فرمان پچ
فرمان PATH
با استفاده از این فرمان مسیر هایی که سیستم عامل DOS از طریق آنها به جستجوی فایل های اجرایی می پردازد٬ تعیین می شود.
فرمان REN
می توان نام فایل ها را تغییر داد.
فرمان FORMAT
به منظور قالب بندی دیسکها به کار میرود. قالب بندی دیسکها به منظور آماده سازی آنها برای ذخیره سازی و بازیابی اطلاعات انجام می گیرد.
فرمان RD
برای حذف یک فهرست به کار میرود.
ویلز
ویلز یک سیستم عامل برای کمودور 64 است که عموماَ به طور فرعی مبنی بر GEOS می‌باشند . این سیستم‌عاملتوانایی‌های جدیدی به این کامپیوتر اعطا می‌کند: توانایی برای پخش فیلم و موزیک(mp3) و محیط جستجوی اینتر نتی گرافیکی (و توانایی‌های محدود سرویس دهی) و چند وظیفه ای است . Wheels یک مرحله نیازمندی سیستم دارد: یک پردازنده قوی (یک پردازنده 65816که در مکان c64 استاندارد پدازنده 6502 1mhz) و حد اقل یک 128 k REU. همچنین این سیستم‌عامل از سختافزار استاندارد GEOS,C64os استاندارد که نمی‌توان جا به جا کرد و شامل دیسک سخت (تا 4 گیگا بایت) و فلاپی دیسک با چگالی بالا (تا 1.6 مگا بایت) و آدرس دهی حافظه دست یابی مستقیم الصاقی است، پشتیبانی می‌کند . اوپن سورس بودن ویلز قطعی نیست و به اینکه چه کسی سورس این سیستم‌عامل را درخواست کند بستگی دارد. اگر چه که منبع آن برای دید عموم بدون نیاز به پذیرش یک اجازه نامه در دسترس است، خود نرم‌افزار انحصاری و تجاری است و بیننده هایی که خود نرم‌افزار را ندارند انتظار کامپایل کردن کد را ندارند . رقیب اصلی wheels آن mp3 است.
پالم
سیستم‌عامل پالم یک سیستم‌عامل است که بوسیله شرکت پالم سورس برای دستیار دیجیتال شخصی پالم ساخته شده‌است.
تاریخچه
سیستم‌عامل پالم توسط jeff Howkins برای استفاده در pdaها بوسیله us robotics نسخه ۱. ۰ تهیه شده بود برای pilot اصلی ۱۰۰۰٬۵۰۰۰ ونسخه ۲. ۰ برای palm pilot شخصی و پیشرفته. با وارد شدن palm III نسخه ۳. ۰ از سیستم‌عامل با بالا بردن با اومردن درجه و با رهاکردن نسخه‌های ۳. ۱و۳. ۳و۳. ۵و اضافه کردن پشتیبانی برای رنگ و چندین پورت افزایشی و پردازشگرهای جدید و قابلیتهای زیاد دیگر.
برنامه‌های روی سیستم‌عامل palm به صورت آیکن نمایش داده می‌شوند، برنامه‌های داخل سیستم‌عامل palm به صورت لیست نیز می‌توانند به نمایش دربیایند. نسخه چهار با سری ام ۵۰۰ به جریان افتاد و بعد در دسترس قرارداده شد و با بهینه کردن برای سختافزار قدیمی. و اضافه کرد یک ارتباط استاندارد برای دسترسی خارجی FS (شبیه کارت SD) و بهبود دادن دفترچه راهنما ی تلفن، امنیت و بهبودپذیر بودن UI نسخه ۵ تولید شده با tungsten T اولین نسخه‌ای بوی که از ابزار arm حمایت می‌کرد کاربردهای palm در یک محیط رقابتی به نام محیط سازگاری palm اجرا شده اند(pace) اجازه داد که با برنامه‌های دیمی سازگار شود حتی با افزایش بالای pace کاربردهای palm معمولاً در قطعات arm نسبت به سخت‌افزاری که قبلا تو لید شده بود سریعتر کار می‌کرد. نرم‌افزارهای جدید می‌توانستند که از پردازشگرهای arm سود ببرند با pnd native) pace) و بخش کوچکی از arm. آن همچنین در آن زمان وقتی palm شروع به مجزا کردن سختافزار و نرم‌افزارش کرد و تلاش سیستم‌عامل، عاقبت به دو کمپانی تبدیل شد: (سیستم‌عامل) PalmSource,Ine و(سختافزار) palmOne,Ine. PalmSource,Ine: سیستم‌عامل Palm Cobalt(همچنین با نام دیگر palm 6) در سال ۲۰۰۳، اجازهٔ بهبود بخشیدن پشتیبانی‌های چند رسانه‌ای در امتداد کار بردهای اصلی ARM. PalmSource,Ine: در سپتامبر ۲۰۰۴ سیستم‌عامل Palm Cobalt 6. ۱، به روز شده را ارائه کرد. چهرهٔ جدید سیستم‌عامل پشتیبانی‌های خود را برای یک نوع از کیفیت تصویر Panelهای LCD و طراحی مجدد ترکیب کننده تلفنی هدایت شونده با یک دست، و استفاده وسیع از تمامی کاربردهای فونت‌های بالا رفتنی. بطوریکه در فوریهٔ ۲۰۰۵ محصولات سخت‌افزاری سیستم‌عامل Palm Cobalt را اجرا نمی‌کردند. نسخه‌های بعدی از سیستم‌عامل Palm از اجرای بالای هسته لینوکس پشتیبانی خواهد کرد (و این با اضافه کردن هسته عرف و جاریس محقق خواهد شد). با توجه به Palm Source China Mobile Soft. برنامه‌های کاربردی ساخته شده برای سیستم‌عامل Palm : سیستم‌عامل Palm این اجازه را می‌دهد که معین شود کدام یک از کاربردها شامل ابزارهای سیستم‌عامل palm شان هستند. طبق این مجوز همچنین می‌توان کاربردها را انتخاب کرد.
اندروید
اَندروید (از یونانی: به معنای مَرد، انسان، شبه آدم یا رُبات (آدم آهنی))، (به انگلیسی: Android) نام سیستم‌عاملی است که گوگل برای اسمارت فون ها و تبلت ها و هم اکنون برای تلویزیون ها عرضه می‌نماید و با همکاری ده‌ها شرکت بر روی دستگاه‌های مبتنی بر اندروید قرار می‌دهد. اندروید بر پایهٔ هسته لینوکس ساخته شده‌است.
تاریخچه
در اوت ۲۰۰۵، گوگل شرکت اندروید واقع در پالو آلتو، کالیفرنیا را خرید. شرکت کوچک اندروید که توسط اندی رابین، ریچ ماینرز، نیک سیرز و کریس وایت پایه‌گذاری شده بود، در زمینه تولید نرم‌افزار و برنامه‌های کاربردی برای تلفن‌های همراه فعالیت می‌کرد. اندی رابین مدیر عامل اجرایی این شرکت پس از پیوستن اندروید به گوگل به سمت قائم‌مقام مدیریت مهندسی این شرکت و مسئول پروژه اندروید در گوگل منصوب شد. تیم اندروید به رهبری رابین فعالیت خود را برای تولید سکوی تلفن همراه مبتنی بر هسته لینوکس آغاز کردند و نتیجه اولیه این پروژه در نشست خبری شرکت گوگل در ۵ نوامبر سال ۲۰۰۷، مطرح کردن اتحادیه گوشی باز بود. ۳۴ شرکت فعال در زمینه تولید نرم‌افزار، تولید تلفن‌های همراه، اپراتور تلفن همراه و تولیدکننده نیمه رساناها و پردازنده‌های تلفن همراه اعضای بنیان‌گذار این اتحادیه بودند. در میان نام‌های مشهور در بین اعضای مؤسس، شرکتهایی چون سامسونگ، ال‌جی الکترونیکس، موتورولا، اچ‌تی‌سی، تی-موبایل، ان‌تی‌تی دوکومو، اینتل، انویدیا، تگزاس اینسترومنتس، کوالکام، برودکام، تلفونیکا، اسپرینت، ای‌بی و البته گوگل به چشم می‌خوردند. اریک اشمیت مدیر ارشد اجرایی گوگل در این مراسم گفت: «اعلام امروز بسیار جاه‌طلبانه‌تر از معرفی تنها یک تلفن گوگلی است که در چند هفته اخیر توسط رسانه‌ها پیش‌بینی شده بود. از دیدگاه ما سکویی که ما ارائه کرده‌ایم، هزاران تلفن گوناگون را به بازار روانه خواهد کرد.» نخستین گوشی مبتنی بر اندروید توسط شرکت اچ‌تی‌سی با همکاری تی-موبایل تولید شد. این گوشی که به فاصله کمتر از یک سال از تشکیل اتحادیه گوشی باز یعنی در ۲۲ اکتبر ۲۰۰۸ تولید شد، در بازارهای مختلف به نام‌های اچ‌تی‌سی دریم، تی-موبایل جی۱ و ارا جی۱ به بازار عرضه گردید.
۹ دسامبر ۲۰۰۸ چهارده عضو جدید از شرکتهای صنعت تلفن همراه جهان به اتحادیه گوشی باز پیوستند. در بین این نام‌ها باید به سونی اریکسون، اریکسون، توشیبا، ایسوز، گارمین، هواوی و آرم هولدینگز اشاره کرد. روند پیوستن شرکتهای بزرگ به اتحادیه تا به امروز نیز ادامه داشته‌است و شرکتهایی چون ایسر، آلکاتل، لنوو، شارپ، فاکس‌کان، ان‌ای‌سی، کیوسرا، ان‌ایکس‌پی، اس‌تی-اریکسون، مارول، زدتی‌ئی و دل نیز از جمله شرکتهایی بوده‌اند که به جمع پشتیبانی‌کنندگان اندروید پیوسته‌اند.
در ۳ سپتامبر ۲۰۱۳ توسعهدهندگان اندروید به‌طور رسمی اعلام کردند که با شرکت نستله، که از شرکتهای مطرح صنعت شکلات‌سازی جهان می‌باشد، همکاری خواهند کرد. در همین راستا نگارش ۴٫۴ سیستم‌عامل اندروید، کیت‌کت نام گرفت. کیت کت از مارکهای معروف شکلات است که توسط شرکت نستله تولید می‌شود.
کپی‌رایت و حق امتیاز
حق امتیاز اکثر قسمت‌های اندروید به صورت اپن سورس بر اساس مجوز آپاچی نسخه ۲٫۰ (Apache License 2.0) ارائه می‌گردد. با اینکه سعی می‌شود تا اکثریت قسمت‌های این سیستم عامل بر اساس همین مجوز ارائه گردد، استثناهایی نیز وجود دارد. برای مثال هسته لینوکس موجود در این سیستم عامل با پروانه عمومی همگانی گنو نسخه ۲ (GPLv2) منتشر شده است.
لوگوی اندروید
طراح لوگوی مشهور اندروید “آیرینا بلاک” است. سه سال پیش از آیرینا بلاک و تیم طراحی گوگل تقاضا شد تا لوگویی برای اندروید طراحی کنند که به سرعت با کاربر ارتباط برقرار کند و به آسانی قابل شناسایی باشد؛ همچنین به بلاک گفته شد که این لوگو باید حتماً تصویری از ربات باشد چرا که اندروید به معنای روبات است. آیرینا پس از مطالعه زیاد در مورد اسباب‌بازی‌ها و شخصیت‌های فانتزی و تخیلی در آخر تصمیم گرفت لوگوی اندروید را از یک منبع عجیب الهام بگیرد: دستشویی! هر کسی علامت روی در دستشویی‌ها را دیده و الهام از این علامت‌ها می‌تواند باعث شود در یک نگاه لوگوی اندروید شناخته شود. یک نکته جالب دیگر در مورد لوگوی اندروید این است که گوگل برخلاف دیگر شرکتها که سعی در حفاظت از لوگویشان داشتند تصمیم گرفت تا لوگو را به صورت آزاد و Open Source قرار دهد تا هر کس بتواند آن را به دلخواه خودش تغییر دهد. گوگل در این‌باره می‌گوید: “ما تصمیم گرفتیم این لوگو می‌تواند یک لوگوی اشتراکی و تعاملی باشد که هر کس در دنیا بتواند آن را تغییر دهد. این تصمیم بسیار شجاعانه بود. ” شاید با اپلیکیشن Androidify و یا اسباب بازیها و Action Figureهای کوچک اندرویدی بامزه آشنا باشید؛ همه اینها به لطف آزاد بودن لوگوی اندروید امکان‌پذیر شده است.
معنای اندروید و تلفظ صحیح
بنابر ترجمه واژه‌نامهٔ کمبریج، اندروید اینگونه تعریف شده‌است: «یک ربات (ماشینی که به وسیله کامپیوتر کنترل می‌شود) که به گونه‌ای ساخته شده تا شکل ظاهری شبیه به انسان داشته باشد.» بنا بر این تعریف شاید بتوان کلمه ربات انسان نما را ترجمهٔ مناسبی برای این واژه در نظر گرفت.
تلفظ صحیح این کلمه بر اساس واژه‌نامهٔ کمبریج در هر دو گویش آمریکایی و بریتانیایی اندروید (/ˈæn.drɔɪd/) می‌باشد و در هیچ کدام از این گویش‌ها حرف 'آ' در ابتدای این کلمه به کار نمی‌رود.
ویژگی‌های اندروید
اندروید تمامی تکنولوژی‌های اتصال (=Connectivity) شامل GSM/EDGE, CDMA, EV-DO, UMTS, بلوتوث و وای-فای را پشتیبانی می‌کند.
اندروید از فرمتهای مختلف فایلهای مالتی مدیا مثل MPEG-۴, H.۲۶۴, MP3, AAC, AMR, JPEG, PNG, GIF پشتیبانی می‌کند.
اندروید برای ارسال پیغام‌های متنی یا همان اس ام اس (SMS) از فرم‌های SMS, MMS و XMPP پشتیبانی می‌کند.
مرورگر موجود در اندروید بر اساس فریم ورک اوپن سورس WebKit توسعه یافته‌است.
اندروید برای ذخیره داده‌ها و مدیریت بانک‌های اطلاعاتی سبک از نرم‌افزار SQLite استفاده می‌کند.
تمام برنامه‌های اندروید به زبان جاوا نوشته می‌شوند. برای اجرای برنامه‌های جاوایی روی این سیستم عامل، کدهای جاوا به کدهای Dalvik تبدیل می‌شوند و سپس روی ماشین مجازی جاوایی (Dalvik virtual machine) اجرا می‌شوند.
ابزارهای مختلف اندروید برای توسعه دهندگان به راحتی در دسترس است و توسط شرکت گوگل پشتیبانی می‌شوند. این ابزارها شامل کتابخانه‌ها، خطایاب، شبیه‌ساز گوشی و یک پلاگین برای اکلیپس است.
اندروید از سخت‌افزارهای مختلف همچون جی پی اس و دوربین‌های متنوع پشتیبانی می‌کند.
تصاویر و فایلهای گرافیکی بوسیله OpenGL پردازش می‌شوند که کیفیت بالاتری خواهند داشت.
با استفاده از تکنولوژی نسبتاً جدید شرکت Adobe با نام AIR نیز می‌توان به توسعه برنامه‌های کاربردی تحت این سیستم عامل پرداخت.
رابطه اندروید و جاوا
نرم‌افزارهای جانبی اندرویدی با استفاده از زبان جاوا نوشته می‌شوند و برای ارتباط با لایه‌های زیرین سیستم عامل می‌توانند از کتابخانه‌های جاوایی اندروید استفاده کنند. بخش رابط کاربری سیستم عامل اندروید با زبان جاوا نوشته شده‌است و بسیاری از برنامه‌های اندروید هم با جاوا نوشته شده‌اند. اما این سیستم عامل، Java Virtual Machine ندارد. برای اجرای برنامه‌های جاوایی روی این سیستم عامل، کدهای جاوا به کدهای Dalvik تبدیل می‌شوند و سپس روی Dalvik vitrual machine اجرا می‌شوند. دالویک یک ماشین مجازی جاوایی است که برای سیستم عامل اندروید بهینه شده‌است تا هم RAM و هم CPU و هم باتری کمتری مصرف کند). برنامه‌های جاوایی معمولی هم که روی گوشی‌های دیگر اجرا می‌شوند با استفاده از نرم‌افزارهای شبیه‌ساز ماشین مجازی جاوا مانند j2ME MIDP Runner روی این سیستم عامل قابل اجرا هستند.
آرت
آرت ران تایم جدید اندروید است که جایگزین دالویک شده است. شرکت گوگل برای اولین بار در اندروید ۴٫۴ آرت را در کنار دالویک قرار داد و کاربران می‌توانستند با مراجعه به تنظیمات آن را فعال کنند.
فرمت فایلهای پشتیبانی شده
اندروید در حالت پیشفرض فایلهای mp3, aac , ogg , amr , midi , mpeg4 , wav , bmp , gif , png , jpg را پشتیبانی می‌کند. اندروید Adobe Flash را نیز پخش می‌کند و می‌تواند فایلهای GIF متحرک را با حرکت پخش کند. برای پخش فایلهای جریان دار مانند صوت و ویدئو نیز می‌توانید از تگ ویدئو html۵ و همچنین تکنولوژی Adobe Flash Streaming استفاده کنید. در نسخه‌های جدید اندروید، موتور جاوااسکریپت مرورگر کروم که سرعت بسیار بالایی در اجرای کدهای جاوا اسکریپت دارد به مرورگر اندروید متصل شده‌است. (در ضمن مرورگر اندروید کدهای HTML۵ را پشتیبانی می‌کند)
محیط برنامه‌نویسی اندروید
مجموعه برنامه نویسی اندروید یا Android SDK شامل یک دیباگر، کتابخانه‌های اندروید، شبیه‌ساز سیستم عامل، مستندات اندروید و فایلهای نمونه و آموزشی است که به کاربر در ایجاد برنامه‌ها کمک می‌کند. هم اکنون این SDK بر روی یک سیستم ۳۲ بیتی که لینوکس، ویندوز و یا mac OSX داشته باشد اجرا می‌شود. پیش نیازهای نصب این SDK عبارتند از JDK و Apache Ant و python 2.2. برنامه‌های نوشته شده برای
آی‌اواس
آی‌اواس (به انگلیسی: iOS) (در گذشته iPhone OS) یک سیستم عامل تلفن همراه است که در ابتدا برای آیفون و آی‌پاد تاچ توسعه داده می‌شد، از آن زمان به بعد برای استفاده در سایر دستگاه‌های شرکت اپل مانند آی‌پد و اپل تی‌وی گسترش یافت. شرکت اپل مجوز استفاده از آی‌اواس برای نصب بر روی سخت‌افزارهای شخص ثالث را نمی‌دهد. اپ استور در ۶ مارس ۲۰۱۲ دارای بیش از ۵۵۰٫۰۰۰ اپلیکیشن بود که جمعاً بیش از ۲۵ بیلیون بار دانلود شده‌اند. در سه ماهه آخر سال ۲۰۱۰ این سیستم‌عامل ۱۶% از سهم سیستم‌عامل تلفن‌های هوشمند را در اختیار داشت، پایین‌تر از اندروید گوگل. این سیستم‌عامل در ماه مه ۲۰۱۰ در ایالات متحده آمریکا، ۵۹% از مصرف داده‌های وب تلفن همراه (از جمله استفاده از آی‌پاد تاچ و آی‌پد) را به خود اختصاص داد.
رابط کاربری آی‌اواس بر اساس مفهوم دستکاری مستقیم (concept of direct manipulation)، با استفاده از حرکات چند لمسی (multi-touch gestures) طراحی شده‌است. عناصر رابط کنترل از: switchesو slidersو buttons تشکیل شده‌است. پاسخ به ورودی کاربر فوری است و رابط سیال را فراهم می‌کند. تعامل با سیستم عامل حرکاتی را شامل می‌شود از این جمله حرکات می‌توان: swipe, tap, pinch, reverse pinch که هر کدام از اینها تعاریف خاصی را در چارچوب IOS سیستم عامل و رابط کاربری چند لمسی آن را دارا می‌باشند.. شتاب سنج داخلی توسط برخی از برنامه‌های کاربردی مورد استفاده قرار گیرد که برای پاسخ به تکان دادن دستگاه (یکی از نتایج شایع ان دستور خنثیسازی است) و یا چرخش آن را به سه بعد (یکی از نتایج شایع ان تعویض از عمودی به افقی است).
modeiOS از OX مک مشتق شده‌است، که با آن که سهام آن به بنیاد داروین تعلق دارد، و در نتیجه اینسیستم عامل شبه یونیکس از طبیعت است.
در IOS، چهار انتزاع لایه وجود دارد: لایه هسته سیستم عامل، لایه هسته خدمات، لایه رسانه‌ها، و کاکائو لایه لمسی است. نسخه کنونی سیستم عامل ۷٫۱ با استفاده از حدود ۱-۱٫۵ گیگابایت ذخیره سازی دستگاه که با مدل‌های دیگر متفاوت است.
تاریخچه
این سیستم عامل با آی فون(iphone) (تلفن همراه هوشمند شرکت اپل) در کنفرانس و نمایشگاه Macworld، در ژانویه ۹، ۲۰۰۷، پرده برداری شد و در ماه ژوئن همان سال برای اولین بار منتشر شد، ادبیات بازاریابی اپل یک نام جداگانه‌ای برای سیستم عامل مشخص نکرد، و بیان ساده‌ای را که "آی فون OS X را اجرا می‌کند "(iPhone runs OS Xاظهار داشت. در ابتدا، برنامه‌های شخص ثالث پشتیبانی نمی‌شدند. استیو جابز استدلال کرد که توسعه دهندگان می‌توانند برنامه‌های کاربردی وب که " مانند برنامه‌های بومی بر روی آی فون رفتار می‌کند " بسازند. در اکتبر ۱۷، ۲۰۰۷، اپل اعلام کرد که یک کیت توسعه نرم‌افزار بومی (SDK) تحت توسعه‌است و آنها برنامه ریزی آن را انجام خواهد داد ". در مارس ۶، ۲۰۰۸، اپل اولین بتا را منتشراکرد، همراه با یک نام جدید برای سیستم عامل: iPhone OS ". سپتامبر قبلی، اپل آی پاد لمسی، که بیشتر قابلیتهای غیر تلفنی iPhone را داشت منتشر کرد. اپل همچنین بیش از یک میلیون آیفون در طول تعطیلات سال ۲۰۰۷ فروخته می‌شود. اپل در ۲۷ ژانویه 2010، iPad را معرفی کرد که دارای یک صفحه نمایش بزرگ تر از آیفون و آی پاد لمسی، و طراحی شده برای مرور وب، مصرف رسانه‌ها، و خواندن iBooks. در ژوئن ۲۰۱۰، اپل سیستم عامل آی فون را به عنوان "IOS" ریبراند کرد. علامت تجاری "IOS" توسط سیسکو بیش از یک دهه برای سیستم عامل خودش مورد استفاده قرار می‌گرفت. IOS، مورد استفاده در روترهای آن قرار گرفت. برای اجتناب از هرگونه طرح دعوی در دادگاه بالقوه، اپل مجوز "علامت تجاری" IOS را از سیسکو گرفت.
ویژگی‌ها
صفحه اصلی
صفحه اصلی (ارائه شده توسط(" SpringBoard ") نمایش آیکون‌های نرم‌افزار و بارانداز در پایین صفحه نمایش که در آن کاربران می‌توانند برنامه‌هایی را که اغلب استفاده می‌کنند پین کنند. صفحه اصلی هر زمان که کاربر بر روی دستگاه سوئیچ کند و یا دکمهٔ "صفحه اصلی" را فشار دهد (دکمه فیزیکی بر روی دستگاه) نمایان می‌شود. صفحه نمایش دارای یک نوار وضعیت در بالا برای نشان دادن داده‌ها: مانند زمان، میزان مصرف باتری و قدرت سیگنال است. بقیهٔ صفحه نمایش به برنامهٔ در حال اجرا اختصاص داده شده‌است. از نسخه 3.0 IOS تا به حال، تابع Spotlight Search function در صفحه سمت چپ صفحه اصلی روی صفحه نمایش در دسترس شده‌است. این تابع به کاربران اجازه می‌دهد تا درون رسانه‌ها، برنامه‌ها، ایمیل‌ها، دفترچه تلفن‌ها و فایلهای مشابه را جستجو کنند.
مرکز هشدار (Notification Center)
در بروز رسانی5 IOS، قابلیت اطلاعیه‌ها به طور کامل دوباره طراحی شده‌است. اطلاعیه‌ها در حال حاضر در یک پنجره‌است که می‌تواند از بالای صفحه نمایش کشیده شود و اگر اطلاعیه دریافتی را لمس کنید، شما به برنامه‌ای که ارسال اطلاع رسانی کرده وارد می‌شوید.
پوشه‌ها (Folders)
4 IOS با معرفی یک سیستم ساده برای پوشه‌ها آمد. هنگامی که برنامه‌های کاربردی درحالت " jiggle mode" هستند، هر دو برنامه را می‌توان در بالای هر یک از دیگری برای ایجاد یک پوشه کشیده، و از آن پس، برنامه‌های بیشتری را می‌توان با استفاده از همین روش به پوشه اضافه کرد، تا ۱۲ برنامه بر روی آی فون و iPod Touchو ۲۰ برنامه بر روی iPad.
عملکرد چند تکلیفی (Multitasking)
قبل از4 IOS، Multitasking فقط برای بعضی از برنامه‌های موجود در دستگاه قابل اجرا بود. با شروع 4 IOS در نسل سوم و جدیدتر دستگاه‌های IOS، multitasking از طریق هفت پس زمینه APIها پشتیبانی شد:
برنامه در پس زمینه ادامه پیدا می‌کند تا زمانی که پخش صوتی و یا تصویری اجرا می‌شود.
برنامه به صورت معلق می‌باشدهنگامی که یک تماس تلفنی در حال انجام است.
نرم‌افزار اطلاع از تغییر محلها
فشار اطلاعیه‌ها.
اطلاعیه محلی. برنامه زمانبندی اطلاعیه محلی که در یک زمان از پیش تعیین شده تحویل داده شده‌است.
اتمام کار. برنامه از سیستم درخواست زمان اضافی برای تکمیل یک کار خاص می‌کند
برنامه هیچ کد اجرا نمی‌کند و ممکن است از حافظه در هر زمان حذف شده‌است
راه گزینی برنامه‌های کاربردی(Switching applications)
بادوبار کلیک کردن بر روی دکمه Home. Switching applications را فعال می‌سازد. که یک رونده حوض مانند از پایین، با حرکت دادن محتویات صفحه نمایش تا بالای صفحه نمایش ظاهر می‌شود. انتخاب یک آیکون سوئیچ به برنامه سمت چپ آیکون که به عنوان کنترل‌های موسیقی، و قفل چرخش عمل می‌کنند. نگه داشتن آیکون‌ها به طور خلاصه آنها را به"جنبش" در اورده (به همین ترتیب به صفحه اصلی) و اجازه می‌دهد تا کاربر برنامه‌ها را به بسته شدن وادار کند.
مرکز بازی (Game Center)
مرکز بازی یک شبکهٔ اجتماعی بازی‌های چند نفره آنلاین منتشر شده توسط اپل است که این اجازه را به کاربران می‌دهد تا " دوستان را به بازی دعوت کنند، یک بازی چند نفره از طریق matchmaking شروع کنند. به پیگیری امتیازهای خود، و مقایسه انها با امتیازهای دوستان خود در leader board بپردازند. مرکز بازی یک شبکهٔ اجتماعی بازی‌های چند نفره آنلاین منتشر شده توسط اپل است که این اجازه را به کاربران می‌دهد تا " دوستان را به بازی دعوت کنند، یک بازی چند نفره از طریق matchmaking شروع کنند. به پیگیری امتیازهای خود، و مقایسه انها با امتیازهای دوستان خود در leader board بپردازن
محیط برنامه‌نویسی
برنامه‌ها حتماً باید به طور خاص برای IOS و معماری ARM نوشته و کمپایل شوند. مرورگر وب سافاری برنامه‌های کاربردی وب را با دیگر مرورگرهای وب پشتیبانی می‌کند. برنامه‌های بومی مجاز شخص ثالث برای دستگاه‌های در حال اجرا2.0 IOS و بعد از طریق فروشگاه app اپل در دسترس هستند.در این معمار
ویندوز موبایل
ویندوز موبایل یک سیستم‌عامل فشرده مرکب از مجموعه‌ای از درخواست‌های اساسی برای دستگاه‌های قابل حمل می‌باشد. دستگاه‌های که قابلیت اجرای ویندوز موبایل را دارند شامل: رایانه‌های جیبی، تلفن های هوشمند، وسایل چندرسانه‌ای همراه و رایانه‌های توبورد برای خودروها.
شرکتهای زیر از جمله تولیدکنندگان دستگاه‌های دارای سیستم‌عامل ویندوز موبایل هستند.
اچ‌تی‌سی
سامسونگ
سونی اریکسون
گیگابایت
ال‌جی
اچ‌پی
موتورولا
ایسر
ویندوز فون
ویندوز فون (به انگلیسی: Windows Phone) سیستم‌عامل است که توسط شرکت مایکروسافت برای گوشی‌های هوشمند ساخته می‌شود و جانشین پلتفرم ویندوز موبایل است. ویندوز فون ۷ در نوامبر ۲۰۱۰ معرفی شد. در سیستم عامل ویندوز فون بر خلاف ویندوز موبایل، مایکروسافت بجای نشانه گرفتن بازار شرکتهای بزرگ، بازار مصرف کنندگان را نشانه گرفته است. در این سیستم عامل به جای استفاده از شکل برنامه‌های مبتنی بر ویندوز (فایلهای exe) از برنامه‌های مایکروسافت سیلورلایت استفاده شده است. ویندوز فون ۸ در اکتبر ۲۰۱۲ معرفی شد.
دارندگان ویندوز فون ۷ نمی‌توانند به ویندوز فون ۸ آپگرید نمایند.
تولید کنندگان
همکاران مایکروسافت در تهیه دستگاه‌های مبتنی بر ویندوز فون ۷ شامل شرکتهای: دل, اچ‌تی‌سی، ال جی، سامسونگ، ایسر، آلکاتل-لوسنت، فوجیتسو، توشیبا، نوکیا و زد تی ایی می‌شدند و دستگاه‌های مبتنی بر ویندوز فون ۸ در حال حاضر توسط شرکتهای: نوکیا، سامسونگ، اچ‌تی‌سی و هواوی ساخته می‌شوند.
امکانات
رابط کاربری
بر خلاف سیستم عامل ویندوز موبایل که طراحی ای مشابه ویندوز رومیزی دارند، در این سیستم عامل از رابط کاربری ای به اسم "مترو" استفاده که بسیار پویا تر از دیگر سیستم عامل هاست. استفاده از کاشی‌های زنده (Live Tile) دلیل محبوبیت این رابط کاربری است. از این رابط کاربری در ویندوز فون ۸، ویندوز ۸ و ایکس باکس نیز استفاده شده است.
افراد People
تمامی کانتک‌ها در یک جا با عنوان People Hub جمع آوری شده است. قابلیت همگام سازی با ویندوز لایو، یاهو میل، جیمیل، فیس بوک، Linkedin و توئیتر. قابلیت ایجاد گروه در ویندوز فون ۷٫۵ اضافه شده است. امکان ادغام (Link) افراد از اکانت‌های مختلف نیز وجود دارد.
ورودی متن
ویندوز فون از یک صفحه کلید مجازی برای وارد کردن متن استفاده می‌کند که امکان ارسال خندانک‌ها را هم در متن فراهم کرده است. همچنین امکان چک کردن اسپل کلمات و حدس زدن کلمات در حین تایپ نیز در این کیبورد وجود دارد. این سیستم عامل امکان اتصال یک کیبورد فیزیکی را هم به گوشی فراهم کرده است.
پیام‌ها
ارسال پیامک‌ها در ویندوز فون، با ارسال پیام در مسنجر لایو و فیس بوک ادغام شده است. همچنین امکان صحبت کردن بجای تایپ کردن برای نوشتن پیامک‌ها در این سیستم عامل وجود دارد. ویندوز فون همچنین می‌تواند پیامک‌های رسیدهٔ شما را نیز با صدای بلند برایتان بخواند.
مرورگر وب
ویندوز فون ۷ یک مروگر اینترنت اکسپلورر موبایل همراه خود دارد که بر پایهٔ موتور رندر مرورگر اینترنت اکسپلورر ۹ ساخته شده است. این مرورگر تا ۶ برگه را می‌تواند همزمان لود کند، امکان ذخیره عکسهای موجود در صفحات را دارد و مولتی تاچ نیز هست. همچنین امکان جستجوی یک کلمه در صفحهٔ لود شده نیز وجود دارد. مایکروسافت اعلام کرده است که این مرورگر می‌تواند جدا از هستهٔ سیستم عامل ویندوز فون به روز رسانی شود. در ویندوز ٨ از اینترنت اکسپلورر مبایل نسخه ١٠ و در در ٨.١ از اینترنت اکسپلورر ١١ و قابلیت مهم این نسخه به خاطر سپردن نام کاربری و کلمه عبور است
ایمیل
سه سرویس هاتمیل، جیمیل و یاهو میل بصورت پیشفرض در این سیستم عامل پشتیبانی شده‌اند و بقیه سرویس‌های عمومی ایمیل را می‌توانید با تکنولوژی IMAP و POP3 بر روی موبایل ویندوز فون خود تنظیم و استفاده کنید.
یک از امکانات در ویندوز فون، Link کردن ایمیل‌ها است، با این امکان شما می‌توانید یک Inbox برای تمامی ایمیل‌های خود داشته باشید.
چند رسانه‌ای
با استفاده از نرم‌افزار Zune for Windows Phone می‌توانید فایلهای رسانه‌ای خود را بین رایانه و تلفن همراه خود انتقال دهید. این برنامه فایلهای صوتی و ویدئویی داخل گوشی و عکسهای موجود در گوشی و اکانت فیسبوک و آلبوم‌های ویندوز لایو کاربر را نمایش می‌دهد. امکان آپلود و اشتراک گذاری عکسها در شبکه‌های اجتماعی مانند فیسبوک نیز از همین بخش قابل انجام است. برنامهٔ Zune قابلیت اجرای فایلهای WAV, MP3, WMA, AMR, AAC/MP4/M4A/M4B و 3GP/3G2 و WMV و AVI و MP4/M4V و 3GP/3G2 و MOV را داراست. همچنین کدک‌های DivX و Xvid نیز در فایلهای AVI در این برنامه قابل پخش هستند. همچنین فرمتهای عکس JPG/JPEG, PNG, GIF, TIF و BMP در ویندوز فون ۷ پشتیبانی می‌شوند.
بازیها
جستجو
مایکروسافت برای سازندگان سخت افزارهای ویندوز فون اجبار کرده است که یک دکمه - بصورت فیزیکی - در بیرون صفحهٔ نمایش با نام جستجو قرار داده شود. این دکمه امکان جستجو را در میان برنامه‌های داخل گوشی، لیست تماس، در میان نقشه‌های Bing و اخبار و نتایج جستجوی Bing فراهم می‌آورد.
آفیس
ویندوز فون یک Office Hub دارد که کلیه فایلهای مرتبط با نرم‌افزارهای آفیس را مدیریت می‌کند. امکان ایجاد و ویرایش فایلهای آفیس داخل گوشی، فایلهای موجود در oneDrive و Office 365 با این برنامه فراهم است. اضافه شدن اپلیکیشن Adobe Reader و ادغام آن به مجموعه آفیس، ویندوز فون را به سیستم عامل کاربردی تری تبدیل کرده است.
مالتی تسکینگ
این ویژگی از نسخه مانگو به ویندوز فون اضافه شده. با فشردن و نگه داشتن دگمه Back می‌توانتید برنامه را از لیست حذف کنید که این قابلیت در ویندوزفون 8 آپدیت بلک اضافه شد
همگام سازی Sync
همگام سازی توسط نرم‌افزار Zune و کابل USB انجام می‌شود. شما می‌توانید عکس، ویدئو، پادکست و موزیک را همگام سازید. همچنین با تنظیم نرم‌افزار می‌توانید همگام سازی را به صورت Wireless انجام دهید.
به روز رسانی
مایکروسافت تاکید می‌کند به روز رسانی سیستم عامل ویندوز فون از طریق به روز رسانی‌های Microsoft Update ارائه خواهد شد. هنگامی که آپدیتی آماده باشد بر روی گوشی یا نرم‌افزار Zune بر روی PC پیغام An Update is Available نشان خواهد داده شد.
نسخه ها
نسخه ویندوز فون ۷
ویندوز فون 7 نخستین نسخه از سری سیستم عامل های ویندوز فونی بود که برای کاربران تلفن همراه تولید شد.
نسخه ویندوز فون 8
صفحه استارت جدید
قابلیت تغییر کاشی‌ها در سه سایز
امکانات بیشتر در Lock اسکرین
امکان انتخاب پس زمینه‌های Bing
سیستم عامل کامل امن
Secure Boot, Bitlocker Encryption
امکانات بیشتر در دوربین
عکاسی پانوراما، شمارش معکوس و ...
پشتیبانی از NFC
Wallet Hub
با اضافه کردن اطلاعات کارت‌های خود و با استفاده از NFC، از کیف پول بی نیاز می‌شود
استفاده از نقشه‌های نوکیا
افزایش کیفیت گرافیک بازیها با استفاده از DirctX و با همکاری شرکتهایی نظیر AutoDesk و Havok
IE 10 و افزایش امنیت
SmartGlass
Xbox Music
Rooms
امکان اتصال دائم Wi-Fi
تغییر خانواده از Windows CE در ویندوز فون ۷ به Windows NT در ویندوز فون ۸ که هسته‌ای یکسان با Windows 8 و Windows 8 RT بهره می‌برد.
نسخه ویندوز فون 8.1
مارکت پلیس
از طریق مارکت پلیس می‌توانید موزیک ویدیو، پادکست، بازی و اپلیکیشن‌های متنوعی را خریداری و دانلود کنید. البته تعداد زیادی بازی و اپلیکیشن مجانی یا ترایل که همراه با تبلیغ می‌باشد نیز وجود دارد.
در حال حاضر بیش از ۱۸۳۰۰۰ عنوان اپلیکیشن و بازی موجود می‌باشد.
برای دسترسی به مارکت پلیس از لینک زیر استفاده نمایید.
حداقل سخت افزار مورد نیاز برای ویندوز فون ۷٫۵ (منگو)
نمایشگر لمسی خازنی با رزولوشن ۴۸۰×۸۰۰ پیکسل و قابلیت لمس چندگانه (مولتی‌تاچ)
۲۵۶ مگابایت حافظهٔ RAM و ۸ گیگابایت فلش مموری
سیمبیان
سیمبیان نام سیستم‌عاملی برای گوشی‌های تلفن همراه است. سیمبیان را پیش از این گروهی از شرکتها مانند نوکیا، اریکسون، سونی اریکسون، پاناسونیک و سامسونگ پشتیبانی می‌کردند، ولی در ۲۴ ژوئن ۲۰۰۸ نوکیا همهٔ سهام آن را خرید.
Symbian چیست؟
در ابتدا تلفن‌های همراه دارای ساختار پیچیده‌ای نبودند. سختافزار محدود نیاز به نرم‌افزارهای پیچیده نداشت، تا اینکه شرکتهای مطرح ساخت گوشی‌های تلفن همراه نسل‌های دوم و سوم گوشی‌های خود را عرضه کردند. این گوشی‌ها دارای امکانات سخت‌افزاری بیشتری بودند که شامل پردازنده، حافظه و دیسک سخت بوده و تقریباً به صورت یک رایانه کوچک طراحی شدند. در این زمان بود که این شرکتها به اهمیت نرم‌افزار در این گوشی‌ها پی برده و رقابت نرم‌افزاری در کنار رقابت سخت‌افزاری شروع شد. مایکروسافت یکی از شرکتهایی بود که قبلاً روی سیستم‌عامل رایانه‌های جیبی خود کار کرده بود و ویندوز سی‌ای را به همین منظور طراحی کرده بود. این ویندوز قابلیت این را داشت که روی موبایل‌ها نیز نصب شود. بعد از رسمیت یافتن موبایل‌های نسل جدید شرکتهای مطرح در این صنعت که به مشکلات بی شمار ویندوز سی‌ای پی برده بودند و نمی‌خواستند نرم‌افزار این صنعت را در انحصار یک شرکت نگه دارند با همکاری هم سیستم‌عامل جدیدی برای موبایل‌ها به وجود آوردند که سیمبیان نام گرفت.
پیدایش و حیات سیمبیان
داستان بوجود آمدن Symbian نیز در نوع خود جالب است. داستان ما از شرکت کوچک انگلیسی-کانادائی با نام Psion آغاز می شود که در سال ۱۹۸۰ با هدف تولید نرم‌افزارهای سرگرمی که عمدتاً بازی‌های مبتنی بر کامپیوترهای اولیه ZX۸۱ بود، بوجود آمد (نام Psion برگرفته از Potter Scientific Instruments Or Nothing). در سال ۱۹۸۳ شرکت همکار Psion با نام Sinclair به آن پیشنهاد تولید نرم‌افزاری کاربردی نظیر Office امروزی را داد که نتیجه آن تولید پکیجی با نام QL شد که دارای نرم‌افزارهای Quill (پردازنده متن)، Archive (بانک اطلاعاتی)، Abacus (برنامه مشابه Excel) و Easel (برنامه گرافیکی مدیریت) بود که این مجموعه بعدها با نام PC-Four یا Xchange وارد سیستم‌عامل MS-DOS نیز شد. علاوه بر آن در سال ۱۹۸۴ شرکت Psion با ارائه Psion Organiser، که در حقیقت نسخه ابتدائی PDAهای امروزی ست، پا در عرصه سخت‌افزاری نیز گذاشت که شباهت زیادی به یک ماشین حساب بسیار بزرگ داشت. در سال ۱۹۸۶ شرکت Psion با اعمال تغییرات و اصلاحیه‌های فراوان Psion Organiser II را معرفی نمود که شرکت Psion را به آینده روشن PDA و سیستم‌عامل پرتاب کرد و تمرکز اصلی شرکت را بروی این مقوله متمرکز نمود. در سال ۱۹۸۷ شرکت Psion با ارائه محصولات جدید خود بر پایه پلاتفرم جدید آن شرکت با نام SIBO، سیستم‌عامل جدید مخصوص به محصولات خود را نیز معرفی کرد سیستم‌عاملی با نام EPOC (Electronic Piece Of Cheese). اولین نسخه این سیستم‌عامل جدید بر پایه تکنولوژی ۱۶ بیتی ارائه شد و بر همین اساس EPOC ۱۶ نام گرفت و زبان برنامه نویسی که در ساختار آن به کار گرفته شده بود زبان اسمبلی و C بود. تا ارائه نسل جدید این سیتم عامل سالهای نسبتاً زیادی گذشت تا اینکه در سال ۱۹۹۷ نخستین نمونه از سیستم‌عامل جدید با نام EPOC ۳۲ در جدیدترین PDA شرکت به نمایش گذاشته شد. در حقیقت تنها وجه تشابه میان این دو سیستم‌عامل بدون شک نام‌های نسبتاً مشابه آنها بود جائیکه سیسم عامل جدید (که اینک به اختصار تنها EPOC نامیده می‌شد) با زبان برنامه نویسی قدرتمند C++ و ساختار جدید کد نویسی خود کاملاً از رقیب کهنسال خود بالاتر و سریع تر بود. یکی از نکات مهم در ساختار این سیستم عامل این بود که EPOC تنها برای پردازنده‌های ARM نوشته و بهینه شده بود. در همین اثنا بود که Psion تصمیم گرفت امتیاز تولیدمحصولات بر پایه این سیستم‌عامل را با شرکت دیگری شریک شود، اولین شرکت در این میان شرکت کوچکی بود با نام "Geofox" که تنها با تولید چیزی نزدیک به ۱۰۰۰ عدد از محصولات Psion کناره گیری خود را اعلام کرد. سپس شرکت بزرگ Ericsson و چندین نام کوچک‌تر در این میان مطرح گردیدند. تا اینکه در سال ۱۹۹۸ شرکت Psion با شراکت با بزرگان دنیای موبایل یعنی Ericsson، Motorola و Nokia به کل متحول گردید و سیستم‌عامل EPOC از ویرایش ششم به بعد با نام Symbian خوانده شد.
ورژن‌های مختلف سیستم عامل سیمبیان
نسخه ۱ تا ۵ از این سیستم عامل -پیش از تغییر نام- با نام EPOC منتشر می‌شد.
اولین نسخه‌ای که سیمبیان نامیده شد نسخه ۶ بود. و ۶٫۱ که بروز رسانی اس برای نسخه ۶ بود و در سال ۲۰۰۱ منتشر شد.
نسخه ۷٫۰ و 7.0s در سال ۲۰۰۳ منتشر شد. گوشی ۶۶۰۰ از این نسخهٔ سیستم عامل سیمبیان استفاده می‌کرد.
نسخه ۸٫۰ در سال ۲۰۰۴ منتشر شد.
نسخه ۸٫۱ در سال ۲۰۰۵ منتشر شد.
نسخه ۹٫۰ در سال ۲۰۰۴ منتشر شد و کارهای اساسی بر روی کد سیمبیان برای بالابردن امنیت سیستم عامل اجرا شد.
نسخه ۹٫۱ در سال ۲۰۰۵ منتشر شد و بازهم تاکید بر روی بالا رفتن امنیت سیستم عامل بود. همچنین پشتیبانی از تکنولوژی بلوتوث ۲٫۰ اضافه شد. رابط کاربری S60 نسخه سوم با این سیستم عامل ارائه می‌شد.
نسخه ۹٫۲ در سال ۲۰۰۶ منتشر شد و گوشی‌های Nokia E71, Nokia E90, Nokia N95, Nokia N82, Nokia N81 , Nokia 5700 با این سیستم عامل ارائه شدند.
نسخه ۹٫۳ در نیمه دوم سال ۲۰۰۶ ارائه شد و پشتیبانی از wifi به هسته سیستم عامل اضافه شد. گوشی‌های Nokia E72, Nokia 5730 XpressMusic, Nokia N79, Nokia N96, Nokia E52, Nokia E75, Nokia 5320 XpressMusic, Sony Ericsson P1 از این سیستم عامل بهره می‌برند.
نسخه ۹٫۴ در سال ۲۰۰۷ منتشر شد و ادعا می‌کند که برنامه‌ها تا ۷۵% سریعتر از قبل اجرا می‌شوند. همچنین پشتیبانی از SQLite به سیستم عامل اضافه شد. گوشی‌های Samsung i8910 Omnia HD, Nokia N86 , Nokia N97, Nokia N97 mini, Nokia 5800 XpressMusic, Nokia 5530 XpressMusic, Nokia 5228, Nokia 5230, Nokia 5233, Nokia 5235, Nokia C6-00, Nokia X6, Sony Ericsson Satio, Sony Ericsson Vivaz and Sony Ericsson Vivaz Pro از این سیستم عامل استفاده می‌کنند. این نسخه از سیستم عامل سیمبیان با رابط کاربری s60 نسخه ۵ ارائه شد و نوکیا اسم این ترکیب را پلتفرم symbian^1 گذاشت.
نسخه ۹٫۵ در سال ۲۰۰۷ منتشر شد و پشتیبانی از تلویزیون دیجیتال موبایلی با فرمت DVB-H و ISDB-T و نیز پشتیبانی از سرویس GPS به سیستم عامل اضافه شد. این نسخه از سیستم عامل سیمبیان با رابط کاربری s60 نسخه ۵٫۲ ارائه شد و نوکیا اسم این ترکیب را پلتفرم symbian^3 گذاشت. گوشی‌های Nokia C6-01 و Nokia C7-00 و Nokia E7-00 و Nokia N8 از این نسخهٔ سیمبیان استفاده می‌کنند.
نسخه AnnA و بعد مدت کوتاهی Belle در سال ۲۰۱۱ منتشر شدند و به روز رسانی ای بر اساس نسخه ۹٫۵ هستند. در این دو نسخه از سیمبیان، هسته سیستم عامل همان نسخه ۹٫۵ است، اما امکانات جدیدی به آن اضافه شده.
امکانات اضافه شده در نسخه آنا: کیبورد کوئرتی در حالت portrait، طراحی آیکون‌های جدید، یک مرورگر وب جدید، نرم‌افزار نقشه جدید(با قابلیت ذخیره نقشهٔ یک کشور بر روی حافظه گوشی از طریق اتصال به WIFI) و پشتیبانی از java Runtime 2.2 به سیستم عامل سیمبیان نسخه ۹٫۵ اضافه شد. گوشی‌های نوکیا ۵۰۰ و X7 و E6 و 702T از نسخه anna استفاده می‌کنند امکانات اضافه شده در نسخه belle: ویجت‌های قابل تغییر سایز، استاتوس بار بهینه شده در بالای صفحه، NFC داخلی، و بهینه سازی حالت قفل صفحه نمایش. گوشی‌هایی که از سیستم عامل Anna استفاده می‌کنند می‌توانند گوشی خود را به نسخهٔ Belle ارتقا دهند. هم اکنون گوشی‌های Nokia 600 , 603 , 700 , 701 از نسخه belle استفاده می‌کنند. نوکیا در اوایل سال ۲۰۱۳ قرار است سیستم عامل سیمبین donna و carla را به این مجموعه اضافه کند که در نسخه این سیستم عامل می‌تواند از پردازنده ددو هسته‌ای پشتیبانی کند.
یوآی‌کیو
سیستم‌عامل UIQ با توجه به انعطاف پذیری بالایی که دارد به کارخانه داران این امکان را می‌دهد تا بتوانند گوشی‌هایی با فرمها و ویژگی‌های متفاوت را با استفاده از یک کد برنامه ثابت بسازند و به راحتی آن را با امکانات جدید فیت کنند. همچنین با استفاده از OperatorConfigurationPakage که در آن طراحی شده می‌تواند عملگرهای موبایل را به صورت سفارشی در بیاورند. سیستم‌عامل UIQ با به وجود آوردن ارتباط عالی با کاربران به همراه دسترسی آسان به سیستم پیشرفتهٔ شبکه توانست طرفداران زیادی را در دنیا به دست بیاورد. روی هم رفته پایداری در ساختار لایه‌ها و استفادهٔ مناسب از کلیدها کاربران را قادر ساخته تا در هنگام استفاده از گوشی احساس راحتی داشته باشند. حتی در مقابل گوشی‌های مختلف.
ویژگی‌های UIQ۳
UIQ۳ یکی از اصلی‌ترین ورژن‌های پلتفرم نرم‌افزاری UIQ است که ویژگی‌های قابل توجهی نسبت به UIQ۲٫۱ دارد، سیستم‌عامل UIQ۳ ترکیبی از سیستم‌عامل SymbianOS V۹ (استاندارد جهانی صنعتی سیستم‌عامل است که برای گوشی‌های موبایل طراحی شده‌است.) که با افزودن مقدار زیادی نرم‌افزار و افزایش ظرفیت آن توانسته‌است احساس خوبی به استفاده کنندگان از این گوشی بدهد.
UIQ۳ این قابلیت را به کارخانه داران داد تا بتوانند گروهی از گوشی‌های خود را که دارای فرمها و ویژگی‌های متفاوت هستند تنها با یک کد برنامه بسازند که این باعث شد تا هزینهٔ گسترش و پشتیبانی از این سیستم کاهش چشم گیری پیدا کند. UIQ۳ می‌تواند خود را با سبک کارخانه داران و سلیقهٔ کاربران تطبیق دهد و به صورت سفارشی برای آنها در آید، UIQ۳ برای اولین بار در فبریه سال ۲۰۰۴ در نمایشگاه ۳GSM به مردم نمایش داده شد، مدلهایی از قبیل MOTO Z۸، Sony Ericsson P۹۹۰i, P۱i, W۹۶۰i گوشی‌هایی هستند که از سیستم‌عامل UIQ۳ استفاده می‌کنند.
گوشی‌های UIQ۳ همچنین می‌توانند با استفاده از OperatorConfigurationPackage عملگرهای موبایل را به صورت سفارشی دربیاورند. عکسها، تنضیمات، محتوای چندرسانه‌ای، برنامه‌های اضافه و... می‌توانند پیکربندی شوند. از طریق کمیتهٔ توسعه دهندگان UIQ، برنامه نویسان می‌توانند SDK و حمایت لازم برای تولید یک برنامهٔ متقاعد کننده برای گوشی‌های UIQ۳ دریافت کنند. یک بسته SIS (نرم‌افزار نصب کننده فایل آغازی SymbianOS) می‌تواند ساخته شود تا در همهٔ گوشی‌های UIQ۳ اجرا شود.
UIQ برای فراهم آوردن ارتباط عالی با کاربر به همراه دسترسی آسان به سیستم پیشرفتهٔ شبکه طراحی شده‌است، طراحی واسط کاربری و تست آن این نکته را نشان داد که وظایف کاربر می‌تواند سریع وبه نرمی کامل شود، حتی آنهایی که شامل چندین برنامه می‌شود، گرافیک و افکتهای زیبا باعث شده‌است تا کاربران احساس بهتری نسبت به گوشی داشته باشند. روی هم رفته پایداری در ساختار، لایه‌ها و وظیفه دهی کلیدها کاربران را قادر ساخته‌است تا احساس راحتی در هنگام استفاده از گوشی داشته باشند، حتی در مقابل گوشی‌هایی با مدل‌های مختلف. SymbianOS یک سیستم‌عامل چند کاره‌است، به این معنی که کاربر می‌تواند به عنوان مثال در حال ارسال پیامک، آهنگ نیز گوش دهد. UIQ شامل مجموعه‌ای از برنامه‌ها برای ارسال پیغام، جستجو در وب، اداره کردن فایلهای شخصی و... است، داده‌ها می‌توانند با کامپیوتر به اشتراک گذاشته شوند و همچنین برنامهٔ فرستندهٔ پیام در UIQ شامل SMS/EMS, MMS و Email می‌شود.
مجموعه برنامه‌های ۳UIQ
مجموعه برنامه‌های UIQ۳ شامل تمام برنامه‌های کلیدی مورد نیاز گوشی می‌شود. کمپانی‌های موبایل این آزادی را دارند که برنامه‌هایی را که به آنها داده می‌شود تا بر روی گوشی هایشان بریزند را تغییر یا افزایش دهند. این برنامه‌ها همچنین می‌توانند خود را به برنامه‌های ثانویه تبدیل کنند یعنی یک بر نامه جدید به پایگاه داده برنامه اصلی دسترسی داشته باشد و آن را تغییر دهد. به عنوان مثال برنامه‌ای به نام Sms Spam Manager می‌تواند به پایگاه دادهٔ Sms گوشی دسترسی پیدا کند و تاریخ و ساعت پیامک‌های دریافت شدهٔ شما را مرتب کند. و وقتی که شما وارد بخش Sms گوشی خود می‌شوید می‌بینید که پیامک‌های شما مرتب شده‌است. (در اکثر گوشی‌های UIQ۳ این مشکل وجود دارد که پیامک‌ها به ترتیب تاریخ در گوشی نمایش داده نمی‌شوند.) مجموعه برنامه‌های اصلی شرکت UIQ به شرح زیر است: Agenda- که یک تقویم با امکان به یاد آورندهٔ قرار است که فرمتهای iCalendar و vCalendar را پشتیبانی می‌کند. Calculator -یک ماشین حساب با تابع‌های اصلی و حافظه Contacts -یک دفترچه تلفن که شما می‌توانید لیست مشخصات افراد را در یک جا و در گروه‌های مختلف جمع کنید. این برنامه مدیریت کارت USIM/SIM و استاندارد vCard ۲٫۱ را ساپرت می‌کند. Messaging -که شامل Email, SMS/EMS, MMS می‌شود و هر اکانت ایمیل(POP۳، IMAP۴، SMTP) یک inbox جداگانه دارد و تمام فرمتهای دیگر وارد یک inbox جداگانه می‌شود. Jotter -که برای نوشتن یادداشت و کشیدن طرحی ساده استفاده می‌شود و اطلاعات آن می‌تواند به راحتی با برنامه‌های دگر اشتراک گذاشته شود. Remote Synchronization -برنامهٔ OMA Data Sync ۱٫۲ که برای انتقال اطلاعات دیگر برنامه‌ها با کامپیوتر به کار میرود. Telephony -UIQ در نمونه سازش یک برنامه ساختگی تلفن تدارک دیده شده و کمپانی‌ها معمولاً از برنامهٔ خود استفاده می‌کنند. Time -برنامه‌ای برای نمایش ساعت و زمان، همچنین تعیین زمان اخطار و time zones و... Todo -برای ذخیرهٔ کارهایی که باید انجام شود به ترتیب تاریخ و انواع و....این برنامه از استاندارد vCalendar پشتیبانی می‌کند. Utilities -UIQ شامل برنامه‌هایی برای تغییر ظاهری در UIQ که شامل application installer, application launcher, controlpanel, file manager, task list و themes می‌شود. Viewers -UIQ دارای یک سری از نمایش دهنده‌ها برای تماشای فایلهای دریافت شده توسط گوشی است.از قبیل عکسها، آهنگها و تمها. وقتی فایلی انتخاب می‌شود، نمایشگر مناسب آن فایل نیز به طور خودکار فعال می‌شود. Voice recorder -برای ضبط صدا به کار میرود. Web -UIQ یک جستجوگر کامل HTML دارد که می‌تواند چندین صفحهٔ وب را به طور همزمان باز کند، همچنین رنج وسیعی از استانداردهای وب را ساپرت می‌کند.
تکونولوژی و ویژگی‌های به کار رفته در UIQ
UIQ دائماً به روز رسانی می‌شود و خودش را با تکنولوژی‌های روز موبایل ارتقاء می‌دهد، خلاصه‌ای از این پیشرفت‌ها در زیر شرح داده شده‌است: ۱. تکنولوژی بلوتوث : بلوتوث در UIQ ادامه دهندهٔ پیاده سازی بلوتوث سیمبین است با چندین ترکیب دهنده که چندین پرفایل اضاف تر از SymbianOS دارد، ازقبیل FTP Server, Object Push (OPP), PersonalAreaNetwork (PAN)، و یک کاربر میانجی برای بلوتوث ویک کاربر میانجی برای ساپورت از جریان صدا (A۲DP) و همچنین دارای برنامه‌های مفید برای استفاده از بلوتوث به صورت عام مثل برقرار کردن اتصال بین دو گوشی و اجازه برقراری اتصال دادن و... ۲. مدیریت حقوق دیجیتال (DRM) : UIQ سیستم DRM را برای دانلود کردن، انتقال دادن فایل و نصب کردن فایل فعال ساخته‌است. به عنوان مثال برای آهنگها، فایلها، تمها و.... همچنین عامل دانلود OMA، UIQ ورژن OMA DRM v۲٫۰ را ساپورت می‌کند. ۳. افکتهای گرافیکی : ۱. انیمیشن‌ها : فرمتهای MNG, GIF۸۹a و SVG را ساپورت می‌کند. ۲. رنگها : از ۸-bit تا ۲۴-bit را ساپورت می‌کند. ۳. تکست‌ها :تکست‌های معمولی و سایه دار را ساپورت می‌کند و همچنین می‌توان رنگ هر نوشته را نیز تعیین کرد. ۴. SVG Tiny : دارای پخش کنندهٔ SVG عکس است که می‌تواند عکسهای با کیفیت بالا و با هر رزولوشنی را نمایش دهد. ۱. اینفرارد : می‌تواند به طور کانل رنج سرعت ۹٫۶ kbit/s تا ۱۱۵٫۲ kbit/sرا ساپورت کند : IrOBEX, IRCOMM و IrTRANP ۲. همایت از زبان بین الملی : پلتفرم UIQ با زبان انگلیسی تهیه دیده شده ولی این امکان را به کمپانی‌ها می‌دهد تا چندین زبان را به آن اضافه کنند. برای مثال UIQ زبانهایی که علامتهای مخصوصی را مثل زبان چینی و آنهایی که الگوی راست به چپ دارن مثل زبان فارسی را ساپورت می‌کند. ۳. Multi-Homing : این امکان را به کاربران می‌دهد تا چندین ارتباط با چندین شبکه به صورت همزمان داشته باشند. مثلاً هم به اینترنت متصل باشند و هم MMS دریافت کنند. ۴. Operator Configuration Package : کمپانی‌ها و اپراتورهای شبکه نیاز دارن که محصولات و سرویس‌های آنها، ظاهری خوب و دسترسی آسانی داشته باشد. این پکیج به کمپانی‌ها این امکان را می‌دهد تا بتوانند به گوشی‌های UIQ شکل دلخواه خود و قابل قبول اپراتورهای شبکه یشان را دهند. ۵. Over-The-Air Provisioning : این قابلیت این امکان را به اپراتورهای شبکه می‌دهد تا بتوانند گوشی‌ها را از طریق امواج اداره کنند. که از OMA Device Management و OMA Client Provisioning استفاده می‌کند. ۶. Platform Security : که از SymbianOS گرفته شده‌است وبرای حفاظت از فایلهای مورد علاقهٔ مشتری‌ها، اپراتورهای شبکه و برنامه نویسان به کار میرود. ۷. Virtual Private Networks : که پرتکل استاندارد صنعتی IPSec را پشتیبانی می‌کند.
UIQ۳ این امکان را به کارخانه داران داد تا رنج وسیعی از محصولات خود که ویژگی‌های متفاوت دارند را تنها با یک کد برنامه تهیه کنند، شما می‌توانید تنها با تهیهٔ یک پکیج (فایل SIS) از برنامه‌ای که نوشتید، آن را برای دیگر گوشی‌های UIQ۳ گسترش دهید. در این بخش می‌خواهیم قسمتی از دلایل این انعطاف پذیری بالا را توضیح دهیم.
پیکربندی پارامترهای میانجی کاربر
UIQ۳ صفحه نمایش‌های متنوع به همراه پیکربندی سخت‌افزاری گوناگون را پشتیبانی می‌کند، این صفحه نمایش‌ها برای استفاده از پارامترهای مشخص طراحی شده‌اند و بعضی از آنها فقط به صورت تئوری وجود دارند ولی بیشتر آنها مورد استفاده قرار می‌گیرند و گزینه‌های بیشتری می‌تواند به عنوان حالت سخت‌افزاری جدید و فعل انفعالات کاربر به آنها اضافه شود. پارامترهای پیکربندی ۱. مد صفحه : شامل وضوح تصویر در واحد پیکسل و موقعیت صفحه می‌شود. که در UIQ به صورت پیشفرض شامل چهار حالت زیر می‌شود.
ولی کارخانه داران ممکن است از رزولوشن‌های متفاوتی استفاده کنند و برنامه نویسان باید به این نکته توجه کنند وبرنامهٔ خود را مطابق با رزولوشن گوشی مورد نظر طراحی کنند. ۲. جهت گیری صفحه : UIQ۳ وارونگی تصویر را به دو حالت Landscape (Normal) و Landscape ۱۸۰ (Inverted) پشتیبانی می‌کند. در این حالات کلید خودشان می‌چرخند و تغییر جهت می‌دهند به عنوان مثال کلید بالا به کلید سمت چپ تبدیل می‌شود.برای استفاده از این ویژگی‌ها برنلمه نویسان نیازی به انجام کار خاصی ندارند واین متد به صورت پیشفرض در UIQ تعریف شده‌است
۳. صفحهٔ لمسی و شیوهٔ فعل انفعالات : صفحهٔ لمسی، لایه‌ای است که بر روی صفحه نمایش نصب می‌شود و شیوهٔ فعل انفعالات، راه‌های کار کردن کاربر با گوش را تعیین می‌کند.که به سه دستهٔ زیر تقسیم می‌شوند. ۱. Softkey Style : در این حالت از صفحهٔ لمسی استفاده نمی‌شود و کاربر فقط با یک دست می‌تواند گوشی را کنترل کند. ۲. Softkey Style Touch : در این حالت اجازه داده می‌شود تا از حالت لمسی هم استفاده شود. ۳. Pen Style :در این حالت فقط از قسمت لمسی استفاده می‌شود و برای استفاده باید از دو استفاده کرد. لایه صفحهٔ UIQ۳ صفحهٔ UIQ۳ به پنج قسمت تقسیم می‌شود. دو تا از این قسمتها در حالت‌های Pen Style و Softkey Style متفاوتند ولی در بقیه حالت مثل هم هستند. در زیر به این قسمتها اشاره می‌کنیم ۴. Statusbar (نوار وضعیت): اطلاعاتی از قبیل شدت صدا، وضعیت باتری و پیام‌های خوانده نشده را نمایش می‌دهد. نوار وضعیت توسط کارخانه پیکربندی می‌شود و نمی‌تواند به عنوان برنامهٔ ثانویه قرارگیرد. در حالت Softkey Style نوار وضعیت فقط قابل خواندن است ولی در دو حالت دیگر شما می‌توانید اطلاعات را تماشا و به آنها دسترسی پیدا کنید. ۵. Titlebar (نوار عنوان): شامل نام برنامه وعنوان برنامه می‌شود که در حالت Pen Style از آیکون برای دسترسی به منوی برنامه و چیزهای دیگر استفاده می‌شود. ۶. ViewContact :برنامه خودش اطلاعات را به چندین صفحه تقسیم می‌کند. صفحهٔ اول مربوط به اطلاعات مهم است و اطلاعاتی مثل محل برنامه و... در صفحه‌های بعدی که اگر بیشتر از یک صفحه باشد آیکن‌ها نمایش داده می‌شود وبا استفاده از کلید چپ و راست در Softkey Style و یا با انتخاب مستقیم در Pen Style می‌توان صفحه را انتخاب کرد. ۷. Application Space : فضای اصلی مربوط به برنامه. ۸. Softkey Labels : در حالت Softkey Style سه برچسب برای سه دکمهٔ گوشی ظاهر می‌شود. ۹. Button Bar : در حالت Pen Style در این حا لت نیز حد اکثر سه حالت دارد
پایان UIQ در سال ۲۰۰۶ اعلان شد که شرکت SonyEricsson قصد خرید شرکت UIQ را دارد و تا نوامبر سال ۲۰۰۷ این شرکت صاحب ٪۵۰ از سهام این شرکت شد اما به علت رکود اقتصادیی که باعث ورشکستگی بیشتر شرکتهای دنیا شد شرکت SonyEricsson اعلام کرد که بخش UIQ دیگر سود دهی ندارد و در حالی که تا آخرین روزهای سال ۲۰۰۸ این شرکت حدود ۲۰۰ نفر همچنان در آن مشغول به کار بوده‌اند این کمپانی این بخش را تعطیل کرد و دیگر گوشیی با این سیستم‌عامل تولید نخواهد شد. امیدواریم که در سیستم‌عامل واحد سیمبین که قرار است از سال ۲۰۱۰ مورد استفاده قرار گیرد از قابلیتهای UIQ در آن استفاده شود.
بادا
بادا (به انگلیسی: Bada) نام سیستم‌عاملی است که به وسیلهٔ سامسونگ الکترونیکس برای گوشی‌های تلفن همراه ساخته می‌شود. نسخهٔ اوّل این سیستم عامل در فوریهٔ ۲۰۱۰ به دنیا معرّفی شد و نسخهٔ دوم این سیستم عامل در اوت ۲۰۱۱ معرفی شد. شرکت سامسونگ به منظور کمک به رشد این سیستم عامل، ممکن است در سال ۲۰۱۲ بادا را به سیستم عامل متن‌باز تغییر دهد. (بادا یک لغت کره‌ای و به معنای اقیانوس است).
ما نسخه ی جدید بادا که بادا ۲٫۰ است در سال ۲۰۱۲ همراه با گوشی Wave3 و همچنین Wave M ، Wave Y و Wave578 وارد بازار داغ گوشی های همراه شد! بر روی نسخه ۲٫۰ بادا نسبت به نسخه ۱٫۰، تغییرات زیادی انجام شده است. جذابیت و بهینه سازی این نسخه بسیار بالاتر و از تغییرات آن می توان به رابط گرافیکی و کاربری آن اشاره کرد که بسیار روان و قابل ملاحظه شده است.
چشم انداز
شعار بادا "تلفن هوشمند برای همه" است. بادا اصلا دنبال رقابت با آندروید و آیفون نیست! بلکه بادا به دنبال بازاری کشف نشده‌است. بادا می‌خواهد کسانی را که از همراه‌های معمولی (feature phone) استفاده می‌کنند، به سوی خود جذب کند. به همین دلیل است که قیمت گوشی‌هایی با سیستم عامل بادا، بسیار کمتر از معادل‌های اندرویدی‌اش است.
سامسونگ اپس
سامسونگ برای پشتیبانی سیستم عامل بادا، فروشگاه نرم‌افزارهای بادا را راه‌اندازی کرد تا مشتریان سامسونگ به راحتی بتوانند به هزاران برنامه و نرم افزار دسترسی داشته باشند. تا اوت ۲۰۱۱ تعداد ۱۳۰۰۰ نرم افزار برای سیستم عامل بادا نوشته شده و از این سایت قابل دانلود است.
سامسونگ اپس نخستین بازاری است که برای ایرانی‌ها خرید نرم افزارها و بازی‌های پولی را آزاد کرده و ایرانی‌ها هم می‌توانند به نرم افزارها و بازی‌های اصلی دسترسی پیدا کنند.
معماری سختافزار و نرم‌افزار
بادا از روی هسته لینوکسی فری‌بی‌اس‌دی و اپن‌بی‌اس‌دی ایجاد شده‌است و یک نسخه بادا سیستم عاملی چندکاره‌است، بدین معنا که سیستم عامل در هر لحظه می‌تواند بیش از یک برنامه اجازهٔ اجرا دهد.
رابط کاربری بادا کنترل‌هایی را که برنامه نویسان بیشتر لازم دارند(مانند listbox, colorPicker و...) را بصورت جاگذاری (Embed) شده دارد. سیستم عامل بادا از فلش به طرز گسترده‌ای پشتیبانی می‌کند و فلش ۹ را در داخل خود دارد. شما می‌توانید فایلهای فلش را در برنامهٔ خود جاگذاری کنید و از اجرای آنها در گوشی‌هایی با سیستم عامل بادا اطمینان کامل داشته باشید. سیستم عامل بادا فرایند چندلمسی (مولتی‌تاچ) را پشتیبانی می‌کند، همچنین شتاب‌سنج، مغناطیس‌سنج و حسگری برای حرکت گوشی دارد.
بادا و تایزن
با توجه به اخبار رسیده از کمپانی بزرگ سامسونگ که البته تایید هم شده است. بادا بزودی با سیستم عامل تایزن اینتل ادغام خواهد شد تا بتواند در دنیا حرفی برای گفتن داشته باشد. امکانات نرم افزاری، رابط کاربری و دیگر تغییرات ثمره ی این ادغام خواهد بود. البته در حال حاضر مشخص نیست که این بروزرسانی برای سیستم عامل بادا را چه گوشی هایی دریافت خواهند کرد.
بلک‌بری
بلک‌بری یک نام تجاری تولید کننده تلفن های همراه هوشمند و همچنین تلفن های همراه مجهز به سیستم اینترنت و پست الکترونیکی است که توسط شرکت کانادایی ریسرچ این موشن یا ریم از سال ۱۹۹۹ اداره می شود. بلک‌بری به عنوان دستیار دیجیتال شخصی دارای کتابچه نشانی ها، تقویم، صفحه یادداشت و امکانات معین برای فهرست کردن کارهای در دست اقدام است. بلک‌بری همچنین یک وسیله نمایش دهنده تصاویر ویدئویی و عکس و پخش کننده صدا و موسیقی می باشد. بلک‌بری نخست به دلیل داشتن امکانات فرستادن و دریافت نامه های الکترونیکی (ای میل) در محدوده شبکه خدمات تلفن همراه مشهور بود. بلک‌بری دارای توانایی ها و امکاناتی است که در دیگر تلفن های همراه موجود نمی باشد.
میگو
میگو(به انگلیسی: MeeGo) یک پروژهٔ سیستم عامل موبایل متن باز بر پایهٔ لینوکس است که در کنگره جهانی موبایل در فوریهٔ سال ۲۰۱۰ توسط اینتل و نوکیا در یک سمینار مطبوعاتی مشترک، معرفی شد. هدف از این پروژه، یکی کردن تلاش‌های سیستم عامل موبلین از شرکت اینتل و سیستم عامل ماامو از شرکت نوکیا در یک پروژه واحد می‌باشد. این پروژه توسط بنیاد لینوکس میزبانی می‌شود. بر طبق گفته اینتل، میگو به دلیل عدم ارایهٔ پیشنهاد جامعی از طرف مایکروسافت مبنی بر پشتیبانی ویندوز ۷ از پردازنده‌های اتم اینتل، توسعه داده شد.
هارماتان که در اصل مقدر شده بود تا Maemo 6 بشود، هم اکنون به عنوان یک نمونه از میگو شناخته می‌شود، و نوکیا از برند Maemo برای هارماتان و قبل از آن دست می‌کشد (از مِی مو ۵، به همراه فرمنتل، و نسخه‌های پیشین آن همچنان به عنوان مِی مو نام برده خواهد شد).
بنیاد لینوکس در سپتامبر ۲۰۱۱ پروژه میگو را به طرفداری از تایزن باطل کرد. در ژوئیه ۲۰۱۲ شرکت نوپای جولا اعلام کرد که با استفاده از نسخه جامعه محور میگو در حال کار روی سیستم عامل جدیدی به نام Sailfish OS است و در سال ۲۰۱۳ تلفن هوشمندی با این سیستم عامل عرضه می‌کند.
پیش نیازهای سیستم
میگو با هدف اجرا بر روی بسترهای سخت افزاری مختلفی شامل کامپیوترهای دستی، دستگاه‌های درون ماشینی، نت‌بوک‌ها و تلویزیون‌ها ساخته شده‌است. تمامی بسترها، هستهٔ میگو را به همراه لایه‌های تجربهٔ کاربری (“UX”) متفاوتی برای هر نوع از دستگاه‌ها به اشتراک می‌گذارند. میگو برای هر دو سری پردازنده‌های ARM و x86 اینتل با SSSE3 فعال، پشتیبانی فراهم می‌کند و از سیستم فایل Brtfs به عنوان سیستم فایل پیشفرض بهره خواهد برد.
رابط‌های کاربری
همراه با پروژهٔ میگو، چندین رابط کاربری گرافیکی وجود دارد – که به طور درونی تجربه کاربری گفته می‌شود.
نتبوک
UX نتبوک، ادامه رابط موبلین هست. این رابط توسط ابزار Mx که بر پایهٔ Clutter می‌باشد، نوشته شده‌است.
هندست
Ux هندست بر پایهٔ Qt هست، اما GTK+ و Clutter را هم شامل خواهد شد تا با برنامه‌های کاربردی موبلین سازگار باقی بماند. برای پشتیبانی از صدها برنامهٔ کاربردی بر پایهٔ هیلدون مِی مو، کاربران باید کتابخانهٔ هیلدون را که توسط جامعهٔ maemo.org پورت شده‌است، نصب کنند. بسته به نوع دستگاه، برنامه‌های کاربردی می‌توانند از AppUp اینتل یا سیستم‌های توزیع نرم‌افزار دیجیتالی Ovi نوکیا فراهم شوند.
نسخهٔ قبل از انتشار «روز ۱» UX هندست میگو در تاریخ سی ام جون ۲۰۱۰ موجود بود. نسخه پیش نمایش آن به طور اولیه برای بستر مورستاون اینتل موبایل Aava موجود بود، و یک فایل 'شروع سریع' برای توسعه دهندگان فراهم شده بود تا ایمیجی برای N۹۰۰ نوکیا بسازند.
تبلت
اینتل، UX تبلت‌ها را بر روی کامپیوتر شخصی تبلت بر پایهٔ مورستاون، در نمایشگاه COMPUTEX Taipei در اوایل جون ۲۰۱۰ به نمایش گذاشت. جزییات فنی آن –همانند ابزارهای استفاده شده یا کمترین سخت افزار مورد نیاز– هم اکنون ناشناخته هستند.
دستگاه خبری/تفریحی درون ماشینی
اتحادیهٔ GENIVI، یک کنسرسیوم متشکل از چندین سازندهٔ اتومبیل و شرکای صنعتی‌شان، از موبلین با Qt به عنوان پایه برای 'بستر مرجع GENIVI ۱٫۰ ' شان برای دستگاه خبری/تفریحی درون ماشینشان، استفاده می‌کنند. گراهام اسمتارتث از اتحادیهٔ GENIVI و گروه BMW در آوریل ۲۰۱۰ خبر مهاجرت از موبلین به میگو را دادند.
هنوز یک IVI UX رسمی برای میگو به نمایش گذارده نشده‌است، در هر حال در CES در ژانویهٔ ۲۰۱۰ یک رابط GENIVI ۱٫۰ همراه با چندین رابط کاربری مخصوص شرکتی بر پایهٔ Qt به نمایش در آمد. همچنین نوکیا نیز یک رابط در Embedded World در می۲۰۱۰ را به نمایش گذاشت.
مجوز
میگو پروژه‌ای پیچیده‌است که خیلی از شرکتها و سازمان‌ها را درگیر خود خواهد کرد. خط مشی اجازه استفاده از آن اصولاً در صفحهٔ «MeeGo License Policy» مستندسازی شده‌است. طبیعت بازارهای هدف میگو را در نظر بگیرید –بخش‌های موبایل و هندست– که، برخلاف بازار نرم‌افزاری دسکتاپ که تمایل دارد یک یا دو سیستم عامل از شرکتهای برتر را بپذیرد، بشدت متنوع است و از این جهت هر دوی سازندگان دستگاه‌ها و فروشندگان نرم‌افزاری، تفاوت را به عنوان موضوع خیلی مهمی در نظر می‌گیرند. درنتیجه خط مشی اجازه استفاده از میگو، از یک سو، تلاش می‌کند تا پرورش کارهای اشتقاقی را تشویق کند و در عین حال، پروژه را تا حد ممکن باز نگه دارد.
از دید توزیعی، میگو مجموعه‌ای از نرم‌افزارهای متن باز است که بر طبق مجوز مربوطه‌شان توزیع می‌شوند.
از دید توسعه دهنده‌ای، که بیشتر، روشهای پذیرفتن نرم‌افزار از جامعه نرم‌افزار آزاد را بعلت مجوز آنها مورد هدف قرار می‌دهد، نرم‌افزار میگو می‌تواند به دو دسته طبقه بندی شود: نرم‌افزار سیستم عامل و نرم‌افزار User Experience. نرم‌افزار OS باید در اصل از یک مجوز کپی لفت استفاده کند تا بازبودن سیستم زیرین را تضمین کند، در حالی که نرم‌افزار UX باید غالباً از مجوزهای شبیه BSD باشد، که مانعی برای توسعهٔ انحصاری نیست و بنابراین سازندگان دستگاه‌ها و فروشندگان OS را تشویق می‌کند تا کارهای اشتقاقی بسازند و محصولات مربوطه‌شان را متفاوت کنند.
مجوزهای تکنولوژی‌های توسعه داده شدهٔ میگو، همانند fast-boot، بهینه سازی‌های سرعتی و مصرفی، مورد علاقهٔ محصولات و پروژه‌های مشتق شده‌است. این تکنولوژی‌ها در میان سیستم نشر پیدا می‌کنند و به‌راحتی نمی‌توانند از آن متمایز شوند. برای مثال، تکنولوژی fast-boot اکثراً شامل بوت لودر سریع و کوچک Syslinux، یک سرویس سیستمی جدید و اتصال شوندهٔ نرم‌افزاری که به آن "uxlaunch" گفته می‌شود و کمی بهینه سازی بر روی بسیاری از سرویس‌های نرم‌افزار می‌باشد. خط مشی مجوز استفاده این است که این تغییرات باید بر طبق مجوز کار پایه‌ای که بر طبق آن ساخته شده‌اند، به پیش روند، که به آن، خط مشی مجوز استفاده پروژهٔ upstream گفته می‌شود. برای مثال، کار میگو بر روی هسته لینوکس تحت مجوز هسته لینوکس موجود است.
بنیان‌های فنی
سیستم عامل مرکزی
سیستم عامل مرکزی میگو، یک توزیع لینوکس است، که بر روی می‌موی بر پایهٔ دبیان نوکیا و موبلین بر پایهٔ فدورای اینتل کشیده شده‌است. میگو یکی از اولین توزیع‌های لینوکس است که از فایل سیستم Brtfs به طور پیش فرض استفاده می‌کند، و برای مخازنش از YUM به‌جای APT استفاده می‌کند.
توسعه نرم‌افزار
روش تصدیق شدهٔ رسمی توسعه برنامه‌های کاربردی میگو استفاده از چهارچوب Qt و Qt Creator به عنوان محیط توسعه‌است، اما از توسعه و نوشتن برنامه‌های GTK هم پشتیبانی می‌شود. برای کامپایل برنامه‌ها از سرویس ساخت اپن سوزه استفاده می‌شود.
مشتقات
همانند موبلین قبل از این، میگو همچنین به عنوان مخزن تکنولوژی که فروشندگان نرم‌افزار می‌توانند به آن دستیابی پیدا کنند تا محصولاتشان را از آن بسازند. تا کنون فقط پورت‌هایی از رابط‌های کاربری گرافیکی برای توزیع‌های لینوکس دیگر خبر داده شده‌اند.
میگو / هارماتان
حتی اگرچه میگو به عنوان یک پروژهٔ همکاری بین نوکیا و اینتل شروع شد، اما همکاری هنگامی شکل گرفت که نوکیا در حال توسعهٔ تجسم بعدی توزیع لینوکس می‌مو خود بود. در نتیجه، سیستم عامل مِی مو ۶ دست نخورده باقی خواهد ماند در حالی که UX هندست با تغییر نام به «MeeGo/Harmattan» به اشتراک گذارده خواهد شد.
سوزه
ناول خبر داد که یک تجسم از لینوکس سوزه را با UX نتبوک میگو به زودی راهی خواهد کرد. رابط کاربری هم اکنون برای اپن سوزه موجود است.
فدورا
نسخه ۱۴ فدورا، که قرار است در اکتبر ۲۰۱۰ منتشر شود، هم از UX نتبوک میگو برای یک spin استفاده خواهد کرد.
برنامه زمانبندی انتشار
در انجمن توسعه دهندگان اینتل ۲۰۱۰ خبر داده شد که میگو یک زمانبندی انتشار شش ماهه را دنبال خواهد کرد. نسخه ۱٫۰ برای نتبوک‌های Atom و یک برداشت کد برای نوکیا N۹۰۰ برای بارگذاری از چهارشنبه ۲۶ می۲۰۱۰ موجود شد.
ویروس رایانه‌ای
تعریف ویروس
ویروس، یک نوع از بدافزار است که در اغلب مواقع بدون اطلاع كاربر اجرا شده و تلاش می‌کند خودش را در یک کد اجرایی دیگر کپی کند. وقتی موفق به انجام این کار شد، کد جدید، آلوده نامیده می‌شود. کد آلوده وقتی اجرا شود، به نوبه‌ی خود کد دیگری را می‌تواند آلوده کند. این عمل تولید مثل یا کپی‌سازی از خود بر روی یک کد اجرایی موجود، ویژگی کلیدی در تعریف یک ویروس است. معمولاً کاربران کامپیوتر به ویژه آنهایی که اطلاعات تخصصی کمتری درباره کامپیوتر دارند، ویروس‌ها را برنامه‌هایی هوشمند و خطرناک می‌دانند که خود به خود اجرا و تکثیر شده و اثرات تخریبی زیادی دارند که باعث از دست رفتن اطلاعات و گاه خراب شدن کامپیوتر می‌گردند در حالیکه طبق آمار تنها پنج درصد ویروس‌ها دارای اثرات تخریبی بوده و بقیه صرفاً تکثیر می‌شوند. بنابراین یک ویروس رایانه‌ای را می‌توان برنامه‌ای تعریف نمود که می‌تواند خودش را با استفاده از یک میزبان تکثیر نماید. بنابر این تعریف اگر برنامه‌ای وجود داشته باشد که دارای اثرات تخریبی باشد ولی امکان تکثیر نداشته باشد، نمی‌توان آنرا ویروس نامید. بنابراین ویروس‌های رایانه‌ای از جنس برنامه‌های معمولی هستند که توسط ویروس‌نویسان نوشته شده و سپس به طور ناگهانی توسط یک فایل اجرایی و یا جا گرفتن در ناحیه سیستمی دیسک، فایلها و یا کامپیوترهای دیگر را آلوده می‌کنند. در این حال پس از اجرای فایل آلوده به ویروس و یا دسترسی به یک دیسک آلوده توسط کاربر دوم، ویروس به صورت مخفی نسخه‌ای از خودش را تولید کرده و به برنامه‌های دیگر می‌چسباند و به این ترتیب داستان زندگی ویروس آغاز می‌شود و هر یک از برنامه‌ها و یا دیسک‌های حاوی ویروس، پس از انتقال به کامپیوترهای دیگر باعث تکثیر نسخه‌هایی از ویروس و آلوده شدن دیگر فایلها و دیسکها می‌شوند. لذا پس از اندک زمانی در کامپیوترهای موجود در یک کشور و یا حتی در سراسر دنیا منتشر می‌شوند. از آنجا که ویروس‌ها به طور مخفیانه عمل می‌کنند، تا زمانی که کشف نشده و امکان پاکسازی آنها فراهم نگردیده باشد، برنامه‌های بسیاری را آلوده می‌کنند و از این رو یافتن سازنده و یا منشاء اصلی ویروس مشکل است.
تاریخچه
اولین تحقیق واقعی علمی و آکادمیک بر روی ویروس‌ها توسط فرد کوهن در سال 1983، با نام ویروس که توسط لِن آدلمن ابداع شده بود، انجام شد. بعضاً از کوهن به عنوان «پدر ویروس‌های کامپیوتری» نام برده می‌شود، اما واقعاً ویروس‌هایی بودند که قبل از شروع تحقیقات او تولید شده بودند. ویروس Elk Cloner نوشته شده توسط ریچ اسکرنتا در سال 1982 در گردش بود و ویروس‌های تولید شده توسط جو دلینگر نیز بین سالهای 1981 تا 1983 ساخته شده بودند؛ که همه‌ی آنها برای پلتفرم‌های Apple II بودند. برخی منابع یک نقص فنی در Arpanet را در سال 1980 به عنوان اولین ویروس ذکر می‌کنند، اما آن فقط یک کد قانونی و مجاز بود که اشتباه کار می‌کرد و تنها مسأله‌ای که ایجاد می‌کرد این بود که داده‌ها را در بسته‌های شبکه پخش می‌کرد. ویروس‌های گریگوری بنفورد، تنها به به داستان‌های علمی‌اش ختم نشد. او در سال 1969 ویروس‌های غیر مخرب خود را در جایی که امروزه «آزمایشگاه ملی لیوِرمور لارنس» خوانده می‌شود و در Arpanet اولیه تولید و منتشر کرد.
میزبان ویروس
ویروس هم مانند هر برنامه کامپیوتری نیاز به محلی برای ذخیره خود دارد. ولی این محل باید به گونه‌ای باشد که ویروس‌ها را به وصول اهداف خود نزدیکتر کند. همان گونه که قبلاً ذکر شد اکثر ویروس‌ها به طور انگل‌وار به فایلهای اجرایی می‌چسبند و آنها را آلوده می‌کنند. اصولاً می‌توان فایلها را به دو گونه کلی «اجرایی» و «غیر اجرایی» تقسیم کرد که عموم ویروس‌ها در فایلهای اجرایی جای گرفته و آنها را آلوده می‌کنند و واقعاً کمتر ویروسی یافت می‌شود که در یک فایل غیراجرایی قرار بگیرد و بتواند از طریق آن تکثیر شود.
لازم به ذکر است که بعضی از فایلها را شاید نتوان ذاتاً اجرایی نامید اما چون اینگونه فایلها می‌توانند حاوی قسمت‌هایی اجرایی باشند، لذا آنها را از نوع اجرایی در نظر می‌گیریم. از این نوع فایلها می‌توان به فایلهای اچ‌تی‌ام‌ال و مستندات برنامه‌های اداره اشاره کرد که به ترتیب ممکن است شامل اسکریپت و ماکرو باشند. اسکریپت‌ها و ماکروها قسمت‌هایی اجرایی هستند که در دل این فایلها قرار گرفته و کار خاصی را انجام می‌دهند.
در ذیل فهرست پسوندهای رایج فایلهای اجرایی ارائه شده است و اکثر نرم‌افزارهای ضد ویروس در حالت عادی (بدون تنظیمات خاص) این فایلها را ویروس‌یابی می‌کنند (البته در برخی برنامه‌های ضد ویروس ممکن است برخی پسوندها حذف یا اضافه شوند) :
.com ، .exe ، .dll ، .ovl ، .bin ، .sys ، .dot ، .doc ، .vbe ، .vbs ، .hta ، .htm ، .scr ، .ocx ، .hlp ، .eml
بنابراین یکی از اصلی‌ترین میزبان‌های ویروس، فایلهای اجرایی هستند. از طرف دیگر برخی ویروس‌ها نیز از سکتور راه‌انداز (Boot Sector) و جدول بخش‌بندی دیسک (Master Boot Record یا Partition Table) به عنوان میزبان استفاده می‌کنند. سکتور راه‌انداز واحد راه‌اندازی سیستم‌عامل است که در سکتور شماره صفر دیسکت فلاپی و یا درایوهای منطقی یک دیسک سخت قرار دارد و جدول بخش‌بندی شامل اطلاعات تقسیم‌بندی دیسک سخت می‌باشد که آن نیز در سکتور شماره صفر دیسک سخت قرار دارد. اینگونه ویروس‌ها با قرار گرفتن در یکی از این دو محل، هنگام راه‌اندازی کامپیوتر، اجرا شده و در حافظه سیستم مقیم می‌شوند و تا زمان خاموش کردن کامپیوتر و یا راه‌اندازی دوباره، همانجا مانده و فلاپی‌ها و یا دیسک‌های سخت دیگر را آلوده می‌کنند.
عملکرد ویروس
همانطور که گفته شد تنها پنج درصد از ویروس‌ها دارای اثرات تخریبی هستند و بقیه صرفاً تکثیر می‌شوند. با توجه به این مطلب این پرسش مطرح است که چرا ویروس‌ها به عنوان یک معضل شناخته می‌شوند و باید با آنها مبارزه کرد؟ پاسخ به این پرسش در موارد زیر خلاصه گردیده است:
۱ - بسیاری از ویروس‌ها دارای اثراتی هستند که هرچند تخریبی نمی‌باشد ولی می‌تواند برای کاربر ایجاد مزاحمت کند. مثلاً ممکن است پیغامی نمایش دهد، باعث ریزش حروف صفحه نمایش به پایین شود یا اینکه یک آهنگ پخش نماید. علاوه بر این برخی از ویروس‌ها به علت اشکالات نرم‌افزاری که ناشی از عدم دقت ویروس‌نویس می‌باشد، ممکن است دارای اثراتی غیرقابل پیش‌بینی باشند که گاهی این اثرات می‌توانند تخریبی نیز باشند. از نقطه نظر کاربر اهمیتی ندارد که خسارت ایجاد شده بوسیله یک ویروس، یک کار عمدی پیش‌بینی شده توسط نویسنده ویروس بوده باشد یا یک اشتباه برنامه‌نویسی.
۲ - برخی از ویروس‌ها در حافظه کامپیوتر مقیم شده و از این طریق عملیات تکثیر خود را انجام می‌دهند. این عمل ممکن است به گونه‌ای باشد که جایی برای اجرای برنامه‌های دیگر نماند و یا باعث ایجاد تأخیر یا وقفه در حین عملیات سیستم اعم از اجرای برنامه‌ها و یا راه‌اندازی کامپیوتر گردد.
۳ - فرض کنید که شما یک ویروس بر روی کامپیوتر خود داشته باشید. بسیار احتمال دارد که این ویروس به صورت غیرعمدی به یک دوست، همکار یا مشتری منتقل شود که این امر ممکن است باعث از بین رفتن اعتماد آنها به شما و شرکت شما شود.
۴ - ویروس‌ها و برنامه‌های مخرب زیادی وجود دارند که اقدام به سرقت اطلاعات و کلمات عبور کاربر می‌نمایند. بعضی از اینگونه برنامه‌ها با مقیم شدن در حافظه از عباراتی که توسط شما تایپ می‌شود گزارش گرفته و پس از اتصال رایانه شما به اینترنت این اطلاعات را برای مقصد خاصی ارسال می‌کنند. گیرنده این اطلاعات می‌تواند به راحتی از آنها سوء استفاده‌های مختلفی نماید.
علاوه بر همه اینها هیچ ویروسی کاملاً بی‌ضرر نیست و در خوشبینانه‌ترین حالت، آنها وقت شما، وقت پردازنده و فضای دیسک شما را تلف می‌کنند.
در مورد اثرات تخریبی ویروس‌هایی که آنها را به صورت عمدی انجام می‌دهند می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
تخریب یا حذف برنامه‌ها و اطلاعات بخش‌های مختلف دیسکها.
فرمت کردن دیسکها.
کد کردن اطلاعات و برنامه‌ها.
تخریب اطلاعات حافظه فلش ها.
مزاحمت‌های فوق ممکن است به محض فعال شدن ویروس (یعنی قرار گرفتن ویروس در حافظه از طریق اجرای یک برنامه آلوده) و یا در یک تاریخ و زمان خاص و یا حتی با اجرای یک برنامه کاربردی خاص انجام شود.
انواع ویروس‌ها
ارائه یک تقسیم‌بندی دقیق از ویروس‌ها کار مشکلی است و می‌توان ویروس‌ها را به روشهای مختلفی تقسیم‌بندی کرد. این روش‌ها می‌تواند بر اساس میزبان ویروس، سیستم‌عاملی که ویروس می‌تواند در آن فعالیت کند، روش آلوده‌سازی فایل و ... باشد. در زیر به برخی از این روش‌ها اشاره می‌کنیم :
تقسیم بندی ویروس‌ها بر اساس مقصد آلوده‌سازی:
۱ - ویروس‌های فایلی (File Viruses) : ویروس‌های فایلی، معمولاً فایلهای اجرایی را آلوده می‌کنند. فایلهای آلوده به این نوع از ویروس‌ها اغلب (اما نه همیشه) دارای پسوند .com یا .exe هستند.
۲ - ویروس‌های ماکرو (Macro Viruses) : ویروس‌های ماکرو، مستندات برنامه‌هایی را که از امکان ماکرونویسی پشتیبانی می‌نمایند (مانند MS Word ، MS Excel و...) آلوده می‌کنند. فایلهای اینگونه برنامه‌ها اجرایی نیستند ولی درون آنها قسمت‌هایی اجرایی به نام «ماکرو» وجود دارد که می‌تواند میزبان مناسبی برای ویروس‌های ماکرو باشد.
۳ - ویروس‌های بوت و پارتیشن سکتوری (Boot Sector and Partition Table Viruses) : اینگونه ویروس‌ها سکتور راه‌انداز (Boot Sector) دیسک سخت و دیسکت فلاپی یا جدول بخش‌بندی دیسک‌های سخت را آلوده می‌کنند. با راه‌اندازی سیستم از روی دیسکی که به اینگونه ویروس‌ها آلوده شده است، ویروس در حافظه مقیم شده و متعاقباً دیسک‌هایی را که مورد دسترسی قرار گیرند، آلوده می‌کند.
۴ - ویروس‌های اسکریپتی (Script Viruses) : این ویروس‌ها که اسکریپت‌های نوشته شده به زبان‌های ویژوال بیسیک یا جاوا می‌باشند، تنها در کامپیوترهایی اجرا می‌شوند که بر روی آنها Internet Explorer یا هر مرورگر وب دیگری با توانایی اجرای اسکریپت‌ها، نصب شده باشد و فایلهای با پسوند .html ، .htm ، .vbs ، .js ، .htt یا .asp را آلوده می‌کنند.
ویروس‌ها جدا از تقسیم‌بندی فوق، ممکن است در یک یا چند دسته از دسته‌های زیر نیز قرار بگیرند:
ویروس‌های مقیم در حافظه (Memory Resident Viruses) :
اینگونه ویروس‌ها با مقیم شدن در حافظه، هنگام دسترسی به فایلهای دیگر، آنها را آلوده می‌کنند.
ویروس‌های مخفی‌کار (Stealth Viruses) :
اینگونه ویروس‌ها به روشهای مختلف ردپای خویش را مخفی می‌کنند. به این معنی که فایلهای آلوده به اینگونه ویروس‌ها به گونه‌ای نشان داده می‌شود که یک فایل غیرآلوده جلوه کند. به عنوان مثال عموم ویروس‌ها پس از آلوده کردن یک فایل، اندازه آن را افزایش می‌دهند و یا گاهی تاریخ و زمان ضبط فایل را عوض می‌کنند. اما ویروس‌های مخفی‌کار می‌توانند با روشهای خاص و بدون تغییر وضعیت ظاهری، عملیات خویش را انجام دهند.
ویروس‌های کدشده (Encrypting Viruses) :
این ویروس‌ها پس از هر بار آلوده‌سازی، با استفاده از شیوه‌های خود رمزی شکل ظاهری خود را تغییر می‌دهند.
ویروس‌های چندشکلی (Polymorphic Viruses) :
اینگونه ویروس‌ها با استفاده از الگوریتم‌های خاص، علاوه بر تغییر شکل ظاهری خود، ساختار خود را نیز تغییر می‌دهند به طوریکه ممکن است جای دستورالعمل‌ها و حتی خود دستورالعمل‌ها نیز تغییر کنند.
ویروس‌های فعال‌شونده بر اساس رویداد خاص(Triggered Event Viruses) :
ویروس‌هایی هستند که بخشی از عملیات تخریب خود را در ساعت و یا در تاریخ خاص انجام می‌دهند. البته باید توجه داشت که تکثیر و آلوده‌سازی فایلها در تمام اوقات فعال بودن ویروس انجام می‌شود.
نشانه‌های وجود ویروس
معمولاً سیستمی که به ویروس آلوده می‌گردد نشانه‌هایی را از خود بروز می‌دهد که با دقت در آنها می‌توان به ویروسی بودن احتمالی سیستم پی برد. بعضی از این نشانه‌ها در زیر آمده است. اما باید دقت داشت که این نشانه‌ها ممکن است در اثر عوامل غیرویروسی نیز ظاهر گردد. اما اگر کامپیوتر بطور عادی کار می‌کرده و ناگهان و بدون هیچگونه دستکاری، این علایم را از خود بروز می‌دهد، احتمال وجود ویروس بیشتر است:
۱ - سیستم در هنگام راه‌اندازی قفل می‌کند و احتمالاً پیغام‌های غیرمعمول روی صفحه ظاهر می‌گردد.
۲ - هنگام اجرای برنامه‌ها پیغام کمبود حافظه ظاهر شده و برنامه اجرا نمی‌گردد.
۳ - در کارچاپگر اختلال ایجاد می‌شود یا بدون هیچگونه فرمان چاپی شروع به کار می‌کند.
۴ - امکان دسترسی به برخی از درایوها وجود ندارد.
۵ - هنگام اجرای فایلها، پیغام File is Damaged یا File is Corrupted نمایش داده می‌شود.
۶ - هنگام اجرای یک فایل، کاراکترها و یا پیغام‌های غیرعادی روی صفحه نمایش ظاهر می‌گردد.
۷ - هنگام کار در محیط‌های گرافیکی، تصاویر به هم می‌ریزد.
۸ - اصوات غیرمعمول یا موزیک از بلندگوهای کامپیوتر پخش می‌شود.
۹ - سیستم هنگام اجرای یک برنامه قفل کرده و حتی گاهی فشردن کلیدهای Ctrl+Alt+Del نیز نمی‌تواند سیستم را دوباره راه‌اندازی کند.
۱۰ - اطلاعات بخشی از دیسک سخت و یا تمام آن بطور ناگهانی از بین میرود یا دیسک سخت ناخواسته فرمت می‌شود.
۱۱ - اندازه فایلهای اجرایی افزایش می‌یابد.
۱۲ - خواص فایلهای اجرایی تغییر می‌کند.
۱۳ - سرعت سیستم بطور نامحسوسی کاهش می‌یابد.
۱۴ - اطلاعات Setup کامپیوتر از بین میرود.
۱۵ - برنامه‌ها مراجعاتی به دیسکت انجام می‌دهند که قبلاً انجام نمی‌دادند.
۱۶ - کاهش فضای خالی دیسک بدون اینکه فایلی اضافه شده و یا به محتوای فایلها افزوده شده باشد.
۱۷ - نرم‌افزارهای مقیم در حافظه با خطا اجرا شده یا اصلاً اجرا نمی‌شوند.
۱۸ - بعضی برنامه‌ها سعی در برقراری ارتباط با اینترنت را دارند.
۱۹ - هنگام کار با اینترنت مقدار ارسال و دریافت اطلاعات ناخواسته افزایش یافته و سرعت به شدت افت می‌کند.
۲۰ - نامه‌های الکترونیکی ناخواسته از روی سیستم ارسال شده و یا دریافت می‌گردد.
با استفاده از این فرمان مسیر هایی که سیستم عامل DOS از طریق آنها به جستجوی فایل های اجرایی می پردازد٬ تعیین می شود.
فرمان REN
می توان نام فایل ها را تغییر داد.
فرمان FORMAT
به منظور قالب بندی دیسکها به کار میرود. قالب بندی دیسکها به منظور آماده سازی آنها برای ذخیره سازی و بازیابی اطلاعات انجام می گیرد.
فرمان RD
برای حذف یک فهرست به کار میرود.
ویلز
ویلز یک سیستم عامل برای کمودور 64 است که عموماَ به طور فرعی مبنی بر GEOS می‌باشند . این سیستم‌عاملتوانایی‌های جدیدی به این کامپیوتر اعطا می‌کند: توانایی برای پخش فیلم و موزیک(mp3) و محیط جستجوی اینتر نتی گرافیکی (و توانایی‌های محدود سرویس دهی) و چند وظیفه ای است . Wheels یک مرحله نیازمندی سیستم دارد: یک پردازنده قوی (یک پردازنده 65816که در مکان c64 استاندارد پدازنده 6502 1mhz) و حد اقل یک 128 k REU. همچنین این سیستم‌عامل از سختافزار استاندارد GEOS,C64os استاندارد که نمی‌توان جا به جا کرد و شامل دیسک سخت (تا 4 گیگا بایت) و فلاپی دیسک با چگالی بالا (تا 1.6 مگا بایت) و آدرس دهی حافظه دست یابی مستقیم الصاقی است، پشتیبانی می‌کند . اوپن سورس بودن ویلز قطعی نیست و به اینکه چه کسی سورس این سیستم‌عامل را درخواست کند بستگی دارد. اگر چه که منبع آن برای دید عموم بدون نیاز به پذیرش یک اجازه نامه در دسترس است، خود نرم‌افزار انحصاری و تجاری است و بیننده هایی که خود نرم‌افزار را ندارند انتظار کامپایل کردن کد را ندارند . رقیب اصلی wheels آن mp3 است.
پالم
سیستم‌عامل پالم یک سیستم‌عامل است که بوسیله شرکت پالم سورس برای دستیار دیجیتال شخصی پالم ساخته شده‌است.
تاریخچه
سیستم‌عامل پالم توسط jeff Howkins برای استفاده در pdaها بوسیله us robotics نسخه ۱. ۰ تهیه شده بود برای pilot اصلی ۱۰۰۰٬۵۰۰۰ ونسخه ۲. ۰ برای palm pilot شخصی و پیشرفته. با وارد شدن palm III نسخه ۳. ۰ از سیستم‌عامل با بالا بردن با اومردن درجه و با رهاکردن نسخه‌های ۳. ۱و۳. ۳و۳. ۵و اضافه کردن پشتیبانی برای رنگ و چندین پورت افزایشی و پردازشگرهای جدید و قابلیتهای زیاد دیگر.
برنامه‌های روی سیستم‌عامل palm به صورت آیکن نمایش داده می‌شوند، برنامه‌های داخل سیستم‌عامل palm به صورت لیست نیز می‌توانند به نمایش دربیایند. نسخه چهار با سری ام ۵۰۰ به جریان افتاد و بعد در دسترس قرارداده شد و با بهینه کردن برای سختافزار قدیمی. و اضافه کرد یک ارتباط استاندارد برای دسترسی خارجی FS (شبیه کارت SD) و بهبود دادن دفترچه راهنما ی تلفن، امنیت و بهبودپذیر بودن UI نسخه ۵ تولید شده با tungsten T اولین نسخه‌ای بوی که از ابزار arm حمایت می‌کرد کاربردهای palm در یک محیط رقابتی به نام محیط سازگاری palm اجرا شده اند(pace) اجازه داد که با برنامه‌های دیمی سازگار شود حتی با افزایش بالای pace کاربردهای palm معمولاً در قطعات arm نسبت به سخت‌افزاری که قبلا تو لید شده بود سریعتر کار می‌کرد. نرم‌افزارهای جدید می‌توانستند که از پردازشگرهای arm سود ببرند با pnd native) pace) و بخش کوچکی از arm. آن همچنین در آن زمان وقتی palm شروع به مجزا کردن سختافزار و نرم‌افزارش کرد و تلاش سیستم‌عامل، عاقبت به دو کمپانی تبدیل شد: (سیستم‌عامل) PalmSource,Ine و(سختافزار) palmOne,Ine. PalmSource,Ine: سیستم‌عامل Palm Cobalt(همچنین با نام دیگر palm 6) در سال ۲۰۰۳، اجازهٔ بهبود بخشیدن پشتیبانی‌های چند رسانه‌ای در امتداد کار بردهای اصلی ARM. PalmSource,Ine: در سپتامبر ۲۰۰۴ سیستم‌عامل Palm Cobalt 6. ۱، به روز شده را ارائه کرد. چهرهٔ جدید سیستم‌عامل پشتیبانی‌های خود را برای یک نوع از کیفیت تصویر Panelهای LCD و طراحی مجدد ترکیب کننده تلفنی هدایت شونده با یک دست، و استفاده وسیع از تمامی کاربردهای فونت‌های بالا رفتنی. بطوریکه در فوریهٔ ۲۰۰۵ محصولات سخت‌افزاری سیستم‌عامل Palm Cobalt را اجرا نمی‌کردند. نسخه‌های بعدی از سیستم‌عامل Palm از اجرای بالای هسته لینوکس پشتیبانی خواهد کرد (و این با اضافه کردن هسته عرف و جاریس محقق خواهد شد). با توجه به Palm Source China Mobile Soft. برنامه‌های کاربردی ساخته شده برای سیستم‌عامل Palm : سیستم‌عامل Palm این اجازه را می‌دهد که معین شود کدام یک از کاربردها شامل ابزارهای سیستم‌عامل palm شان هستند. طبق این مجوز همچنین می‌توان کاربردها را انتخاب کرد.
اندروید
اَندروید (از یونانی: به معنای مَرد، انسان، شبه آدم یا رُبات (آدم آهنی))، (به انگلیسی: Android) نام سیستم‌عاملی است که گوگل برای اسمارت فون ها و تبلت ها و هم اکنون برای تلویزیون ها عرضه می‌نماید و با همکاری ده‌ها شرکت بر روی دستگاه‌های مبتنی بر اندروید قرار می‌دهد. اندروید بر پایهٔ هسته لینوکس ساخته شده‌است.
تاریخچه
در اوت ۲۰۰۵، گوگل شرکت اندروید واقع در پالو آلتو، کالیفرنیا را خرید. شرکت کوچک اندروید که توسط اندی رابین، ریچ ماینرز، نیک سیرز و کریس وایت پایه‌گذاری شده بود، در زمینه تولید نرم‌افزار و برنامه‌های کاربردی برای تلفن‌های همراه فعالیت می‌کرد. اندی رابین مدیر عامل اجرایی این شرکت پس از پیوستن اندروید به گوگل به سمت قائم‌مقام مدیریت مهندسی این شرکت و مسئول پروژه اندروید در گوگل منصوب شد. تیم اندروید به رهبری رابین فعالیت خود را برای تولید سکوی تلفن همراه مبتنی بر هسته لینوکس آغاز کردند و نتیجه اولیه این پروژه در نشست خبری شرکت گوگل در ۵ نوامبر سال ۲۰۰۷، مطرح کردن اتحادیه گوشی باز بود. ۳۴ شرکت فعال در زمینه تولید نرم‌افزار، تولید تلفن‌های همراه، اپراتور تلفن همراه و تولیدکننده نیمه رساناها و پردازنده‌های تلفن همراه اعضای بنیان‌گذار این اتحادیه بودند. در میان نام‌های مشهور در بین اعضای مؤسس، شرکتهایی چون سامسونگ، ال‌جی الکترونیکس، موتورولا، اچ‌تی‌سی، تی-موبایل، ان‌تی‌تی دوکومو، اینتل، انویدیا، تگزاس اینسترومنتس، کوالکام، برودکام، تلفونیکا، اسپرینت، ای‌بی و البته گوگل به چشم می‌خوردند. اریک اشمیت مدیر ارشد اجرایی گوگل در این مراسم گفت: «اعلام امروز بسیار جاه‌طلبانه‌تر از معرفی تنها یک تلفن گوگلی است که در چند هفته اخیر توسط رسانه‌ها پیش‌بینی شده بود. از دیدگاه ما سکویی که ما ارائه کرده‌ایم، هزاران تلفن گوناگون را به بازار روانه خواهد کرد.» نخستین گوشی مبتنی بر اندروید توسط شرکت اچ‌تی‌سی با همکاری تی-موبایل تولید شد. این گوشی که به فاصله کمتر از یک سال از تشکیل اتحادیه گوشی باز یعنی در ۲۲ اکتبر ۲۰۰۸ تولید شد، در بازارهای مختلف به نام‌های اچ‌تی‌سی دریم، تی-موبایل جی۱ و ارا جی۱ به بازار عرضه گردید.
۹ دسامبر ۲۰۰۸ چهارده عضو جدید از شرکتهای صنعت تلفن همراه جهان به اتحادیه گوشی باز پیوستند. در بین این نام‌ها باید به سونی اریکسون، اریکسون، توشیبا، ایسوز، گارمین، هواوی و آرم هولدینگز اشاره کرد. روند پیوستن شرکتهای بزرگ به اتحادیه تا به امروز نیز ادامه داشته‌است و شرکتهایی چون ایسر، آلکاتل، لنوو، شارپ، فاکس‌کان، ان‌ای‌سی، کیوسرا، ان‌ایکس‌پی، اس‌تی-اریکسون، مارول، زدتی‌ئی و دل نیز از جمله شرکتهایی بوده‌اند که به جمع پشتیبانی‌کنندگان اندروید پیوسته‌اند.
در ۳ سپتامبر ۲۰۱۳ توسعهدهندگان اندروید به‌طور رسمی اعلام کردند که با شرکت نستله، که از شرکتهای مطرح صنعت شکلات‌سازی جهان می‌باشد، همکاری خواهند کرد. در همین راستا نگارش ۴٫۴ سیستم‌عامل اندروید، کیت‌کت نام گرفت. کیت کت از مارکهای معروف شکلات است که توسط شرکت نستله تولید می‌شود.
کپی‌رایت و حق امتیاز
حق امتیاز اکثر قسمت‌های اندروید به صورت اپن سورس بر اساس مجوز آپاچی نسخه ۲٫۰ (Apache License 2.0) ارائه می‌گردد. با اینکه سعی می‌شود تا اکثریت قسمت‌های این سیستم عامل بر اساس همین مجوز ارائه گردد، استثناهایی نیز وجود دارد. برای مثال هسته لینوکس موجود در این سیستم عامل با پروانه عمومی همگانی گنو نسخه ۲ (GPLv2) منتشر شده است.
لوگوی اندروید
طراح لوگوی مشهور اندروید “آیرینا بلاک” است. سه سال پیش از آیرینا بلاک و تیم طراحی گوگل تقاضا شد تا لوگویی برای اندروید طراحی کنند که به سرعت با کاربر ارتباط برقرار کند و به آسانی قابل شناسایی باشد؛ همچنین به بلاک گفته شد که این لوگو باید حتماً تصویری از ربات باشد چرا که اندروید به معنای روبات است. آیرینا پس از مطالعه زیاد در مورد اسباب‌بازی‌ها و شخصیت‌های فانتزی و تخیلی در آخر تصمیم گرفت لوگوی اندروید را از یک منبع عجیب الهام بگیرد: دستشویی! هر کسی علامت روی در دستشویی‌ها را دیده و الهام از این علامت‌ها می‌تواند باعث شود در یک نگاه لوگوی اندروید شناخته شود. یک نکته جالب دیگر در مورد لوگوی اندروید این است که گوگل برخلاف دیگر شرکتها که سعی در حفاظت از لوگویشان داشتند تصمیم گرفت تا لوگو را به صورت آزاد و Open Source قرار دهد تا هر کس بتواند آن را به دلخواه خودش تغییر دهد. گوگل در این‌باره می‌گوید: “ما تصمیم گرفتیم این لوگو می‌تواند یک لوگوی اشتراکی و تعاملی باشد که هر کس در دنیا بتواند آن را تغییر دهد. این تصمیم بسیار شجاعانه بود. ” شاید با اپلیکیشن Androidify و یا اسباب بازیها و Action Figureهای کوچک اندرویدی بامزه آشنا باشید؛ همه اینها به لطف آزاد بودن لوگوی اندروید امکان‌پذیر شده است.
معنای اندروید و تلفظ صحیح
بنابر ترجمه واژه‌نامهٔ کمبریج، اندروید اینگونه تعریف شده‌است: «یک ربات (ماشینی که به وسیله کامپیوتر کنترل می‌شود) که به گونه‌ای ساخته شده تا شکل ظاهری شبیه به انسان داشته باشد.» بنا بر این تعریف شاید بتوان کلمه ربات انسان نما را ترجمهٔ مناسبی برای این واژه در نظر گرفت.
تلفظ صحیح این کلمه بر اساس واژه‌نامهٔ کمبریج در هر دو گویش آمریکایی و بریتانیایی اندروید (/ˈæn.drɔɪd/) می‌باشد و در هیچ کدام از این گویش‌ها حرف 'آ' در ابتدای این کلمه به کار نمی‌رود.
ویژگی‌های اندروید
اندروید تمامی تکنولوژی‌های اتصال (=Connectivity) شامل GSM/EDGE, CDMA, EV-DO, UMTS, بلوتوث و وای-فای را پشتیبانی می‌کند.
اندروید از فرمتهای مختلف فایلهای مالتی مدیا مثل MPEG-۴, H.۲۶۴, MP3, AAC, AMR, JPEG, PNG, GIF پشتیبانی می‌کند.
اندروید برای ارسال پیغام‌های متنی یا همان اس ام اس (SMS) از فرم‌های SMS, MMS و XMPP پشتیبانی می‌کند.
مرورگر موجود در اندروید بر اساس فریم ورک اوپن سورس WebKit توسعه یافته‌است.
اندروید برای ذخیره داده‌ها و مدیریت بانک‌های اطلاعاتی سبک از نرم‌افزار SQLite استفاده می‌کند.
تمام برنامه‌های اندروید به زبان جاوا نوشته می‌شوند. برای اجرای برنامه‌های جاوایی روی این سیستم عامل، کدهای جاوا به کدهای Dalvik تبدیل می‌شوند و سپس روی ماشین مجازی جاوایی (Dalvik virtual machine) اجرا می‌شوند.
ابزارهای مختلف اندروید برای توسعه دهندگان به راحتی در دسترس است و توسط شرکت گوگل پشتیبانی می‌شوند. این ابزارها شامل کتابخانه‌ها، خطایاب، شبیه‌ساز گوشی و یک پلاگین برای اکلیپس است.
اندروید از سخت‌افزارهای مختلف همچون جی پی اس و دوربین‌های متنوع پشتیبانی می‌کند.
تصاویر و فایلهای گرافیکی بوسیله OpenGL پردازش می‌شوند که کیفیت بالاتری خواهند داشت.
با استفاده از تکنولوژی نسبتاً جدید شرکت Adobe با نام AIR نیز می‌توان به توسعه برنامه‌های کاربردی تحت این سیستم عامل پرداخت.
رابطه اندروید و جاوا
نرم‌افزارهای جانبی اندرویدی با استفاده از زبان جاوا نوشته می‌شوند و برای ارتباط با لایه‌های زیرین سیستم عامل می‌توانند از کتابخانه‌های جاوایی اندروید استفاده کنند. بخش رابط کاربری سیستم عامل اندروید با زبان جاوا نوشته شده‌است و بسیاری از برنامه‌های اندروید هم با جاوا نوشته شده‌اند. اما این سیستم عامل، Java Virtual Machine ندارد. برای اجرای برنامه‌های جاوایی روی این سیستم عامل، کدهای جاوا به کدهای Dalvik تبدیل می‌شوند و سپس روی Dalvik vitrual machine اجرا می‌شوند. دالویک یک ماشین مجازی جاوایی است که برای سیستم عامل اندروید بهینه شده‌است تا هم RAM و هم CPU و هم باتری کمتری مصرف کند). برنامه‌های جاوایی معمولی هم که روی گوشی‌های دیگر اجرا می‌شوند با استفاده از نرم‌افزارهای شبیه‌ساز ماشین مجازی جاوا مانند j2ME MIDP Runner روی این سیستم عامل قابل اجرا هستند.
آرت
آرت ران تایم جدید اندروید است که جایگزین دالویک شده است. شرکت گوگل برای اولین بار در اندروید ۴٫۴ آرت را در کنار دالویک قرار داد و کاربران می‌توانستند با مراجعه به تنظیمات آن را فعال کنند.
فرمت فایلهای پشتیبانی شده
اندروید در حالت پیشفرض فایلهای mp3, aac , ogg , amr , midi , mpeg4 , wav , bmp , gif , png , jpg را پشتیبانی می‌کند. اندروید Adobe Flash را نیز پخش می‌کند و می‌تواند فایلهای GIF متحرک را با حرکت پخش کند. برای پخش فایلهای جریان دار مانند صوت و ویدئو نیز می‌توانید از تگ ویدئو html۵ و همچنین تکنولوژی Adobe Flash Streaming استفاده کنید. در نسخه‌های جدید اندروید، موتور جاوااسکریپت مرورگر کروم که سرعت بسیار بالایی در اجرای کدهای جاوا اسکریپت دارد به مرورگر اندروید متصل شده‌است. (در ضمن مرورگر اندروید کدهای HTML۵ را پشتیبانی می‌کند)
محیط برنامه‌نویسی اندروید
مجموعه برنامه نویسی اندروید یا Android SDK شامل یک دیباگر، کتابخانه‌های اندروید، شبیه‌ساز سیستم عامل، مستندات اندروید و فایلهای نمونه و آموزشی است که به کاربر در ایجاد برنامه‌ها کمک می‌کند. هم اکنون این SDK بر روی یک سیستم ۳۲ بیتی که لینوکس، ویندوز و یا mac OSX داشته باشد اجرا می‌شود. پیش نیازهای نصب این SDK عبارتند از JDK و Apache Ant و python 2.2. برنامه‌های نوشته شده برای
آی‌اواس
آی‌اواس (به انگلیسی: iOS) (در گذشته iPhone OS) یک سیستم عامل تلفن همراه است که در ابتدا برای آیفون و آی‌پاد تاچ توسعه داده می‌شد، از آن زمان به بعد برای استفاده در سایر دستگاه‌های شرکت اپل مانند آی‌پد و اپل تی‌وی گسترش یافت. شرکت اپل مجوز استفاده از آی‌اواس برای نصب بر روی سخت‌افزارهای شخص ثالث را نمی‌دهد. اپ استور در ۶ مارس ۲۰۱۲ دارای بیش از ۵۵۰٫۰۰۰ اپلیکیشن بود که جمعاً بیش از ۲۵ بیلیون بار دانلود شده‌اند. در سه ماهه آخر سال ۲۰۱۰ این سیستم‌عامل ۱۶% از سهم سیستم‌عامل تلفن‌های هوشمند را در اختیار داشت، پایین‌تر از اندروید گوگل. این سیستم‌عامل در ماه مه ۲۰۱۰ در ایالات متحده آمریکا، ۵۹% از مصرف داده‌های وب تلفن همراه (از جمله استفاده از آی‌پاد تاچ و آی‌پد) را به خود اختصاص داد.
رابط کاربری آی‌اواس بر اساس مفهوم دستکاری مستقیم (concept of direct manipulation)، با استفاده از حرکات چند لمسی (multi-touch gestures) طراحی شده‌است. عناصر رابط کنترل از: switchesو slidersو buttons تشکیل شده‌است. پاسخ به ورودی کاربر فوری است و رابط سیال را فراهم می‌کند. تعامل با سیستم عامل حرکاتی را شامل می‌شود از این جمله حرکات می‌توان: swipe, tap, pinch, reverse pinch که هر کدام از اینها تعاریف خاصی را در چارچوب IOS سیستم عامل و رابط کاربری چند لمسی آن را دارا می‌باشند.. شتاب سنج داخلی توسط برخی از برنامه‌های کاربردی مورد استفاده قرار گیرد که برای پاسخ به تکان دادن دستگاه (یکی از نتایج شایع ان دستور خنثیسازی است) و یا چرخش آن را به سه بعد (یکی از نتایج شایع ان تعویض از عمودی به افقی است).
modeiOS از OX مک مشتق شده‌است، که با آن که سهام آن به بنیاد داروین تعلق دارد، و در نتیجه اینسیستم عامل شبه یونیکس از طبیعت است.
در IOS، چهار انتزاع لایه وجود دارد: لایه هسته سیستم عامل، لایه هسته خدمات، لایه رسانه‌ها، و کاکائو لایه لمسی است. نسخه کنونی سیستم عامل ۷٫۱ با استفاده از حدود ۱-۱٫۵ گیگابایت ذخیره سازی دستگاه که با مدل‌های دیگر متفاوت است.
تاریخچه
این سیستم عامل با آی فون(iphone) (تلفن همراه هوشمند شرکت اپل) در کنفرانس و نمایشگاه Macworld، در ژانویه ۹، ۲۰۰۷، پرده برداری شد و در ماه ژوئن همان سال برای اولین بار منتشر شد، ادبیات بازاریابی اپل یک نام جداگانه‌ای برای سیستم عامل مشخص نکرد، و بیان ساده‌ای را که "آی فون OS X را اجرا می‌کند "(iPhone runs OS Xاظهار داشت. در ابتدا، برنامه‌های شخص ثالث پشتیبانی نمی‌شدند. استیو جابز استدلال کرد که توسعه دهندگان می‌توانند برنامه‌های کاربردی وب که " مانند برنامه‌های بومی بر روی آی فون رفتار می‌کند " بسازند. در اکتبر ۱۷، ۲۰۰۷، اپل اعلام کرد که یک کیت توسعه نرم‌افزار بومی (SDK) تحت توسعه‌است و آنها برنامه ریزی آن را انجام خواهد داد ". در مارس ۶، ۲۰۰۸، اپل اولین بتا را منتشراکرد، همراه با یک نام جدید برای سیستم عامل: iPhone OS ". سپتامبر قبلی، اپل آی پاد لمسی، که بیشتر قابلیتهای غیر تلفنی iPhone را داشت منتشر کرد. اپل همچنین بیش از یک میلیون آیفون در طول تعطیلات سال ۲۰۰۷ فروخته می‌شود. اپل در ۲۷ ژانویه 2010، iPad را معرفی کرد که دارای یک صفحه نمایش بزرگ تر از آیفون و آی پاد لمسی، و طراحی شده برای مرور وب، مصرف رسانه‌ها، و خواندن iBooks. در ژوئن ۲۰۱۰، اپل سیستم عامل آی فون را به عنوان "IOS" ریبراند کرد. علامت تجاری "IOS" توسط سیسکو بیش از یک دهه برای سیستم عامل خودش مورد استفاده قرار می‌گرفت. IOS، مورد استفاده در روترهای آن قرار گرفت. برای اجتناب از هرگونه طرح دعوی در دادگاه بالقوه، اپل مجوز "علامت تجاری" IOS را از سیسکو گرفت.
ویژگی‌ها
صفحه اصلی
صفحه اصلی (ارائه شده توسط(" SpringBoard ") نمایش آیکون‌های نرم‌افزار و بارانداز در پایین صفحه نمایش که در آن کاربران می‌توانند برنامه‌هایی را که اغلب استفاده می‌کنند پین کنند. صفحه اصلی هر زمان که کاربر بر روی دستگاه سوئیچ کند و یا دکمهٔ "صفحه اصلی" را فشار دهد (دکمه فیزیکی بر روی دستگاه) نمایان می‌شود. صفحه نمایش دارای یک نوار وضعیت در بالا برای نشان دادن داده‌ها: مانند زمان، میزان مصرف باتری و قدرت سیگنال است. بقیهٔ صفحه نمایش به برنامهٔ در حال اجرا اختصاص داده شده‌است. از نسخه 3.0 IOS تا به حال، تابع Spotlight Search function در صفحه سمت چپ صفحه اصلی روی صفحه نمایش در دسترس شده‌است. این تابع به کاربران اجازه می‌دهد تا درون رسانه‌ها، برنامه‌ها، ایمیل‌ها، دفترچه تلفن‌ها و فایلهای مشابه را جستجو کنند.
مرکز هشدار (Notification Center)
در بروز رسانی5 IOS، قابلیت اطلاعیه‌ها به طور کامل دوباره طراحی شده‌است. اطلاعیه‌ها در حال حاضر در یک پنجره‌است که می‌تواند از بالای صفحه نمایش کشیده شود و اگر اطلاعیه دریافتی را لمس کنید، شما به برنامه‌ای که ارسال اطلاع رسانی کرده وارد می‌شوید.
پوشه‌ها (Folders)
4 IOS با معرفی یک سیستم ساده برای پوشه‌ها آمد. هنگامی که برنامه‌های کاربردی درحالت " jiggle mode" هستند، هر دو برنامه را می‌توان در بالای هر یک از دیگری برای ایجاد یک پوشه کشیده، و از آن پس، برنامه‌های بیشتری را می‌توان با استفاده از همین روش به پوشه اضافه کرد، تا ۱۲ برنامه بر روی آی فون و iPod Touchو ۲۰ برنامه بر روی iPad.
عملکرد چند تکلیفی (Multitasking)
قبل از4 IOS، Multitasking فقط برای بعضی از برنامه‌های موجود در دستگاه قابل اجرا بود. با شروع 4 IOS در نسل سوم و جدیدتر دستگاه‌های IOS، multitasking از طریق هفت پس زمینه APIها پشتیبانی شد:
برنامه در پس زمینه ادامه پیدا می‌کند تا زمانی که پخش صوتی و یا تصویری اجرا می‌شود.
برنامه به صورت معلق می‌باشدهنگامی که یک تماس تلفنی در حال انجام است.
نرم‌افزار اطلاع از تغییر محلها
فشار اطلاعیه‌ها.
اطلاعیه محلی. برنامه زمانبندی اطلاعیه محلی که در یک زمان از پیش تعیین شده تحویل داده شده‌است.
اتمام کار. برنامه از سیستم درخواست زمان اضافی برای تکمیل یک کار خاص می‌کند
برنامه هیچ کد اجرا نمی‌کند و ممکن است از حافظه در هر زمان حذف شده‌است
راه گزینی برنامه‌های کاربردی(Switching applications)
بادوبار کلیک کردن بر روی دکمه Home. Switching applications را فعال می‌سازد. که یک رونده حوض مانند از پایین، با حرکت دادن محتویات صفحه نمایش تا بالای صفحه نمایش ظاهر می‌شود. انتخاب یک آیکون سوئیچ به برنامه سمت چپ آیکون که به عنوان کنترل‌های موسیقی، و قفل چرخش عمل می‌کنند. نگه داشتن آیکون‌ها به طور خلاصه آنها را به"جنبش" در اورده (به همین ترتیب به صفحه اصلی) و اجازه می‌دهد تا کاربر برنامه‌ها را به بسته شدن وادار کند.
مرکز بازی (Game Center)
مرکز بازی یک شبکهٔ اجتماعی بازی‌های چند نفره آنلاین منتشر شده توسط اپل است که این اجازه را به کاربران می‌دهد تا " دوستان را به بازی دعوت کنند، یک بازی چند نفره از طریق matchmaking شروع کنند. به پیگیری امتیازهای خود، و مقایسه انها با امتیازهای دوستان خود در leader board بپردازند. مرکز بازی یک شبکهٔ اجتماعی بازی‌های چند نفره آنلاین منتشر شده توسط اپل است که این اجازه را به کاربران می‌دهد تا " دوستان را به بازی دعوت کنند، یک بازی چند نفره از طریق matchmaking شروع کنند. به پیگیری امتیازهای خود، و مقایسه انها با امتیازهای دوستان خود در leader board بپردازن
محیط برنامه‌نویسی
برنامه‌ها حتماً باید به طور خاص برای IOS و معماری ARM نوشته و کمپایل شوند. مرورگر وب سافاری برنامه‌های کاربردی وب را با دیگر مرورگرهای وب پشتیبانی می‌کند. برنامه‌های بومی مجاز شخص ثالث برای دستگاه‌های در حال اجرا2.0 IOS و بعد از طریق فروشگاه app اپل در دسترس هستند.در این معمار
ویندوز موبایل
ویندوز موبایل یک سیستم‌عامل فشرده مرکب از مجموعه‌ای از درخواست‌های اساسی برای دستگاه‌های قابل حمل می‌باشد. دستگاه‌های که قابلیت اجرای ویندوز موبایل را دارند شامل: رایانه‌های جیبی، تلفن های هوشمند، وسایل چندرسانه‌ای همراه و رایانه‌های توبورد برای خودروها.
شرکتهای زیر از جمله تولیدکنندگان دستگاه‌های دارای سیستم‌عامل ویندوز موبایل هستند.
اچ‌تی‌سی
سامسونگ
سونی اریکسون
گیگابایت
ال‌جی
اچ‌پی
موتورولا
ایسر
ویندوز فون
ویندوز فون (به انگلیسی: Windows Phone) سیستم‌عامل است که توسط شرکت مایکروسافت برای گوشی‌های هوشمند ساخته می‌شود و جانشین پلتفرم ویندوز موبایل است. ویندوز فون ۷ در نوامبر ۲۰۱۰ معرفی شد. در سیستم عامل ویندوز فون بر خلاف ویندوز موبایل، مایکروسافت بجای نشانه گرفتن بازار شرکتهای بزرگ، بازار مصرف کنندگان را نشانه گرفته است. در این سیستم عامل به جای استفاده از شکل برنامه‌های مبتنی بر ویندوز (فایلهای exe) از برنامه‌های مایکروسافت سیلورلایت استفاده شده است. ویندوز فون ۸ در اکتبر ۲۰۱۲ معرفی شد.
دارندگان ویندوز فون ۷ نمی‌توانند به ویندوز فون ۸ آپگرید نمایند.
تولید کنندگان
همکاران مایکروسافت در تهیه دستگاه‌های مبتنی بر ویندوز فون ۷ شامل شرکتهای: دل, اچ‌تی‌سی، ال جی، سامسونگ، ایسر، آلکاتل-لوسنت، فوجیتسو، توشیبا، نوکیا و زد تی ایی می‌شدند و دستگاه‌های مبتنی بر ویندوز فون ۸ در حال حاضر توسط شرکتهای: نوکیا، سامسونگ، اچ‌تی‌سی و هواوی ساخته می‌شوند.
امکانات
رابط کاربری
بر خلاف سیستم عامل ویندوز موبایل که طراحی ای مشابه ویندوز رومیزی دارند، در این سیستم عامل از رابط کاربری ای به اسم "مترو" استفاده که بسیار پویا تر از دیگر سیستم عامل هاست. استفاده از کاشی‌های زنده (Live Tile) دلیل محبوبیت این رابط کاربری است. از این رابط کاربری در ویندوز فون ۸، ویندوز ۸ و ایکس باکس نیز استفاده شده است.
افراد People
تمامی کانتک‌ها در یک جا با عنوان People Hub جمع آوری شده است. قابلیت همگام سازی با ویندوز لایو، یاهو میل، جیمیل، فیس بوک، Linkedin و توئیتر. قابلیت ایجاد گروه در ویندوز فون ۷٫۵ اضافه شده است. امکان ادغام (Link) افراد از اکانت‌های مختلف نیز وجود دارد.
ورودی متن
ویندوز فون از یک صفحه کلید مجازی برای وارد کردن متن استفاده می‌کند که امکان ارسال خندانک‌ها را هم در متن فراهم کرده است. همچنین امکان چک کردن اسپل کلمات و حدس زدن کلمات در حین تایپ نیز در این کیبورد وجود دارد. این سیستم عامل امکان اتصال یک کیبورد فیزیکی را هم به گوشی فراهم کرده است.
پیام‌ها
ارسال پیامک‌ها در ویندوز فون، با ارسال پیام در مسنجر لایو و فیس بوک ادغام شده است. همچنین امکان صحبت کردن بجای تایپ کردن برای نوشتن پیامک‌ها در این سیستم عامل وجود دارد. ویندوز فون همچنین می‌تواند پیامک‌های رسیدهٔ شما را نیز با صدای بلند برایتان بخواند.
مرورگر وب
ویندوز فون ۷ یک مروگر اینترنت اکسپلورر موبایل همراه خود دارد که بر پایهٔ موتور رندر مرورگر اینترنت اکسپلورر ۹ ساخته شده است. این مرورگر تا ۶ برگه را می‌تواند همزمان لود کند، امکان ذخیره عکسهای موجود در صفحات را دارد و مولتی تاچ نیز هست. همچنین امکان جستجوی یک کلمه در صفحهٔ لود شده نیز وجود دارد. مایکروسافت اعلام کرده است که این مرورگر می‌تواند جدا از هستهٔ سیستم عامل ویندوز فون به روز رسانی شود. در ویندوز ٨ از اینترنت اکسپلورر مبایل نسخه ١٠ و در در ٨.١ از اینترنت اکسپلورر ١١ و قابلیت مهم این نسخه به خاطر سپردن نام کاربری و کلمه عبور است
ایمیل
سه سرویس هاتمیل، جیمیل و یاهو میل بصورت پیشفرض در این سیستم عامل پشتیبانی شده‌اند و بقیه سرویس‌های عمومی ایمیل را می‌توانید با تکنولوژی IMAP و POP3 بر روی موبایل ویندوز فون خود تنظیم و استفاده کنید.
یک از امکانات در ویندوز فون، Link کردن ایمیل‌ها است، با این امکان شما می‌توانید یک Inbox برای تمامی ایمیل‌های خود داشته باشید.
چند رسانه‌ای
با استفاده از نرم‌افزار Zune for Windows Phone می‌توانید فایلهای رسانه‌ای خود را بین رایانه و تلفن همراه خود انتقال دهید. این برنامه فایلهای صوتی و ویدئویی داخل گوشی و عکسهای موجود در گوشی و اکانت فیسبوک و آلبوم‌های ویندوز لایو کاربر را نمایش می‌دهد. امکان آپلود و اشتراک گذاری عکسها در شبکه‌های اجتماعی مانند فیسبوک نیز از همین بخش قابل انجام است. برنامهٔ Zune قابلیت اجرای فایلهای WAV, MP3, WMA, AMR, AAC/MP4/M4A/M4B و 3GP/3G2 و WMV و AVI و MP4/M4V و 3GP/3G2 و MOV را داراست. همچنین کدک‌های DivX و Xvid نیز در فایلهای AVI در این برنامه قابل پخش هستند. همچنین فرمتهای عکس JPG/JPEG, PNG, GIF, TIF و BMP در ویندوز فون ۷ پشتیبانی می‌شوند.
بازیها
جستجو
مایکروسافت برای سازندگان سخت افزارهای ویندوز فون اجبار کرده است که یک دکمه - بصورت فیزیکی - در بیرون صفحهٔ نمایش با نام جستجو قرار داده شود. این دکمه امکان جستجو را در میان برنامه‌های داخل گوشی، لیست تماس، در میان نقشه‌های Bing و اخبار و نتایج جستجوی Bing فراهم می‌آورد.
آفیس
ویندوز فون یک Office Hub دارد که کلیه فایلهای مرتبط با نرم‌افزارهای آفیس را مدیریت می‌کند. امکان ایجاد و ویرایش فایلهای آفیس داخل گوشی، فایلهای موجود در oneDrive و Office 365 با این برنامه فراهم است. اضافه شدن اپلیکیشن Adobe Reader و ادغام آن به مجموعه آفیس، ویندوز فون را به سیستم عامل کاربردی تری تبدیل کرده است.
مالتی تسکینگ
این ویژگی از نسخه مانگو به ویندوز فون اضافه شده. با فشردن و نگه داشتن دگمه Back می‌توانتید برنامه را از لیست حذف کنید که این قابلیت در ویندوزفون 8 آپدیت بلک اضافه شد
همگام سازی Sync
همگام سازی توسط نرم‌افزار Zune و کابل USB انجام می‌شود. شما می‌توانید عکس، ویدئو، پادکست و موزیک را همگام سازید. همچنین با تنظیم نرم‌افزار می‌توانید همگام سازی را به صورت Wireless انجام دهید.
به روز رسانی
مایکروسافت تاکید می‌کند به روز رسانی سیستم عامل ویندوز فون از طریق به روز رسانی‌های Microsoft Update ارائه خواهد شد. هنگامی که آپدیتی آماده باشد بر روی گوشی یا نرم‌افزار Zune بر روی PC پیغام An Update is Available نشان خواهد داده شد.
نسخه ها
نسخه ویندوز فون ۷
ویندوز فون 7 نخستین نسخه از سری سیستم عامل های ویندوز فونی بود که برای کاربران تلفن همراه تولید شد.
نسخه ویندوز فون 8
صفحه استارت جدید
قابلیت تغییر کاشی‌ها در سه سایز
امکانات بیشتر در Lock اسکرین
امکان انتخاب پس زمینه‌های Bing
سیستم عامل کامل امن
Secure Boot, Bitlocker Encryption
امکانات بیشتر در دوربین
عکاسی پانوراما، شمارش معکوس و ...
پشتیبانی از NFC
Wallet Hub
با اضافه کردن اطلاعات کارت‌های خود و با استفاده از NFC، از کیف پول بی نیاز می‌شود
استفاده از نقشه‌های نوکیا
افزایش کیفیت گرافیک بازیها با استفاده از DirctX و با همکاری شرکتهایی نظیر AutoDesk و Havok
IE 10 و افزایش امنیت
SmartGlass
Xbox Music
Rooms
امکان اتصال دائم Wi-Fi
تغییر خانواده از Windows CE در ویندوز فون ۷ به Windows NT در ویندوز فون ۸ که هسته‌ای یکسان با Windows 8 و Windows 8 RT بهره می‌برد.
نسخه ویندوز فون 8.1
مارکت پلیس
از طریق مارکت پلیس می‌توانید موزیک ویدیو، پادکست، بازی و اپلیکیشن‌های متنوعی را خریداری و دانلود کنید. البته تعداد زیادی بازی و اپلیکیشن مجانی یا ترایل که همراه با تبلیغ می‌باشد نیز وجود دارد.
در حال حاضر بیش از ۱۸۳۰۰۰ عنوان اپلیکیشن و بازی موجود می‌باشد.
برای دسترسی به مارکت پلیس از لینک زیر استفاده نمایید.
حداقل سخت افزار مورد نیاز برای ویندوز فون ۷٫۵ (منگو)
نمایشگر لمسی خازنی با رزولوشن ۴۸۰×۸۰۰ پیکسل و قابلیت لمس چندگانه (مولتی‌تاچ)
۲۵۶ مگابایت حافظهٔ RAM و ۸ گیگابایت فلش مموری
سیمبیان
سیمبیان نام سیستم‌عاملی برای گوشی‌های تلفن همراه است. سیمبیان را پیش از این گروهی از شرکتها مانند نوکیا، اریکسون، سونی اریکسون، پاناسونیک و سامسونگ پشتیبانی می‌کردند، ولی در ۲۴ ژوئن ۲۰۰۸ نوکیا همهٔ سهام آن را خرید.
Symbian چیست؟
در ابتدا تلفن‌های همراه دارای ساختار پیچیده‌ای نبودند. سختافزار محدود نیاز به نرم‌افزارهای پیچیده نداشت، تا اینکه شرکتهای مطرح ساخت گوشی‌های تلفن همراه نسل‌های دوم و سوم گوشی‌های خود را عرضه کردند. این گوشی‌ها دارای امکانات سخت‌افزاری بیشتری بودند که شامل پردازنده، حافظه و دیسک سخت بوده و تقریباً به صورت یک رایانه کوچک طراحی شدند. در این زمان بود که این شرکتها به اهمیت نرم‌افزار در این گوشی‌ها پی برده و رقابت نرم‌افزاری در کنار رقابت سخت‌افزاری شروع شد. مایکروسافت یکی از شرکتهایی بود که قبلاً روی سیستم‌عامل رایانه‌های جیبی خود کار کرده بود و ویندوز سی‌ای را به همین منظور طراحی کرده بود. این ویندوز قابلیت این را داشت که روی موبایل‌ها نیز نصب شود. بعد از رسمیت یافتن موبایل‌های نسل جدید شرکتهای مطرح در این صنعت که به مشکلات بی شمار ویندوز سی‌ای پی برده بودند و نمی‌خواستند نرم‌افزار این صنعت را در انحصار یک شرکت نگه دارند با همکاری هم سیستم‌عامل جدیدی برای موبایل‌ها به وجود آوردند که سیمبیان نام گرفت.
پیدایش و حیات سیمبیان
داستان بوجود آمدن Symbian نیز در نوع خود جالب است. داستان ما از شرکت کوچک انگلیسی-کانادائی با نام Psion آغاز می شود که در سال ۱۹۸۰ با هدف تولید نرم‌افزارهای سرگرمی که عمدتاً بازی‌های مبتنی بر کامپیوترهای اولیه ZX۸۱ بود، بوجود آمد (نام Psion برگرفته از Potter Scientific Instruments Or Nothing). در سال ۱۹۸۳ شرکت همکار Psion با نام Sinclair به آن پیشنهاد تولید نرم‌افزاری کاربردی نظیر Office امروزی را داد که نتیجه آن تولید پکیجی با نام QL شد که دارای نرم‌افزارهای Quill (پردازنده متن)، Archive (بانک اطلاعاتی)، Abacus (برنامه مشابه Excel) و Easel (برنامه گرافیکی مدیریت) بود که این مجموعه بعدها با نام PC-Four یا Xchange وارد سیستم‌عامل MS-DOS نیز شد. علاوه بر آن در سال ۱۹۸۴ شرکت Psion با ارائه Psion Organiser، که در حقیقت نسخه ابتدائی PDAهای امروزی ست، پا در عرصه سخت‌افزاری نیز گذاشت که شباهت زیادی به یک ماشین حساب بسیار بزرگ داشت. در سال ۱۹۸۶ شرکت Psion با اعمال تغییرات و اصلاحیه‌های فراوان Psion Organiser II را معرفی نمود که شرکت Psion را به آینده روشن PDA و سیستم‌عامل پرتاب کرد و تمرکز اصلی شرکت را بروی این مقوله متمرکز نمود. در سال ۱۹۸۷ شرکت Psion با ارائه محصولات جدید خود بر پایه پلاتفرم جدید آن شرکت با نام SIBO، سیستم‌عامل جدید مخصوص به محصولات خود را نیز معرفی کرد سیستم‌عاملی با نام EPOC (Electronic Piece Of Cheese). اولین نسخه این سیستم‌عامل جدید بر پایه تکنولوژی ۱۶ بیتی ارائه شد و بر همین اساس EPOC ۱۶ نام گرفت و زبان برنامه نویسی که در ساختار آن به کار گرفته شده بود زبان اسمبلی و C بود. تا ارائه نسل جدید این سیتم عامل سالهای نسبتاً زیادی گذشت تا اینکه در سال ۱۹۹۷ نخستین نمونه از سیستم‌عامل جدید با نام EPOC ۳۲ در جدیدترین PDA شرکت به نمایش گذاشته شد. در حقیقت تنها وجه تشابه میان این دو سیستم‌عامل بدون شک نام‌های نسبتاً مشابه آنها بود جائیکه سیسم عامل جدید (که اینک به اختصار تنها EPOC نامیده می‌شد) با زبان برنامه نویسی قدرتمند C++ و ساختار جدید کد نویسی خود کاملاً از رقیب کهنسال خود بالاتر و سریع تر بود. یکی از نکات مهم در ساختار این سیستم عامل این بود که EPOC تنها برای پردازنده‌های ARM نوشته و بهینه شده بود. در همین اثنا بود که Psion تصمیم گرفت امتیاز تولیدمحصولات بر پایه این سیستم‌عامل را با شرکت دیگری شریک شود، اولین شرکت در این میان شرکت کوچکی بود با نام "Geofox" که تنها با تولید چیزی نزدیک به ۱۰۰۰ عدد از محصولات Psion کناره گیری خود را اعلام کرد. سپس شرکت بزرگ Ericsson و چندین نام کوچک‌تر در این میان مطرح گردیدند. تا اینکه در سال ۱۹۹۸ شرکت Psion با شراکت با بزرگان دنیای موبایل یعنی Ericsson، Motorola و Nokia به کل متحول گردید و سیستم‌عامل EPOC از ویرایش ششم به بعد با نام Symbian خوانده شد.
ورژن‌های مختلف سیستم عامل سیمبیان
نسخه ۱ تا ۵ از این سیستم عامل -پیش از تغییر نام- با نام EPOC منتشر می‌شد.
اولین نسخه‌ای که سیمبیان نامیده شد نسخه ۶ بود. و ۶٫۱ که بروز رسانی اس برای نسخه ۶ بود و در سال ۲۰۰۱ منتشر شد.
نسخه ۷٫۰ و 7.0s در سال ۲۰۰۳ منتشر شد. گوشی ۶۶۰۰ از این نسخهٔ سیستم عامل سیمبیان استفاده می‌کرد.
نسخه ۸٫۰ در سال ۲۰۰۴ منتشر شد.
نسخه ۸٫۱ در سال ۲۰۰۵ منتشر شد.
نسخه ۹٫۰ در سال ۲۰۰۴ منتشر شد و کارهای اساسی بر روی کد سیمبیان برای بالابردن امنیت سیستم عامل اجرا شد.
نسخه ۹٫۱ در سال ۲۰۰۵ منتشر شد و بازهم تاکید بر روی بالا رفتن امنیت سیستم عامل بود. همچنین پشتیبانی از تکنولوژی بلوتوث ۲٫۰ اضافه شد. رابط کاربری S60 نسخه سوم با این سیستم عامل ارائه می‌شد.
نسخه ۹٫۲ در سال ۲۰۰۶ منتشر شد و گوشی‌های Nokia E71, Nokia E90, Nokia N95, Nokia N82, Nokia N81 , Nokia 5700 با این سیستم عامل ارائه شدند.
نسخه ۹٫۳ در نیمه دوم سال ۲۰۰۶ ارائه شد و پشتیبانی از wifi به هسته سیستم عامل اضافه شد. گوشی‌های Nokia E72, Nokia 5730 XpressMusic, Nokia N79, Nokia N96, Nokia E52, Nokia E75, Nokia 5320 XpressMusic, Sony Ericsson P1 از این سیستم عامل بهره می‌برند.
نسخه ۹٫۴ در سال ۲۰۰۷ منتشر شد و ادعا می‌کند که برنامه‌ها تا ۷۵% سریعتر از قبل اجرا می‌شوند. همچنین پشتیبانی از SQLite به سیستم عامل اضافه شد. گوشی‌های Samsung i8910 Omnia HD, Nokia N86 , Nokia N97, Nokia N97 mini, Nokia 5800 XpressMusic, Nokia 5530 XpressMusic, Nokia 5228, Nokia 5230, Nokia 5233, Nokia 5235, Nokia C6-00, Nokia X6, Sony Ericsson Satio, Sony Ericsson Vivaz and Sony Ericsson Vivaz Pro از این سیستم عامل استفاده می‌کنند. این نسخه از سیستم عامل سیمبیان با رابط کاربری s60 نسخه ۵ ارائه شد و نوکیا اسم این ترکیب را پلتفرم symbian^1 گذاشت.
نسخه ۹٫۵ در سال ۲۰۰۷ منتشر شد و پشتیبانی از تلویزیون دیجیتال موبایلی با فرمت DVB-H و ISDB-T و نیز پشتیبانی از سرویس GPS به سیستم عامل اضافه شد. این نسخه از سیستم عامل سیمبیان با رابط کاربری s60 نسخه ۵٫۲ ارائه شد و نوکیا اسم این ترکیب را پلتفرم symbian^3 گذاشت. گوشی‌های Nokia C6-01 و Nokia C7-00 و Nokia E7-00 و Nokia N8 از این نسخهٔ سیمبیان استفاده می‌کنند.
نسخه AnnA و بعد مدت کوتاهی Belle در سال ۲۰۱۱ منتشر شدند و به روز رسانی ای بر اساس نسخه ۹٫۵ هستند. در این دو نسخه از سیمبیان، هسته سیستم عامل همان نسخه ۹٫۵ است، اما امکانات جدیدی به آن اضافه شده.
امکانات اضافه شده در نسخه آنا: کیبورد کوئرتی در حالت portrait، طراحی آیکون‌های جدید، یک مرورگر وب جدید، نرم‌افزار نقشه جدید(با قابلیت ذخیره نقشهٔ یک کشور بر روی حافظه گوشی از طریق اتصال به WIFI) و پشتیبانی از java Runtime 2.2 به سیستم عامل سیمبیان نسخه ۹٫۵ اضافه شد. گوشی‌های نوکیا ۵۰۰ و X7 و E6 و 702T از نسخه anna استفاده می‌کنند امکانات اضافه شده در نسخه belle: ویجت‌های قابل تغییر سایز، استاتوس بار بهینه شده در بالای صفحه، NFC داخلی، و بهینه سازی حالت قفل صفحه نمایش. گوشی‌هایی که از سیستم عامل Anna استفاده می‌کنند می‌توانند گوشی خود را به نسخهٔ Belle ارتقا دهند. هم اکنون گوشی‌های Nokia 600 , 603 , 700 , 701 از نسخه belle استفاده می‌کنند. نوکیا در اوایل سال ۲۰۱۳ قرار است سیستم عامل سیمبین donna و carla را به این مجموعه اضافه کند که در نسخه این سیستم عامل می‌تواند از پردازنده ددو هسته‌ای پشتیبانی کند.
یوآی‌کیو
سیستم‌عامل UIQ با توجه به انعطاف پذیری بالایی که دارد به کارخانه داران این امکان را می‌دهد تا بتوانند گوشی‌هایی با فرمها و ویژگی‌های متفاوت را با استفاده از یک کد برنامه ثابت بسازند و به راحتی آن را با امکانات جدید فیت کنند. همچنین با استفاده از OperatorConfigurationPakage که در آن طراحی شده می‌تواند عملگرهای موبایل را به صورت سفارشی در بیاورند. سیستم‌عامل UIQ با به وجود آوردن ارتباط عالی با کاربران به همراه دسترسی آسان به سیستم پیشرفتهٔ شبکه توانست طرفداران زیادی را در دنیا به دست بیاورد. روی هم رفته پایداری در ساختار لایه‌ها و استفادهٔ مناسب از کلیدها کاربران را قادر ساخته تا در هنگام استفاده از گوشی احساس راحتی داشته باشند. حتی در مقابل گوشی‌های مختلف.
ویژگی‌های UIQ۳
UIQ۳ یکی از اصلی‌ترین ورژن‌های پلتفرم نرم‌افزاری UIQ است که ویژگی‌های قابل توجهی نسبت به UIQ۲٫۱ دارد، سیستم‌عامل UIQ۳ ترکیبی از سیستم‌عامل SymbianOS V۹ (استاندارد جهانی صنعتی سیستم‌عامل است که برای گوشی‌های موبایل طراحی شده‌است.) که با افزودن مقدار زیادی نرم‌افزار و افزایش ظرفیت آن توانسته‌است احساس خوبی به استفاده کنندگان از این گوشی بدهد.
UIQ۳ این قابلیت را به کارخانه داران داد تا بتوانند گروهی از گوشی‌های خود را که دارای فرمها و ویژگی‌های متفاوت هستند تنها با یک کد برنامه بسازند که این باعث شد تا هزینهٔ گسترش و پشتیبانی از این سیستم کاهش چشم گیری پیدا کند. UIQ۳ می‌تواند خود را با سبک کارخانه داران و سلیقهٔ کاربران تطبیق دهد و به صورت سفارشی برای آنها در آید، UIQ۳ برای اولین بار در فبریه سال ۲۰۰۴ در نمایشگاه ۳GSM به مردم نمایش داده شد، مدلهایی از قبیل MOTO Z۸، Sony Ericsson P۹۹۰i, P۱i, W۹۶۰i گوشی‌هایی هستند که از سیستم‌عامل UIQ۳ استفاده می‌کنند.
گوشی‌های UIQ۳ همچنین می‌توانند با استفاده از OperatorConfigurationPackage عملگرهای موبایل را به صورت سفارشی دربیاورند. عکسها، تنضیمات، محتوای چندرسانه‌ای، برنامه‌های اضافه و... می‌توانند پیکربندی شوند. از طریق کمیتهٔ توسعه دهندگان UIQ، برنامه نویسان می‌توانند SDK و حمایت لازم برای تولید یک برنامهٔ متقاعد کننده برای گوشی‌های UIQ۳ دریافت کنند. یک بسته SIS (نرم‌افزار نصب کننده فایل آغازی SymbianOS) می‌تواند ساخته شود تا در همهٔ گوشی‌های UIQ۳ اجرا شود.
UIQ برای فراهم آوردن ارتباط عالی با کاربر به همراه دسترسی آسان به سیستم پیشرفتهٔ شبکه طراحی شده‌است، طراحی واسط کاربری و تست آن این نکته را نشان داد که وظایف کاربر می‌تواند سریع وبه نرمی کامل شود، حتی آنهایی که شامل چندین برنامه می‌شود، گرافیک و افکتهای زیبا باعث شده‌است تا کاربران احساس بهتری نسبت به گوشی داشته باشند. روی هم رفته پایداری در ساختار، لایه‌ها و وظیفه دهی کلیدها کاربران را قادر ساخته‌است تا احساس راحتی در هنگام استفاده از گوشی داشته باشند، حتی در مقابل گوشی‌هایی با مدل‌های مختلف. SymbianOS یک سیستم‌عامل چند کاره‌است، به این معنی که کاربر می‌تواند به عنوان مثال در حال ارسال پیامک، آهنگ نیز گوش دهد. UIQ شامل مجموعه‌ای از برنامه‌ها برای ارسال پیغام، جستجو در وب، اداره کردن فایلهای شخصی و... است، داده‌ها می‌توانند با کامپیوتر به اشتراک گذاشته شوند و همچنین برنامهٔ فرستندهٔ پیام در UIQ شامل SMS/EMS, MMS و Email می‌شود.
مجموعه برنامه‌های ۳UIQ
مجموعه برنامه‌های UIQ۳ شامل تمام برنامه‌های کلیدی مورد نیاز گوشی می‌شود. کمپانی‌های موبایل این آزادی را دارند که برنامه‌هایی را که به آنها داده می‌شود تا بر روی گوشی هایشان بریزند را تغییر یا افزایش دهند. این برنامه‌ها همچنین می‌توانند خود را به برنامه‌های ثانویه تبدیل کنند یعنی یک بر نامه جدید به پایگاه داده برنامه اصلی دسترسی داشته باشد و آن را تغییر دهد. به عنوان مثال برنامه‌ای به نام Sms Spam Manager می‌تواند به پایگاه دادهٔ Sms گوشی دسترسی پیدا کند و تاریخ و ساعت پیامک‌های دریافت شدهٔ شما را مرتب کند. و وقتی که شما وارد بخش Sms گوشی خود می‌شوید می‌بینید که پیامک‌های شما مرتب شده‌است. (در اکثر گوشی‌های UIQ۳ این مشکل وجود دارد که پیامک‌ها به ترتیب تاریخ در گوشی نمایش داده نمی‌شوند.) مجموعه برنامه‌های اصلی شرکت UIQ به شرح زیر است: Agenda- که یک تقویم با امکان به یاد آورندهٔ قرار است که فرمتهای iCalendar و vCalendar را پشتیبانی می‌کند. Calculator -یک ماشین حساب با تابع‌های اصلی و حافظه Contacts -یک دفترچه تلفن که شما می‌توانید لیست مشخصات افراد را در یک جا و در گروه‌های مختلف جمع کنید. این برنامه مدیریت کارت USIM/SIM و استاندارد vCard ۲٫۱ را ساپرت می‌کند. Messaging -که شامل Email, SMS/EMS, MMS می‌شود و هر اکانت ایمیل(POP۳، IMAP۴، SMTP) یک inbox جداگانه دارد و تمام فرمتهای دیگر وارد یک inbox جداگانه می‌شود. Jotter -که برای نوشتن یادداشت و کشیدن طرحی ساده استفاده می‌شود و اطلاعات آن می‌تواند به راحتی با برنامه‌های دگر اشتراک گذاشته شود. Remote Synchronization -برنامهٔ OMA Data Sync ۱٫۲ که برای انتقال اطلاعات دیگر برنامه‌ها با کامپیوتر به کار میرود. Telephony -UIQ در نمونه سازش یک برنامه ساختگی تلفن تدارک دیده شده و کمپانی‌ها معمولاً از برنامهٔ خود استفاده می‌کنند. Time -برنامه‌ای برای نمایش ساعت و زمان، همچنین تعیین زمان اخطار و time zones و... Todo -برای ذخیرهٔ کارهایی که باید انجام شود به ترتیب تاریخ و انواع و....این برنامه از استاندارد vCalendar پشتیبانی می‌کند. Utilities -UIQ شامل برنامه‌هایی برای تغییر ظاهری در UIQ که شامل application installer, application launcher, controlpanel, file manager, task list و themes می‌شود. Viewers -UIQ دارای یک سری از نمایش دهنده‌ها برای تماشای فایلهای دریافت شده توسط گوشی است.از قبیل عکسها، آهنگها و تمها. وقتی فایلی انتخاب می‌شود، نمایشگر مناسب آن فایل نیز به طور خودکار فعال می‌شود. Voice recorder -برای ضبط صدا به کار میرود. Web -UIQ یک جستجوگر کامل HTML دارد که می‌تواند چندین صفحهٔ وب را به طور همزمان باز کند، همچنین رنج وسیعی از استانداردهای وب را ساپرت می‌کند.
تکونولوژی و ویژگی‌های به کار رفته در UIQ
UIQ دائماً به روز رسانی می‌شود و خودش را با تکنولوژی‌های روز موبایل ارتقاء می‌دهد، خلاصه‌ای از این پیشرفت‌ها در زیر شرح داده شده‌است: ۱. تکنولوژی بلوتوث : بلوتوث در UIQ ادامه دهندهٔ پیاده سازی بلوتوث سیمبین است با چندین ترکیب دهنده که چندین پرفایل اضاف تر از SymbianOS دارد، ازقبیل FTP Server, Object Push (OPP), PersonalAreaNetwork (PAN)، و یک کاربر میانجی برای بلوتوث ویک کاربر میانجی برای ساپورت از جریان صدا (A۲DP) و همچنین دارای برنامه‌های مفید برای استفاده از بلوتوث به صورت عام مثل برقرار کردن اتصال بین دو گوشی و اجازه برقراری اتصال دادن و... ۲. مدیریت حقوق دیجیتال (DRM) : UIQ سیستم DRM را برای دانلود کردن، انتقال دادن فایل و نصب کردن فایل فعال ساخته‌است. به عنوان مثال برای آهنگها، فایلها، تمها و.... همچنین عامل دانلود OMA، UIQ ورژن OMA DRM v۲٫۰ را ساپورت می‌کند. ۳. افکتهای گرافیکی : ۱. انیمیشن‌ها : فرمتهای MNG, GIF۸۹a و SVG را ساپورت می‌کند. ۲. رنگها : از ۸-bit تا ۲۴-bit را ساپورت می‌کند. ۳. تکست‌ها :تکست‌های معمولی و سایه دار را ساپورت می‌کند و همچنین می‌توان رنگ هر نوشته را نیز تعیین کرد. ۴. SVG Tiny : دارای پخش کنندهٔ SVG عکس است که می‌تواند عکسهای با کیفیت بالا و با هر رزولوشنی را نمایش دهد. ۱. اینفرارد : می‌تواند به طور کانل رنج سرعت ۹٫۶ kbit/s تا ۱۱۵٫۲ kbit/sرا ساپورت کند : IrOBEX, IRCOMM و IrTRANP ۲. همایت از زبان بین الملی : پلتفرم UIQ با زبان انگلیسی تهیه دیده شده ولی این امکان را به کمپانی‌ها می‌دهد تا چندین زبان را به آن اضافه کنند. برای مثال UIQ زبانهایی که علامتهای مخصوصی را مثل زبان چینی و آنهایی که الگوی راست به چپ دارن مثل زبان فارسی را ساپورت می‌کند. ۳. Multi-Homing : این امکان را به کاربران می‌دهد تا چندین ارتباط با چندین شبکه به صورت همزمان داشته باشند. مثلاً هم به اینترنت متصل باشند و هم MMS دریافت کنند. ۴. Operator Configuration Package : کمپانی‌ها و اپراتورهای شبکه نیاز دارن که محصولات و سرویس‌های آنها، ظاهری خوب و دسترسی آسانی داشته باشد. این پکیج به کمپانی‌ها این امکان را می‌دهد تا بتوانند به گوشی‌های UIQ شکل دلخواه خود و قابل قبول اپراتورهای شبکه یشان را دهند. ۵. Over-The-Air Provisioning : این قابلیت این امکان را به اپراتورهای شبکه می‌دهد تا بتوانند گوشی‌ها را از طریق امواج اداره کنند. که از OMA Device Management و OMA Client Provisioning استفاده می‌کند. ۶. Platform Security : که از SymbianOS گرفته شده‌است وبرای حفاظت از فایلهای مورد علاقهٔ مشتری‌ها، اپراتورهای شبکه و برنامه نویسان به کار میرود. ۷. Virtual Private Networks : که پرتکل استاندارد صنعتی IPSec را پشتیبانی می‌کند.
UIQ۳ این امکان را به کارخانه داران داد تا رنج وسیعی از محصولات خود که ویژگی‌های متفاوت دارند را تنها با یک کد برنامه تهیه کنند، شما می‌توانید تنها با تهیهٔ یک پکیج (فایل SIS) از برنامه‌ای که نوشتید، آن را برای دیگر گوشی‌های UIQ۳ گسترش دهید. در این بخش می‌خواهیم قسمتی از دلایل این انعطاف پذیری بالا را توضیح دهیم.
پیکربندی پارامترهای میانجی کاربر
UIQ۳ صفحه نمایش‌های متنوع به همراه پیکربندی سخت‌افزاری گوناگون را پشتیبانی می‌کند، این صفحه نمایش‌ها برای استفاده از پارامترهای مشخص طراحی شده‌اند و بعضی از آنها فقط به صورت تئوری وجود دارند ولی بیشتر آنها مورد استفاده قرار می‌گیرند و گزینه‌های بیشتری می‌تواند به عنوان حالت سخت‌افزاری جدید و فعل انفعالات کاربر به آنها اضافه شود. پارامترهای پیکربندی ۱. مد صفحه : شامل وضوح تصویر در واحد پیکسل و موقعیت صفحه می‌شود. که در UIQ به صورت پیشفرض شامل چهار حالت زیر می‌شود.
ولی کارخانه داران ممکن است از رزولوشن‌های متفاوتی استفاده کنند و برنامه نویسان باید به این نکته توجه کنند وبرنامهٔ خود را مطابق با رزولوشن گوشی مورد نظر طراحی کنند. ۲. جهت گیری صفحه : UIQ۳ وارونگی تصویر را به دو حالت Landscape (Normal) و Landscape ۱۸۰ (Inverted) پشتیبانی می‌کند. در این حالات کلید خودشان می‌چرخند و تغییر جهت می‌دهند به عنوان مثال کلید بالا به کلید سمت چپ تبدیل می‌شود.برای استفاده از این ویژگی‌ها برنلمه نویسان نیازی به انجام کار خاصی ندارند واین متد به صورت پیشفرض در UIQ تعریف شده‌است
۳. صفحهٔ لمسی و شیوهٔ فعل انفعالات : صفحهٔ لمسی، لایه‌ای است که بر روی صفحه نمایش نصب می‌شود و شیوهٔ فعل انفعالات، راه‌های کار کردن کاربر با گوش را تعیین می‌کند.که به سه دستهٔ زیر تقسیم می‌شوند. ۱. Softkey Style : در این حالت از صفحهٔ لمسی استفاده نمی‌شود و کاربر فقط با یک دست می‌تواند گوشی را کنترل کند. ۲. Softkey Style Touch : در این حالت اجازه داده می‌شود تا از حالت لمسی هم استفاده شود. ۳. Pen Style :در این حالت فقط از قسمت لمسی استفاده می‌شود و برای استفاده باید از دو استفاده کرد. لایه صفحهٔ UIQ۳ صفحهٔ UIQ۳ به پنج قسمت تقسیم می‌شود. دو تا از این قسمتها در حالت‌های Pen Style و Softkey Style متفاوتند ولی در بقیه حالت مثل هم هستند. در زیر به این قسمتها اشاره می‌کنیم ۴. Statusbar (نوار وضعیت): اطلاعاتی از قبیل شدت صدا، وضعیت باتری و پیام‌های خوانده نشده را نمایش می‌دهد. نوار وضعیت توسط کارخانه پیکربندی می‌شود و نمی‌تواند به عنوان برنامهٔ ثانویه قرارگیرد. در حالت Softkey Style نوار وضعیت فقط قابل خواندن است ولی در دو حالت دیگر شما می‌توانید اطلاعات را تماشا و به آنها دسترسی پیدا کنید. ۵. Titlebar (نوار عنوان): شامل نام برنامه وعنوان برنامه می‌شود که در حالت Pen Style از آیکون برای دسترسی به منوی برنامه و چیزهای دیگر استفاده می‌شود. ۶. ViewContact :برنامه خودش اطلاعات را به چندین صفحه تقسیم می‌کند. صفحهٔ اول مربوط به اطلاعات مهم است و اطلاعاتی مثل محل برنامه و... در صفحه‌های بعدی که اگر بیشتر از یک صفحه باشد آیکن‌ها نمایش داده می‌شود وبا استفاده از کلید چپ و راست در Softkey Style و یا با انتخاب مستقیم در Pen Style می‌توان صفحه را انتخاب کرد. ۷. Application Space : فضای اصلی مربوط به برنامه. ۸. Softkey Labels : در حالت Softkey Style سه برچسب برای سه دکمهٔ گوشی ظاهر می‌شود. ۹. Button Bar : در حالت Pen Style در این حا لت نیز حد اکثر سه حالت دارد
پایان UIQ در سال ۲۰۰۶ اعلان شد که شرکت SonyEricsson قصد خرید شرکت UIQ را دارد و تا نوامبر سال ۲۰۰۷ این شرکت صاحب ٪۵۰ از سهام این شرکت شد اما به علت رکود اقتصادیی که باعث ورشکستگی بیشتر شرکتهای دنیا شد شرکت SonyEricsson اعلام کرد که بخش UIQ دیگر سود دهی ندارد و در حالی که تا آخرین روزهای سال ۲۰۰۸ این شرکت حدود ۲۰۰ نفر همچنان در آن مشغول به کار بوده‌اند این کمپانی این بخش را تعطیل کرد و دیگر گوشیی با این سیستم‌عامل تولید نخواهد شد. امیدواریم که در سیستم‌عامل واحد سیمبین که قرار است از سال ۲۰۱۰ مورد استفاده قرار گیرد از قابلیتهای UIQ در آن استفاده شود.
بادا
بادا (به انگلیسی: Bada) نام سیستم‌عاملی است که به وسیلهٔ سامسونگ الکترونیکس برای گوشی‌های تلفن همراه ساخته می‌شود. نسخهٔ اوّل این سیستم عامل در فوریهٔ ۲۰۱۰ به دنیا معرّفی شد و نسخهٔ دوم این سیستم عامل در اوت ۲۰۱۱ معرفی شد. شرکت سامسونگ به منظور کمک به رشد این سیستم عامل، ممکن است در سال ۲۰۱۲ بادا را به سیستم عامل متن‌باز تغییر دهد. (بادا یک لغت کره‌ای و به معنای اقیانوس است).
ما نسخه ی جدید بادا که بادا ۲٫۰ است در سال ۲۰۱۲ همراه با گوشی Wave3 و همچنین Wave M ، Wave Y و Wave578 وارد بازار داغ گوشی های همراه شد! بر روی نسخه ۲٫۰ بادا نسبت به نسخه ۱٫۰، تغییرات زیادی انجام شده است. جذابیت و بهینه سازی این نسخه بسیار بالاتر و از تغییرات آن می توان به رابط گرافیکی و کاربری آن اشاره کرد که بسیار روان و قابل ملاحظه شده است.
چشم انداز
شعار بادا "تلفن هوشمند برای همه" است. بادا اصلا دنبال رقابت با آندروید و آیفون نیست! بلکه بادا به دنبال بازاری کشف نشده‌است. بادا می‌خواهد کسانی را که از همراه‌های معمولی (feature phone) استفاده می‌کنند، به سوی خود جذب کند. به همین دلیل است که قیمت گوشی‌هایی با سیستم عامل بادا، بسیار کمتر از معادل‌های اندرویدی‌اش است.
سامسونگ اپس
سامسونگ برای پشتیبانی سیستم عامل بادا، فروشگاه نرم‌افزارهای بادا را راه‌اندازی کرد تا مشتریان سامسونگ به راحتی بتوانند به هزاران برنامه و نرم افزار دسترسی داشته باشند. تا اوت ۲۰۱۱ تعداد ۱۳۰۰۰ نرم افزار برای سیستم عامل بادا نوشته شده و از این سایت قابل دانلود است.
سامسونگ اپس نخستین بازاری است که برای ایرانی‌ها خرید نرم افزارها و بازی‌های پولی را آزاد کرده و ایرانی‌ها هم می‌توانند به نرم افزارها و بازی‌های اصلی دسترسی پیدا کنند.
معماری سختافزار و نرم‌افزار
بادا از روی هسته لینوکسی فری‌بی‌اس‌دی و اپن‌بی‌اس‌دی ایجاد شده‌است و یک نسخه بادا سیستم عاملی چندکاره‌است، بدین معنا که سیستم عامل در هر لحظه می‌تواند بیش از یک برنامه اجازهٔ اجرا دهد.
رابط کاربری بادا کنترل‌هایی را که برنامه نویسان بیشتر لازم دارند(مانند listbox, colorPicker و...) را بصورت جاگذاری (Embed) شده دارد. سیستم عامل بادا از فلش به طرز گسترده‌ای پشتیبانی می‌کند و فلش ۹ را در داخل خود دارد. شما می‌توانید فایلهای فلش را در برنامهٔ خود جاگذاری کنید و از اجرای آنها در گوشی‌هایی با سیستم عامل بادا اطمینان کامل داشته باشید. سیستم عامل بادا فرایند چندلمسی (مولتی‌تاچ) را پشتیبانی می‌کند، همچنین شتاب‌سنج، مغناطیس‌سنج و حسگری برای حرکت گوشی دارد.
بادا و تایزن
با توجه به اخبار رسیده از کمپانی بزرگ سامسونگ که البته تایید هم شده است. بادا بزودی با سیستم عامل تایزن اینتل ادغام خواهد شد تا بتواند در دنیا حرفی برای گفتن داشته باشد. امکانات نرم افزاری، رابط کاربری و دیگر تغییرات ثمره ی این ادغام خواهد بود. البته در حال حاضر مشخص نیست که این بروزرسانی برای سیستم عامل بادا را چه گوشی هایی دریافت خواهند کرد.
بلک‌بری
بلک‌بری یک نام تجاری تولید کننده تلفن های همراه هوشمند و همچنین تلفن های همراه مجهز به سیستم اینترنت و پست الکترونیکی است که توسط شرکت کانادایی ریسرچ این موشن یا ریم از سال ۱۹۹۹ اداره می شود. بلک‌بری به عنوان دستیار دیجیتال شخصی دارای کتابچه نشانی ها، تقویم، صفحه یادداشت و امکانات معین برای فهرست کردن کارهای در دست اقدام است. بلک‌بری همچنین یک وسیله نمایش دهنده تصاویر ویدئویی و عکس و پخش کننده صدا و موسیقی می باشد. بلک‌بری نخست به دلیل داشتن امکانات فرستادن و دریافت نامه های الکترونیکی (ای میل) در محدوده شبکه خدمات تلفن همراه مشهور بود. بلک‌بری دارای توانایی ها و امکاناتی است که در دیگر تلفن های همراه موجود نمی باشد.
میگو
میگو(به انگلیسی: MeeGo) یک پروژهٔ سیستم عامل موبایل متن باز بر پایهٔ لینوکس است که در کنگره جهانی موبایل در فوریهٔ سال ۲۰۱۰ توسط اینتل و نوکیا در یک سمینار مطبوعاتی مشترک، معرفی شد. هدف از این پروژه، یکی کردن تلاش‌های سیستم عامل موبلین از شرکت اینتل و سیستم عامل ماامو از شرکت نوکیا در یک پروژه واحد می‌باشد. این پروژه توسط بنیاد لینوکس میزبانی می‌شود. بر طبق گفته اینتل، میگو به دلیل عدم ارایهٔ پیشنهاد جامعی از طرف مایکروسافت مبنی بر پشتیبانی ویندوز ۷ از پردازنده‌های اتم اینتل، توسعه داده شد.
هارماتان که در اصل مقدر شده بود تا Maemo 6 بشود، هم اکنون به عنوان یک نمونه از میگو شناخته می‌شود، و نوکیا از برند Maemo برای هارماتان و قبل از آن دست می‌کشد (از مِی مو ۵، به همراه فرمنتل، و نسخه‌های پیشین آن همچنان به عنوان مِی مو نام برده خواهد شد).
بنیاد لینوکس در سپتامبر ۲۰۱۱ پروژه میگو را به طرفداری از تایزن باطل کرد. در ژوئیه ۲۰۱۲ شرکت نوپای جولا اعلام کرد که با استفاده از نسخه جامعه محور میگو در حال کار روی سیستم عامل جدیدی به نام Sailfish OS است و در سال ۲۰۱۳ تلفن هوشمندی با این سیستم عامل عرضه می‌کند.
پیش نیازهای سیستم
میگو با هدف اجرا بر روی بسترهای سخت افزاری مختلفی شامل کامپیوترهای دستی، دستگاه‌های درون ماشینی، نت‌بوک‌ها و تلویزیون‌ها ساخته شده‌است. تمامی بسترها، هستهٔ میگو را به همراه لایه‌های تجربهٔ کاربری (“UX”) متفاوتی برای هر نوع از دستگاه‌ها به اشتراک می‌گذارند. میگو برای هر دو سری پردازنده‌های ARM و x86 اینتل با SSSE3 فعال، پشتیبانی فراهم می‌کند و از سیستم فایل Brtfs به عنوان سیستم فایل پیشفرض بهره خواهد برد.
رابط‌های کاربری
همراه با پروژهٔ میگو، چندین رابط کاربری گرافیکی وجود دارد – که به طور درونی تجربه کاربری گفته می‌شود.
نتبوک
UX نتبوک، ادامه رابط موبلین هست. این رابط توسط ابزار Mx که بر پایهٔ Clutter می‌باشد، نوشته شده‌است.
هندست
Ux هندست بر پایهٔ Qt هست، اما GTK+ و Clutter را هم شامل خواهد شد تا با برنامه‌های کاربردی موبلین سازگار باقی بماند. برای پشتیبانی از صدها برنامهٔ کاربردی بر پایهٔ هیلدون مِی مو، کاربران باید کتابخانهٔ هیلدون را که توسط جامعهٔ maemo.org پورت شده‌است، نصب کنند. بسته به نوع دستگاه، برنامه‌های کاربردی می‌توانند از AppUp اینتل یا سیستم‌های توزیع نرم‌افزار دیجیتالی Ovi نوکیا فراهم شوند.
نسخهٔ قبل از انتشار «روز ۱» UX هندست میگو در تاریخ سی ام جون ۲۰۱۰ موجود بود. نسخه پیش نمایش آن به طور اولیه برای بستر مورستاون اینتل موبایل Aava موجود بود، و یک فایل 'شروع سریع' برای توسعه دهندگان فراهم شده بود تا ایمیجی برای N۹۰۰ نوکیا بسازند.
تبلت
اینتل، UX تبلت‌ها را بر روی کامپیوتر شخصی تبلت بر پایهٔ مورستاون، در نمایشگاه COMPUTEX Taipei در اوایل جون ۲۰۱۰ به نمایش گذاشت. جزییات فنی آن –همانند ابزارهای استفاده شده یا کمترین سخت افزار مورد نیاز– هم اکنون ناشناخته هستند.
دستگاه خبری/تفریحی درون ماشینی
اتحادیهٔ GENIVI، یک کنسرسیوم متشکل از چندین سازندهٔ اتومبیل و شرکای صنعتی‌شان، از موبلین با Qt به عنوان پایه برای 'بستر مرجع GENIVI ۱٫۰ ' شان برای دستگاه خبری/تفریحی درون ماشینشان، استفاده می‌کنند. گراهام اسمتارتث از اتحادیهٔ GENIVI و گروه BMW در آوریل ۲۰۱۰ خبر مهاجرت از موبلین به میگو را دادند.
هنوز یک IVI UX رسمی برای میگو به نمایش گذارده نشده‌است، در هر حال در CES در ژانویهٔ ۲۰۱۰ یک رابط GENIVI ۱٫۰ همراه با چندین رابط کاربری مخصوص شرکتی بر پایهٔ Qt به نمایش در آمد. همچنین نوکیا نیز یک رابط در Embedded World در می۲۰۱۰ را به نمایش گذاشت.
مجوز
میگو پروژه‌ای پیچیده‌است که خیلی از شرکتها و سازمان‌ها را درگیر خود خواهد کرد. خط مشی اجازه استفاده از آن اصولاً در صفحهٔ «MeeGo License Policy» مستندسازی شده‌است. طبیعت بازارهای هدف میگو را در نظر بگیرید –بخش‌های موبایل و هندست– که، برخلاف بازار نرم‌افزاری دسکتاپ که تمایل دارد یک یا دو سیستم عامل از شرکتهای برتر را بپذیرد، بشدت متنوع است و از این جهت هر دوی سازندگان دستگاه‌ها و فروشندگان نرم‌افزاری، تفاوت را به عنوان موضوع خیلی مهمی در نظر می‌گیرند. درنتیجه خط مشی اجازه استفاده از میگو، از یک سو، تلاش می‌کند تا پرورش کارهای اشتقاقی را تشویق کند و در عین حال، پروژه را تا حد ممکن باز نگه دارد.
از دید توزیعی، میگو مجموعه‌ای از نرم‌افزارهای متن باز است که بر طبق مجوز مربوطه‌شان توزیع می‌شوند.
از دید توسعه دهنده‌ای، که بیشتر، روشهای پذیرفتن نرم‌افزار از جامعه نرم‌افزار آزاد را بعلت مجوز آنها مورد هدف قرار می‌دهد، نرم‌افزار میگو می‌تواند به دو دسته طبقه بندی شود: نرم‌افزار سیستم عامل و نرم‌افزار User Experience. نرم‌افزار OS باید در اصل از یک مجوز کپی لفت استفاده کند تا بازبودن سیستم زیرین را تضمین کند، در حالی که نرم‌افزار UX باید غالباً از مجوزهای شبیه BSD باشد، که مانعی برای توسعهٔ انحصاری نیست و بنابراین سازندگان دستگاه‌ها و فروشندگان OS را تشویق می‌کند تا کارهای اشتقاقی بسازند و محصولات مربوطه‌شان را متفاوت کنند.
مجوزهای تکنولوژی‌های توسعه داده شدهٔ میگو، همانند fast-boot، بهینه سازی‌های سرعتی و مصرفی، مورد علاقهٔ محصولات و پروژه‌های مشتق شده‌است. این تکنولوژی‌ها در میان سیستم نشر پیدا می‌کنند و به‌راحتی نمی‌توانند از آن متمایز شوند. برای مثال، تکنولوژی fast-boot اکثراً شامل بوت لودر سریع و کوچک Syslinux، یک سرویس سیستمی جدید و اتصال شوندهٔ نرم‌افزاری که به آن "uxlaunch" گفته می‌شود و کمی بهینه سازی بر روی بسیاری از سرویس‌های نرم‌افزار می‌باشد. خط مشی مجوز استفاده این است که این تغییرات باید بر طبق مجوز کار پایه‌ای که بر طبق آن ساخته شده‌اند، به پیش روند، که به آن، خط مشی مجوز استفاده پروژهٔ upstream گفته می‌شود. برای مثال، کار میگو بر روی هسته لینوکس تحت مجوز هسته لینوکس موجود است.
بنیان‌های فنی
سیستم عامل مرکزی
سیستم عامل مرکزی میگو، یک توزیع لینوکس است، که بر روی می‌موی بر پایهٔ دبیان نوکیا و موبلین بر پایهٔ فدورای اینتل کشیده شده‌است. میگو یکی از اولین توزیع‌های لینوکس است که از فایل سیستم Brtfs به طور پیش فرض استفاده می‌کند، و برای مخازنش از YUM به‌جای APT استفاده می‌کند.
توسعه نرم‌افزار
روش تصدیق شدهٔ رسمی توسعه برنامه‌های کاربردی میگو استفاده از چهارچوب Qt و Qt Creator به عنوان محیط توسعه‌است، اما از توسعه و نوشتن برنامه‌های GTK هم پشتیبانی می‌شود. برای کامپایل برنامه‌ها از سرویس ساخت اپن سوزه استفاده می‌شود.
مشتقات
همانند موبلین قبل از این، میگو همچنین به عنوان مخزن تکنولوژی که فروشندگان نرم‌افزار می‌توانند به آن دستیابی پیدا کنند تا محصولاتشان را از آن بسازند. تا کنون فقط پورت‌هایی از رابط‌های کاربری گرافیکی برای توزیع‌های لینوکس دیگر خبر داده شده‌اند.
میگو / هارماتان
حتی اگرچه میگو به عنوان یک پروژهٔ همکاری بین نوکیا و اینتل شروع شد، اما همکاری هنگامی شکل گرفت که نوکیا در حال توسعهٔ تجسم بعدی توزیع لینوکس می‌مو خود بود. در نتیجه، سیستم عامل مِی مو ۶ دست نخورده باقی خواهد ماند در حالی که UX هندست با تغییر نام به «MeeGo/Harmattan» به اشتراک گذارده خواهد شد.
سوزه
ناول خبر داد که یک تجسم از لینوکس سوزه را با UX نتبوک میگو به زودی راهی خواهد کرد. رابط کاربری هم اکنون برای اپن سوزه موجود است.
فدورا
نسخه ۱۴ فدورا، که قرار است در اکتبر ۲۰۱۰ منتشر شود، هم از UX نتبوک میگو برای یک spin استفاده خواهد کرد.
برنامه زمانبندی انتشار
در انجمن توسعه دهندگان اینتل ۲۰۱۰ خبر داده شد که میگو یک زمانبندی انتشار شش ماهه را دنبال خواهد کرد. نسخه ۱٫۰ برای نتبوک‌های Atom و یک برداشت کد برای نوکیا N۹۰۰ برای بارگذاری از چهارشنبه ۲۶ می۲۰۱۰ موجود شد.
ویروس رایانه‌ای
تعریف ویروس
ویروس، یک نوع از بدافزار است که در اغلب مواقع بدون اطلاع كاربر اجرا شده و تلاش می‌کند خودش را در یک کد اجرایی دیگر کپی کند. وقتی موفق به انجام این کار شد، کد جدید، آلوده نامیده می‌شود. کد آلوده وقتی اجرا شود، به نوبه‌ی خود کد دیگری را می‌تواند آلوده کند. این عمل تولید مثل یا کپی‌سازی از خود بر روی یک کد اجرایی موجود، ویژگی کلیدی در تعریف یک ویروس است. معمولاً کاربران کامپیوتر به ویژه آنهایی که اطلاعات تخصصی کمتری درباره کامپیوتر دارند، ویروس‌ها را برنامه‌هایی هوشمند و خطرناک می‌دانند که خود به خود اجرا و تکثیر شده و اثرات تخریبی زیادی دارند که باعث از دست رفتن اطلاعات و گاه خراب شدن کامپیوتر می‌گردند در حالیکه طبق آمار تنها پنج درصد ویروس‌ها دارای اثرات تخریبی بوده و بقیه صرفاً تکثیر می‌شوند. بنابراین یک ویروس رایانه‌ای را می‌توان برنامه‌ای تعریف نمود که می‌تواند خودش را با استفاده از یک میزبان تکثیر نماید. بنابر این تعریف اگر برنامه‌ای وجود داشته باشد که دارای اثرات تخریبی باشد ولی امکان تکثیر نداشته باشد، نمی‌توان آنرا ویروس نامید. بنابراین ویروس‌های رایانه‌ای از جنس برنامه‌های معمولی هستند که توسط ویروس‌نویسان نوشته شده و سپس به طور ناگهانی توسط یک فایل اجرایی و یا جا گرفتن در ناحیه سیستمی دیسک، فایلها و یا کامپیوترهای دیگر را آلوده می‌کنند. در این حال پس از اجرای فایل آلوده به ویروس و یا دسترسی به یک دیسک آلوده توسط کاربر دوم، ویروس به صورت مخفی نسخه‌ای از خودش را تولید کرده و به برنامه‌های دیگر می‌چسباند و به این ترتیب داستان زندگی ویروس آغاز می‌شود و هر یک از برنامه‌ها و یا دیسک‌های حاوی ویروس، پس از انتقال به کامپیوترهای دیگر باعث تکثیر نسخه‌هایی از ویروس و آلوده شدن دیگر فایلها و دیسکها می‌شوند. لذا پس از اندک زمانی در کامپیوترهای موجود در یک کشور و یا حتی در سراسر دنیا منتشر می‌شوند. از آنجا که ویروس‌ها به طور مخفیانه عمل می‌کنند، تا زمانی که کشف نشده و امکان پاکسازی آنها فراهم نگردیده باشد، برنامه‌های بسیاری را آلوده می‌کنند و از این رو یافتن سازنده و یا منشاء اصلی ویروس مشکل است.
تاریخچه
اولین تحقیق واقعی علمی و آکادمیک بر روی ویروس‌ها توسط فرد کوهن در سال 1983، با نام ویروس که توسط لِن آدلمن ابداع شده بود، انجام شد. بعضاً از کوهن به عنوان «پدر ویروس‌های کامپیوتری» نام برده می‌شود، اما واقعاً ویروس‌هایی بودند که قبل از شروع تحقیقات او تولید شده بودند. ویروس Elk Cloner نوشته شده توسط ریچ اسکرنتا در سال 1982 در گردش بود و ویروس‌های تولید شده توسط جو دلینگر نیز بین سالهای 1981 تا 1983 ساخته شده بودند؛ که همه‌ی آنها برای پلتفرم‌های Apple II بودند. برخی منابع یک نقص فنی در Arpanet را در سال 1980 به عنوان اولین ویروس ذکر می‌کنند، اما آن فقط یک کد قانونی و مجاز بود که اشتباه کار می‌کرد و تنها مسأله‌ای که ایجاد می‌کرد این بود که داده‌ها را در بسته‌های شبکه پخش می‌کرد. ویروس‌های گریگوری بنفورد، تنها به به داستان‌های علمی‌اش ختم نشد. او در سال 1969 ویروس‌های غیر مخرب خود را در جایی که امروزه «آزمایشگاه ملی لیوِرمور لارنس» خوانده می‌شود و در Arpanet اولیه تولید و منتشر کرد.
میزبان ویروس
ویروس هم مانند هر برنامه کامپیوتری نیاز به محلی برای ذخیره خود دارد. ولی این محل باید به گونه‌ای باشد که ویروس‌ها را به وصول اهداف خود نزدیکتر کند. همان گونه که قبلاً ذکر شد اکثر ویروس‌ها به طور انگل‌وار به فایلهای اجرایی می‌چسبند و آنها را آلوده می‌کنند. اصولاً می‌توان فایلها را به دو گونه کلی «اجرایی» و «غیر اجرایی» تقسیم کرد که عموم ویروس‌ها در فایلهای اجرایی جای گرفته و آنها را آلوده می‌کنند و واقعاً کمتر ویروسی یافت می‌شود که در یک فایل غیراجرایی قرار بگیرد و بتواند از طریق آن تکثیر شود.
لازم به ذکر است که بعضی از فایلها را شاید نتوان ذاتاً اجرایی نامید اما چون اینگونه فایلها می‌توانند حاوی قسمت‌هایی اجرایی باشند، لذا آنها را از نوع اجرایی در نظر می‌گیریم. از این نوع فایلها می‌توان به فایلهای اچ‌تی‌ام‌ال و مستندات برنامه‌های اداره اشاره کرد که به ترتیب ممکن است شامل اسکریپت و ماکرو باشند. اسکریپت‌ها و ماکروها قسمت‌هایی اجرایی هستند که در دل این فایلها قرار گرفته و کار خاصی را انجام می‌دهند.
در ذیل فهرست پسوندهای رایج فایلهای اجرایی ارائه شده است و اکثر نرم‌افزارهای ضد ویروس در حالت عادی (بدون تنظیمات خاص) این فایلها را ویروس‌یابی می‌کنند (البته در برخی برنامه‌های ضد ویروس ممکن است برخی پسوندها حذف یا اضافه شوند) :
.com ، .exe ، .dll ، .ovl ، .bin ، .sys ، .dot ، .doc ، .vbe ، .vbs ، .hta ، .htm ، .scr ، .ocx ، .hlp ، .eml
بنابراین یکی از اصلی‌ترین میزبان‌های ویروس، فایلهای اجرایی هستند. از طرف دیگر برخی ویروس‌ها نیز از سکتور راه‌انداز (Boot Sector) و جدول بخش‌بندی دیسک (Master Boot Record یا Partition Table) به عنوان میزبان استفاده می‌کنند. سکتور راه‌انداز واحد راه‌اندازی سیستم‌عامل است که در سکتور شماره صفر دیسکت فلاپی و یا درایوهای منطقی یک دیسک سخت قرار دارد و جدول بخش‌بندی شامل اطلاعات تقسیم‌بندی دیسک سخت می‌باشد که آن نیز در سکتور شماره صفر دیسک سخت قرار دارد. اینگونه ویروس‌ها با قرار گرفتن در یکی از این دو محل، هنگام راه‌اندازی کامپیوتر، اجرا شده و در حافظه سیستم مقیم می‌شوند و تا زمان خاموش کردن کامپیوتر و یا راه‌اندازی دوباره، همانجا مانده و فلاپی‌ها و یا دیسک‌های سخت دیگر را آلوده می‌کنند.
عملکرد ویروس
همانطور که گفته شد تنها پنج درصد از ویروس‌ها دارای اثرات تخریبی هستند و بقیه صرفاً تکثیر می‌شوند. با توجه به این مطلب این پرسش مطرح است که چرا ویروس‌ها به عنوان یک معضل شناخته می‌شوند و باید با آنها مبارزه کرد؟ پاسخ به این پرسش در موارد زیر خلاصه گردیده است:
۱ - بسیاری از ویروس‌ها دارای اثراتی هستند که هرچند تخریبی نمی‌باشد ولی می‌تواند برای کاربر ایجاد مزاحمت کند. مثلاً ممکن است پیغامی نمایش دهد، باعث ریزش حروف صفحه نمایش به پایین شود یا اینکه یک آهنگ پخش نماید. علاوه بر این برخی از ویروس‌ها به علت اشکالات نرم‌افزاری که ناشی از عدم دقت ویروس‌نویس می‌باشد، ممکن است دارای اثراتی غیرقابل پیش‌بینی باشند که گاهی این اثرات می‌توانند تخریبی نیز باشند. از نقطه نظر کاربر اهمیتی ندارد که خسارت ایجاد شده بوسیله یک ویروس، یک کار عمدی پیش‌بینی شده توسط نویسنده ویروس بوده باشد یا یک اشتباه برنامه‌نویسی.
۲ - برخی از ویروس‌ها در حافظه کامپیوتر مقیم شده و از این طریق عملیات تکثیر خود را انجام می‌دهند. این عمل ممکن است به گونه‌ای باشد که جایی برای اجرای برنامه‌های دیگر نماند و یا باعث ایجاد تأخیر یا وقفه در حین عملیات سیستم اعم از اجرای برنامه‌ها و یا راه‌اندازی کامپیوتر گردد.
۳ - فرض کنید که شما یک ویروس بر روی کامپیوتر خود داشته باشید. بسیار احتمال دارد که این ویروس به صورت غیرعمدی به یک دوست، همکار یا مشتری منتقل شود که این امر ممکن است باعث از بین رفتن اعتماد آنها به شما و شرکت شما شود.
۴ - ویروس‌ها و برنامه‌های مخرب زیادی وجود دارند که اقدام به سرقت اطلاعات و کلمات عبور کاربر می‌نمایند. بعضی از اینگونه برنامه‌ها با مقیم شدن در حافظه از عباراتی که توسط شما تایپ می‌شود گزارش گرفته و پس از اتصال رایانه شما به اینترنت این اطلاعات را برای مقصد خاصی ارسال می‌کنند. گیرنده این اطلاعات می‌تواند به راحتی از آنها سوء استفاده‌های مختلفی نماید.
علاوه بر همه اینها هیچ ویروسی کاملاً بی‌ضرر نیست و در خوشبینانه‌ترین حالت، آنها وقت شما، وقت پردازنده و فضای دیسک شما را تلف می‌کنند.
در مورد اثرات تخریبی ویروس‌هایی که آنها را به صورت عمدی انجام می‌دهند می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
تخریب یا حذف برنامه‌ها و اطلاعات بخش‌های مختلف دیسکها.
فرمت کردن دیسکها.
کد کردن اطلاعات و برنامه‌ها.
تخریب اطلاعات حافظه فلش ها.
مزاحمت‌های فوق ممکن است به محض فعال شدن ویروس (یعنی قرار گرفتن ویروس در حافظه از طریق اجرای یک برنامه آلوده) و یا در یک تاریخ و زمان خاص و یا حتی با اجرای یک برنامه کاربردی خاص انجام شود.
انواع ویروس‌ها
ارائه یک تقسیم‌بندی دقیق از ویروس‌ها کار مشکلی است و می‌توان ویروس‌ها را به روشهای مختلفی تقسیم‌بندی کرد. این روش‌ها می‌تواند بر اساس میزبان ویروس، سیستم‌عاملی که ویروس می‌تواند در آن فعالیت کند، روش آلوده‌سازی فایل و ... باشد. در زیر به برخی از این روش‌ها اشاره می‌کنیم :
تقسیم بندی ویروس‌ها بر اساس مقصد آلوده‌سازی:
۱ - ویروس‌های فایلی (File Viruses) : ویروس‌های فایلی، معمولاً فایلهای اجرایی را آلوده می‌کنند. فایلهای آلوده به این نوع از ویروس‌ها اغلب (اما نه همیشه) دارای پسوند .com یا .exe هستند.
۲ - ویروس‌های ماکرو (Macro Viruses) : ویروس‌های ماکرو، مستندات برنامه‌هایی را که از امکان ماکرونویسی پشتیبانی می‌نمایند (مانند MS Word ، MS Excel و...) آلوده می‌کنند. فایلهای اینگونه برنامه‌ها اجرایی نیستند ولی درون آنها قسمت‌هایی اجرایی به نام «ماکرو» وجود دارد که می‌تواند میزبان مناسبی برای ویروس‌های ماکرو باشد.
۳ - ویروس‌های بوت و پارتیشن سکتوری (Boot Sector and Partition Table Viruses) : اینگونه ویروس‌ها سکتور راه‌انداز (Boot Sector) دیسک سخت و دیسکت فلاپی یا جدول بخش‌بندی دیسک‌های سخت را آلوده می‌کنند. با راه‌اندازی سیستم از روی دیسکی که به اینگونه ویروس‌ها آلوده شده است، ویروس در حافظه مقیم شده و متعاقباً دیسک‌هایی را که مورد دسترسی قرار گیرند، آلوده می‌کند.
۴ - ویروس‌های اسکریپتی (Script Viruses) : این ویروس‌ها که اسکریپت‌های نوشته شده به زبان‌های ویژوال بیسیک یا جاوا می‌باشند، تنها در کامپیوترهایی اجرا می‌شوند که بر روی آنها Internet Explorer یا هر مرورگر وب دیگری با توانایی اجرای اسکریپت‌ها، نصب شده باشد و فایلهای با پسوند .html ، .htm ، .vbs ، .js ، .htt یا .asp را آلوده می‌کنند.
ویروس‌ها جدا از تقسیم‌بندی فوق، ممکن است در یک یا چند دسته از دسته‌های زیر نیز قرار بگیرند:
ویروس‌های مقیم در حافظه (Memory Resident Viruses) :
اینگونه ویروس‌ها با مقیم شدن در حافظه، هنگام دسترسی به فایلهای دیگر، آنها را آلوده می‌کنند.
ویروس‌های مخفی‌کار (Stealth Viruses) :
اینگونه ویروس‌ها به روشهای مختلف ردپای خویش را مخفی می‌کنند. به این معنی که فایلهای آلوده به اینگونه ویروس‌ها به گونه‌ای نشان داده می‌شود که یک فایل غیرآلوده جلوه کند. به عنوان مثال عموم ویروس‌ها پس از آلوده کردن یک فایل، اندازه آن را افزایش می‌دهند و یا گاهی تاریخ و زمان ضبط فایل را عوض می‌کنند. اما ویروس‌های مخفی‌کار می‌توانند با روشهای خاص و بدون تغییر وضعیت ظاهری، عملیات خویش را انجام دهند.
ویروس‌های کدشده (Encrypting Viruses) :
این ویروس‌ها پس از هر بار آلوده‌سازی، با استفاده از شیوه‌های خود رمزی شکل ظاهری خود را تغییر می‌دهند.
ویروس‌های چندشکلی (Polymorphic Viruses) :
اینگونه ویروس‌ها با استفاده از الگوریتم‌های خاص، علاوه بر تغییر شکل ظاهری خود، ساختار خود را نیز تغییر می‌دهند به طوریکه ممکن است جای دستورالعمل‌ها و حتی خود دستورالعمل‌ها نیز تغییر کنند.
ویروس‌های فعال‌شونده بر اساس رویداد خاص(Triggered Event Viruses) :
ویروس‌هایی هستند که بخشی از عملیات تخریب خود را در ساعت و یا در تاریخ خاص انجام می‌دهند. البته باید توجه داشت که تکثیر و آلوده‌سازی فایلها در تمام اوقات فعال بودن ویروس انجام می‌شود.
نشانه‌های وجود ویروس
معمولاً سیستمی که به ویروس آلوده می‌گردد نشانه‌هایی را از خود بروز می‌دهد که با دقت در آنها می‌توان به ویروسی بودن احتمالی سیستم پی برد. بعضی از این نشانه‌ها در زیر آمده است. اما باید دقت داشت که این نشانه‌ها ممکن است در اثر عوامل غیرویروسی نیز ظاهر گردد. اما اگر کامپیوتر بطور عادی کار می‌کرده و ناگهان و بدون هیچگونه دستکاری، این علایم را از خود بروز می‌دهد، احتمال وجود ویروس بیشتر است:
۱ - سیستم در هنگام راه‌اندازی قفل می‌کند و احتمالاً پیغام‌های غیرمعمول روی صفحه ظاهر می‌گردد.
۲ - هنگام اجرای برنامه‌ها پیغام کمبود حافظه ظاهر شده و برنامه اجرا نمی‌گردد.
۳ - در کارچاپگر اختلال ایجاد می‌شود یا بدون هیچگونه فرمان چاپی شروع به کار می‌کند.
۴ - امکان دسترسی به برخی از درایوها وجود ندارد.
۵ - هنگام اجرای فایلها، پیغام File is Damaged یا File is Corrupted نمایش داده می‌شود.
۶ - هنگام اجرای یک فایل، کاراکترها و یا پیغام‌های غیرعادی روی صفحه نمایش ظاهر می‌گردد.
۷ - هنگام کار در محیط‌های گرافیکی، تصاویر به هم می‌ریزد.
۸ - اصوات غیرمعمول یا موزیک از بلندگوهای کامپیوتر پخش می‌شود.
۹ - سیستم هنگام اجرای یک برنامه قفل کرده و حتی گاهی فشردن کلیدهای Ctrl+Alt+Del نیز نمی‌تواند سیستم را دوباره راه‌اندازی کند.
۱۰ - اطلاعات بخشی از دیسک سخت و یا تمام آن بطور ناگهانی از بین میرود یا دیسک سخت ناخواسته فرمت می‌شود.
۱۱ - اندازه فایلهای اجرایی افزایش می‌یابد.
۱۲ - خواص فایلهای اجرایی تغییر می‌کند.
۱۳ - سرعت سیستم بطور نامحسوسی کاهش می‌یابد.
۱۴ - اطلاعات Setup کامپیوتر از بین میرود.
۱۵ - برنامه‌ها مراجعاتی به دیسکت انجام می‌دهند که قبلاً انجام نمی‌دادند.
۱۶ - کاهش فضای خالی دیسک بدون اینکه فایلی اضافه شده و یا به محتوای فایلها افزوده شده باشد.
۱۷ - نرم‌افزارهای مقیم در حافظه با خطا اجرا شده یا اصلاً اجرا نمی‌شوند.
۱۸ - بعضی برنامه‌ها سعی در برقراری ارتباط با اینترنت را دارند.
۱۹ - هنگام کار با اینترنت مقدار ارسال و دریافت اطلاعات ناخواسته افزایش یافته و سرعت به شدت افت می‌کند.
۲۰ - نامه‌های الکترونیکی ناخواسته از روی سیستم ارسال شده و یا دریافت می‌گردد.
قطب‌نما
قُطب‌نما وسیله‌ای برای تعیین جهت و جهت‌یابی. این وسیله با استفاده از میدان مغناطیسی زمین جهت قطب شمال را نشان می‌دهد که در حقیقت شمال مغناطیسی زمین است؛ که با شمال حقیقی مقداری فاصله دارد. زاویه بین شمال حقیقی و شمال مغناطیسی، میل مغناطیسی نامیده می شود. امروزه برای تعیین شمال حقیقی از قطب‌نماهای پیشرفته‌تری مانند قطب‌نمای ژیروسکوپی استفاده می‌شود.
تأثیرات جاذبه‌های مغناطیسی موضعی (فلز و الکتریسیته)
هر گاه قطب‌نما در نزدیکی اشیای آهنی یا فولادی و یا منابع الکتریکی قرار گرفته باشد، عقربه‌اش از جهت قطب مقداری منحرف می‌شود، که به آن انحراف مغناطیسی می‌گویند. کلاً به همراه داشتن اشیایی از جنس آهن یا انواع مشابه آن می تواند باعث اختلال در حرکت عقربه شود. حتی وجود یک گیره کاغذ روی نقشه ممکن است مساله ساز شود. بنابراین، هنگام استفاده از قطب‌نما باید مطمئن شویم که از اشیای انحراف‌دهنده آن، به‌طور کلی دور است. همچنین احتمال تأثیرگذاری جاذبه‌های مغناطیسی موجود در خاک نیز وجود دارد، که بسیار نادر است.
در جدول زیر حداقل فاصله‌ی وسایل مختلف از قطب‌نما -برای اینکه قطب‌نما شمال مغناطیسی را به درستی نشان دهد- آمده است:
اشیا فاصله
خطوط برق فشار قوی 55 متر
کامیون و اتومبیل 10 متر
خطوط تلفن 10 متر
ابزار الکتریکی و مکانیکی 2 متر
کلاهک‌ها و اشیاء کوچک فلزی 2/1 متر
قطب‌نمای پیشرفته
قطب‌نماهای پیشرفته که بیشتر در صنایع مخابرات و امور نظامی به کار برده می‌شوند، مجهز به سلول‌های شبنما هستند که حتی در تاریکی شب عمل جهت‌نمایی را صورت دهند. این نوع قطب‌نماها در دوربین‌های دو چشمی نظامی، تانک‌ها، نفربرها و حتی در ساختمان برخی خودروهای پیشرفته نیز به کار می رود. از قطب نماهای پیشرفته در اندازه گیری طول جغرافیایی و عرض جغرافیاییِ محل نیز استفاده می‌کنند که در نقشه‌خوانی، پیاده‌سازی عملیات نظامی، دیده‌بانی در مناطق جنگی و ... نقش تعیین‌کننده دارند.
قطب نمای M1
ساختمان قطب نماي M1
1 – دستگيره يا شصتي : حلقه اي است كه در انتهاي قطب نما قرار دارد و براي نگهداشتن قطب نما به حالت تراز در موقع استفاده بكار مي رود.
2 – درب قطب نما : درپوشي است آلومينيومي كه در وسط آن تار موئي قرار دارد و كاربرد تارموئي مانند مگسك اسلحه است و دو سر تار موئي دو نقطه فسفري (شبنما) وجود دارد و در موقع كار شبانه از آن استفاده مي شود .در حاشيه درب قطب نما خط كشي تعبيه شده است و بر اساس مقياس 000/50 : 1 بر مبناي كيلومتر مدرج شده است.
3 – تيغه نشانه روي و عدسي چشمي : تيغه ايست كه بالاي آن شكاف كوچكي همانند شكاف درجه اسلحه است و با زاويه 45 درجه نسبت به صفحه مدرج قرار ميگيرد و در موقع گرا گرفتن با كمك تار موئي بكار مي رود. در اين حال توسط عدسي چشمي كه در وسط تيغه تعبيه شده اعداد مربوط به گراي هدف نشانه روي شده قرائت مي شود. خواباندن تيغه بر روي صفحه قطب نما سبب قفل شدن صفحه مدرج مي شود.
4 – بدنه : كليه اجزاي قطب نما در داخل بدنه كه از جنس آلومينيوم است قرار دارد. در كنار اين محفظه خط كشي تعبيه شده كه با باز شدن كامل درب قطب نما ، خط كشي قطب نما را كامل ميكند.
5 – طوقه كار در شب : طوقه متحركي است كه جداره خارجي آن دندانه دار است و تعداد 120 دندانه دارد اين دندانه ها با زائده اي در كنار قطب نما در تماس است كه به هنگام چرخش تق تق صدا ميدهد و هر تقه برابر 3 درجه است . بر روي صفحه طوقه يك خط و يك نقطه فسفري مشاهده مي شود كه در موقع كار در شب از آن استفاده ميشود.(زاويه بين خط و نقطه 45 درجه و 15 تقه است)
6 – صفحه ثابت : در زير طوقه كار درشب صفحه شيشه اي ثابتي قرار دارد كه روي آن يك خط سياه بنام شاخص تعبيه شده . اين خط درست در امتداد شكاف تيغه نشانه روي و تار موئي قرار دارد كه در موقع گرا گرفتن هر عددي زير شاخص باشد گراي آن امتداد است.
7 – صفحه مدرّج : صفحه ايست لغزنده كه عقربه مغناطيسي روي آن نقش بسته است .بر روي اين صفحه دو گونه تقسيم بندي وجود دارد.
الف : تقسيم بندي داخلي كه برحسب درجه صورت گرفته و به رنگ قرمز ميباشد كه به ازاي هر 5 درجه علامت گذاري وهر 20 درجه عددگذاري شده است.(محيط دايره به 360 قسمت مساوي تقسيم شده و زاويه بين دو شعاع دايره كه يك قسمت را فرا گرفته است ، يك درجه نام دارد).
ب : تقسيم بندي خارجي كه برحسب ميليم غربي و برنگ سياه است كه به ازاي هر 20 ميليم علامت گذاري و هر هر 200 ميليم عددگذاري شده است ولي دو صفر سمت راست آن اعداد بمنظور اختصار حذف شده است.(در اين تقسيم بندي محيط دايره به 6400 قسمت تقسيم شده كه هر قسمت آنرا يك ميليم گويند).
شمال
شُمال (شِمال هم تلفظ شده) یا آپا یا اَپاختَر، یکی از چهار جهت اصلی است.
در نقشه‌ها جهت شمال را همیشه به سوی بالای نقشه نشان می‌دهند.
پیرامون واژه
شمال واژه‌ای عربی و فارسی آن آپا یا اَپاختَر است.در زبان پارسی میانه، خشکی‌های شمال غربی کره زمین را وُروبَرشت و خشکی‌های شمال شرقی را وُروژَرشت می‌نامیدند.در بُندَهِش آمده که برای هر جهت اصلی یک سپاهبد گمارده شده و سپاهبد شمال، ستاره هفت‌اورنگ (محتملاً نگهبان شمال) است.
در زبان
در سند املاک از شمال قیدی ساخته می‌شود به صورت «شمالاً». (نمونه: این مکان شمالاً به زمین فروشنده محدود است.) به افراد و چیزهای منسوب به شمال، شمالی یا شمالیه (نمونه: بلاد شمالیه) گفته می‌شود. در ادبیات شمالی‌پیکران به معنی ستارگانی است که از شمال طلوع می‌کنند.به منطقه بالای مدار قطب شمال در فارسی شمالگان گفته می‌شود.
باختر
باختر یا غَرب یکی از چهار جهت اصلی در جغرافیا است که در نقشه‌ها معمولاً در سمت چپ نقشه است. باختر محل فروشدن یا غروب خورشید و بنابراین جهت مخالف گردش زمین است. به هنگام ناوبری برای رفتن به سوی باختر باید سمت قطب‌نما را روی °۲۷۰ قرار داد.
کاربرد امروزی
لغت‌نامه‌هایی که مشخصاً به فارسی امروز می‌پردازند دربارهٔ واژهٔ «باختر» چنین آورده‌اند:
فرهنگ معاصر فارسی (صدری افشار و دیگران:۱۳۸۱) «باختر» را ادبی می‌داند و به مدخل غرب (که مفصلتر است) ارجاع می‌دهد.
فرهنگ روز سخن (انوری:۱۳۸۳) «باختر» را «مغرب» (که باز مدخل مفصلتری است) معنی می‌کند.
با توجه به این که هر دوی این فرهنگها مدخل مفصلتری تحت «مغرب» یا «غرب» دارند، به نظر می‌رسد که باید فرض کرد واژهٔ «باختر» به نظر این فرهنگ‌نویسان از واژه‌های «غرب» و «مغرب» مهجورتر است.
کاربرد قدیمی‌تر
«باختر» در ادبیات فارسی به معنی شمال و شرق هم استفاده می‌شده است.
در لغتنامه دهخدا دو مدخل برای «باختر» وجود دارد: یکی به عنوان جهت جغرافیایی و دیگری به عنوان سرزمین باکتریا (بلخ). در مورد مدخل اول (که موضوع این صفحه است)، برای معنی شمال (برای این کلمه)، تنها به اوستا اشاره شده است (و برای آن نیز باختر را با واژهٔ اوستایی «اپاختر» - apãxtar - یعنی آنطرف‌تر یکی گرفته است).
در بعضی از مثالهایی که از متون قدیمی فارسی برای این کلمه آورده شده است، باختر متضاد خاور است. همچنین در جایی (به نقل از شرفنامهٔ منیری) اشاره شده است:
«تحقیق آنست که باختر مخفف با اختر است و اختر ماه و آفتاب هر دو را گویند پس باختر مشرق و مغرب را توان گفت ازین جهت متقدمین بر هر دو معنی این لفظ را استعمال کرده‌اند لیکن خوار به معنی خور بیشتر آمده از این جهت خاور به معنی مشرق بیشتر استفاده می‌شود ...»
در یکی از پاورقیهای مربوط به این کلمه نیز آمده است:
«شاید اختلافاتیکه در معنی باختر روی داده از باختریان (بلخ) باشد که مردم در همسایگی جنوب او، او را شمال و در شمال جنوب، و در مغرب مشرق و در مشرق مغرب می‌نامیده‌اند.»
در نمونه‌هایی از اشعار شاعران فارسی‌زبان (از فردوسی و ناصرخسرو گرفته تا خاقانی و نظامی و سعدی)، باختر به معنای مغرب به‌کار رفته است
. البته مثالهایی نیز از کاربرد عکس آن وجود دارد (در اشعار فرخی و عنصری و سوزنی و دو بیت در بعضی از نسخ شاهنامه).
خاور
خاوَر واژه‌ای پارسی برابر با شرق عربی است. در جغرافیا، خاور امروزه به معنی شرق، یکی از چهار جهت اصلی، است.
کاربردهای قدیمی
البته در اصل خاور در زبان پارسی بازماندهٔ واژهٔ خوربران یا «خوروران» (جای بردن خورشید، جای غروب خورشید) یعنی غرب است.
در پارسی به شرق «خوراسان» (که همین نام را روی استان خراسان گذاشتند زیرا شرق ایران بزرگ بود) و به شمال «اپاختر» (واژهٔ امروزی باختر نیز که به غرب گویند بازماندهٔ اپاختر است) گویند.
فرهنگ فارسی عمید و لغتنامه دهخدا این را تایید می‌کند. مثلاً در بیتی از رودکی، «مهر دیدم بامدادان چون بتافت، از خراسان سوی خاور می‌شتافت» یا در بیتی از خاقانی «چون پخت نان زرین اندر تنور مشرق، افتاد قرص سیمین اندر دهان خاور» به معنی اصیلش آمده‌است.
خاور در بعضی از لغت‌نامه‌های قدیمی‌تر، از جمله برهان قاطع و آنندراج، به هر دو معنی ذکر شده است.
جنوب
«نیمروز» تغییر مسیری به این صفحه است. برای کاربردهای دیگر نیمروز (ابهام‌زدایی) را ببینید.جنوب یا نیمروز یکی از چهار جهت اصلی است. جنوب نقطه مقابل شمال است و ۹۰ درجه با خاور و باختر اختلاف جهت دارد. بطور قراردادی در نقشه‌ها، نقطه یا جهت پایینی نقشه را جنوب می‌نامند.
جهت‌یابی
جهت‌یابی، یافتن جهت‌های جغرافیایی است. جهت‌یابی در بسیاری از موارد کاربرد دارد. برای نمونه وقتی در کوهستان، جنگل، دشت یا بیابان گم شده‌باشید، با دانستن جهت‌های جغرافیایی، می‌توانید به مکان مورد نظرتان برسید. یکی از استفاده‌های مسلمانان از جهت‌یابی، یافتن قبله برای نماز خواندن و ذبح حیوانات است. کوهنوردان، نظامیان، جنگل‌بانان و... هم به دانستن روشهای جهت‌یابی نیازمندند.
هرچند امروزه با وسایلی مانند قطب‌نما یا سامانه موقعیت‌یاب جهانی (جی‌پی‌اس) می‌توان به راحتی و با دقت بسیار زیاد جهت جغرافیایی را مشخص کرد، در نبود ابزار، دانستن روشهای دیگر جهت‌یابی مفید و کاراست.
جهت‌های اصلی و فرعی
اگر رو به شمال بایستیم، سمت راست مشرق (شرق، خاور)، سمت چپ مغرب (غرب، باختر) و پشت سر جنوب است. این چهار جهت را جهت‌های اصلی می‌نامند. بین هر دو جهت اصلی یک جهت فرعی وجود دارد. مثلاً نیمساز جهت‌های شمال و شرق، جهت شمالِ شرقی (شمالِ شرق) را مشخص می‌کند.
با دانستن یکی از جهت‌ها، بقیهٔ جهت‌ها را می‌توان به سادگی مشخص نمود. مثلاً اگر به سوی شمال ایستاده باشید، دست راست شما شرق، دست چپ شما غرب، و پشت سر شما جنوب است.
روشهای جهت‌یابی
برخی روشهای جهت‌یابی مخصوص روز، و برخی ویژهٔ شب اند. برخی روش‌ها هم در همهٔ مواقع کارا هستند. توجه شود که:
بسیاری از این روش‌ها کاملاً دقیق نیستند و صرفاً جهت‌های اصلی را به صورت تقریبی مشخص می‌کنند. برای جهت‌های دقیق باید از قطب‌نما استفاده کرد، و میل مغناطیسی و انحراف مغناطیسی آن را هم در نظر داشت.
آن‌چه گفته می‌شود اکثراً مربوط به نیمکره شمالی است؛ به طور دقیق‌تر، بالای ۲۳٫۵ درجه (بالای مدار رأس‌السرطان). در نیمکره جنوبی در برخی روش‌ها ممکن است جهت شمال و جنوب برعکس آن‌چه گفته می‌شود باشد.
قُطب‌نما وسیله‌ای برای تعیین جهت و جهت‌یابی. این وسیله با استفاده از میدان مغناطیسی زمین جهت قطب شمال را نشان می‌دهد که در حقیقت شمال مغناطیسی زمین است؛ که با شمال حقیقی مقداری فاصله دارد. زاویه بین شمال حقیقی و شمال مغناطیسی، میل مغناطیسی نامیده می شود. امروزه برای تعیین شمال حقیقی از قطب‌نماهای پیشرفته‌تری مانند قطب‌نمای ژیروسکوپی استفاده می‌شود.
تأثیرات جاذبه‌های مغناطیسی موضعی (فلز و الکتریسیته)
هر گاه قطب‌نما در نزدیکی اشیای آهنی یا فولادی و یا منابع الکتریکی قرار گرفته باشد، عقربه‌اش از جهت قطب مقداری منحرف می‌شود، که به آن انحراف مغناطیسی می‌گویند. کلاً به همراه داشتن اشیایی از جنس آهن یا انواع مشابه آن می تواند باعث اختلال در حرکت عقربه شود. حتی وجود یک گیره کاغذ روی نقشه ممکن است مساله ساز شود. بنابراین، هنگام استفاده از قطب‌نما باید مطمئن شویم که از اشیای انحراف‌دهنده آن، به‌طور کلی دور است. همچنین احتمال تأثیرگذاری جاذبه‌های مغناطیسی موجود در خاک نیز وجود دارد، که بسیار نادر است.
در جدول زیر حداقل فاصله‌ی وسایل مختلف از قطب‌نما -برای اینکه قطب‌نما شمال مغناطیسی را به درستی نشان دهد- آمده است:
اشیا فاصله
خطوط برق فشار قوی 55 متر
کامیون و اتومبیل 10 متر
خطوط تلفن 10 متر
ابزار الکتریکی و مکانیکی 2 متر
کلاهک‌ها و اشیاء کوچک فلزی 2/1 متر
قطب‌نمای پیشرفته
قطب‌نماهای پیشرفته که بیشتر در صنایع مخابرات و امور نظامی به کار برده می‌شوند، مجهز به سلول‌های شبنما هستند که حتی در تاریکی شب عمل جهت‌نمایی را صورت دهند. این نوع قطب‌نماها در دوربین‌های دو چشمی نظامی، تانک‌ها، نفربرها و حتی در ساختمان برخی خودروهای پیشرفته نیز به کار می رود. از قطب نماهای پیشرفته در اندازه گیری طول جغرافیایی و عرض جغرافیاییِ محل نیز استفاده می‌کنند که در نقشه‌خوانی، پیاده‌سازی عملیات نظامی، دیده‌بانی در مناطق جنگی و ... نقش تعیین‌کننده دارند.
قطب نمای M1
ساختمان قطب نماي M1
1 – دستگيره يا شصتي : حلقه اي است كه در انتهاي قطب نما قرار دارد و براي نگهداشتن قطب نما به حالت تراز در موقع استفاده بكار مي رود.
2 – درب قطب نما : درپوشي است آلومينيومي كه در وسط آن تار موئي قرار دارد و كاربرد تارموئي مانند مگسك اسلحه است و دو سر تار موئي دو نقطه فسفري (شبنما) وجود دارد و در موقع كار شبانه از آن استفاده مي شود .در حاشيه درب قطب نما خط كشي تعبيه شده است و بر اساس مقياس 000/50 : 1 بر مبناي كيلومتر مدرج شده است.
3 – تيغه نشانه روي و عدسي چشمي : تيغه ايست كه بالاي آن شكاف كوچكي همانند شكاف درجه اسلحه است و با زاويه 45 درجه نسبت به صفحه مدرج قرار ميگيرد و در موقع گرا گرفتن با كمك تار موئي بكار مي رود. در اين حال توسط عدسي چشمي كه در وسط تيغه تعبيه شده اعداد مربوط به گراي هدف نشانه روي شده قرائت مي شود. خواباندن تيغه بر روي صفحه قطب نما سبب قفل شدن صفحه مدرج مي شود.
4 – بدنه : كليه اجزاي قطب نما در داخل بدنه كه از جنس آلومينيوم است قرار دارد. در كنار اين محفظه خط كشي تعبيه شده كه با باز شدن كامل درب قطب نما ، خط كشي قطب نما را كامل ميكند.
5 – طوقه كار در شب : طوقه متحركي است كه جداره خارجي آن دندانه دار است و تعداد 120 دندانه دارد اين دندانه ها با زائده اي در كنار قطب نما در تماس است كه به هنگام چرخش تق تق صدا ميدهد و هر تقه برابر 3 درجه است . بر روي صفحه طوقه يك خط و يك نقطه فسفري مشاهده مي شود كه در موقع كار در شب از آن استفاده ميشود.(زاويه بين خط و نقطه 45 درجه و 15 تقه است)
6 – صفحه ثابت : در زير طوقه كار درشب صفحه شيشه اي ثابتي قرار دارد كه روي آن يك خط سياه بنام شاخص تعبيه شده . اين خط درست در امتداد شكاف تيغه نشانه روي و تار موئي قرار دارد كه در موقع گرا گرفتن هر عددي زير شاخص باشد گراي آن امتداد است.
7 – صفحه مدرّج : صفحه ايست لغزنده كه عقربه مغناطيسي روي آن نقش بسته است .بر روي اين صفحه دو گونه تقسيم بندي وجود دارد.
الف : تقسيم بندي داخلي كه برحسب درجه صورت گرفته و به رنگ قرمز ميباشد كه به ازاي هر 5 درجه علامت گذاري وهر 20 درجه عددگذاري شده است.(محيط دايره به 360 قسمت مساوي تقسيم شده و زاويه بين دو شعاع دايره كه يك قسمت را فرا گرفته است ، يك درجه نام دارد).
ب : تقسيم بندي خارجي كه برحسب ميليم غربي و برنگ سياه است كه به ازاي هر 20 ميليم علامت گذاري و هر هر 200 ميليم عددگذاري شده است ولي دو صفر سمت راست آن اعداد بمنظور اختصار حذف شده است.(در اين تقسيم بندي محيط دايره به 6400 قسمت تقسيم شده كه هر قسمت آنرا يك ميليم گويند).
شمال
شُمال (شِمال هم تلفظ شده) یا آپا یا اَپاختَر، یکی از چهار جهت اصلی است.
در نقشه‌ها جهت شمال را همیشه به سوی بالای نقشه نشان می‌دهند.
پیرامون واژه
شمال واژه‌ای عربی و فارسی آن آپا یا اَپاختَر است.در زبان پارسی میانه، خشکی‌های شمال غربی کره زمین را وُروبَرشت و خشکی‌های شمال شرقی را وُروژَرشت می‌نامیدند.در بُندَهِش آمده که برای هر جهت اصلی یک سپاهبد گمارده شده و سپاهبد شمال، ستاره هفت‌اورنگ (محتملاً نگهبان شمال) است.
در زبان
در سند املاک از شمال قیدی ساخته می‌شود به صورت «شمالاً». (نمونه: این مکان شمالاً به زمین فروشنده محدود است.) به افراد و چیزهای منسوب به شمال، شمالی یا شمالیه (نمونه: بلاد شمالیه) گفته می‌شود. در ادبیات شمالی‌پیکران به معنی ستارگانی است که از شمال طلوع می‌کنند.به منطقه بالای مدار قطب شمال در فارسی شمالگان گفته می‌شود.
باختر
باختر یا غَرب یکی از چهار جهت اصلی در جغرافیا است که در نقشه‌ها معمولاً در سمت چپ نقشه است. باختر محل فروشدن یا غروب خورشید و بنابراین جهت مخالف گردش زمین است. به هنگام ناوبری برای رفتن به سوی باختر باید سمت قطب‌نما را روی °۲۷۰ قرار داد.
کاربرد امروزی
لغت‌نامه‌هایی که مشخصاً به فارسی امروز می‌پردازند دربارهٔ واژهٔ «باختر» چنین آورده‌اند:
فرهنگ معاصر فارسی (صدری افشار و دیگران:۱۳۸۱) «باختر» را ادبی می‌داند و به مدخل غرب (که مفصلتر است) ارجاع می‌دهد.
فرهنگ روز سخن (انوری:۱۳۸۳) «باختر» را «مغرب» (که باز مدخل مفصلتری است) معنی می‌کند.
با توجه به این که هر دوی این فرهنگها مدخل مفصلتری تحت «مغرب» یا «غرب» دارند، به نظر می‌رسد که باید فرض کرد واژهٔ «باختر» به نظر این فرهنگ‌نویسان از واژه‌های «غرب» و «مغرب» مهجورتر است.
کاربرد قدیمی‌تر
«باختر» در ادبیات فارسی به معنی شمال و شرق هم استفاده می‌شده است.
در لغتنامه دهخدا دو مدخل برای «باختر» وجود دارد: یکی به عنوان جهت جغرافیایی و دیگری به عنوان سرزمین باکتریا (بلخ). در مورد مدخل اول (که موضوع این صفحه است)، برای معنی شمال (برای این کلمه)، تنها به اوستا اشاره شده است (و برای آن نیز باختر را با واژهٔ اوستایی «اپاختر» - apãxtar - یعنی آنطرف‌تر یکی گرفته است).
در بعضی از مثالهایی که از متون قدیمی فارسی برای این کلمه آورده شده است، باختر متضاد خاور است. همچنین در جایی (به نقل از شرفنامهٔ منیری) اشاره شده است:
«تحقیق آنست که باختر مخفف با اختر است و اختر ماه و آفتاب هر دو را گویند پس باختر مشرق و مغرب را توان گفت ازین جهت متقدمین بر هر دو معنی این لفظ را استعمال کرده‌اند لیکن خوار به معنی خور بیشتر آمده از این جهت خاور به معنی مشرق بیشتر استفاده می‌شود ...»
در یکی از پاورقیهای مربوط به این کلمه نیز آمده است:
«شاید اختلافاتیکه در معنی باختر روی داده از باختریان (بلخ) باشد که مردم در همسایگی جنوب او، او را شمال و در شمال جنوب، و در مغرب مشرق و در مشرق مغرب می‌نامیده‌اند.»
در نمونه‌هایی از اشعار شاعران فارسی‌زبان (از فردوسی و ناصرخسرو گرفته تا خاقانی و نظامی و سعدی)، باختر به معنای مغرب به‌کار رفته است
. البته مثالهایی نیز از کاربرد عکس آن وجود دارد (در اشعار فرخی و عنصری و سوزنی و دو بیت در بعضی از نسخ شاهنامه).
خاور
خاوَر واژه‌ای پارسی برابر با شرق عربی است. در جغرافیا، خاور امروزه به معنی شرق، یکی از چهار جهت اصلی، است.
کاربردهای قدیمی
البته در اصل خاور در زبان پارسی بازماندهٔ واژهٔ خوربران یا «خوروران» (جای بردن خورشید، جای غروب خورشید) یعنی غرب است.
در پارسی به شرق «خوراسان» (که همین نام را روی استان خراسان گذاشتند زیرا شرق ایران بزرگ بود) و به شمال «اپاختر» (واژهٔ امروزی باختر نیز که به غرب گویند بازماندهٔ اپاختر است) گویند.
فرهنگ فارسی عمید و لغتنامه دهخدا این را تایید می‌کند. مثلاً در بیتی از رودکی، «مهر دیدم بامدادان چون بتافت، از خراسان سوی خاور می‌شتافت» یا در بیتی از خاقانی «چون پخت نان زرین اندر تنور مشرق، افتاد قرص سیمین اندر دهان خاور» به معنی اصیلش آمده‌است.
خاور در بعضی از لغت‌نامه‌های قدیمی‌تر، از جمله برهان قاطع و آنندراج، به هر دو معنی ذکر شده است.
جنوب
«نیمروز» تغییر مسیری به این صفحه است. برای کاربردهای دیگر نیمروز (ابهام‌زدایی) را ببینید.جنوب یا نیمروز یکی از چهار جهت اصلی است. جنوب نقطه مقابل شمال است و ۹۰ درجه با خاور و باختر اختلاف جهت دارد. بطور قراردادی در نقشه‌ها، نقطه یا جهت پایینی نقشه را جنوب می‌نامند.
جهت‌یابی
جهت‌یابی، یافتن جهت‌های جغرافیایی است. جهت‌یابی در بسیاری از موارد کاربرد دارد. برای نمونه وقتی در کوهستان، جنگل، دشت یا بیابان گم شده‌باشید، با دانستن جهت‌های جغرافیایی، می‌توانید به مکان مورد نظرتان برسید. یکی از استفاده‌های مسلمانان از جهت‌یابی، یافتن قبله برای نماز خواندن و ذبح حیوانات است. کوهنوردان، نظامیان، جنگل‌بانان و... هم به دانستن روشهای جهت‌یابی نیازمندند.
هرچند امروزه با وسایلی مانند قطب‌نما یا سامانه موقعیت‌یاب جهانی (جی‌پی‌اس) می‌توان به راحتی و با دقت بسیار زیاد جهت جغرافیایی را مشخص کرد، در نبود ابزار، دانستن روشهای دیگر جهت‌یابی مفید و کاراست.
جهت‌های اصلی و فرعی
اگر رو به شمال بایستیم، سمت راست مشرق (شرق، خاور)، سمت چپ مغرب (غرب، باختر) و پشت سر جنوب است. این چهار جهت را جهت‌های اصلی می‌نامند. بین هر دو جهت اصلی یک جهت فرعی وجود دارد. مثلاً نیمساز جهت‌های شمال و شرق، جهت شمالِ شرقی (شمالِ شرق) را مشخص می‌کند.
با دانستن یکی از جهت‌ها، بقیهٔ جهت‌ها را می‌توان به سادگی مشخص نمود. مثلاً اگر به سوی شمال ایستاده باشید، دست راست شما شرق، دست چپ شما غرب، و پشت سر شما جنوب است.
روشهای جهت‌یابی
برخی روشهای جهت‌یابی مخصوص روز، و برخی ویژهٔ شب اند. برخی روش‌ها هم در همهٔ مواقع کارا هستند. توجه شود که:
بسیاری از این روش‌ها کاملاً دقیق نیستند و صرفاً جهت‌های اصلی را به صورت تقریبی مشخص می‌کنند. برای جهت‌های دقیق باید از قطب‌نما استفاده کرد، و میل مغناطیسی و انحراف مغناطیسی آن را هم در نظر داشت.
آن‌چه گفته می‌شود اکثراً مربوط به نیمکره شمالی است؛ به طور دقیق‌تر، بالای ۲۳٫۵ درجه (بالای مدار رأس‌السرطان). در نیمکره جنوبی در برخی روش‌ها ممکن است جهت شمال و جنوب برعکس آن‌چه گفته می‌شود باشد.
ساعت : 5:33 am | نویسنده : admin
|
مطلب بعدی