترسی می‌پردازد. بنابراین سرور و همهٔ نمونه‌های پیوسته میتوانند به وسیله بدنهٔ قدرت ویندوز اداره شوند. * Editions شرکت مایکروسافت به ایجاد سرور SQL موجود در نسخه‌های چندگانه کرد که دارای دستگاه‌هایی با ویژگی متفاوت و کاربرانی با اهداف متمایز بود.
آخرین ویرایش :
SqlServer 2014
ویرایش‌های مختلف
سرور SQL ویرایش متراکم (SQL CE)
این ویراستار فشرده یک موتور با پایگاه داده‌های مستحکم می‌باشد. به جهت اندازه کوچک آن دارای دستگاهی با ویژگیهای کاهش‌دهنده در مقایسه با ویراستارهای دیگر می‌باشد. این وسیله به وسیلهٔ پایگاه داده‌ها با سایز حداکثر 4GB محدود شده و نمی‌تواند براساس سرویس ویندوز عمل نماید ویراستار متراکم باید تابع تقاضای کاربرد می‌باشد.
سرور SQL ویرایش محدود (SQL Server Express)
سرور SQL با ویراژ پرسرعت یک میزان پایین، ویراژ آزاد از سرور SQL می‌باشد که در برگیرنده موتور مرکزی پایگاه داده‌هاست. در حالیکه هیچ گونه محدودیتی در شماره پایگاه داده‌ها یا کاربران پشتیبانی شده وجود ندارد پایگاه داده‌های کلی به ذخیره‌سازی در بخشهای مجزا می‌پردازد. هدف از این کار جایگزینی *MSDE می‌باشد. سرویس جستجوگر متن کامل به عنوان یک بخش ضمیمه در سرور SQL با ویراژ پرسرعت قرار می‌گیرد. بطور کلی نسخهٔ سرور SQL مدیریت استودیو برای عمل ویراستاری در دسترس می‌باشد.
سرور SQL ویرایش گروه کاری
سرور SQL با ویراژ کار گروه در برگیرنده موتور مرکزی پایگاه داده‌ها می‌باشد این بخش از دیسک ویراژ در شمار نمونه‌هایی با فعالیت کمتر قرار می‌گیرد و در برگیرنده عملکردهایی با دسترسی بالا و شاخصهای برابر نمی‌باشد.
سرور SQL ویرایش سازمانی
سرور * SQL ویرایش سازمانی، نسخه‌ای از سرور SQL با ویژگیهای کامل می‌باشد که در برگیرندهٔ هر دو موتور مرکزی پایگاه داده‌ها و سرویس‌های اضافی می‌باشد و این در حالی است که وجود دامنهٔ ابزارها برای ایجاد و اداره سرور SQL به صورت خوشه‌ای است.
سرور SQL ویرایش برنامه نویسان
نگارش قابل کدنویسی سرور SQL دارای همان ویژگیهای نگارش enterprise این سرور می‌باشد که با وسیله لایسنس، کاربرد آن تنها به عنوان یک سیستم آزمایش و توسعه محدود گردیده و به عنوان یک سرور تولیدی محسوب نمی‌شود. این نسخه به عنوان بخشی از برنامه Dream Spark مایکروسافت برای بارگذاری توسط دانشجویان به طور رایگان موجود می‌باشد.
مایکروسافت اکسپرشن وب
مایکروسافت اکسپرشن وب (Microsoft Expression Web) یک نرم‌افزار ویراستار وب و طراحی وب‌سایت ساخته شده توسط شرکت مایکروسافت است.
مایکروسافت بیزتاک سرور
مایکروسافت بیزتاک سرور یا به اختصار "بیزتاک" مجموعه‌ای از خدمات نرم‌افزاری است که ساختن راه حل های یکپارچه سازی را آسان می‌گرداند.
شما برای راه اندازی این سولوشن یا راه حل نرم‌افزاری نیاز به یک سرور سخت افزاری مجزا دارید. یکی از پیش نیاز های نرم‌افزاری آن، شرپوینت است.
میتوان گفت برای یکپارچه سازی یک سازمان شما در ابتدا نیاز به تجزیه و تحلیل دقیق و نیاز سنجی هستید. در گام بعدی شما به کمک برنامه نویسی و تعریف شکل و قالب پیغام ها و تعاریف دیگر یکپارچه سازی را انجام میدهید.
این برنامه یک داشبورد و کنترل پنل مرکزی در اختیار شما قرار میدهد که وضعیت جریان های کاری و پروسه های کسب و کار خود را میتوانید در آن مشاهده کنید.
این سرور مبتنی بر پیغام طراحی شده است که کاملاً با طراحی های پیشرفته ی کنونی مثل SOA منطبق است. پس شما هم برای یکپارچه سازی کلیه نرم‌افزار های موجود، باید نگاه سرویس گرا داشته باشید.
همه برنامه های سازمانی شما برای یکپارچه سازی میتوانند پیغامی را به سرور ارسال کنند که سرور بیزتاک با مدیریت کلیه پیغام ها و ایجاد پیغام های جدید و ارسال آن برای برنامه های دیگر سازمان شما یا سازمان همکار شما، یکپارچه سازی را فراهم می کند.
برنامه هایی که میخواهند به بیزتاک وصل شوند را شما باید تحلیل کنید تا بتوانید برای آنها وب سرویسی بنویسید که کار فرستادن پیغام را منظم و مدیریت شده و هماهنگ و استاندارد انجام دهد.
این سرور بر اساس دو لایه طراحی شده است که لایه ی اول مبتنی بر پیغام همه ی کار ها را مدیریت می کند و لایه ی دوم مبتنی برای Orachestration است که هماهنگ کننده و نظم دهنده به کلیه ی دریافت ها و ارسال های پیغام ها با برنامه های جزیره ای در سازمان شماست.
مراحل نصب بیزتاک را با جستجوی ساده در گوگل میتوانید به صورت
های فارسی وا نگلیسی به صورت گام به گام بیابید.
کاربرد های بیزتاک بدلیل تنوع بسیار زیاد آن بستگی به نیاز خاص سازمان شما دارد.
مایکروسافت وان‌نوت
مایکروسافت وان نت (به انگلیسی: Microsoft OneNote) نرم‌افزار برداری مجموعهٔ مایکروسافت آفیس است که اولین بار به همراه مایکروسافت آفیس ۲۰۰۳ ارائه شد.
آشنایی با وان‌نوت
تعریف وان‌نوت
برنامه OneNote مکانی است برای جمع‌آوری، تنظیم، جستجو و به اشتراک گذاشتن اطلاعات مورد نیاز فرد. انواع مختلف یادداشت‌ها در دفترچه‌ها، فصل‌ها و صفحات وان‌نوت قابل ذخیره است. این نرم‌افزار می‌تواند به عنوان دفترچه شخصی فرد برای جلوگیری از فراموشی عمل کند.
برنامه وان‌نوت را میتوان یک نسخه الکترونیکی از دفترچه‌های کاغذی معمول دانست.
تاریخچه برنامه وان‌نوت
برنامه وان‌نوت در سال ۲۰۰۳ میلادی بصورت یک برنامه جدای از آفیس ۲۰۰۳ نصب می‌شد و البته کارآیی آن کمتر از وان نوت فعلی بود. به مرور که کاربران وان‌نوت پیشنهادهای خود را جهت رفع کاستی‌های آن به مایکروسافت دادند و افزونه‌های مختلفی برای آن نوشته شد، مایکروسافت نسخه جدید آن را در نسخه ۲۰۰۷ آفیس قرار داد. فعلاً نسخه ۲۰۱۳ وان‌نوت به عنوان نسخه آخر این نرم‌افزار با تغییر شکل ظاهری وان‌نوت و تبدیل منوهای ثابت آن به منوهای سیار و روبانی و اضافه نمودن چند قابلیت دیگر در بازار موجود است.
مایکروسافت ویزیو
مایکروسافت ویزیو (به انگلیسی: Microsoft Visio) نرم‌افزاری برای طراحی نمودارها است که تحت سیستم‌عامل ویندوز کار میکند.
معماری نرم‌افزار
معماری نرم‌افزار یعنی ساختار و سازمان یک سیستم نرم‌افزاری که به منظور پشتیبانی از عملیات مشخص، بر روی سازماندهی اجزاء متمرکز می‌باشد. در واقع اجزاء را در حوزه‌های مرتبط به هم گروه بندی میکند. دیگر حوزه‌های مرتبط به هم، بر روی تبادل و تعامل با این حوزه متمرکز می‌شوند.
معماری نرم‌افزار از کلیدی‌ترین بخشهای تولید نرم‌افزار مخصوصا نوع تجاری آن است که البته در سالهای اخیر با ایجاد مدلهای کلاسیک تولید نرم‌افزار به نرم‌افزارهای عظیم تر محدود شده است.
معماری نرم‌افزار در واقع انتخاب یک ساختار کلی برای پیاده سازی یک پروژه نرم‌افزاری بر مبنای مجموعه ای از نیازهای کاربری و تجاری یک سیستم نرم‌افزاری است تا هم بتوان کاربردهای مورد نظر را پیاده سازی کرد و هم بتوان کیفیت نرم‌افزار، تولید آن و نگهداری آن را نیز بهینه کرد و سرعت بخشید. به عبارتی دیگر: معماری نرم افزار یک برنامه یا سیستم محاسباتی، ساختار یا ساختارهای آن سیستم محاسباتی است که خصوصیات قابل رویت از بیرون، عناصر و ارتباطات بین آنها را نشان می دهد.
معماری سرویس‌گرا
معماری سرویس‌گرا (به انگلیسی: Service-oriented Architecture (به اختصار SOA))، رهیافتی‌ست برای ساخت سامانه‌های توزیع‌شده که کارکردهای نرم‌افزاری را در قالب سرویس ارائه میکند.
از این سرویس‌ها هم میتوان برای فراخوانی در نرم‌افزارهای دیگر و هم برای ساخت سرویس‌های جدید استفاده کرد. معماری سرویس‌گرا مجموعه‌ای انعطاف‌پذیر از اصول طراحی است که در مراحل توسعهٔ سامانه‌ها و یکپارچگی در رایانش استفاده می‌شود. سامانه‌ای که بر معماری سرویس‌گرا استوار است، کارکرد را به عنوان مجموعه‌ای از سرویس‌های سازگار بسته‌بندی میکند که میتوانند در چندین سامانهٔ مجزا از دامنه‌های تجاری گوناگون استفاده شوند.
کیت توسعه نرم‌افزار
کیت توسعهٔ نرم‌افزار یا SDK مجموعه توابع و کتابخانه‌های کامپایل شده‌ای که تولیدکنندگان نرم‌افزار برای آسان کردن برنامه‌نویسی برای محیط یا سکوی خاصی فراهم می‌کنند و در اختیار برنامه‌نویسان کاربردی قرار می‌دهند.
نمونه‌ها
Microsoft Windows SDK
Xcode
Android SDK
واین
واین (به انگلیسی: Wine) یک نرم‌افزار کاربردی آزاد است که به نرم‌افزارهای نوشته‌شده سیستم‌عامل مایکروسافت ویندوز اجازهٔ اجرا شدن بر روی سیستم‌عامل‌های شبه-یونیکس را میدهد. همچنین واین دارای کتابخانه‌ای به نام Winelib است که توسعه‌دهندگان میتوانند نرم‌افزارهای ویندوز خود را با آن کامپایل کنند تا سازگار کردن آن برای سیستم‌عامل‌های شبه-یونیکس راحت‌تر شود.
واین یک شبیه‌ساز کامل نیست اما میتوان آنرا لایه سازگاری نامید به این خاطر که آن پیاده‌سازی دوبارهٔ دی‌ال‌ال‌های ویندوز است. نام واین از مخفف جملهٔ Wine Is Not an Emulator آمده‌است که «واین یک شبیه‌ساز نیست» معنی آن است.
واین در حالت پیش‌فرض بر روی اکثر توزیع‌های گنو/لینوکس نصب نیست و باید آن را جداگانه نصب کنید.
مایکروسافت و واین
مایکروسافت تا به حال به صورت عمومی چیزی درباره واین نگفته‌است. اگرچه نرم‌افزار ویندوز آپدیت به روزرسانی‌های نرم‌افزارهای ویندوز که از طریق واین اجرا می‌شوند را مسدود میکند. در ۱۶ فوریه ۲۰۰۵ Ivan Leo Puoti متوجه شد که مایکروسافت شروع به بررسی در ویندوز رجیستری برای پیدا کردن کلیدهای تنظیمات واین میکند تا نرم‌افزار ویندوز آپدیت آن نرم‌افزارها را مسدود کند تا به روز نشوند.
نرم‌افزار WGA نیز کلیدهای تنظیمات واین را جستجو میکند. در سوالات متدوال نرم‌افزار WGA آمده‌است که WGA برای واین طراحی نشده‌است، از آن‌جایی که واین «ویندوز اصل» را تشکیل نمی‌دهد. وقتی WGA واین را بر روی سیستم تشخیص دهد، پیغامی به کاربران میدهد که ویندوز شما اصل نیست دانلود برای شما غیرفعال خواهد شد. با وجود این موضوع برخی گزارش داده‌اند که WGA بر روی واین به خوبی کار میکند.
پیجین
پیجین (به انگلیسی: Pidgin) یک کلاینت پیام‌رسان فوری (به انگلیسی: Instant Messaging) است که قابلیت اجرا بر روی چند سکو (به انگلیسی: Cross-platform) را دارد. تعداد کاربران پیجین در سال ۲۰۰۷ بیش از ۳ میلیون نفر تخمین زده شده‌است. پیجین یک نرم‌افزار آزاد است و تحت مجوز جی‌پی‌ال انتشار می‌یابد.
اسکوئید
اسکوئید (به انگلیسی: squid) یک کارساز پراکسی (پراکسی سرور) است که روی http و https و ftp عمل میکند و می‌تواند به عنوان کارساز کش (کش‌سرور) نیز به کار رود. اسکوئید یک برنامه چندسکویی است و قابل نصب بر روی طیف وسیعی از سیستم‌عامل‌های شبه یونیکس و همینطور ویندوز است. تا نسخه ۲٫۷، نسخه‌هایی برای سیستم‌عامل ویندوز منتشر می‌شد، اما پشتیبانی از ویندوز در نسخه‌های بعدی متوقف شد. این برنامه که تحت پروانه جی‌پی‌ال منتشر می‌شود، یک نرم‌افزار آزاد است.
تاریخچه
اسکوئید در ابتدا تحت عنوان Harvest object cache توسط پروژه هاروست در دانشگاه دانشگاه کولورادو بولدر توسعه داده شد. در دانشگاه کالیفرنیا، سن دیاگو کارهای بیشتری بر روی برنامه انجام گرفت و بودجه پروژه از طریق دو کمک‌هزینه توسط بنیاد ملی علوم تامین شد. Duane Wessels «آخرین نسخه غیر تجاری» از این برنامه را منشعب کرد و نام آن را به اسکوئید تغییر داد تا مانع اختلاف با انشعاب تجاری که Cached 2.0 نامیده می‌شد، شود که در نهایت نسخه تجاری به نت‌کش تغییر نام یافت. نسخه ۱٫۰٫۰ برنامه اسکوئید در سال ۱۹۹۶ منتشر شد. در حال حاضر این برنامه تقریبا به طور کامل توسط داوطلبان توسعه داده می‌شود.
اشکال نرم‌افزاری
اشکال(به انگلیسی: Bug)، گیر یا باگ نوعی خطا یا اشتباه در اجرای نرم‌افزار است که موجب نتایج اشتباه یا اجرا نشدن نرم‌افزار می‌شود. علت این اشکالات می‌تواند اشتباه در هنگام برنامه‌نویسی باشد. شرکت‌های سازنده نرم‌افزارها برای حل این مشکل قبل از ارائه نسخه نهایی نسخه‌هایی تحت نام بتا یا آلفا انتشار می‌دهند تا افرادی آنها را بررسی کنند و این باگ‌ها را گزارش کنند. به این افراد بتا تستر (Beta Tester) می‌گویند.
بعضی اوقات شرکت‌های سازنده نرم‌افزار به عمد یک یا چند اشکال در نسخه‌های قابل بازی قبل از انتشار، که رایگان پخش می‌کنند، می‌گذارند تا از کپی غیرمجاز آنها جلوگیری کنند مانند بازی کیش یک آدم‌کش.
انواع اشکال
این خطاها انواع مختلفی دارند و هر کدام از این نوع‌ها در زمان خاصی تشخیص داده می‌شوند، انواع خطاهای برنامه‌نوسی به شرح زیر می‌باشد:
خطاهای زمان اجرا
خطاهای زمان کامپایل
خطاهای لغوی
خطاهای نحوی
خطاهای معنایی
خطاهای منطقی
که از بین همهٔ این خطاها، خطاهای نحوی رایجترین می‌باشد.
خطاهای دیرهنگام
بعضی اوقات خطا لغوی است ولی به جای اینکه تحلیل‌گر لغوی آن را تشخیص دهد، در یک مرحله بعد تشخیص داده می‌شود که به این نوع خطاها، خطاهای دیرهنگام گویند.
اشکال‌زدایی
در علم رایانه، اشکال نرم‌افزاری یا باگ، به خطاهای برنامه‌نویسی گفته می‌شود. به حل این مشکلات اشکال‌زدایی یا دیباگ می‌گویند. حل مشکلات نرم‌افزاری به دو صورت انجام می‌پذیرد: اول با داشتن کد اصلی برنامه. دوم با داشتن خود فایل اصلی برنامه.
با داشتن کد اصلی برنامه میتوان از امکانات مفسر برای اشکال‌زدایی استفاده نمود ولی در صورتی که فایل اصلی در اختیار باشد، می‌تواند به کمک علم مهندسی معکوس این کار را انجام داد.
دلیل نام گذاری
در دنیای رایانه، باگ (به انگلیسی: Bug) یا اشکال به معنی اشتباه یا اشکال در برنامه است. اما معنای اصلی آن در انگلیسی حشره می‌باشد. روزی که رایانهٔ Mark I در هاروارد خراب شد پس از یک جستجوی طولانی متخصصین علت مشکل را پیدا کردند. یک حشره کوچک بین نقاط تماس یک رله قرار داشت. به همین دلیل وجود اشکالات رایانه‌ای باگ (حشره) نام گرفت و برطرف کردن این اشکالات کامپیوتری را دیباگ نامیدند.
اصل سادگی
ساده نگاهش دار، احمقانه، یا اصل کیس (به انگلیسی: KISS principle) عنوان اصلی است که توسط کلی جانسون (به انگلیسی: Kelly Johnson) معرفی شد. صورت‌های مختلفی که برای این سرنام ذکر شده است شامل عبارات زیر می‌باشد:
«keep it short and simple»
«keep it simple and stupid»
«keep it simple and straitforward»
«keep it simple sir»
«keep it simple or be stupid»
«keep it simple and sincere»
تلگرام
پیام‌رسان تلگرام یک پیام‌رسان چندسکویی است که برای نسخه‌های کلاینت متن‌باز است. کاربران تلگرام میتوانند پیام‌ها، تصاویر، ویدئوها و اسناد (همه انواع پرونده‌ها پشتیبانی می‌شود) خودویرانگر و رمزنگاری‌شده تبادل کنند. تلگرام رسماً برای اندروید و آی‌اواس (از جمله تبلت‌ها و دستگاه‌های بدون وای-فای) در دسترس است. نرم‌افزارهای کلاینت غیررسمی برای ویندوز فون، همینطور نسخه وب، نسخه اواس ده، نسخه لینوکس و یک کلاینت دسکتاپ ویندوز از توسعه‌دهنده‌های مستقل که از رابط برنامه‌نویسی نرم‌افزار تلگرام استفاده می‌کنند در دسترس هستند.
سیری
سیری (به انگلیسی: Siri) یک دستیار شخصی هوشمند و راهنمای دانا است که به عنوان یک اپلیکیشن برای آی‌اواس اپل کار میکند. این اپلیکیشن از رابط کاربری به زبان طبیعی برای پاسخ دادن به سوالات و ایجاد توصیه‌های کاربر استفاده میکند. انجام این کارها به وسیله ارسال درخواست‌ها به یک مجموعه از خدمات وب صورت می‌گیرد.
پاسخ‌های طنزگونهٔ سیری
گوگل گلس: شرکت اپل به صورت رسمی مطلبی را در نفی یا قبول گوگل گلس منتشر نکرده‌است اما در سیستم سخنگوی موبایل‌های آیفون سیری به صورت طنزگونه‌ای پاسخ‌هایی را قرار داده‌است که در صورتی که کاربر به سیستم سیری بگوید اوکی گلس (عبارتی که به گوگل گلس گفته می‌شود تا دستورها را انجام دهد) سیری پاسخ‌های متفاوتی را به کاربر ارائه میدهد که گویای این نکته است که گوگل گلس گجت جالب نیست.
سف
سف یک سکوی ذخیره‌سازی آزاد، به منظور ایجاد آبجکت، بلاک و فایل سیستم بر روی مجموعه‌ای از رایانه‌های متصل به هم (کلاستر) ایجاد شده است. هدف اصلی سف ایجاد یک فایل سیستم توزیع شده بر روی مجموعه‌ی زیادی از کامپیوترها در مقیاس بالا است. داده‌ها در سف به صورت خودکار کپی می‌شوند و در صورت خطا در یک بخش، از کپی آن اطلاعات جایگزین می‌شود. سف به صورتی طراحی شده است که خود به صورت خودکار ترمیم و مدیریت کند و بر روی سخت‌افزارهای عادی نصب و راه‌اندازی می‌شود.
مایکروسافت آفیس یک مجموعه اداری در بر گیرنده‌ی نرم‌افزارهای یکپارچه با هم، سرورها و سرویس‌ها است که برای سیستم‌عامل‌های مایکروسافت ویندوز و مک اواس ده ساخته شده است. مایکروسافت آفیس در سال ۱۹۸۹ برای سیستم‌عامل مک اواس اکس معرفی شد و در سال بعد یعنی ۱۹۹۰ نسخه تحت ویندوز آن نیز به بازار آمد. اولین نسخه از مجموعه مایکروسافت آفیس شامل برنامه‌های مایکروسافت ورد، مایکروسافت اکسل و مایکروسافت پاورپوینت بود. همچنین برنامه‌های مایکروسافت اکسس و اسکجول پلاس در نگارش حرفه‌ای این نسخه وجود داشت.
واپسین نگارش مایکروسافت آفیس، آفیس 2013 نام دارد که در تاریخ 25 اکتبر 2013 برای مایکروسافت ویندوز منتشر شد و آخرین نسخه تحت سیستم‌عامل مک اواس اکس نیز آفیس ۲۰۰۸ نام گرفته است که در تاریخ ۱۵ ژانویه ۲۰۰۸ منتشر شده است. آفیس ۲۰۰۷/آفیس ۲۰۰۸ در بردارندهٔ رابط کاربری جدیدی است و از فرمت‌های جدید موسوم به Office Open XML با فرمت‌های docx، xlsx، pptx سود می‌برد. ضمن اینکه مایکروسافت قابلیت جدید، رایگان و افزودنی با نام بستهٔ هماهنگ سازی مایکروسافت آفیس (به انگلیسی: Microsoft Office Compatibility Pack) ایجاد کرده است تا کاربران بتوانند با برنامه‌های پیشین آفیس هم‌چون برنامه‌های آفیس ۲۰۰۳ و آفیس ۲۰۰۰٬ پرونده‌ها با ریخت و فورمت Office Open XML file format را باز کنند. برای نمونه با مایکروسافت آفیس ورد ۲۰۰۳ که به گونه‌ی کارخانه‌ای ناتوان از گشودن و سپاردن در پسوند docx است٬ بتواند پسوند docx را گشوده و آن را ویرایش کرده و آن را ذخیره و سپارش کند.
طبق تحقیقات کمپانی Forrester Research تا تاریخ ژوئن ۲۰۰۹ بعضی از نسخه‌های مایکروسافت آفیس در ۸۰ درصد موارد تجاری و اداری استفاده شده‌است و ۶۴ درصد این موارد از آفیس ۲۰۰۷ استفاده کرده‌اند.
تاریخچهٔ نگارش‌ها
نگارش‌های تحت ویندوز
مایکروسافت آفیس ۳٫۰
مایکروسافت آفیس ۴٫۰
مایکروسافت آفیس ۴٫۳
مایکروسافت آفیس ۹۵
مایکروسافت آفیس ۹۷
مایکروسافت آفیس ۲۰۰۰
مایکروسافت آفیس اکس‌پی
مایکروسافت آفیس ۲۰۰۳
مایکروسافت آفیس ۲۰۰۷
مایکروسافت آفیس ۲۰۱۰
مایکروسافت آفیس ۲۰۱۳
نگارش‌های تحت مک اواس اکس
مایکروسافت آفیس برای مک
مایکروسافت آفیس ۱٫۵ برای مک
مایکروسافت آفیس ۲٫۹ برای مک
مایکروسافت آفیس ۴٫۰ برای مک
مایکروسافت آفیس ۹۸ نسخهٔ مکینتاش
مایکروسافت آفیس ۲۰۰۱
مایکروسافت آفیس v.X
مایکروسافت آفیس ۲۰۰۴ برای مک
مایکروسافت آفیس ۲۰۰۸ برای مک
مایکروسافت آوت لوک
مایکروسافت اوت لوک (به انگلیسی: Microsoft Outlook) نرم‌افزار مدیریت ایمیل است که برای اولین بار در سال نود به همراه بستهٔ آفیس رونمایی شد.
این برنامه جزو مجموعه نرم‌افزارهای آفیس می‌باشد. این برنامه برای مدیریت ایمیلها مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین یک سرویس ایمیل دهی نیز هست.
مایکروسافت اس‌کیوال سرور
مایکروسافت اس.کیو.ال سرور یا مایکروسافت سی‌کول سرور (به انگلیسی: Microsoft SQL Server) یک نرم‌افزار سیستم مدیریت بانک‌های اطلاعاتی است که توسط شرکت مایکروسافت توسعه داده می‌شود. برخی از ویژگیهای این سیستم مدیریت پایگاه داده‌ها به این شرح است:
بانک اطلاعاتی رابطه‌ای
امکان استفاده از: trigger, View, Stored procedure
پشتیبانی از XML
OLAP
بسیار قدرتمند و بدون محدودیت حجم و تعداد رکورد
پشتیبانی از FullText Search برای سرعت در بازیابی اطلاعات و استفاده از زبان طبیعی در جستجوها
SQL Server 2008
نسخهٔ بعدی سرور SQL سرور SQL2008 می‌باشد با کد نامگذاری «کاتمایی» که برای ارائه به بازار 27فوریه سال 2008 پیشنهاد گردیده و سپس (RTM) در Q32008 عرضه گردید.
آخرین CTP در 19فوریه سال 2008 عرضه گردید. اهداف SQL Server 2008 ایجاد و مدیریت داده‌ها به شکل هماهنگی، سازماندهی و محافظت به شکل اتوماتیک می‌باشد. با توسعه دائمی SQL Server در عرضه تکنولوژی اتلاف وقت به نزدیک صفر رسید.
SQL Server 2008 همیشه در برگیرنده حمایت از داده‌های ساختاری یا نیمه‌ساختاری می‌باشد که این امر شامل قالبهای رسانه‌ای دیجیتال برای عکسها، صوتی، تصویری و دیگر داده‌های چند رسانه‌ای می‌باشد.
در نسخهٔ جدید، اکثر داده‌های چندرسانه‌ای را میتوان به عنوان BLOB (بخش بزرگ بانیری) ذخیره‌سازی کرد. آگاهی درونی از داده‌های چندرسانه‌ای به ما این اجازه را خواهد داد که کارکردهای تخصیص یافته را اجرا نماییم. براساس نظرات پل فلس‌نر، معاونت ارشد مایکروسافت، کاربران سرور SQL Server 2008 شرکت مایکروسافت میتوانند به ذخیره‌سازِی داده‌های پشتیبانی شده برای داده‌هایی با تنوع متفاوت بپردازد: XML، پست الکترونیکی (email)، زمان/تقویم، فایل، پرونده .... از جمله این داده‌ها می‌باشند. همین طور با SQL Server 2008 به خوبی میتوان به اجرای عملیاتی چون جستجو، پرس‌وجو، تجزیه‌وتحلیل، تقسیم‌بندی و انطباق همه نوع از داده‌ها پرداخت. از انواع دیگری از داده‌هایی جدید میتوان از اختصاص داده‌ها و نوع‌های زمانی و انواعی از داده‌های فضایی نام برد که داده‌های وابسته به مکان می‌باشند.
پشتیبانی بهتر برای داده‌های غیرساختاری یا نیمه‌ساختاری با استفاده از بخش * FILESTREAMانجام شده. این نوع از داده‌ها میتوانند اضافه شده یا اینکه برای بازگرفت به هر فایل ذخیره شده، شد سیستم فایلها بکار رونده داده‌های منسجم یا فراداده‌ها در هر فایل باید در پایگاه داده‌های SQL Server ذخیره شوند. و در آنجا اجزا غیرساختاری در سیستم فایل ذخیره می‌شوند. اکثر فایلها میتوانند هم از طریق کنترل‌کننده فایل Win32 و هم از طریق SQL Server با استفاده از T-SQL در پایگاه داده‌ها قرار گیرند.
انجام و دستیابی به داده‌های فایل به عنوان یک BLOB باینری محسوب می‌شود. پشتیبانی و ذخیره‌سازی در پایگاه داده‌ها پشتیبانی و ذخیره‌سازی فایلهای مرجع می‌باشد.
SQL Server 2008 همین طور از سلسله مراتب داده‌های اصلی پشتیبانی میکند و در برگیرندهٔ مفهوم T-SQL می‌باشد که مستقیماً با آنها سروکار دارد بدون اینکه به تحقیق بازگشتی بپردازد.
داده‌های فضایی میتوانند به دو صورت ذخیره‌سازی شوند. یک «زمین صاف» (هندسه یا هندسه مسطح) که نوعی از داده‌ها می‌باشند که ارائه‌دهندهٔ داده‌های هندسی فضایی می‌باشند و به شکلهایی که رد اصل به صورت سیستمهای طراحی کروی و همپایه و... هستند پیش‌بینی شده‌اند. صورت دیگر نوع داده‌های «زمین کروی» (هندسی) هستند که به استفاده از مدلهای بیضی شکل آنچه که در زمین به صورت منفرد و پیوسته تعریف می‌شوند، می‌پردازند.
SQL Server در برگیرنده ویژگیهای بهتری در زمینه فشردگی و متراکم داده می‌باشد و بنابراین در بهبود یافتن توانایی اسکالر به ما کمک میکند. این بخش همین طور دارای اقتدار منابع بوده و به ما این اجازه را میدهد که به ذخیره‌سازی منابع برای کاربران بپردازیم.
SQL Server در بردارندهٔ قابلیتهایی برای شفاف‌سازی داده‌ها برای فشرده‌سازی و ذخیره آنها می‌باشد SQL Server کتمایی از موجودیت ساختار *ADO.NET پشتیبانی کرده و به ثبت ابزارها، همانندسازی و تعریف داده‌ها می‌پردازد. تعریف داده‌ها به ساختن مدل داده‌های موجود خواهد پرداخت.
سرویس‌های ثبت‌کنندهٔ SQL Server به ثبت جداول با قابلیتهایی از تطبیق داده‌ها و تجسم محصولات خواهند پرداخت.
آنچه که به وسیلهٔ مایکروسافت از مدیریت جانبی حاصل می‌شود اجازه میدهد که سیاست پیکربندی و محدودیتها در پایگاه کامل داده‌ها و جداول مورد اطمینان بطور دستوری ایجاد گردد.
نسخهٔ مدیریت استادیو {{|5}} SQL Server شامل SQL Server 2008 می‌باشد که به پشتیبانی از جستجوگر SQL می‌پردازد. علاوه بر این به وسیلهٔ CTP رایج انتخاب لازم برای تحقیق و بررسی محدود می‌شود. این امر باعث ساختارهای دیگری از T-SQL در انتشارات بعدی می‌گردد. * SQL Server 2008 به ایجاد پایگاه داده‌های موجود از طریق بدنه قدرت ویندوز و کاربرد مدیریت در دسترسی می‌پردازد. بنابراین سرور و همهٔ نمونه‌های پیوسته میتوانند به وسیله بدنهٔ قدرت ویندوز اداره شوند. * Editions شرکت مایکروسافت به ایجاد سرور SQL موجود در نسخه‌های چندگانه کرد که دارای دستگاه‌هایی با ویژگی متفاوت و کاربرانی با اهداف متمایز بود.
آخرین ویرایش :
SqlServer 2014
ویرایش‌های مختلف
سرور SQL ویرایش متراکم (SQL CE)
این ویراستار فشرده یک موتور با پایگاه داده‌های مستحکم می‌باشد. به جهت اندازه کوچک آن دارای دستگاهی با ویژگیهای کاهش‌دهنده در مقایسه با ویراستارهای دیگر می‌باشد. این وسیله به وسیلهٔ پایگاه داده‌ها با سایز حداکثر 4GB محدود شده و نمی‌تواند براساس سرویس ویندوز عمل نماید ویراستار متراکم باید تابع تقاضای کاربرد می‌باشد.
سرور SQL ویرایش محدود (SQL Server Express)
سرور SQL با ویراژ پرسرعت یک میزان پایین، ویراژ آزاد از سرور SQL می‌باشد که در برگیرنده موتور مرکزی پایگاه داده‌هاست. در حالیکه هیچ گونه محدودیتی در شماره پایگاه داده‌ها یا کاربران پشتیبانی شده وجود ندارد پایگاه داده‌های کلی به ذخیره‌سازی در بخشهای مجزا می‌پردازد. هدف از این کار جایگزینی *MSDE می‌باشد. سرویس جستجوگر متن کامل به عنوان یک بخش ضمیمه در سرور SQL با ویراژ پرسرعت قرار می‌گیرد. بطور کلی نسخهٔ سرور SQL مدیریت استودیو برای عمل ویراستاری در دسترس می‌باشد.
سرور SQL ویرایش گروه کاری
سرور SQL با ویراژ کار گروه در برگیرنده موتور مرکزی پایگاه داده‌ها می‌باشد این بخش از دیسک ویراژ در شمار نمونه‌هایی با فعالیت کمتر قرار می‌گیرد و در برگیرنده عملکردهایی با دسترسی بالا و شاخصهای برابر نمی‌باشد.
سرور SQL ویرایش سازمانی
سرور * SQL ویرایش سازمانی، نسخه‌ای از سرور SQL با ویژگیهای کامل می‌باشد که در برگیرندهٔ هر دو موتور مرکزی پایگاه داده‌ها و سرویس‌های اضافی می‌باشد و این در حالی است که وجود دامنهٔ ابزارها برای ایجاد و اداره سرور SQL به صورت خوشه‌ای است.
سرور SQL ویرایش برنامه نویسان
نگارش قابل کدنویسی سرور SQL دارای همان ویژگیهای نگارش enterprise این سرور می‌باشد که با وسیله لایسنس، کاربرد آن تنها به عنوان یک سیستم آزمایش و توسعه محدود گردیده و به عنوان یک سرور تولیدی محسوب نمی‌شود. این نسخه به عنوان بخشی از برنامه Dream Spark مایکروسافت برای بارگذاری توسط دانشجویان به طور رایگان موجود می‌باشد.
مایکروسافت اکسپرشن وب
مایکروسافت اکسپرشن وب (Microsoft Expression Web) یک نرم‌افزار ویراستار وب و طراحی وب‌سایت ساخته شده توسط شرکت مایکروسافت است.
مایکروسافت بیزتاک سرور
مایکروسافت بیزتاک سرور یا به اختصار "بیزتاک" مجموعه‌ای از خدمات نرم‌افزاری است که ساختن راه حل های یکپارچه سازی را آسان می‌گرداند.
شما برای راه اندازی این سولوشن یا راه حل نرم‌افزاری نیاز به یک سرور سخت افزاری مجزا دارید. یکی از پیش نیاز های نرم‌افزاری آن، شرپوینت است.
میتوان گفت برای یکپارچه سازی یک سازمان شما در ابتدا نیاز به تجزیه و تحلیل دقیق و نیاز سنجی هستید. در گام بعدی شما به کمک برنامه نویسی و تعریف شکل و قالب پیغام ها و تعاریف دیگر یکپارچه سازی را انجام میدهید.
این برنامه یک داشبورد و کنترل پنل مرکزی در اختیار شما قرار میدهد که وضعیت جریان های کاری و پروسه های کسب و کار خود را میتوانید در آن مشاهده کنید.
این سرور مبتنی بر پیغام طراحی شده است که کاملاً با طراحی های پیشرفته ی کنونی مثل SOA منطبق است. پس شما هم برای یکپارچه سازی کلیه نرم‌افزار های موجود، باید نگاه سرویس گرا داشته باشید.
همه برنامه های سازمانی شما برای یکپارچه سازی میتوانند پیغامی را به سرور ارسال کنند که سرور بیزتاک با مدیریت کلیه پیغام ها و ایجاد پیغام های جدید و ارسال آن برای برنامه های دیگر سازمان شما یا سازمان همکار شما، یکپارچه سازی را فراهم می کند.
برنامه هایی که میخواهند به بیزتاک وصل شوند را شما باید تحلیل کنید تا بتوانید برای آنها وب سرویسی بنویسید که کار فرستادن پیغام را منظم و مدیریت شده و هماهنگ و استاندارد انجام دهد.
این سرور بر اساس دو لایه طراحی شده است که لایه ی اول مبتنی بر پیغام همه ی کار ها را مدیریت می کند و لایه ی دوم مبتنی برای Orachestration است که هماهنگ کننده و نظم دهنده به کلیه ی دریافت ها و ارسال های پیغام ها با برنامه های جزیره ای در سازمان شماست.
مراحل نصب بیزتاک را با جستجوی ساده در گوگل میتوانید به صورت
های فارسی وا نگلیسی به صورت گام به گام بیابید.
کاربرد های بیزتاک بدلیل تنوع بسیار زیاد آن بستگی به نیاز خاص سازمان شما دارد.
مایکروسافت وان‌نوت
مایکروسافت وان نت (به انگلیسی: Microsoft OneNote) نرم‌افزار برداری مجموعهٔ مایکروسافت آفیس است که اولین بار به همراه مایکروسافت آفیس ۲۰۰۳ ارائه شد.
آشنایی با وان‌نوت
تعریف وان‌نوت
برنامه OneNote مکانی است برای جمع‌آوری، تنظیم، جستجو و به اشتراک گذاشتن اطلاعات مورد نیاز فرد. انواع مختلف یادداشت‌ها در دفترچه‌ها، فصل‌ها و صفحات وان‌نوت قابل ذخیره است. این نرم‌افزار می‌تواند به عنوان دفترچه شخصی فرد برای جلوگیری از فراموشی عمل کند.
برنامه وان‌نوت را میتوان یک نسخه الکترونیکی از دفترچه‌های کاغذی معمول دانست.
تاریخچه برنامه وان‌نوت
برنامه وان‌نوت در سال ۲۰۰۳ میلادی بصورت یک برنامه جدای از آفیس ۲۰۰۳ نصب می‌شد و البته کارآیی آن کمتر از وان نوت فعلی بود. به مرور که کاربران وان‌نوت پیشنهادهای خود را جهت رفع کاستی‌های آن به مایکروسافت دادند و افزونه‌های مختلفی برای آن نوشته شد، مایکروسافت نسخه جدید آن را در نسخه ۲۰۰۷ آفیس قرار داد. فعلاً نسخه ۲۰۱۳ وان‌نوت به عنوان نسخه آخر این نرم‌افزار با تغییر شکل ظاهری وان‌نوت و تبدیل منوهای ثابت آن به منوهای سیار و روبانی و اضافه نمودن چند قابلیت دیگر در بازار موجود است.
مایکروسافت ویزیو
مایکروسافت ویزیو (به انگلیسی: Microsoft Visio) نرم‌افزاری برای طراحی نمودارها است که تحت سیستم‌عامل ویندوز کار میکند.
معماری نرم‌افزار
معماری نرم‌افزار یعنی ساختار و سازمان یک سیستم نرم‌افزاری که به منظور پشتیبانی از عملیات مشخص، بر روی سازماندهی اجزاء متمرکز می‌باشد. در واقع اجزاء را در حوزه‌های مرتبط به هم گروه بندی میکند. دیگر حوزه‌های مرتبط به هم، بر روی تبادل و تعامل با این حوزه متمرکز می‌شوند.
معماری نرم‌افزار از کلیدی‌ترین بخشهای تولید نرم‌افزار مخصوصا نوع تجاری آن است که البته در سالهای اخیر با ایجاد مدلهای کلاسیک تولید نرم‌افزار به نرم‌افزارهای عظیم تر محدود شده است.
معماری نرم‌افزار در واقع انتخاب یک ساختار کلی برای پیاده سازی یک پروژه نرم‌افزاری بر مبنای مجموعه ای از نیازهای کاربری و تجاری یک سیستم نرم‌افزاری است تا هم بتوان کاربردهای مورد نظر را پیاده سازی کرد و هم بتوان کیفیت نرم‌افزار، تولید آن و نگهداری آن را نیز بهینه کرد و سرعت بخشید. به عبارتی دیگر: معماری نرم افزار یک برنامه یا سیستم محاسباتی، ساختار یا ساختارهای آن سیستم محاسباتی است که خصوصیات قابل رویت از بیرون، عناصر و ارتباطات بین آنها را نشان می دهد.
معماری سرویس‌گرا
معماری سرویس‌گرا (به انگلیسی: Service-oriented Architecture (به اختصار SOA))، رهیافتی‌ست برای ساخت سامانه‌های توزیع‌شده که کارکردهای نرم‌افزاری را در قالب سرویس ارائه میکند.
از این سرویس‌ها هم میتوان برای فراخوانی در نرم‌افزارهای دیگر و هم برای ساخت سرویس‌های جدید استفاده کرد. معماری سرویس‌گرا مجموعه‌ای انعطاف‌پذیر از اصول طراحی است که در مراحل توسعهٔ سامانه‌ها و یکپارچگی در رایانش استفاده می‌شود. سامانه‌ای که بر معماری سرویس‌گرا استوار است، کارکرد را به عنوان مجموعه‌ای از سرویس‌های سازگار بسته‌بندی میکند که میتوانند در چندین سامانهٔ مجزا از دامنه‌های تجاری گوناگون استفاده شوند.
کیت توسعه نرم‌افزار
کیت توسعهٔ نرم‌افزار یا SDK مجموعه توابع و کتابخانه‌های کامپایل شده‌ای که تولیدکنندگان نرم‌افزار برای آسان کردن برنامه‌نویسی برای محیط یا سکوی خاصی فراهم می‌کنند و در اختیار برنامه‌نویسان کاربردی قرار می‌دهند.
نمونه‌ها
Microsoft Windows SDK
Xcode
Android SDK
واین
واین (به انگلیسی: Wine) یک نرم‌افزار کاربردی آزاد است که به نرم‌افزارهای نوشته‌شده سیستم‌عامل مایکروسافت ویندوز اجازهٔ اجرا شدن بر روی سیستم‌عامل‌های شبه-یونیکس را میدهد. همچنین واین دارای کتابخانه‌ای به نام Winelib است که توسعه‌دهندگان میتوانند نرم‌افزارهای ویندوز خود را با آن کامپایل کنند تا سازگار کردن آن برای سیستم‌عامل‌های شبه-یونیکس راحت‌تر شود.
واین یک شبیه‌ساز کامل نیست اما میتوان آنرا لایه سازگاری نامید به این خاطر که آن پیاده‌سازی دوبارهٔ دی‌ال‌ال‌های ویندوز است. نام واین از مخفف جملهٔ Wine Is Not an Emulator آمده‌است که «واین یک شبیه‌ساز نیست» معنی آن است.
واین در حالت پیش‌فرض بر روی اکثر توزیع‌های گنو/لینوکس نصب نیست و باید آن را جداگانه نصب کنید.
مایکروسافت و واین
مایکروسافت تا به حال به صورت عمومی چیزی درباره واین نگفته‌است. اگرچه نرم‌افزار ویندوز آپدیت به روزرسانی‌های نرم‌افزارهای ویندوز که از طریق واین اجرا می‌شوند را مسدود میکند. در ۱۶ فوریه ۲۰۰۵ Ivan Leo Puoti متوجه شد که مایکروسافت شروع به بررسی در ویندوز رجیستری برای پیدا کردن کلیدهای تنظیمات واین میکند تا نرم‌افزار ویندوز آپدیت آن نرم‌افزارها را مسدود کند تا به روز نشوند.
نرم‌افزار WGA نیز کلیدهای تنظیمات واین را جستجو میکند. در سوالات متدوال نرم‌افزار WGA آمده‌است که WGA برای واین طراحی نشده‌است، از آن‌جایی که واین «ویندوز اصل» را تشکیل نمی‌دهد. وقتی WGA واین را بر روی سیستم تشخیص دهد، پیغامی به کاربران میدهد که ویندوز شما اصل نیست دانلود برای شما غیرفعال خواهد شد. با وجود این موضوع برخی گزارش داده‌اند که WGA بر روی واین به خوبی کار میکند.
پیجین
پیجین (به انگلیسی: Pidgin) یک کلاینت پیام‌رسان فوری (به انگلیسی: Instant Messaging) است که قابلیت اجرا بر روی چند سکو (به انگلیسی: Cross-platform) را دارد. تعداد کاربران پیجین در سال ۲۰۰۷ بیش از ۳ میلیون نفر تخمین زده شده‌است. پیجین یک نرم‌افزار آزاد است و تحت مجوز جی‌پی‌ال انتشار می‌یابد.
اسکوئید
اسکوئید (به انگلیسی: squid) یک کارساز پراکسی (پراکسی سرور) است که روی http و https و ftp عمل میکند و می‌تواند به عنوان کارساز کش (کش‌سرور) نیز به کار رود. اسکوئید یک برنامه چندسکویی است و قابل نصب بر روی طیف وسیعی از سیستم‌عامل‌های شبه یونیکس و همینطور ویندوز است. تا نسخه ۲٫۷، نسخه‌هایی برای سیستم‌عامل ویندوز منتشر می‌شد، اما پشتیبانی از ویندوز در نسخه‌های بعدی متوقف شد. این برنامه که تحت پروانه جی‌پی‌ال منتشر می‌شود، یک نرم‌افزار آزاد است.
تاریخچه
اسکوئید در ابتدا تحت عنوان Harvest object cache توسط پروژه هاروست در دانشگاه دانشگاه کولورادو بولدر توسعه داده شد. در دانشگاه کالیفرنیا، سن دیاگو کارهای بیشتری بر روی برنامه انجام گرفت و بودجه پروژه از طریق دو کمک‌هزینه توسط بنیاد ملی علوم تامین شد. Duane Wessels «آخرین نسخه غیر تجاری» از این برنامه را منشعب کرد و نام آن را به اسکوئید تغییر داد تا مانع اختلاف با انشعاب تجاری که Cached 2.0 نامیده می‌شد، شود که در نهایت نسخه تجاری به نت‌کش تغییر نام یافت. نسخه ۱٫۰٫۰ برنامه اسکوئید در سال ۱۹۹۶ منتشر شد. در حال حاضر این برنامه تقریبا به طور کامل توسط داوطلبان توسعه داده می‌شود.
اشکال نرم‌افزاری
اشکال(به انگلیسی: Bug)، گیر یا باگ نوعی خطا یا اشتباه در اجرای نرم‌افزار است که موجب نتایج اشتباه یا اجرا نشدن نرم‌افزار می‌شود. علت این اشکالات می‌تواند اشتباه در هنگام برنامه‌نویسی باشد. شرکت‌های سازنده نرم‌افزارها برای حل این مشکل قبل از ارائه نسخه نهایی نسخه‌هایی تحت نام بتا یا آلفا انتشار می‌دهند تا افرادی آنها را بررسی کنند و این باگ‌ها را گزارش کنند. به این افراد بتا تستر (Beta Tester) می‌گویند.
بعضی اوقات شرکت‌های سازنده نرم‌افزار به عمد یک یا چند اشکال در نسخه‌های قابل بازی قبل از انتشار، که رایگان پخش می‌کنند، می‌گذارند تا از کپی غیرمجاز آنها جلوگیری کنند مانند بازی کیش یک آدم‌کش.
انواع اشکال
این خطاها انواع مختلفی دارند و هر کدام از این نوع‌ها در زمان خاصی تشخیص داده می‌شوند، انواع خطاهای برنامه‌نوسی به شرح زیر می‌باشد:
خطاهای زمان اجرا
خطاهای زمان کامپایل
خطاهای لغوی
خطاهای نحوی
خطاهای معنایی
خطاهای منطقی
که از بین همهٔ این خطاها، خطاهای نحوی رایجترین می‌باشد.
خطاهای دیرهنگام
بعضی اوقات خطا لغوی است ولی به جای اینکه تحلیل‌گر لغوی آن را تشخیص دهد، در یک مرحله بعد تشخیص داده می‌شود که به این نوع خطاها، خطاهای دیرهنگام گویند.
اشکال‌زدایی
در علم رایانه، اشکال نرم‌افزاری یا باگ، به خطاهای برنامه‌نویسی گفته می‌شود. به حل این مشکلات اشکال‌زدایی یا دیباگ می‌گویند. حل مشکلات نرم‌افزاری به دو صورت انجام می‌پذیرد: اول با داشتن کد اصلی برنامه. دوم با داشتن خود فایل اصلی برنامه.
با داشتن کد اصلی برنامه میتوان از امکانات مفسر برای اشکال‌زدایی استفاده نمود ولی در صورتی که فایل اصلی در اختیار باشد، می‌تواند به کمک علم مهندسی معکوس این کار را انجام داد.
دلیل نام گذاری
در دنیای رایانه، باگ (به انگلیسی: Bug) یا اشکال به معنی اشتباه یا اشکال در برنامه است. اما معنای اصلی آن در انگلیسی حشره می‌باشد. روزی که رایانهٔ Mark I در هاروارد خراب شد پس از یک جستجوی طولانی متخصصین علت مشکل را پیدا کردند. یک حشره کوچک بین نقاط تماس یک رله قرار داشت. به همین دلیل وجود اشکالات رایانه‌ای باگ (حشره) نام گرفت و برطرف کردن این اشکالات کامپیوتری را دیباگ نامیدند.
اصل سادگی
ساده نگاهش دار، احمقانه، یا اصل کیس (به انگلیسی: KISS principle) عنوان اصلی است که توسط کلی جانسون (به انگلیسی: Kelly Johnson) معرفی شد. صورت‌های مختلفی که برای این سرنام ذکر شده است شامل عبارات زیر می‌باشد:
«keep it short and simple»
«keep it simple and stupid»
«keep it simple and straitforward»
«keep it simple sir»
«keep it simple or be stupid»
«keep it simple and sincere»
تلگرام
پیام‌رسان تلگرام یک پیام‌رسان چندسکویی است که برای نسخه‌های کلاینت متن‌باز است. کاربران تلگرام میتوانند پیام‌ها، تصاویر، ویدئوها و اسناد (همه انواع پرونده‌ها پشتیبانی می‌شود) خودویرانگر و رمزنگاری‌شده تبادل کنند. تلگرام رسماً برای اندروید و آی‌اواس (از جمله تبلت‌ها و دستگاه‌های بدون وای-فای) در دسترس است. نرم‌افزارهای کلاینت غیررسمی برای ویندوز فون، همینطور نسخه وب، نسخه اواس ده، نسخه لینوکس و یک کلاینت دسکتاپ ویندوز از توسعه‌دهنده‌های مستقل که از رابط برنامه‌نویسی نرم‌افزار تلگرام استفاده می‌کنند در دسترس هستند.
سیری
سیری (به انگلیسی: Siri) یک دستیار شخصی هوشمند و راهنمای دانا است که به عنوان یک اپلیکیشن برای آی‌اواس اپل کار میکند. این اپلیکیشن از رابط کاربری به زبان طبیعی برای پاسخ دادن به سوالات و ایجاد توصیه‌های کاربر استفاده میکند. انجام این کارها به وسیله ارسال درخواست‌ها به یک مجموعه از خدمات وب صورت می‌گیرد.
پاسخ‌های طنزگونهٔ سیری
گوگل گلس: شرکت اپل به صورت رسمی مطلبی را در نفی یا قبول گوگل گلس منتشر نکرده‌است اما در سیستم سخنگوی موبایل‌های آیفون سیری به صورت طنزگونه‌ای پاسخ‌هایی را قرار داده‌است که در صورتی که کاربر به سیستم سیری بگوید اوکی گلس (عبارتی که به گوگل گلس گفته می‌شود تا دستورها را انجام دهد) سیری پاسخ‌های متفاوتی را به کاربر ارائه میدهد که گویای این نکته است که گوگل گلس گجت جالب نیست.
سف
سف یک سکوی ذخیره‌سازی آزاد، به منظور ایجاد آبجکت، بلاک و فایل سیستم بر روی مجموعه‌ای از رایانه‌های متصل به هم (کلاستر) ایجاد شده است. هدف اصلی سف ایجاد یک فایل سیستم توزیع شده بر روی مجموعه‌ی زیادی از کامپیوترها در مقیاس بالا است. داده‌ها در سف به صورت خودکار کپی می‌شوند و در صورت خطا در یک بخش، از کپی آن اطلاعات جایگزین می‌شود. سف به صورتی طراحی شده است که خود به صورت خودکار ترمیم و مدیریت کند و بر روی سخت‌افزارهای عادی نصب و راه‌اندازی می‌شود.
قطب‌نما
قُطب‌نما وسیله‌ای برای تعیین جهت و جهت‌یابی. این وسیله با استفاده از میدان مغناطیسی زمین جهت قطب شمال را نشان میدهد که در حقیقت شمال مغناطیسی زمین است؛ که با شمال حقیقی مقداری فاصله دارد. زاویه بین شمال حقیقی و شمال مغناطیسی، میل مغناطیسی نامیده می شود. امروزه برای تعیین شمال حقیقی از قطب‌نماهای پیشرفته‌تری مانند قطب‌نمای ژیروسکوپی استفاده می‌شود.
تأثیرات جاذبه‌های مغناطیسی موضعی (فلز و الکتریسیته)
هر گاه قطب‌نما در نزدیکی اشیای آهنی یا فولادی و یا منابع الکتریکی قرار گرفته باشد، عقربه‌اش از جهت قطب مقداری منحرف می‌شود، که به آن انحراف مغناطیسی می‌گویند. کلاً به همراه داشتن اشیایی از جنس آهن یا انواع مشابه آن می تواند باعث اختلال در حرکت عقربه شود. حتی وجود یک گیره کاغذ روی نقشه ممکن است مساله ساز شود. بنابراین، هنگام استفاده از قطب‌نما باید مطمئن شویم که از اشیای انحراف‌دهنده آن، به‌طور کلی دور است. همچنین احتمال تأثیرگذاری جاذبه‌های مغناطیسی موجود در خاک نیز وجود دارد، که بسیار نادر است.
در جدول زیر حداقل فاصله‌ی وسایل مختلف از قطب‌نما -برای اینکه قطب‌نما شمال مغناطیسی را به درستی نشان دهد- آمده است:
اشیا فاصله
خطوط برق فشار قوی 55 متر
کامیون و اتومبیل 10 متر
خطوط تلفن 10 متر
ابزار الکتریکی و مکانیکی 2 متر
کلاهک‌ها و اشیاء کوچک فلزی 2/1 متر
قطب‌نمای پیشرفته
قطب‌نماهای پیشرفته که بیشتر در صنایع مخابرات و امور نظامی به کار برده می‌شوند، مجهز به سلول‌های شبنما هستند که حتی در تاریکی شب عمل جهت‌نمایی را صورت دهند. این نوع قطب‌نماها در دوربین‌های دو چشمی نظامی، تانک‌ها، نفربرها و حتی در ساختمان برخی خودروهای پیشرفته نیز به کار می رود. از قطب نماهای پیشرفته در اندازه گیری طول جغرافیایی و عرض جغرافیاییِ محل نیز استفاده می‌کنند که در نقشه‌خوانی، پیاده‌سازی عملیات نظامی، دیده‌بانی در مناطق جنگی و ... نقش تعیین‌کننده دارند.
قطب نمای M1
ساختمان قطب نماي M1
1 – دستگيره يا شصتي : حلقه اي است كه در انتهاي قطب نما قرار دارد و براي نگهداشتن قطب نما به حالت تراز در موقع استفاده بكار مي رود.
2 – درب قطب نما : درپوشي است آلومينيومي كه در وسط آن تار موئي قرار دارد و كاربرد تارموئي مانند مگسك اسلحه است و دو سر تار موئي دو نقطه فسفري (شبنما) وجود دارد و در موقع كار شبانه از آن استفاده مي شود .در حاشيه درب قطب نما خط كشي تعبيه شده است و بر اساس مقياس 000/50 : 1 بر مبناي كيلومتر مدرج شده است.
3 – تيغه نشانه روي و عدسي چشمي : تيغه ايست كه بالاي آن شكاف كوچكي همانند شكاف درجه اسلحه است و با زاويه 45 درجه نسبت به صفحه مدرج قرار ميگيرد و در موقع گرا گرفتن با كمك تار موئي بكار مي رود. در اين حال توسط عدسي چشمي كه در وسط تيغه تعبيه شده اعداد مربوط به گراي هدف نشانه روي شده قرائت مي شود. خواباندن تيغه بر روي صفحه قطب نما سبب قفل شدن صفحه مدرج مي شود.
4 – بدنه : كليه اجزاي قطب نما در داخل بدنه كه از جنس آلومينيوم است قرار دارد. در كنار اين محفظه خط كشي تعبيه شده كه با باز شدن كامل درب قطب نما ، خط كشي قطب نما را كامل ميكند.
5 – طوقه كار در شب : طوقه متحركي است كه جداره خارجي آن دندانه دار است و تعداد 120 دندانه دارد اين دندانه ها با زائده اي در كنار قطب نما در تماس است كه به هنگام چرخش تق تق صدا ميدهد و هر تقه برابر 3 درجه است . بر روي صفحه طوقه يك خط و يك نقطه فسفري مشاهده مي شود كه در موقع كار در شب از آن استفاده ميشود.(زاويه بين خط و نقطه 45 درجه و 15 تقه است)
6 – صفحه ثابت : در زير طوقه كار درشب صفحه شيشه اي ثابتي قرار دارد كه روي آن يك خط سياه بنام شاخص تعبيه شده . اين خط درست در امتداد شكاف تيغه نشانه روي و تار موئي قرار دارد كه در موقع گرا گرفتن هر عددي زير شاخص باشد گراي آن امتداد است.
7 – صفحه مدرّج : صفحه ايست لغزنده كه عقربه مغناطيسي روي آن نقش بسته است .بر روي اين صفحه دو گونه تقسيم بندي وجود دارد.
الف : تقسيم بندي داخلي كه برحسب درجه صورت گرفته و به رنگ قرمز ميباشد كه به ازاي هر 5 درجه علامت گذاري وهر 20 درجه عددگذاري شده است.(محيط دايره به 360 قسمت مساوي تقسيم شده و زاويه بين دو شعاع دايره كه يك قسمت را فرا گرفته است ، يك درجه نام دارد).
ب : تقسيم بندي خارجي كه برحسب ميليم غربي و برنگ سياه است كه به ازاي هر 20 ميليم علامت گذاري و هر هر 200 ميليم عددگذاري شده است ولي دو صفر سمت راست آن اعداد بمنظور اختصار حذف شده است.(در اين تقسيم بندي محيط دايره به 6400 قسمت تقسيم شده كه هر قسمت آنرا يك ميليم گويند).
شمال
شُمال (شِمال هم تلفظ شده) یا آپا یا اَپاختَر، یکی از چهار جهت اصلی است.
در نقشه‌ها جهت شمال را همیشه به سوی بالای نقشه نشان می‌دهند.
پیرامون واژه
شمال واژه‌ای عربی و فارسی آن آپا یا اَپاختَر است.در زبان پارسی میانه، خشکی‌های شمال غربی کره زمین را وُروبَرشت و خشکی‌های شمال شرقی را وُروژَرشت می‌نامیدند.در بُندَهِش آمده که برای هر جهت اصلی یک سپاهبد گمارده شده و سپاهبد شمال، ستاره هفت‌اورنگ (محتملاً نگهبان شمال) است.
در زبان
در سند املاک از شمال قیدی ساخته می‌شود به صورت «شمالاً». (نمونه: این مکان شمالاً به زمین فروشنده محدود است.) به افراد و چیزهای منسوب به شمال، شمالی یا شمالیه (نمونه: بلاد شمالیه) گفته می‌شود. در ادبیات شمالی‌پیکران به معنی ستارگانی است که از شمال طلوع می‌کنند.به منطقه بالای مدار قطب شمال در فارسی شمالگان گفته می‌شود.
باختر
باختر یا غَرب یکی از چهار جهت اصلی در جغرافیا است که در نقشه‌ها معمولاً در سمت چپ نقشه است. باختر محل فروشدن یا غروب خورشید و بنابراین جهت مخالف گردش زمین است. به هنگام ناوبری برای رفتن به سوی باختر باید سمت قطب‌نما را روی °۲۷۰ قرار داد.
کاربرد امروزی
لغت‌نامه‌هایی که مشخصاً به فارسی امروز می‌پردازند دربارهٔ واژهٔ «باختر» چنین آورده‌اند:
فرهنگ معاصر فارسی (صدری افشار و دیگران:۱۳۸۱) «باختر» را ادبی می‌داند و به مدخل غرب (که مفصلتر است) ارجاع میدهد.
فرهنگ روز سخن (انوری:۱۳۸۳) «باختر» را «مغرب» (که باز مدخل مفصلتری است) معنی میکند.
با توجه به این که هر دوی این فرهنگها مدخل مفصلتری تحت «مغرب» یا «غرب» دارند، به نظر می‌رسد که باید فرض کرد واژهٔ «باختر» به نظر این فرهنگ‌نویسان از واژه‌های «غرب» و «مغرب» مهجورتر است.
کاربرد قدیمی‌تر
«باختر» در ادبیات فارسی به معنی شمال و شرق هم استفاده می‌شده است.
در لغتنامه دهخدا دو مدخل برای «باختر» وجود دارد: یکی به عنوان جهت جغرافیایی و دیگری به عنوان سرزمین باکتریا (بلخ). در مورد مدخل اول (که موضوع این صفحه است)، برای معنی شمال (برای این کلمه)، تنها به اوستا اشاره شده است (و برای آن نیز باختر را با واژهٔ اوستایی «اپاختر» - apãxtar - یعنی آنطرف‌تر یکی گرفته است).
در بعضی از مثالهایی که از متون قدیمی فارسی برای این کلمه آورده شده است، باختر متضاد خاور است. همچنین در جایی (به نقل از شرفنامهٔ منیری) اشاره شده است:
«تحقیق آنست که باختر مخفف با اختر است و اختر ماه و آفتاب هر دو را گویند پس باختر مشرق و مغرب را توان گفت ازین جهت متقدمین بر هر دو معنی این لفظ را استعمال کرده‌اند لیکن خوار به معنی خور بیشتر آمده از این جهت خاور به معنی مشرق بیشتر استفاده می‌شود ...»
در یکی از پاورقیهای مربوط به این کلمه نیز آمده است:
«شاید اختلافاتیکه در معنی باختر روی داده از باختریان (بلخ) باشد که مردم در همسایگی جنوب او، او را شمال و در شمال جنوب، و در مغرب مشرق و در مشرق مغرب می‌نامیده‌اند.»
در نمونه‌هایی از اشعار شاعران فارسی‌زبان (از فردوسی و ناصرخسرو گرفته تا خاقانی و نظامی و سعدی)، باختر به معنای مغرب به‌کار رفته است
. البته مثالهایی نیز از کاربرد عکس آن وجود دارد (در اشعار فرخی و عنصری و سوزنی و دو بیت در بعضی از نسخ شاهنامه).
خاور
خاوَر واژه‌ای پارسی برابر با شرق عربی است. در جغرافیا، خاور امروزه به معنی شرق، یکی از چهار جهت اصلی، است.
کاربردهای قدیمی
البته در اصل خاور در زبان پارسی بازماندهٔ واژهٔ خوربران یا «خوروران» (جای بردن خورشید، جای غروب خورشید) یعنی غرب است.
در پارسی به شرق «خوراسان» (که همین نام را روی استان خراسان گذاشتند زیرا شرق ایران بزرگ بود) و به شمال «اپاختر» (واژهٔ امروزی باختر نیز که به غرب گویند بازماندهٔ اپاختر است) گویند.
فرهنگ فارسی عمید و لغتنامه دهخدا این را تایید میکند. مثلاً در بیتی از رودکی، «مهر دیدم بامدادان چون بتافت، از خراسان سوی خاور می‌شتافت» یا در بیتی از خاقانی «چون پخت نان زرین اندر تنور مشرق، افتاد قرص سیمین اندر دهان خاور» به معنی اصیلش آمده‌است.
خاور در بعضی از لغت‌نامه‌های قدیمی‌تر، از جمله برهان قاطع و آنندراج، به هر دو معنی ذکر شده است.
جنوب
«نیمروز» تغییر مسیری به این صفحه است. برای کاربردهای دیگر نیمروز (ابهام‌زدایی) را ببینید.جنوب یا نیمروز یکی از چهار جهت اصلی است. جنوب نقطه مقابل شمال است و ۹۰ درجه با خاور و باختر اختلاف جهت دارد. بطور قراردادی در نقشه‌ها، نقطه یا جهت پایینی نقشه را جنوب می‌نامند.
جهت‌یابی
جهت‌یابی، یافتن جهت‌های جغرافیایی است. جهت‌یابی در بسیاری از موارد کاربرد دارد. برای نمونه وقتی در کوهستان، جنگل، دشت یا بیابان گم شده‌باشید، با دانستن جهت‌های جغرافیایی، میتوانید به مکان مورد نظرتان برسید. یکی از استفاده‌های مسلمانان از جهت‌یابی، یافتن قبله برای نماز خواندن و ذبح حیوانات است. کوهنوردان، نظامیان، جنگل‌بانان و... هم به دانستن روش‌های جهت‌یابی نیازمندند.
هرچند امروزه با وسایلی مانند قطب‌نما یا سامانه موقعیت‌یاب جهانی (جی‌پی‌اس) میتوان به راحتی و با دقت بسیار زیاد جهت جغرافیایی را مشخص کرد، در نبود ابزار، دانستن روش‌های دیگر جهت‌یابی مفید و کاراست.
جهت‌های اصلی و فرعی
اگر رو به شمال بایستیم، سمت راست مشرق (شرق، خاور)، سمت چپ مغرب (غرب، باختر) و پشت سر جنوب است. این چهار جهت را جهت‌های اصلی می‌نامند. بین هر دو جهت اصلی یک جهت فرعی وجود دارد. مثلاً نیمساز جهت‌های شمال و شرق، جهت شمالِ شرقی (شمالِ شرق) را مشخص میکند.
با دانستن یکی از جهت‌ها، بقیهٔ جهت‌ها را میتوان به سادگی مشخص نمود. مثلاً اگر به سوی شمال ایستاده باشید، دست راست شما شرق، دست چپ شما غرب، و پشت سر شما جنوب است.
روش‌های جهت‌یابی
برخی روش‌های جهت‌یابی مخصوص روز، و برخی ویژهٔ شب اند. برخی روش‌ها هم در همهٔ مواقع کارا هستند. توجه شود که:
بسیاری از این روش‌ها کاملاً دقیق نیستند و صرفاً جهت‌های اصلی را به صورت تقریبی مشخص می‌کنند. برای جهت‌های دقیق باید از قطب‌نما استفاده کرد، و میل مغناطیسی و انحراف مغناطیسی آن را هم در نظر داشت.
آنچه گفته می‌شود اکثراً مربوط به نیمکره شمالی است؛ به طور دقیق‌تر، بالای ۲۳٫۵ درجه (بالای مدار رأس‌السرطان). در نیمکره جنوبی در برخی روش‌ها ممکن است جهت شمال و جنوب برعکس آنچه گفته می‌شود باشد.
قُطب‌نما وسیله‌ای برای تعیین جهت و جهت‌یابی. این وسیله با استفاده از میدان مغناطیسی زمین جهت قطب شمال را نشان میدهد که در حقیقت شمال مغناطیسی زمین است؛ که با شمال حقیقی مقداری فاصله دارد. زاویه بین شمال حقیقی و شمال مغناطیسی، میل مغناطیسی نامیده می شود. امروزه برای تعیین شمال حقیقی از قطب‌نماهای پیشرفته‌تری مانند قطب‌نمای ژیروسکوپی استفاده می‌شود.
تأثیرات جاذبه‌های مغناطیسی موضعی (فلز و الکتریسیته)
هر گاه قطب‌نما در نزدیکی اشیای آهنی یا فولادی و یا منابع الکتریکی قرار گرفته باشد، عقربه‌اش از جهت قطب مقداری منحرف می‌شود، که به آن انحراف مغناطیسی می‌گویند. کلاً به همراه داشتن اشیایی از جنس آهن یا انواع مشابه آن می تواند باعث اختلال در حرکت عقربه شود. حتی وجود یک گیره کاغذ روی نقشه ممکن است مساله ساز شود. بنابراین، هنگام استفاده از قطب‌نما باید مطمئن شویم که از اشیای انحراف‌دهنده آن، به‌طور کلی دور است. همچنین احتمال تأثیرگذاری جاذبه‌های مغناطیسی موجود در خاک نیز وجود دارد، که بسیار نادر است.
در جدول زیر حداقل فاصله‌ی وسایل مختلف از قطب‌نما -برای اینکه قطب‌نما شمال مغناطیسی را به درستی نشان دهد- آمده است:
اشیا فاصله
خطوط برق فشار قوی 55 متر
کامیون و اتومبیل 10 متر
خطوط تلفن 10 متر
ابزار الکتریکی و مکانیکی 2 متر
کلاهک‌ها و اشیاء کوچک فلزی 2/1 متر
قطب‌نمای پیشرفته
قطب‌نماهای پیشرفته که بیشتر در صنایع مخابرات و امور نظامی به کار برده می‌شوند، مجهز به سلول‌های شبنما هستند که حتی در تاریکی شب عمل جهت‌نمایی را صورت دهند. این نوع قطب‌نماها در دوربین‌های دو چشمی نظامی، تانک‌ها، نفربرها و حتی در ساختمان برخی خودروهای پیشرفته نیز به کار می رود. از قطب نماهای پیشرفته در اندازه گیری طول جغرافیایی و عرض جغرافیاییِ محل نیز استفاده می‌کنند که در نقشه‌خوانی، پیاده‌سازی عملیات نظامی، دیده‌بانی در مناطق جنگی و ... نقش تعیین‌کننده دارند.
قطب نمای M1
ساختمان قطب نماي M1
1 – دستگيره يا شصتي : حلقه اي است كه در انتهاي قطب نما قرار دارد و براي نگهداشتن قطب نما به حالت تراز در موقع استفاده بكار مي رود.
2 – درب قطب نما : درپوشي است آلومينيومي كه در وسط آن تار موئي قرار دارد و كاربرد تارموئي مانند مگسك اسلحه است و دو سر تار موئي دو نقطه فسفري (شبنما) وجود دارد و در موقع كار شبانه از آن استفاده مي شود .در حاشيه درب قطب نما خط كشي تعبيه شده است و بر اساس مقياس 000/50 : 1 بر مبناي كيلومتر مدرج شده است.
3 – تيغه نشانه روي و عدسي چشمي : تيغه ايست كه بالاي آن شكاف كوچكي همانند شكاف درجه اسلحه است و با زاويه 45 درجه نسبت به صفحه مدرج قرار ميگيرد و در موقع گرا گرفتن با كمك تار موئي بكار مي رود. در اين حال توسط عدسي چشمي كه در وسط تيغه تعبيه شده اعداد مربوط به گراي هدف نشانه روي شده قرائت مي شود. خواباندن تيغه بر روي صفحه قطب نما سبب قفل شدن صفحه مدرج مي شود.
4 – بدنه : كليه اجزاي قطب نما در داخل بدنه كه از جنس آلومينيوم است قرار دارد. در كنار اين محفظه خط كشي تعبيه شده كه با باز شدن كامل درب قطب نما ، خط كشي قطب نما را كامل ميكند.
5 – طوقه كار در شب : طوقه متحركي است كه جداره خارجي آن دندانه دار است و تعداد 120 دندانه دارد اين دندانه ها با زائده اي در كنار قطب نما در تماس است كه به هنگام چرخش تق تق صدا ميدهد و هر تقه برابر 3 درجه است . بر روي صفحه طوقه يك خط و يك نقطه فسفري مشاهده مي شود كه در موقع كار در شب از آن استفاده ميشود.(زاويه بين خط و نقطه 45 درجه و 15 تقه است)
6 – صفحه ثابت : در زير طوقه كار درشب صفحه شيشه اي ثابتي قرار دارد كه روي آن يك خط سياه بنام شاخص تعبيه شده . اين خط درست در امتداد شكاف تيغه نشانه روي و تار موئي قرار دارد كه در موقع گرا گرفتن هر عددي زير شاخص باشد گراي آن امتداد است.
7 – صفحه مدرّج : صفحه ايست لغزنده كه عقربه مغناطيسي روي آن نقش بسته است .بر روي اين صفحه دو گونه تقسيم بندي وجود دارد.
الف : تقسيم بندي داخلي كه برحسب درجه صورت گرفته و به رنگ قرمز ميباشد كه به ازاي هر 5 درجه علامت گذاري وهر 20 درجه عددگذاري شده است.(محيط دايره به 360 قسمت مساوي تقسيم شده و زاويه بين دو شعاع دايره كه يك قسمت را فرا گرفته است ، يك درجه نام دارد).
ب : تقسيم بندي خارجي كه برحسب ميليم غربي و برنگ سياه است كه به ازاي هر 20 ميليم علامت گذاري و هر هر 200 ميليم عددگذاري شده است ولي دو صفر سمت راست آن اعداد بمنظور اختصار حذف شده است.(در اين تقسيم بندي محيط دايره به 6400 قسمت تقسيم شده كه هر قسمت آنرا يك ميليم گويند).
شمال
شُمال (شِمال هم تلفظ شده) یا آپا یا اَپاختَر، یکی از چهار جهت اصلی است.
در نقشه‌ها جهت شمال را همیشه به سوی بالای نقشه نشان می‌دهند.
پیرامون واژه
شمال واژه‌ای عربی و فارسی آن آپا یا اَپاختَر است.در زبان پارسی میانه، خشکی‌های شمال غربی کره زمین را وُروبَرشت و خشکی‌های شمال شرقی را وُروژَرشت می‌نامیدند.در بُندَهِش آمده که برای هر جهت اصلی یک سپاهبد گمارده شده و سپاهبد شمال، ستاره هفت‌اورنگ (محتملاً نگهبان شمال) است.
در زبان
در سند املاک از شمال قیدی ساخته می‌شود به صورت «شمالاً». (نمونه: این مکان شمالاً به زمین فروشنده محدود است.) به افراد و چیزهای منسوب به شمال، شمالی یا شمالیه (نمونه: بلاد شمالیه) گفته می‌شود. در ادبیات شمالی‌پیکران به معنی ستارگانی است که از شمال طلوع می‌کنند.به منطقه بالای مدار قطب شمال در فارسی شمالگان گفته می‌شود.
باختر
باختر یا غَرب یکی از چهار جهت اصلی در جغرافیا است که در نقشه‌ها معمولاً در سمت چپ نقشه است. باختر محل فروشدن یا غروب خورشید و بنابراین جهت مخالف گردش زمین است. به هنگام ناوبری برای رفتن به سوی باختر باید سمت قطب‌نما را روی °۲۷۰ قرار داد.
کاربرد امروزی
لغت‌نامه‌هایی که مشخصاً به فارسی امروز می‌پردازند دربارهٔ واژهٔ «باختر» چنین آورده‌اند:
فرهنگ معاصر فارسی (صدری افشار و دیگران:۱۳۸۱) «باختر» را ادبی می‌داند و به مدخل غرب (که مفصلتر است) ارجاع میدهد.
فرهنگ روز سخن (انوری:۱۳۸۳) «باختر» را «مغرب» (که باز مدخل مفصلتری است) معنی میکند.
با توجه به این که هر دوی این فرهنگها مدخل مفصلتری تحت «مغرب» یا «غرب» دارند، به نظر می‌رسد که باید فرض کرد واژهٔ «باختر» به نظر این فرهنگ‌نویسان از واژه‌های «غرب» و «مغرب» مهجورتر است.
کاربرد قدیمی‌تر
«باختر» در ادبیات فارسی به معنی شمال و شرق هم استفاده می‌شده است.
در لغتنامه دهخدا دو مدخل برای «باختر» وجود دارد: یکی به عنوان جهت جغرافیایی و دیگری به عنوان سرزمین باکتریا (بلخ). در مورد مدخل اول (که موضوع این صفحه است)، برای معنی شمال (برای این کلمه)، تنها به اوستا اشاره شده است (و برای آن نیز باختر را با واژهٔ اوستایی «اپاختر» - apãxtar - یعنی آنطرف‌تر یکی گرفته است).
در بعضی از مثالهایی که از متون قدیمی فارسی برای این کلمه آورده شده است، باختر متضاد خاور است. همچنین در جایی (به نقل از شرفنامهٔ منیری) اشاره شده است:
«تحقیق آنست که باختر مخفف با اختر است و اختر ماه و آفتاب هر دو را گویند پس باختر مشرق و مغرب را توان گفت ازین جهت متقدمین بر هر دو معنی این لفظ را استعمال کرده‌اند لیکن خوار به معنی خور بیشتر آمده از این جهت خاور به معنی مشرق بیشتر استفاده می‌شود ...»
در یکی از پاورقیهای مربوط به این کلمه نیز آمده است:
«شاید اختلافاتیکه در معنی باختر روی داده از باختریان (بلخ) باشد که مردم در همسایگی جنوب او، او را شمال و در شمال جنوب، و در مغرب مشرق و در مشرق مغرب می‌نامیده‌اند.»
در نمونه‌هایی از اشعار شاعران فارسی‌زبان (از فردوسی و ناصرخسرو گرفته تا خاقانی و نظامی و سعدی)، باختر به معنای مغرب به‌کار رفته است
. البته مثالهایی نیز از کاربرد عکس آن وجود دارد (در اشعار فرخی و عنصری و سوزنی و دو بیت در بعضی از نسخ شاهنامه).
خاور
خاوَر واژه‌ای پارسی برابر با شرق عربی است. در جغرافیا، خاور امروزه به معنی شرق، یکی از چهار جهت اصلی، است.
کاربردهای قدیمی
البته در اصل خاور در زبان پارسی بازماندهٔ واژهٔ خوربران یا «خوروران» (جای بردن خورشید، جای غروب خورشید) یعنی غرب است.
در پارسی به شرق «خوراسان» (که همین نام را روی استان خراسان گذاشتند زیرا شرق ایران بزرگ بود) و به شمال «اپاختر» (واژهٔ امروزی باختر نیز که به غرب گویند بازماندهٔ اپاختر است) گویند.
فرهنگ فارسی عمید و لغتنامه دهخدا این را تایید میکند. مثلاً در بیتی از رودکی، «مهر دیدم بامدادان چون بتافت، از خراسان سوی خاور می‌شتافت» یا در بیتی از خاقانی «چون پخت نان زرین اندر تنور مشرق، افتاد قرص سیمین اندر دهان خاور» به معنی اصیلش آمده‌است.
خاور در بعضی از لغت‌نامه‌های قدیمی‌تر، از جمله برهان قاطع و آنندراج، به هر دو معنی ذکر شده است.
جنوب
«نیمروز» تغییر مسیری به این صفحه است. برای کاربردهای دیگر نیمروز (ابهام‌زدایی) را ببینید.جنوب یا نیمروز یکی از چهار جهت اصلی است. جنوب نقطه مقابل شمال است و ۹۰ درجه با خاور و باختر اختلاف جهت دارد. بطور قراردادی در نقشه‌ها، نقطه یا جهت پایینی نقشه را جنوب می‌نامند.
جهت‌یابی
جهت‌یابی، یافتن جهت‌های جغرافیایی است. جهت‌یابی در بسیاری از موارد کاربرد دارد. برای نمونه وقتی در کوهستان، جنگل، دشت یا بیابان گم شده‌باشید، با دانستن جهت‌های جغرافیایی، میتوانید به مکان مورد نظرتان برسید. یکی از استفاده‌های مسلمانان از جهت‌یابی، یافتن قبله برای نماز خواندن و ذبح حیوانات است. کوهنوردان، نظامیان، جنگل‌بانان و... هم به دانستن روش‌های جهت‌یابی نیازمندند.
هرچند امروزه با وسایلی مانند قطب‌نما یا سامانه موقعیت‌یاب جهانی (جی‌پی‌اس) میتوان به راحتی و با دقت بسیار زیاد جهت جغرافیایی را مشخص کرد، در نبود ابزار، دانستن روش‌های دیگر جهت‌یابی مفید و کاراست.
جهت‌های اصلی و فرعی
اگر رو به شمال بایستیم، سمت راست مشرق (شرق، خاور)، سمت چپ مغرب (غرب، باختر) و پشت سر جنوب است. این چهار جهت را جهت‌های اصلی می‌نامند. بین هر دو جهت اصلی یک جهت فرعی وجود دارد. مثلاً نیمساز جهت‌های شمال و شرق، جهت شمالِ شرقی (شمالِ شرق) را مشخص میکند.
با دانستن یکی از جهت‌ها، بقیهٔ جهت‌ها را میتوان به سادگی مشخص نمود. مثلاً اگر به سوی شمال ایستاده باشید، دست راست شما شرق، دست چپ شما غرب، و پشت سر شما جنوب است.
روش‌های جهت‌یابی
برخی روش‌های جهت‌یابی مخصوص روز، و برخی ویژهٔ شب اند. برخی روش‌ها هم در همهٔ مواقع کارا هستند. توجه شود که:
بسیاری از این روش‌ها کاملاً دقیق نیستند و صرفاً جهت‌های اصلی را به صورت تقریبی مشخص می‌کنند. برای جهت‌های دقیق باید از قطب‌نما استفاده کرد، و میل مغناطیسی و انحراف مغناطیسی آن را هم در نظر داشت.
آنچه گفته می‌شود اکثراً مربوط به نیمکره شمالی است؛ به طور دقیق‌تر، بالای ۲۳٫۵ درجه (بالای مدار رأس‌السرطان). در نیمکره جنوبی در برخی روش‌ها ممکن است جهت شمال و جنوب برعکس آنچه گفته می‌شود باشد.
ساعت : 1:12 am | نویسنده : admin
|
مطلب بعدی