تاریخچه کنسول بازی
تاریخچه کنسولهای بازیهای ویدئویی (نسل چهارم)
در تاریخچه بازیهای ویدئویی، ارائه نسل چهارم سامانههای بازی ویدئوی از اهمیت بالایی برخوردار است. این نسل از کنسولها که در رتبهبندی خود، کنسولهای ۱۶-بیتی بهشمار میآیند، برای نخستین بار در ۳۰ اکتبر ۱۹۸۵ وارد بازار شدند. آغاز این عرضه با ارائه کنسول توربوگرافاکس-۱۶ شرکت انایسی بود. گرچه NEC شرکتی بود که نخستین کنسول در این نسل را عرضه نمود، اما رقابت و سلطه بر بازارهای مطبوع، در ادامه دراختیار نینتندو و سگا قرار گرفت. نینتندو با عرضه سوپر نینتندو و سگا با کنسول سگا مگا درایو انحصار بازارها و رقابت در این عرصه را به شکلی جدی ادامه دادند.
نینتندو با اتکا به تجربهی بسیار موفق خود در نسل سوم کنسولهای بازی ویدئویی توانست به خوبی این موفقیت را تداوم بخشیده و بازارهای بزرگ و معتبری را برای خود ایجاد کند. ازسویی دیگر شرکت سگا، با اتکا به تجارب پیشین و نوآوریهای ارزندهای چون بازی سونیک خارپشت توانست تا رقابت تنگاتنگی با نینتدو داشته باشد. گرچه سونیک محبوبیت فراوانی را کسب کرد، اما رقیبی بسیار قدرتمند به نام ماریو همواره دربرابر او قرار داشت. این بازیها محبوبیت گستردهای در سطح جهانی پیدا کرده و ادامههایی نیز برای آنها ساخته شد.
کنسولهای نسل چهارم با رسانهی کارتریج سرگرمی را برای مخاطبان خود ایجاد میکردند. همچنین به همراه کنسولهای این نسل، افزونههایی نیز ارائه شد. مانند سگا سیدی که افزونهای برای استفاده از لوح فشرده مخصوص در کنسول سگا مگا درایو بود.
توربوگرافاکس-۱۶
توربوگرافاکس-۱۶ که با نام کامل TurboGrafx-16 Entertainment SuperSystem و در ژاپن با نام PCエンジン, Pī Shī Enjin - PC-Engine شناخته میشود، یک کنسول بازی می باشد که در تاریخ ۳۰ اکتبر ۱۹۸۷ در ژاپن و در تاریخ ۲۹ آگوست ۱۹۸۹ در آمریکای شمالی عرضه شد و توسط شرکتهای انایسی و هادسون سافت طراحی گردید.
توربوگرافاکس-۱۶ دارای یک پردازنده ۸ بیتی و دو پردازنده گرافیکی ۱۶ بیتی با تواتایی نمایش همزمان ۴۸۲ رنگ از پالت ۵۱۲ رنگی میباشد. ابعاد آن ۱۴x۱۴x۳/۸ سانتیمتر میباشد که کوچکترین کنسول بازی ساخته شده تا به حال میباشد. (کتاب رکوردهای گینس ویرایش گیمره)
توربوگرافاکس-سیدی
توربوگرافاکس-۱۶ نخستین کنسول بازی است که می توانست از لوح فشرده به صورت لوازم جانبی اختیاری استفاده کند. توربوگرافاکس-سیدی در ۱ آگوست ۱۹۹۰ با قیمت ۳۹۹ دلار به بازار عرضه شد.
سگا مگا درایو
سگا مگا درایو (به انگلیسی: Sega Mega Drive) و (به ژاپنی: メガドライブ Mega Doraibu) نام یک کنسول بازی ویدئویی نسل چهارم است که توسط شرکت سگا ساخته شد. سگا مگا درایو برای نخستین بار در ۲۹ اکتبر سال ۱۹۸۸ در ژاپن منتشر شد. ویرایش دیگری از این کنسول با نام سگا جنسیس (به انگلیسی: Sega Genesis) در ۱۴ آگوست ۱۹۸۹ (در منطقه آمریکای شمالی) منتشر شد. این کنسول در ۳۰ نوامبر ۱۹۹۰ در مناطق پال نیز پخش شد.
سگا مگا درایو یک کنسول از نسل چهارم کنسولهای بازی رایانهای است که در میان هم نسلهای خود، نخستین محصولی بود که تلاش کرد تا سهم عمدهای از بازار فروش مناطق اروپا و آمریکای شمالی را در اختیار گیرد. درابتا هدف آن بود که کنسول مگا درایو یک رقیب جدی برای نینتندوانایاس باشد اما پس از دوسال، نینتندو کنسول سوپر نینتندو را روانه بازارها کرد. این سرآغازی برای رقابت میان این دو کنسول ۱۶-بیتی بود که از سال ۱۹۸۸ آغاز و با انتشار آخرین بازی برای این نسل در برزیل به پایان رسید.
مگادرایو گرچه کنسول بسیار موفقی در زمینه فروش بود، اما هرگز برآوردهای اولیه را نتوانست پوشش دهد. به هر حال، بازیهای منتشر شده برای این کنسول، همچنان برای بازیبازان، کاربران و علاقهمندان به این صنعت، محبوب و به یاد ماندنی است.
وبگاه آیجیان نام این کنسول را از میان ۲۵ کنسول مورد اشاره خود در رده پنجم بهترین کنسولهای بازی در تمام دورانها قرار داد.
سوپر نینتندو
سوپر نینتندو انترتیمنت سیستم(به انگلیسی: Super Nintendo Entertainment System) یا سوپر انایاس (یا SNES و Super Nintendo) یک کنسول ۱۶-بیتی منتشر شده توسط نینتندو و برای اروپا، آمریکای شمالی، استرالزی و آمریکای جنوبی در بین سالهای ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۳ است . در ژاپن و آسیای جنوبی این کنسول با نام سوپر فامیلی کامپیوتر و یا سوپر فامیکام(به ژاپنی: スーパーファミコン) منتشر شد.این کنسول پرفروشترین کنسول نسل چهارم(۱۶ بیتی) به شمار میآید.
تاریخچه کنسولهای بازیهای ویدئویی (نسل پنجم)
در تاریخچه بازیهای ویدئویی نسل پنجم کنسولها، در فرمانرو کنسولهای ۳۲-بیتی دستهبندی میگردند. البته در میان کنسولهای این نسل، هستند مورادی که این دسته بندی را نقض نمودهاند. نینتندو ۶۴ کنسولی ۶۴-بیتی بود که در حیطه کنسولهای نسل پنجمی قرار میگیرد. پشتیبانی از فضاهای سهبعدی در زمینه طراحی بازی، از ویژگیهای نوینی بود که با ارائه کنسولهای این نسل، محبوبیت یافته و ادامه یافت. کنسولهای نسل پنجمی در بازهی زمانی ۱۹۹۳ تا ۲۰۰۳ عرضه شدند. سگا سترن سگا در سال ۱۹۹۴، پلیاستیشن سونی در سال ۱۹۹۴، نینتندو ۶۴ نینتندو در سال ۱۹۹۶، اصلیترین و محبوبترین کنسولهای عرضه شده در این نسل هستند.
تقسیمبندی کنسولها برپایه مقدار توانایی پردازشگر آنها در مقدار بیت پردازش شده، از نسل سوم کنسولهای بازی رونق یافت. زمانی که ژاپنیها ابتکارعمل را از آمریکا دراختیار گرفتند و بازارهای بزرگی را در این صنعت به خود اختصاص دادند. اما این تقسیمبندی، نمیتوانست تقسیمبندی درستی باشد. نمونه بارز آن کنسول نینتندو ۶۴ شرکت نینتندو بود که با پردازشگری قدرتمند، از رسانه کارتریج استفاده میکرد. این کنسول با توجه به پردازشگر ۶۴-بیتی خود در برابر همنسلهای ۳۲-بیتیاش، و همچنین نفوذ و تجربه بالای سازنده خود، نتوانست تا بازارهای قابل توجهی را در قیاس با پلیاستیشن به خود اختصاص دهد. گرچه بازاریابی قوی شکل گرفت اما محبوبیت تنها معطوف به بازاریابی نشد و ویژگیهای منحصر بهفرد پلیاستیشن، همواره یک سد بزرگ دربرابر نینتندو ۶۴ بود.
کنسولهای این نسل، برای نخستین بار در این عرصه، به شکل گسترده و پیشفرض از رسانه لوح فشرده استفاده نمودند.
۳دیاو
۳دیاو (به انگلیسی: ۳DO Interactive Multiplayer) که به اختصار ۳DO نیز نامیده میشود، نام یک کنسول بازی ویدئویی از نسل پنجم است که برای نخستین بار در سال ۱۹۹۳ توسط شرکت پاناسونیک عرضه شد. در سال ۱۹۹۴، دو شرکت سانیو و شرکت الجی ویرایش دیگری از سختافزارهای این کنسول را ارائه کردند. این کنسول با درنظرگرفته شدن سختافزارهای جدید، توسط شرکت سازنده مورد بازنگری قرار گرفت و توسط گروهی جدید یعنی دیو نیدل و آرجی میکل طراحی شد.
۳دیاو با وجود آنکه دچار یک ارتقاء محسوس در زمینه طراحی و عرضه خود شده بود (از جمله آنکه در مجله تایم به عنوان محصول سال ۱۹۹۴ نام برده شده بود) اما قیمت بالای آن ٫۹۵ دلار) مانع از آن شد که به موفقیتهای بالای به دست امده توسط رقیبانش، نینتندو و سگا دست یابد. این سامانه بازی ویدئویی در ۴ اکتبر ۱۹۹۳ در آمریکای شمالی و در ۲۰ مارس ۱۹۹۴ در ژاپن وارد بازار شد.
وبگاه آیجیان این کنسول را در میان ۲۵ کنسول مورد اشاره خود، در رده ۲۲ برترین کنسولهای بازی رایانهای در تمام دورانها قرار داد.
سگا سترن
سگا سترن (به انگلیسی: Sega Saturn) (به ژاپنی: セガサターン Sega Satān)، یک کنسول بازی ویدئویی ۳۲-بیتی است که برای نخستین بار در ۲۲ نوامبر ۱۹۹۴ در ژاپن وارد بازار شد. این کنسول بازی نسل پنجمی در ۱۱ می ۱۹۹۵ در آمریکای شمالی و ۸ ژوئیه همان سال در اروپا و مناطق استرالزی عرضه شد.
زمانیکه این کنسول در ژاپن دارای محبوبیت و فروشی قابل توجه بود، اما در رقابت با دو کنسول رقیب خود، یعنی پلیاستیشن و نینتندو ۶۴ در بازارهای آمریکای شمالی و اروپا شکست خورد.
براساس مقاله منتشر شده گیمپرو در ژوئیه ۲۰۰۷، آمار فروش این کنسول، از فروش ۹٫۵ میلیون نسخهای در سطح جهانی حکایت دارد.
در سال ۲۰۰۹، وبگاه تخصصی آیجیان، سگا سترن را در رده ۱۸ بهترین کنسولهای بازیهای رایانهای در همه دورانها از ۲۵ کنسول مورد اشاره خود قرار داد.
مشخصات فنی
پردازشگر: ۲ × Hitachi SH-۲ ۳۲-بیت (۲۸٫۶ مگاهرتز)
مدیا: لوح فشرده
کنترلر: دو ورودی کنترلر اختصاصی
گرافیک: VDP۱ و VDP۲
خدمات برخط: سگانت
بازیها
Die Hard Arcade
Die Hard Trilogy
Digimon BOX Light & Dark
رستاخیز
رزیدنت ایول
جنگنده مجازی ۲
SimCity ۲۰۰۰
Sonic 3D Blast
مبارزان خیابانی آلفا
مبارزان خیابانی آلفا ۲
مبارزان خیابانی آلفا ۳
توم ریدر
مورتال کامبت ۲
نینتندو ۶۴
نینتندو ۶۴ (به انگلیسی: Nintendo 64) (به اختصار N64) سومین کنسول ویدئویی نینتندو برای بازار جهانی است. این کنسول به خاطر پردازنده ۶۴ بیت خود، ان۶۴ نامگذاری و در ۲۳ ژوئن ۱۹۹۶ در ژاپن عرضه شد. نیز در ۲۹ سپتامبر همان سال در آمریکای شمالی، در ۱ مارس ۱۹۹۷ در اروپا و استرالی (عرضه در فرانسه ۱ سپتامبر)، و در ۱۰ دسامبر ۱۹۹۷ در برزیل انتشار یافت.
این دستگاه، آخرین کنسول خانگی شرکت نینتندو است که از کارتریج برای عرضهٔ بازی استفاده میکند. در کنسول بعدی نینتندو گیمکیوب از فرمت مینیدیویدی و در کنسول بعد از آن وی دیسکهایی با اندازه استاندارد دیویدی برای عرضه بازی استفاده شده است. اگرچه در دستههای سری گیم بوی استفاده از نوار ادامه یافت. عرضهٔ نینتندو ۶۴ در سال ۲۰۰۱ در ژاپن و در سال ۲۰۰۲ در آمریکای شمالی و مناطق پال، به علت ورود گیمکیوب متوقف شد.
ان۶۴ به همراه دو بازی سوپر ماریو ۶۴ و پیلوتوینگز ۶۴ و در ژاپن به همراه بازی سومی با نام سایکیو هابو شوگی عرضه شد. قیمت پیشنهادی ان۶۴ در هنگام ورود به بازار ۱۹۹ دلار آمریکا بود و به میزان ۳۲٫۹۳ واحد میلیون از این کنسول فروخته شد.
تاریخچه کنسولهای بازیهای ویدئویی (نسل ششم)
کنسولهایی که برمبنای درجهبندی با مقیاس مقدار بیت، در فرمانرو کنسولهای ۱۲۸-بیتی هستند. این نسل از کنسولهای بازی ویدئویی از پردازشگر قدرتمند ۱۲۸-بیتی برخوردار بوده و قدرت زیادی را برای پردازش محیطهای پویای سهبعدی دراختیار داشتند. ازدیگر ویژگیهای کنسولهای این نسل، بازگشت سازندگان آمریکایی به این عرصه و حضور جدی آنان در زمانی بود که ژاپنیها بازارها و انحصار این صنعت را به شکلی سنتی دراختیار داشتند. نخستین کنسول این نسل توسط شرکت سگا ارائه گشت. زمانیکه سگا در سال ۱۹۹۸، با عرضه دریمکست نخستین کنسول ۱۲۸-بیتی را معرفی کرد. سونی با پلیاستیشن ۲، نینتندو با گیمکیوب و سرانجام مایکروسافت با کنسول ایکسباکس، هرکدام بهگونهای برای افزایش نفوذ خود در بازارهای این صنعت برآمدند. همچنین در این نسل، تعدادی کنسول بازی دستی نیز عرضه شد. که برخی از آنها مانند گیم بوی ادوانس با اقبال کمنظیری روبهرو شد. سر انجام با توقف عرضه پلیاستیشن ۲ در ۴ ژانویه ۲۰۱۳ میلادی، دوران نسل ششم کنسولهای بازی،خاتمه یافت.
تاریخچه کنسولهای بازیهای ویدئویی (نسل هفتم)
نسل هفتم کنسولهای بازی، از دیدگاه فنی، نسبت به نسل ششم دچار پیشرفتهای جهشوار شده اند. نخستین کنسول این نسل توسط مایکروسافت ارائه گشت. مایکروسافت در ۲۲ نوامبر سال ۲۰۰۵ کنسول ایکسباکس ۳۶۰ را عرضه نمود. این درحالی بود که مایکروسافت، پیش از این تجربه عرضه کنسول را در کنسولهای نسل ششم داشت. هرچند بهلحاظ نفوذ در بازارها و فروش، ایکسباکس از دو رقیب خود شکست خورد، اما یک تجربه بزرگ برای مایکروسافت به حساب میآمد. سونی با پلیاستیشن ۳ و نینتندو با وی نیز در این نسل از کنسولها نیز حضور داشتند. ویژگی بارز این نسل از کنسولها، توانایی بسیار بالای آنها در زمینه پردازش بسیار قوی در زمینه محیطهای سهبعدی، کیفیت بسیار بالای صوتی و تصویری، پشتیبانی گسترده خدمات آنلاین، افزونهها و امکانات جانبی جالب و نوآورانه بود.
تاریخچه کنسولهای بازیهای ویدئویی (نسل هشتم)
پرده برداری از نخستین کنسول جدیدتر از نسل هفتم توسط شرکت نینتندو با کنسول وی یو آغاز شد. نینتندو کنسول نسل جدید خود را برای نخستین بار در ۱۸ نوامبر ۲۰۱۲ عرضه نمود. سونی و مایکروسافت نیز با فاصلهای یک ساله در تاریخهای ۱۵ و ۲۲ نوامبر ۲۰۱۳، به ترتیب کنسولهای نسل جدید خود را با نامهای پلیاستیشن ۴ و ایکسباکس وان عرضه نمودند. در عرصه کنسولهای دستی نیز نینتندو پرچمدار آغاز این نسل بود و در فوریه ۲۰۱۱ کنسول دستی نینتندو ۳دیاس را عرضه کرد. در دسامبر همان سال، سونی نیز با عرضه پلیاستیشن ویتا پا به میدان رقابت با نینتندو در دنیای کنسولهای دستی شد.
نسل هشتم کنسولهای بازی همزمان با اوج گیری فروش و محبوبیت دستگاههای جدیدتری چون تلفن همراه هوشمند، تبلت و تلویزیون هوشمند همراه بوده است. با توجه به گسترش روزافزون این دستگاهها، برخی تحلیلگران از احتمال اینکه نسل هشتم، آخرین نسل از کنسولهای بازی باشد خبر میدهند. در سال ۲۰۱۳ درآمد حاصل از بازیهای عرضه شده بر روی اندروید از میزان درآمد بازیهای کنسولهای دستی پیشی گرفت؛ حال آنکه در رتبه دوم این فهرست، بازیهای عرضه شده برای آیاواس قرار داشت. در سال مالی ۲۰۱۳، نینتندو تنها ۲۳/۷ میلیون نسخه از هر نوع کنسول خود به فروش رساند، در حالی که اپل توانست با فروش ۵۸٫۲ میلیون نسخه آیپد را در سال مالی ۲۰۱۲ را به ثبت برساند.
در نسل هشتم کنسولهای بازی، میتوان به رشد چشمگیر فعالیت Advanced Micro Devices در ساخت پردازشگر برای کنسولها اشاره کرد به طوری که دو کنسول از سه کنسول اصلی این نسل از پردازشگرهای AMD استفاده میکنند. همچنین هر سه کنسول اصلی این نسل از GPUهای شرکت AMD استفاده نمودند. البته سونی، نینتندو و مایکروسافت تا زمان عرضه کنسولهای خود از این موضوع آگاهی نداشتند. این کنسولها همچنین از ارتباط بسیار گستردهتر تحت شبکه نسبت به کنسولهای نسل پیش هستند.
وی یو
کنسول بازی وی یو (به انگلیسی Wii U به ژاپنی ウィー・ユー, Wī Yū) کنسول بازی خانگی جدید شرکت نینتندو است به عنوان جانشین وی معرفی شدهاست. به احتمال زیاد این کنسول در سال ۲۰۱۲ عرضه خواهد شد. این کنسول در کنفرانس خبری نینتندو در نمایشگاه الکترونیک اکسپو ۲۰۱۱ در ۷ جون ۲۰۱۱ میلادی معرّفی شد. گفته شده که این کنسول به نسل هشتم کنسولهای بازی تعلق دارد.
وی یو ششمین کنسول بازی نینتندو میباشد و نخستین کنسول این شرکت است که قابلیت نمایش ویدیوی اچدی با کیفیت ۱۰۸۰P را دارد. از ویژگیهای این کنسول دارا بودن یک کنترلر جدید با قابلیت صفحه لمسی است. این کنترلر این امکان را دارد که بازیها را به تنهایی و حتی بدون تلویزیون نشان دهد. این دستگاه به طور کامل قابلیت سازگاری با بازیهای وی را با استفاده از وی ریموت و تخته تعادل وی را دارد. با این وجود امکان سازگاری عقبرو با بازیهای نینتندو گیمکیوب را ندارد.
پلیاستیشن ۴
پلیاستیشن ۴ (به انگلیسی: PlayStation 4) نام یک کنسول بازی رایانهای خانگی از نسل هشتم است که از سوی شرکت سرگرمی کامپیوتری سونی عرضه شدهاست. این کنسول نخستین بار در ۲۰ فوریه ۲۰۱۳ در یک کنفرانس اختصاصی از سوی سونی که در شهر نیویورک برگزار شده بود معرفی شد. در این کنفرانس خود کنسول نمایش داده نشد و تنها از دستهٔ جدید دالشاک ۴ و پلیاستیشن آی جدید رونمایی شد. این کنسول در تاریخ ۱۵ نوامبر ۲۰۱۳ در آمریکای شمالی و در ۲۹ نوامبر ۲۰۱۳ در اروپا و استرالیا عرضه شدهاست، و در نسل هشتم کنسولهای بازی رایانهای با نینتندو وی یو و مایکروسافت ایکسباکس وان به رقابت میپردازد.
ویژگیهای کنترلی
در طول کنفرانس اختصاصی معرفی این کنسول سونی از دسته جدید دالشوک ۴ و در ای۳ ۲۰۱۳ از نسل بعد دوربین پلیاستیشن به طور انحصاری برای این کنسول پرده برداری کرد.
ویژگیهای آنلاین
این کنسول در زمینه قابلیتهای آنلاین ویژگیهای جدیدی از جمله امکان بازی کردن در حین دانلود بازی، قابلیت اشتراک گذاری فراوان نظیر قابلیت مشاهده بازی توسط دیگران در حین بازی و امکان مجانی بازی کردن بازیها به صورت آزمایشی پیش از خرید را فراهم آورده است، همچنین سرویسهای فیسبوک و شبکه استریم ویدیویی Ustream نیز با پلیاستیشن ۴ سازگار شدهاند و دسترسی به آنها نیز وجود دارد. همچنین برای دسته جدید دالشوک ۴ دکمه اشتراک گذاری قرار داده شده که به وسیله آن به امر اشتراک گذاری تسریع بخشیده میشود.
بازیها
بازیها در پلیاستیشن ۴ همانند نسل قیلی فاقد قفل منطقهای هستند، بنابراین بازیهای خریداری شده در یک منطقه توانایی اجرا در بر روی کنسولهای مناطق دیگر را خواهند داشت. در حال حاضر بیش از ۹۰ بازی برای این کنسول قدرتمند تایید شده است که بیش از ۳۰ عنوان آن انحصارا برای این کنسول در دست ساخت است. از جمله عنواین انحصاری تایید شده برای این کنسول میتوان به بازیهای قتلگاه: شدو فال، باشگاه رانندگی، بدنام: فرزند دوم که توسط خود سونی انتشار مییابند و همچنین دو شرکت ژاپنی کپکام و اسکوئرانیکس دو بازی دیپداون و فاینال فانتزی ۱۴ را به صورت انحصاری برای این کنسول در دست ساخت دارند.
سختافزار
در این کنسول بازی برای اولین بار است که در خانواده پلیاستیشن از پردازندهای با معماری x86 و همچنین ساخت ایامدی استفاده میشود. این کنسول بازی مجهز به یک APU (واحد پردازش شتاب داده شده) که دارای ۸ هسته قدرمند AMD Jaguar و پردازشگری گرافیکی که بر اساس معماری AMD GCN طراحی شده است و توانایی پردازش ۱٫۸۴ ترافلاپ را دارد میباشد و همچنین این کنسول بازی دارای ۸ گیگابایت حافظه جانبی از نوع GDDR5 با پهنای باند ۱۷۸ گیگابایت بر ثانیه میباشد.
اظهار نظرها
ایامدی سازنده اصلی پردازنده این کنسول بازی اعلام داشت که آنان برای ساخت پردازنده پلی استیشن ۴ از جدیدترین فناوریهای خود بهره بردهاند و پردازنده پلیاستیشن ۴ یکی از بهترین دستاوردهای آنها میباشد.
انویدیا یکی از بزرگترین تولید کنندگان پردازندههای گرافیکی و رقیب اصلی ایامدی در این صنعت و همچنین سازنده پردازنده گرافیکی پلیاستیشن ۳ موسوم به RSX اعلام داشت که قدرت پردازنده گرافیکی پلیاستیشن ۴ یک سوم قدرت یکی از قویترین پردازندههای گرافیکی این شرکت موسوم به Geforce GTX Titan میباشد و همچنین این کنسول بازی در مقایسه با رایانههای شخصی قدرتمند فعلی بسیار ضعیف تر است و توانایی مقابله و رقابت با آنها را ندارد.
ایامدی در جواب اظهار نظرهای انویدیا اعلام داشت: ما با پلیاستیشن ۴ تجربه جدیدی ایجاد کردیم که انویدیا در ایجاد آن ناتوان بود.
مدیر عامل استدیویی یوبی سافت مونترال، آقای Yannis Mallat در گفتگویی که با CVG داشت، در مورد پلی استیشن ۴ اعلام داشت: این یک سورپرایز بزرگ است. زیرا معماری این کنسول برای ما بسیار آشنا و سادهتر است. من فکر میکنم که با توجه به این مبلغی که به ما پرداخته شده است، ما قادر هستیم برای کنسول پلی استیشن ۴، عناوینی را بسازیم که همانند رایانههای شخصی قدرتمند باشد. زیرا از پیچیدگی کمتری برخوردار است.
آقای Rajat Taneja مدیر ارشد بخش فناوری شرکت الکترونیک آرتز در مورد پلی استیشن ۴ اعلام داشت که این کنسول بازی حدود ۸ الی ۱۰ برابر قویتر از کنسول پلی استیشن ۳ میباشد و سونی توانسته است با پلی استیشن ۴، جهش بزرگی را در این صنعت ایجاد کند.
مایکروسافت سازنده کنسول ایکس باکس و رقیب اصلی سونی در این صنعت اعلام داشت که ما از پلی استیشن ۴ نگران نیستیم و همچنین سازندگان از طرح نهایی ایکس باکس نسل بعد خبر دارند و همینطور آنها از طرح و معماری این کنسول راضی هستند و آن را ستایش میکنند.
۸ گیگابایت حافظه جانبی GDDR5 این کنسول بازی موجب رضایت خاطر و همچنین واکنشها و اظهار نظرهای مثبت زیادی از سوی بازیسازان شد.
عملکرد ضعیف این کنسول در اجرای دموی موتور گرافیکی جدید اپیک گیم موسوم به آنریل انجاین ۴ در مقایسه با نسخه دیگری از این دمو که بر روی یک رایانه شخصی مجهز به یکی از پردازندههای گرافیکی قدرتمند انویدیا موسوم به Geforce GTX 680 اجرا میشد موجب به اظهار نظرهای مختلفی پیرامون پلیاستیشن ۴ و نسل بعدی کنسولهای بازی شد.
اکسباکس وان
اکسباکس وان (به انگلیسی: Xbox One) کنسول جدید معرفی شده توسط مایکروسافت در ۲۱ می ۲۰۱۳ و از نسل هشتم کنسولهای بازی است. این کنسول جانشین اکسباکس ۳۶۰ شدهاست. طبق برنامه ریزی ها، اکسباکس وان ابتدا روز ۲۲ نوامبر ۲۰۱۳ در آمریکای شمالی، تعدادی کشورهای اروپایی، استرالیا و نیوزیلند و بعد در ژاپن و سپس باقی کشورهای اروپایی عرضه و به فروش خواهد رسید.
بازیها
تعدادی از عناوین مشهوری که قرار است برای کنسول اکسباکس وان توسعه یابند به شرح زیر هستند:
Call of Duty: Ghosts
FIFA 14
Forza Motorsport 5
NBA Live 14
Madden NFL 14
Quantum Break
Rape Simulator 2013
assassins creed iv(4)black flag
watch dogs
minecraft
Ryse
هارد دستگاه
بعداز بازکردن قاب و رسیدن به مادربورد کنسول Xbox One میتوایند فن بزرگ و درایور Blu-ray/DVD این کنسول را مشاهده کنید که رو هارد 500 گیگابایتی قرار گرفته است. درایور Blu-ray/DVD این کنسول از طریق یک کابل SATA II به مادربورد کنسول متصل شده است. برای رسیدن به هارد ابتدا کابل برق و SATA II درایور را جدا میکنیم. برای مشاهده چیپ های درایور بلوری میتوانید قاب آن را که توسط 8 پیچ چهار گوش احاطه شده است باز کنید. چیپ های موجود بر روی بورد درایور شامل:
چیپ Microsoft MS0DDDSPB1 1326-BTSL ATNGS501
چیپ 37T AVY7 و که توسط صنایع Texas Instruments ساخته شده است.
پس از جدا سازی کامل درایور Blu-ray/DVD به هارد 2.5 اینچی میرسیم که از رابط SATA II برای ارتباط با مادربورد استفاده میکند.این هارد دیسک متعلق به سری Spinpiont سامسونگ با کد M8 ST500LM012 است. سرعت چرخش این هارد 5400 دور در دقیقه است که به همراه یک کش 8MB با رابط SATA II 3.0 مدل 3 گیگابایت بر روی کنسول Xbox One قرار گرفته است. سایت معتبر و مطرح Newegg بررسی مطلوبی از این درایور انجام داده است که دراینجا میتوانید مشاهده کنید.
نینتندو ۳دیاس
نینتندو ۳دیاس (به انگلیسی: Nintendo 3DS) نوعی کنسول بازی دستی است که شرکت نینتندو آن را ساخته. این کنسول جایگزین خانواده دی اس و دی اس آی می باشدکه در ۲۳ مارچ ۲۰۱۰ در نمایشگاه اکسپو ۲۰۱۰ معرفی شد و در ۲۶ فوریه ۲۰۱۱ در بازار ژاپن ارایه گردید از قابلیتهای این کنسول نمایش بازیها به صورت برجستهبینی بدون نیاز به عینک سهبعدی میباشد و دارای دو نمایشگر خواهد بود و ویژگی تاچ اسکرین (صفحه لمسی) دارد از حیث کیفیت جلوههای گرافیکی اچدی مشابه کنسولهای ایکسباکس ۳۶۰ و پلیاستیشن ۳ عمل میکند. نینتندو قصد دارد با عرضهٔ کنسول بسیار قدرتمند سهدیاس، کنسول دستی پلیاستیشن همراه و آیپاد را پشتسر بگذارد، پروفسور لایتون و نقاب معجزه پرفروشترین بازی این کنسول در زمان عرضه اولیه آن میباشد که ۱۱۹۵۹۱ نسخه را در زمان فروش اولیه کنسول فروخته و پیش از یک ماه از انتشار کنسول موفق به فروش ۲۰۷۸۸۵ نسخه گردیده.
بازتابها
کاز هیرای مدیر عامل شرکت سونی از تکنولوژی به کار رفته در سهدیاس انتقاد کرده و میگوید، سهدیاس از دقت کافی برخوردار نیست. نینتندو توصیه کردهاست کودکان زیر هفت سال از سهدیاس استفاده نکنند. سهدیاس میتواند برای کودکان زیر هفت سال همراه با مشکلاتی باشد، دلیل آن هم این است که عضلات چشم در کودکان زیر هفت سال هنوز کاملاً شکل خود را پیدا نکردهاند. البته این مسئله برای فیلمهای سهبعدی نیز صادق است. هاروهیرو سوجیموتو، مدیر عامل شرکت کپکام به قابلیتهای سهبعدی سهدیاس بشدت ابراز علاقه کردهاست. البته وی اذعان داشته بیشتر علاقه دارد تا ببیند نینتندو در ساخت این دستگاه چه درسهایی از محصولات شرکت اپل گرفتهاست. در مقابل ساتورو ایواتا، مدیرعامل نینتندو تاکید کرد این شرکت در طراحی و ساخت سهدیاس، هرگز از آیفون یا آیپاد الهام نگرفتهاست.
ویژگیها
نینتندو سهدیاس برای تجربه بازی با فناوری سهبعدی بدون نیاز به هیچ گونه عینک طراحی شدهاست. همچنین این دستگاه از یک کلید تنظیم کننده برای افزایش یا حذف افکت سه بعدی، صفحه نمایش سه بعدی ۳٫۵ اینچ در بالا (رزولوشن ۲۴۰×۸۰۰)، تنظیم کننده افکت سه بعدی، صفحه نمایش لمسی غیر سه بعدی در پایین، حسگر حرکتی و چرخشی، یک دوربین داخلی و دودوربین خارجی برخوردار است. روی سهدیاس دوربینی سهبعدی تعبیه شده که ساخت شرکت شارپ است. تصویر صفحهٔ بالایی بسیار پهن است تا بتواند گرافیک سهبعدی با کیفیتی برابر با وی را نشان دهد. صفحه لمسی که در پایین قرار گرفته، به همان اندازه سابق است. همچنین کنسول دستی سهدیاس به حسگر شتابسنج و آنالوگ کوچکی مجهز خواهد بود.
بازیها
پروفسور لایتون و نقاب معجزه
اسپلینترسل: فرضیهٔ بینظمی
متال گیر سالید سهدی
هالیوود ۶۱: این بازی از ۱۵۰ پازل و معما تشکیل شده که باید به حل کردن آنها بپردازید
Giants: Dino Strike: که در صدها میلیون سال پیش اتفاق میافتد و تمرکز آن بر روی مبارزات بین حیوانات آن دوره (دایناسورها) خواهد بود.
نینتندو ۳دیاس ایکسال
نینتندو در ۲۱ جون ۲۰۱۲، ۳دیاس ایکسال (به انگلیسی: 3DS XL) را به بازار عرضه کرد. این دستگاه از نظر سخت افزاری همان ۳دیاس میباشد که با یک صفحه نمایش ۴٫۸۸ اینچی (۱۲۴ میلیمتر) در بالا و یک صفحه نمایش ۴٫۱۸ اینچی (۱۰۶ میلیمتر) در پایین، ۹۰٪ مساحت نمایش بیشتری را دارا میباشد. این دستگاه ۴۶٪ سنگینتیر شده است و وزنی برابر با ۳۳۶ گرم دارد. ظرفیت باتری آن ۱۷۵۰ آمپر ساعت (۸۶٪ بیشتر) میباشد که میتواند تا ۶٫۵ ساعت (به جای ۵ ساعت) کار کند.
در ۲۸ آگوست ۲۰۱۳ نینتندو دستگاهی با نام نینتندو ۲دیاس را معرفی کرد که هم سایز با نینتندو ۳دیاس ایکی ال میباشد اما صفحه نمایش بالایی آن دو بعدی میباشد و دستگاه مانند یک تبلت بدون لولا است.
نینتندو ۲دیاس
نینتندو ۲دیاس (به انگلیسی: Nintendo 2DS) یک کنسول بازی دستی است که شرکت نینتندو آن را در ۲۸ آگوست ۲۰۱۳ معرفی کرد و تاریخ عرضه آن ۱۲ اکتبر ۲۰۱۳ میباشد. این دستگاه یک نینتندو ۳دیاس ایکسال می باشد که صفحه نمایش بالایی آن قابلیت برجستهبینی را ندارد و همچنین این دستگاه به جای مدل کتابی ۳دیاس، شبیه به یک تبلت بوده و لولا ندارد. به گفته رجی فیلس-امای مدیر نینتندو آمریکا، ایده ۲دیاس از پیام هشدار برای مصرف کنندگان جوانتر آمده، زیرا ۳دیاس برای ۷ سال و بالاتر می باشد.
ایپیاسایکسای
ایپیاسایکسای (به انگلیسی: ePSXe) نرمافزار امولاتور کنسول پلیاستیشن ۱ است. این نرمافزار به منظور برابرسازی عملکرد کنسول پلیاستیشن ۱ در محیط رایانه٬ برای انجام بازیهای اختصاصی کنسول در رایانه طراحی شده است. این نرمافزار نخستین بار٬ در ۱۴ اکتبر ۲۰۰۰ عرضه شد. پذیرش pluginهای مختلف و BIOS از ویژگیهای دیگر این نرمافزار میباشد. این نرمافزارف متداولترین برابرساز برای کنسول پلیاستیشن میباشد.
پیسیاسایکس
پیسیاسایکس (به انگلیسی: PCSX) نرمافزار امولاتور کنسول پلیاستیشن ۱ است. این نرمافزار به منظور برابرسازی عملکرد کنسول پلیاستیشن ۱ در محیط رایانه٬ برای انجام بازیهای اختصاصی کنسول در رایانه طراحی شده است. این نرمافزار نخستین بار٬ در ۳۱ آگوست ۲۰۰۰ توسط تیم پیسیاسایکس طراحی و عرضه شد. از ویژگیهای این برابرساز٬ قابلیت چندسکویی است و نسخههای اختصاصی برای سیستم عاملهای مختلفی را در بر میگیرد. پذیرش pluginهای مختلف و BIOS از ویژگیهای دیگر این نرمافزار میباشد.
پیسیاسایکس۲
پیسیاسایکس۲ (به انگلیسی: PCSX2) نرمافزار امولاتور کنسول بازی پلیاستیشن ۲ در محیط رایانه است. این نرمافزار که برای دو سیستم عامل ویندوز و لینوکس طراحی شده است، قابلیت انجام اکثر بازیهای انتشاریافته برای پلیاستیشن ۲ را در محیط ویندوز و لینوکس فراهم میکند. نرمافزار از ۲۱ زبان پشتیبانی میکند. پذیرش pluginهای مختلف و BIOS از ویژگیهای دیگر این نرمافزار میباشد. این نرمافزار نمیتواند بازیهای کنسول پیاس ۱ را برابرسازی کند.
پیپیاساسپیپی
شبیهساز پلیاستیشن همراه مناسب برای بازیکردن همراه (به انگلیسی: PlayStation Portable Simulator Suitable for Playing Portably) به اختصار پیپیاساسپیپی (به انگلیسی: PPSSPP) شبیهساز آزاد پلیاستیشن همراه برای مایکروسافت ویندوز، اواس ده، لینوکس، آیاواس، اندروید، بلکبری ۱۰ و سیمبیان با توجه زیاد به سرعت و قابلیت حمل است. در ابتدا در ۱ نوامبر ۲۰۱۲ بهصورت عمومی تحت مجوز پروانه عمومی همگانی گنو نسخهٔ ۲ یا بعد منتشر شد. پروژهٔ پیپیاساسپیپی توسط Henrik Rydgård یکی از مؤسسهای دلفین به صورت عمومی منتشر شد.
در تاریخچه بازیهای ویدئویی، ارائه نسل چهارم سامانههای بازی ویدئوی از اهمیت بالایی برخوردار است. این نسل از کنسولها که در رتبهبندی خود، کنسولهای ۱۶-بیتی بهشمار میآیند، برای نخستین بار در ۳۰ اکتبر ۱۹۸۵ وارد بازار شدند. آغاز این عرضه با ارائه کنسول توربوگرافاکس-۱۶ شرکت انایسی بود. گرچه NEC شرکتی بود که نخستین کنسول در این نسل را عرضه نمود، اما رقابت و سلطه بر بازارهای مطبوع، در ادامه دراختیار نینتندو و سگا قرار گرفت. نینتندو با عرضه سوپر نینتندو و سگا با کنسول سگا مگا درایو انحصار بازارها و رقابت در این عرصه را به شکلی جدی ادامه دادند.
نینتندو با اتکا به تجربهی بسیار موفق خود در نسل سوم کنسولهای بازی ویدئویی توانست به خوبی این موفقیت را تداوم بخشیده و بازارهای بزرگ و معتبری را برای خود ایجاد کند. ازسویی دیگر شرکت سگا، با اتکا به تجارب پیشین و نوآوریهای ارزندهای چون بازی سونیک خارپشت توانست تا رقابت تنگاتنگی با نینتدو داشته باشد. گرچه سونیک محبوبیت فراوانی را کسب کرد، اما رقیبی بسیار قدرتمند به نام ماریو همواره دربرابر او قرار داشت. این بازیها محبوبیت گستردهای در سطح جهانی پیدا کرده و ادامههایی نیز برای آنها ساخته شد.
کنسولهای نسل چهارم با رسانهی کارتریج سرگرمی را برای مخاطبان خود ایجاد میکردند. همچنین به همراه کنسولهای این نسل، افزونههایی نیز ارائه شد. مانند سگا سیدی که افزونهای برای استفاده از لوح فشرده مخصوص در کنسول سگا مگا درایو بود.
توربوگرافاکس-۱۶
توربوگرافاکس-۱۶ که با نام کامل TurboGrafx-16 Entertainment SuperSystem و در ژاپن با نام PCエンジン, Pī Shī Enjin - PC-Engine شناخته میشود، یک کنسول بازی می باشد که در تاریخ ۳۰ اکتبر ۱۹۸۷ در ژاپن و در تاریخ ۲۹ آگوست ۱۹۸۹ در آمریکای شمالی عرضه شد و توسط شرکتهای انایسی و هادسون سافت طراحی گردید.
توربوگرافاکس-۱۶ دارای یک پردازنده ۸ بیتی و دو پردازنده گرافیکی ۱۶ بیتی با تواتایی نمایش همزمان ۴۸۲ رنگ از پالت ۵۱۲ رنگی میباشد. ابعاد آن ۱۴x۱۴x۳/۸ سانتیمتر میباشد که کوچکترین کنسول بازی ساخته شده تا به حال میباشد. (کتاب رکوردهای گینس ویرایش گیمره)
توربوگرافاکس-سیدی
توربوگرافاکس-۱۶ نخستین کنسول بازی است که می توانست از لوح فشرده به صورت لوازم جانبی اختیاری استفاده کند. توربوگرافاکس-سیدی در ۱ آگوست ۱۹۹۰ با قیمت ۳۹۹ دلار به بازار عرضه شد.
سگا مگا درایو
سگا مگا درایو (به انگلیسی: Sega Mega Drive) و (به ژاپنی: メガドライブ Mega Doraibu) نام یک کنسول بازی ویدئویی نسل چهارم است که توسط شرکت سگا ساخته شد. سگا مگا درایو برای نخستین بار در ۲۹ اکتبر سال ۱۹۸۸ در ژاپن منتشر شد. ویرایش دیگری از این کنسول با نام سگا جنسیس (به انگلیسی: Sega Genesis) در ۱۴ آگوست ۱۹۸۹ (در منطقه آمریکای شمالی) منتشر شد. این کنسول در ۳۰ نوامبر ۱۹۹۰ در مناطق پال نیز پخش شد.
سگا مگا درایو یک کنسول از نسل چهارم کنسولهای بازی رایانهای است که در میان هم نسلهای خود، نخستین محصولی بود که تلاش کرد تا سهم عمدهای از بازار فروش مناطق اروپا و آمریکای شمالی را در اختیار گیرد. درابتا هدف آن بود که کنسول مگا درایو یک رقیب جدی برای نینتندوانایاس باشد اما پس از دوسال، نینتندو کنسول سوپر نینتندو را روانه بازارها کرد. این سرآغازی برای رقابت میان این دو کنسول ۱۶-بیتی بود که از سال ۱۹۸۸ آغاز و با انتشار آخرین بازی برای این نسل در برزیل به پایان رسید.
مگادرایو گرچه کنسول بسیار موفقی در زمینه فروش بود، اما هرگز برآوردهای اولیه را نتوانست پوشش دهد. به هر حال، بازیهای منتشر شده برای این کنسول، همچنان برای بازیبازان، کاربران و علاقهمندان به این صنعت، محبوب و به یاد ماندنی است.
وبگاه آیجیان نام این کنسول را از میان ۲۵ کنسول مورد اشاره خود در رده پنجم بهترین کنسولهای بازی در تمام دورانها قرار داد.
سوپر نینتندو
سوپر نینتندو انترتیمنت سیستم(به انگلیسی: Super Nintendo Entertainment System) یا سوپر انایاس (یا SNES و Super Nintendo) یک کنسول ۱۶-بیتی منتشر شده توسط نینتندو و برای اروپا، آمریکای شمالی، استرالزی و آمریکای جنوبی در بین سالهای ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۳ است . در ژاپن و آسیای جنوبی این کنسول با نام سوپر فامیلی کامپیوتر و یا سوپر فامیکام(به ژاپنی: スーパーファミコン) منتشر شد.این کنسول پرفروشترین کنسول نسل چهارم(۱۶ بیتی) به شمار میآید.
تاریخچه کنسولهای بازیهای ویدئویی (نسل پنجم)
در تاریخچه بازیهای ویدئویی نسل پنجم کنسولها، در فرمانرو کنسولهای ۳۲-بیتی دستهبندی میگردند. البته در میان کنسولهای این نسل، هستند مورادی که این دسته بندی را نقض نمودهاند. نینتندو ۶۴ کنسولی ۶۴-بیتی بود که در حیطه کنسولهای نسل پنجمی قرار میگیرد. پشتیبانی از فضاهای سهبعدی در زمینه طراحی بازی، از ویژگیهای نوینی بود که با ارائه کنسولهای این نسل، محبوبیت یافته و ادامه یافت. کنسولهای نسل پنجمی در بازهی زمانی ۱۹۹۳ تا ۲۰۰۳ عرضه شدند. سگا سترن سگا در سال ۱۹۹۴، پلیاستیشن سونی در سال ۱۹۹۴، نینتندو ۶۴ نینتندو در سال ۱۹۹۶، اصلیترین و محبوبترین کنسولهای عرضه شده در این نسل هستند.
تقسیمبندی کنسولها برپایه مقدار توانایی پردازشگر آنها در مقدار بیت پردازش شده، از نسل سوم کنسولهای بازی رونق یافت. زمانی که ژاپنیها ابتکارعمل را از آمریکا دراختیار گرفتند و بازارهای بزرگی را در این صنعت به خود اختصاص دادند. اما این تقسیمبندی، نمیتوانست تقسیمبندی درستی باشد. نمونه بارز آن کنسول نینتندو ۶۴ شرکت نینتندو بود که با پردازشگری قدرتمند، از رسانه کارتریج استفاده میکرد. این کنسول با توجه به پردازشگر ۶۴-بیتی خود در برابر همنسلهای ۳۲-بیتیاش، و همچنین نفوذ و تجربه بالای سازنده خود، نتوانست تا بازارهای قابل توجهی را در قیاس با پلیاستیشن به خود اختصاص دهد. گرچه بازاریابی قوی شکل گرفت اما محبوبیت تنها معطوف به بازاریابی نشد و ویژگیهای منحصر بهفرد پلیاستیشن، همواره یک سد بزرگ دربرابر نینتندو ۶۴ بود.
کنسولهای این نسل، برای نخستین بار در این عرصه، به شکل گسترده و پیشفرض از رسانه لوح فشرده استفاده نمودند.
۳دیاو
۳دیاو (به انگلیسی: ۳DO Interactive Multiplayer) که به اختصار ۳DO نیز نامیده میشود، نام یک کنسول بازی ویدئویی از نسل پنجم است که برای نخستین بار در سال ۱۹۹۳ توسط شرکت پاناسونیک عرضه شد. در سال ۱۹۹۴، دو شرکت سانیو و شرکت الجی ویرایش دیگری از سختافزارهای این کنسول را ارائه کردند. این کنسول با درنظرگرفته شدن سختافزارهای جدید، توسط شرکت سازنده مورد بازنگری قرار گرفت و توسط گروهی جدید یعنی دیو نیدل و آرجی میکل طراحی شد.
۳دیاو با وجود آنکه دچار یک ارتقاء محسوس در زمینه طراحی و عرضه خود شده بود (از جمله آنکه در مجله تایم به عنوان محصول سال ۱۹۹۴ نام برده شده بود) اما قیمت بالای آن ٫۹۵ دلار) مانع از آن شد که به موفقیتهای بالای به دست امده توسط رقیبانش، نینتندو و سگا دست یابد. این سامانه بازی ویدئویی در ۴ اکتبر ۱۹۹۳ در آمریکای شمالی و در ۲۰ مارس ۱۹۹۴ در ژاپن وارد بازار شد.
وبگاه آیجیان این کنسول را در میان ۲۵ کنسول مورد اشاره خود، در رده ۲۲ برترین کنسولهای بازی رایانهای در تمام دورانها قرار داد.
سگا سترن
سگا سترن (به انگلیسی: Sega Saturn) (به ژاپنی: セガサターン Sega Satān)، یک کنسول بازی ویدئویی ۳۲-بیتی است که برای نخستین بار در ۲۲ نوامبر ۱۹۹۴ در ژاپن وارد بازار شد. این کنسول بازی نسل پنجمی در ۱۱ می ۱۹۹۵ در آمریکای شمالی و ۸ ژوئیه همان سال در اروپا و مناطق استرالزی عرضه شد.
زمانیکه این کنسول در ژاپن دارای محبوبیت و فروشی قابل توجه بود، اما در رقابت با دو کنسول رقیب خود، یعنی پلیاستیشن و نینتندو ۶۴ در بازارهای آمریکای شمالی و اروپا شکست خورد.
براساس مقاله منتشر شده گیمپرو در ژوئیه ۲۰۰۷، آمار فروش این کنسول، از فروش ۹٫۵ میلیون نسخهای در سطح جهانی حکایت دارد.
در سال ۲۰۰۹، وبگاه تخصصی آیجیان، سگا سترن را در رده ۱۸ بهترین کنسولهای بازیهای رایانهای در همه دورانها از ۲۵ کنسول مورد اشاره خود قرار داد.
مشخصات فنی
پردازشگر: ۲ × Hitachi SH-۲ ۳۲-بیت (۲۸٫۶ مگاهرتز)
مدیا: لوح فشرده
کنترلر: دو ورودی کنترلر اختصاصی
گرافیک: VDP۱ و VDP۲
خدمات برخط: سگانت
بازیها
Die Hard Arcade
Die Hard Trilogy
Digimon BOX Light & Dark
رستاخیز
رزیدنت ایول
جنگنده مجازی ۲
SimCity ۲۰۰۰
Sonic 3D Blast
مبارزان خیابانی آلفا
مبارزان خیابانی آلفا ۲
مبارزان خیابانی آلفا ۳
توم ریدر
مورتال کامبت ۲
نینتندو ۶۴
نینتندو ۶۴ (به انگلیسی: Nintendo 64) (به اختصار N64) سومین کنسول ویدئویی نینتندو برای بازار جهانی است. این کنسول به خاطر پردازنده ۶۴ بیت خود، ان۶۴ نامگذاری و در ۲۳ ژوئن ۱۹۹۶ در ژاپن عرضه شد. نیز در ۲۹ سپتامبر همان سال در آمریکای شمالی، در ۱ مارس ۱۹۹۷ در اروپا و استرالی (عرضه در فرانسه ۱ سپتامبر)، و در ۱۰ دسامبر ۱۹۹۷ در برزیل انتشار یافت.
این دستگاه، آخرین کنسول خانگی شرکت نینتندو است که از کارتریج برای عرضهٔ بازی استفاده میکند. در کنسول بعدی نینتندو گیمکیوب از فرمت مینیدیویدی و در کنسول بعد از آن وی دیسکهایی با اندازه استاندارد دیویدی برای عرضه بازی استفاده شده است. اگرچه در دستههای سری گیم بوی استفاده از نوار ادامه یافت. عرضهٔ نینتندو ۶۴ در سال ۲۰۰۱ در ژاپن و در سال ۲۰۰۲ در آمریکای شمالی و مناطق پال، به علت ورود گیمکیوب متوقف شد.
ان۶۴ به همراه دو بازی سوپر ماریو ۶۴ و پیلوتوینگز ۶۴ و در ژاپن به همراه بازی سومی با نام سایکیو هابو شوگی عرضه شد. قیمت پیشنهادی ان۶۴ در هنگام ورود به بازار ۱۹۹ دلار آمریکا بود و به میزان ۳۲٫۹۳ واحد میلیون از این کنسول فروخته شد.
تاریخچه کنسولهای بازیهای ویدئویی (نسل ششم)
کنسولهایی که برمبنای درجهبندی با مقیاس مقدار بیت، در فرمانرو کنسولهای ۱۲۸-بیتی هستند. این نسل از کنسولهای بازی ویدئویی از پردازشگر قدرتمند ۱۲۸-بیتی برخوردار بوده و قدرت زیادی را برای پردازش محیطهای پویای سهبعدی دراختیار داشتند. ازدیگر ویژگیهای کنسولهای این نسل، بازگشت سازندگان آمریکایی به این عرصه و حضور جدی آنان در زمانی بود که ژاپنیها بازارها و انحصار این صنعت را به شکلی سنتی دراختیار داشتند. نخستین کنسول این نسل توسط شرکت سگا ارائه گشت. زمانیکه سگا در سال ۱۹۹۸، با عرضه دریمکست نخستین کنسول ۱۲۸-بیتی را معرفی کرد. سونی با پلیاستیشن ۲، نینتندو با گیمکیوب و سرانجام مایکروسافت با کنسول ایکسباکس، هرکدام بهگونهای برای افزایش نفوذ خود در بازارهای این صنعت برآمدند. همچنین در این نسل، تعدادی کنسول بازی دستی نیز عرضه شد. که برخی از آنها مانند گیم بوی ادوانس با اقبال کمنظیری روبهرو شد. سر انجام با توقف عرضه پلیاستیشن ۲ در ۴ ژانویه ۲۰۱۳ میلادی، دوران نسل ششم کنسولهای بازی،خاتمه یافت.
تاریخچه کنسولهای بازیهای ویدئویی (نسل هفتم)
نسل هفتم کنسولهای بازی، از دیدگاه فنی، نسبت به نسل ششم دچار پیشرفتهای جهشوار شده اند. نخستین کنسول این نسل توسط مایکروسافت ارائه گشت. مایکروسافت در ۲۲ نوامبر سال ۲۰۰۵ کنسول ایکسباکس ۳۶۰ را عرضه نمود. این درحالی بود که مایکروسافت، پیش از این تجربه عرضه کنسول را در کنسولهای نسل ششم داشت. هرچند بهلحاظ نفوذ در بازارها و فروش، ایکسباکس از دو رقیب خود شکست خورد، اما یک تجربه بزرگ برای مایکروسافت به حساب میآمد. سونی با پلیاستیشن ۳ و نینتندو با وی نیز در این نسل از کنسولها نیز حضور داشتند. ویژگی بارز این نسل از کنسولها، توانایی بسیار بالای آنها در زمینه پردازش بسیار قوی در زمینه محیطهای سهبعدی، کیفیت بسیار بالای صوتی و تصویری، پشتیبانی گسترده خدمات آنلاین، افزونهها و امکانات جانبی جالب و نوآورانه بود.
تاریخچه کنسولهای بازیهای ویدئویی (نسل هشتم)
پرده برداری از نخستین کنسول جدیدتر از نسل هفتم توسط شرکت نینتندو با کنسول وی یو آغاز شد. نینتندو کنسول نسل جدید خود را برای نخستین بار در ۱۸ نوامبر ۲۰۱۲ عرضه نمود. سونی و مایکروسافت نیز با فاصلهای یک ساله در تاریخهای ۱۵ و ۲۲ نوامبر ۲۰۱۳، به ترتیب کنسولهای نسل جدید خود را با نامهای پلیاستیشن ۴ و ایکسباکس وان عرضه نمودند. در عرصه کنسولهای دستی نیز نینتندو پرچمدار آغاز این نسل بود و در فوریه ۲۰۱۱ کنسول دستی نینتندو ۳دیاس را عرضه کرد. در دسامبر همان سال، سونی نیز با عرضه پلیاستیشن ویتا پا به میدان رقابت با نینتندو در دنیای کنسولهای دستی شد.
نسل هشتم کنسولهای بازی همزمان با اوج گیری فروش و محبوبیت دستگاههای جدیدتری چون تلفن همراه هوشمند، تبلت و تلویزیون هوشمند همراه بوده است. با توجه به گسترش روزافزون این دستگاهها، برخی تحلیلگران از احتمال اینکه نسل هشتم، آخرین نسل از کنسولهای بازی باشد خبر میدهند. در سال ۲۰۱۳ درآمد حاصل از بازیهای عرضه شده بر روی اندروید از میزان درآمد بازیهای کنسولهای دستی پیشی گرفت؛ حال آنکه در رتبه دوم این فهرست، بازیهای عرضه شده برای آیاواس قرار داشت. در سال مالی ۲۰۱۳، نینتندو تنها ۲۳/۷ میلیون نسخه از هر نوع کنسول خود به فروش رساند، در حالی که اپل توانست با فروش ۵۸٫۲ میلیون نسخه آیپد را در سال مالی ۲۰۱۲ را به ثبت برساند.
در نسل هشتم کنسولهای بازی، میتوان به رشد چشمگیر فعالیت Advanced Micro Devices در ساخت پردازشگر برای کنسولها اشاره کرد به طوری که دو کنسول از سه کنسول اصلی این نسل از پردازشگرهای AMD استفاده میکنند. همچنین هر سه کنسول اصلی این نسل از GPUهای شرکت AMD استفاده نمودند. البته سونی، نینتندو و مایکروسافت تا زمان عرضه کنسولهای خود از این موضوع آگاهی نداشتند. این کنسولها همچنین از ارتباط بسیار گستردهتر تحت شبکه نسبت به کنسولهای نسل پیش هستند.
وی یو
کنسول بازی وی یو (به انگلیسی Wii U به ژاپنی ウィー・ユー, Wī Yū) کنسول بازی خانگی جدید شرکت نینتندو است به عنوان جانشین وی معرفی شدهاست. به احتمال زیاد این کنسول در سال ۲۰۱۲ عرضه خواهد شد. این کنسول در کنفرانس خبری نینتندو در نمایشگاه الکترونیک اکسپو ۲۰۱۱ در ۷ جون ۲۰۱۱ میلادی معرّفی شد. گفته شده که این کنسول به نسل هشتم کنسولهای بازی تعلق دارد.
وی یو ششمین کنسول بازی نینتندو میباشد و نخستین کنسول این شرکت است که قابلیت نمایش ویدیوی اچدی با کیفیت ۱۰۸۰P را دارد. از ویژگیهای این کنسول دارا بودن یک کنترلر جدید با قابلیت صفحه لمسی است. این کنترلر این امکان را دارد که بازیها را به تنهایی و حتی بدون تلویزیون نشان دهد. این دستگاه به طور کامل قابلیت سازگاری با بازیهای وی را با استفاده از وی ریموت و تخته تعادل وی را دارد. با این وجود امکان سازگاری عقبرو با بازیهای نینتندو گیمکیوب را ندارد.
پلیاستیشن ۴
پلیاستیشن ۴ (به انگلیسی: PlayStation 4) نام یک کنسول بازی رایانهای خانگی از نسل هشتم است که از سوی شرکت سرگرمی کامپیوتری سونی عرضه شدهاست. این کنسول نخستین بار در ۲۰ فوریه ۲۰۱۳ در یک کنفرانس اختصاصی از سوی سونی که در شهر نیویورک برگزار شده بود معرفی شد. در این کنفرانس خود کنسول نمایش داده نشد و تنها از دستهٔ جدید دالشاک ۴ و پلیاستیشن آی جدید رونمایی شد. این کنسول در تاریخ ۱۵ نوامبر ۲۰۱۳ در آمریکای شمالی و در ۲۹ نوامبر ۲۰۱۳ در اروپا و استرالیا عرضه شدهاست، و در نسل هشتم کنسولهای بازی رایانهای با نینتندو وی یو و مایکروسافت ایکسباکس وان به رقابت میپردازد.
ویژگیهای کنترلی
در طول کنفرانس اختصاصی معرفی این کنسول سونی از دسته جدید دالشوک ۴ و در ای۳ ۲۰۱۳ از نسل بعد دوربین پلیاستیشن به طور انحصاری برای این کنسول پرده برداری کرد.
ویژگیهای آنلاین
این کنسول در زمینه قابلیتهای آنلاین ویژگیهای جدیدی از جمله امکان بازی کردن در حین دانلود بازی، قابلیت اشتراک گذاری فراوان نظیر قابلیت مشاهده بازی توسط دیگران در حین بازی و امکان مجانی بازی کردن بازیها به صورت آزمایشی پیش از خرید را فراهم آورده است، همچنین سرویسهای فیسبوک و شبکه استریم ویدیویی Ustream نیز با پلیاستیشن ۴ سازگار شدهاند و دسترسی به آنها نیز وجود دارد. همچنین برای دسته جدید دالشوک ۴ دکمه اشتراک گذاری قرار داده شده که به وسیله آن به امر اشتراک گذاری تسریع بخشیده میشود.
بازیها
بازیها در پلیاستیشن ۴ همانند نسل قیلی فاقد قفل منطقهای هستند، بنابراین بازیهای خریداری شده در یک منطقه توانایی اجرا در بر روی کنسولهای مناطق دیگر را خواهند داشت. در حال حاضر بیش از ۹۰ بازی برای این کنسول قدرتمند تایید شده است که بیش از ۳۰ عنوان آن انحصارا برای این کنسول در دست ساخت است. از جمله عنواین انحصاری تایید شده برای این کنسول میتوان به بازیهای قتلگاه: شدو فال، باشگاه رانندگی، بدنام: فرزند دوم که توسط خود سونی انتشار مییابند و همچنین دو شرکت ژاپنی کپکام و اسکوئرانیکس دو بازی دیپداون و فاینال فانتزی ۱۴ را به صورت انحصاری برای این کنسول در دست ساخت دارند.
سختافزار
در این کنسول بازی برای اولین بار است که در خانواده پلیاستیشن از پردازندهای با معماری x86 و همچنین ساخت ایامدی استفاده میشود. این کنسول بازی مجهز به یک APU (واحد پردازش شتاب داده شده) که دارای ۸ هسته قدرمند AMD Jaguar و پردازشگری گرافیکی که بر اساس معماری AMD GCN طراحی شده است و توانایی پردازش ۱٫۸۴ ترافلاپ را دارد میباشد و همچنین این کنسول بازی دارای ۸ گیگابایت حافظه جانبی از نوع GDDR5 با پهنای باند ۱۷۸ گیگابایت بر ثانیه میباشد.
اظهار نظرها
ایامدی سازنده اصلی پردازنده این کنسول بازی اعلام داشت که آنان برای ساخت پردازنده پلی استیشن ۴ از جدیدترین فناوریهای خود بهره بردهاند و پردازنده پلیاستیشن ۴ یکی از بهترین دستاوردهای آنها میباشد.
انویدیا یکی از بزرگترین تولید کنندگان پردازندههای گرافیکی و رقیب اصلی ایامدی در این صنعت و همچنین سازنده پردازنده گرافیکی پلیاستیشن ۳ موسوم به RSX اعلام داشت که قدرت پردازنده گرافیکی پلیاستیشن ۴ یک سوم قدرت یکی از قویترین پردازندههای گرافیکی این شرکت موسوم به Geforce GTX Titan میباشد و همچنین این کنسول بازی در مقایسه با رایانههای شخصی قدرتمند فعلی بسیار ضعیف تر است و توانایی مقابله و رقابت با آنها را ندارد.
ایامدی در جواب اظهار نظرهای انویدیا اعلام داشت: ما با پلیاستیشن ۴ تجربه جدیدی ایجاد کردیم که انویدیا در ایجاد آن ناتوان بود.
مدیر عامل استدیویی یوبی سافت مونترال، آقای Yannis Mallat در گفتگویی که با CVG داشت، در مورد پلی استیشن ۴ اعلام داشت: این یک سورپرایز بزرگ است. زیرا معماری این کنسول برای ما بسیار آشنا و سادهتر است. من فکر میکنم که با توجه به این مبلغی که به ما پرداخته شده است، ما قادر هستیم برای کنسول پلی استیشن ۴، عناوینی را بسازیم که همانند رایانههای شخصی قدرتمند باشد. زیرا از پیچیدگی کمتری برخوردار است.
آقای Rajat Taneja مدیر ارشد بخش فناوری شرکت الکترونیک آرتز در مورد پلی استیشن ۴ اعلام داشت که این کنسول بازی حدود ۸ الی ۱۰ برابر قویتر از کنسول پلی استیشن ۳ میباشد و سونی توانسته است با پلی استیشن ۴، جهش بزرگی را در این صنعت ایجاد کند.
مایکروسافت سازنده کنسول ایکس باکس و رقیب اصلی سونی در این صنعت اعلام داشت که ما از پلی استیشن ۴ نگران نیستیم و همچنین سازندگان از طرح نهایی ایکس باکس نسل بعد خبر دارند و همینطور آنها از طرح و معماری این کنسول راضی هستند و آن را ستایش میکنند.
۸ گیگابایت حافظه جانبی GDDR5 این کنسول بازی موجب رضایت خاطر و همچنین واکنشها و اظهار نظرهای مثبت زیادی از سوی بازیسازان شد.
عملکرد ضعیف این کنسول در اجرای دموی موتور گرافیکی جدید اپیک گیم موسوم به آنریل انجاین ۴ در مقایسه با نسخه دیگری از این دمو که بر روی یک رایانه شخصی مجهز به یکی از پردازندههای گرافیکی قدرتمند انویدیا موسوم به Geforce GTX 680 اجرا میشد موجب به اظهار نظرهای مختلفی پیرامون پلیاستیشن ۴ و نسل بعدی کنسولهای بازی شد.
اکسباکس وان
اکسباکس وان (به انگلیسی: Xbox One) کنسول جدید معرفی شده توسط مایکروسافت در ۲۱ می ۲۰۱۳ و از نسل هشتم کنسولهای بازی است. این کنسول جانشین اکسباکس ۳۶۰ شدهاست. طبق برنامه ریزی ها، اکسباکس وان ابتدا روز ۲۲ نوامبر ۲۰۱۳ در آمریکای شمالی، تعدادی کشورهای اروپایی، استرالیا و نیوزیلند و بعد در ژاپن و سپس باقی کشورهای اروپایی عرضه و به فروش خواهد رسید.
بازیها
تعدادی از عناوین مشهوری که قرار است برای کنسول اکسباکس وان توسعه یابند به شرح زیر هستند:
Call of Duty: Ghosts
FIFA 14
Forza Motorsport 5
NBA Live 14
Madden NFL 14
Quantum Break
Rape Simulator 2013
assassins creed iv(4)black flag
watch dogs
minecraft
Ryse
هارد دستگاه
بعداز بازکردن قاب و رسیدن به مادربورد کنسول Xbox One میتوایند فن بزرگ و درایور Blu-ray/DVD این کنسول را مشاهده کنید که رو هارد 500 گیگابایتی قرار گرفته است. درایور Blu-ray/DVD این کنسول از طریق یک کابل SATA II به مادربورد کنسول متصل شده است. برای رسیدن به هارد ابتدا کابل برق و SATA II درایور را جدا میکنیم. برای مشاهده چیپ های درایور بلوری میتوانید قاب آن را که توسط 8 پیچ چهار گوش احاطه شده است باز کنید. چیپ های موجود بر روی بورد درایور شامل:
چیپ Microsoft MS0DDDSPB1 1326-BTSL ATNGS501
چیپ 37T AVY7 و که توسط صنایع Texas Instruments ساخته شده است.
پس از جدا سازی کامل درایور Blu-ray/DVD به هارد 2.5 اینچی میرسیم که از رابط SATA II برای ارتباط با مادربورد استفاده میکند.این هارد دیسک متعلق به سری Spinpiont سامسونگ با کد M8 ST500LM012 است. سرعت چرخش این هارد 5400 دور در دقیقه است که به همراه یک کش 8MB با رابط SATA II 3.0 مدل 3 گیگابایت بر روی کنسول Xbox One قرار گرفته است. سایت معتبر و مطرح Newegg بررسی مطلوبی از این درایور انجام داده است که دراینجا میتوانید مشاهده کنید.
نینتندو ۳دیاس
نینتندو ۳دیاس (به انگلیسی: Nintendo 3DS) نوعی کنسول بازی دستی است که شرکت نینتندو آن را ساخته. این کنسول جایگزین خانواده دی اس و دی اس آی می باشدکه در ۲۳ مارچ ۲۰۱۰ در نمایشگاه اکسپو ۲۰۱۰ معرفی شد و در ۲۶ فوریه ۲۰۱۱ در بازار ژاپن ارایه گردید از قابلیتهای این کنسول نمایش بازیها به صورت برجستهبینی بدون نیاز به عینک سهبعدی میباشد و دارای دو نمایشگر خواهد بود و ویژگی تاچ اسکرین (صفحه لمسی) دارد از حیث کیفیت جلوههای گرافیکی اچدی مشابه کنسولهای ایکسباکس ۳۶۰ و پلیاستیشن ۳ عمل میکند. نینتندو قصد دارد با عرضهٔ کنسول بسیار قدرتمند سهدیاس، کنسول دستی پلیاستیشن همراه و آیپاد را پشتسر بگذارد، پروفسور لایتون و نقاب معجزه پرفروشترین بازی این کنسول در زمان عرضه اولیه آن میباشد که ۱۱۹۵۹۱ نسخه را در زمان فروش اولیه کنسول فروخته و پیش از یک ماه از انتشار کنسول موفق به فروش ۲۰۷۸۸۵ نسخه گردیده.
بازتابها
کاز هیرای مدیر عامل شرکت سونی از تکنولوژی به کار رفته در سهدیاس انتقاد کرده و میگوید، سهدیاس از دقت کافی برخوردار نیست. نینتندو توصیه کردهاست کودکان زیر هفت سال از سهدیاس استفاده نکنند. سهدیاس میتواند برای کودکان زیر هفت سال همراه با مشکلاتی باشد، دلیل آن هم این است که عضلات چشم در کودکان زیر هفت سال هنوز کاملاً شکل خود را پیدا نکردهاند. البته این مسئله برای فیلمهای سهبعدی نیز صادق است. هاروهیرو سوجیموتو، مدیر عامل شرکت کپکام به قابلیتهای سهبعدی سهدیاس بشدت ابراز علاقه کردهاست. البته وی اذعان داشته بیشتر علاقه دارد تا ببیند نینتندو در ساخت این دستگاه چه درسهایی از محصولات شرکت اپل گرفتهاست. در مقابل ساتورو ایواتا، مدیرعامل نینتندو تاکید کرد این شرکت در طراحی و ساخت سهدیاس، هرگز از آیفون یا آیپاد الهام نگرفتهاست.
ویژگیها
نینتندو سهدیاس برای تجربه بازی با فناوری سهبعدی بدون نیاز به هیچ گونه عینک طراحی شدهاست. همچنین این دستگاه از یک کلید تنظیم کننده برای افزایش یا حذف افکت سه بعدی، صفحه نمایش سه بعدی ۳٫۵ اینچ در بالا (رزولوشن ۲۴۰×۸۰۰)، تنظیم کننده افکت سه بعدی، صفحه نمایش لمسی غیر سه بعدی در پایین، حسگر حرکتی و چرخشی، یک دوربین داخلی و دودوربین خارجی برخوردار است. روی سهدیاس دوربینی سهبعدی تعبیه شده که ساخت شرکت شارپ است. تصویر صفحهٔ بالایی بسیار پهن است تا بتواند گرافیک سهبعدی با کیفیتی برابر با وی را نشان دهد. صفحه لمسی که در پایین قرار گرفته، به همان اندازه سابق است. همچنین کنسول دستی سهدیاس به حسگر شتابسنج و آنالوگ کوچکی مجهز خواهد بود.
بازیها
پروفسور لایتون و نقاب معجزه
اسپلینترسل: فرضیهٔ بینظمی
متال گیر سالید سهدی
هالیوود ۶۱: این بازی از ۱۵۰ پازل و معما تشکیل شده که باید به حل کردن آنها بپردازید
Giants: Dino Strike: که در صدها میلیون سال پیش اتفاق میافتد و تمرکز آن بر روی مبارزات بین حیوانات آن دوره (دایناسورها) خواهد بود.
نینتندو ۳دیاس ایکسال
نینتندو در ۲۱ جون ۲۰۱۲، ۳دیاس ایکسال (به انگلیسی: 3DS XL) را به بازار عرضه کرد. این دستگاه از نظر سخت افزاری همان ۳دیاس میباشد که با یک صفحه نمایش ۴٫۸۸ اینچی (۱۲۴ میلیمتر) در بالا و یک صفحه نمایش ۴٫۱۸ اینچی (۱۰۶ میلیمتر) در پایین، ۹۰٪ مساحت نمایش بیشتری را دارا میباشد. این دستگاه ۴۶٪ سنگینتیر شده است و وزنی برابر با ۳۳۶ گرم دارد. ظرفیت باتری آن ۱۷۵۰ آمپر ساعت (۸۶٪ بیشتر) میباشد که میتواند تا ۶٫۵ ساعت (به جای ۵ ساعت) کار کند.
در ۲۸ آگوست ۲۰۱۳ نینتندو دستگاهی با نام نینتندو ۲دیاس را معرفی کرد که هم سایز با نینتندو ۳دیاس ایکی ال میباشد اما صفحه نمایش بالایی آن دو بعدی میباشد و دستگاه مانند یک تبلت بدون لولا است.
نینتندو ۲دیاس
نینتندو ۲دیاس (به انگلیسی: Nintendo 2DS) یک کنسول بازی دستی است که شرکت نینتندو آن را در ۲۸ آگوست ۲۰۱۳ معرفی کرد و تاریخ عرضه آن ۱۲ اکتبر ۲۰۱۳ میباشد. این دستگاه یک نینتندو ۳دیاس ایکسال می باشد که صفحه نمایش بالایی آن قابلیت برجستهبینی را ندارد و همچنین این دستگاه به جای مدل کتابی ۳دیاس، شبیه به یک تبلت بوده و لولا ندارد. به گفته رجی فیلس-امای مدیر نینتندو آمریکا، ایده ۲دیاس از پیام هشدار برای مصرف کنندگان جوانتر آمده، زیرا ۳دیاس برای ۷ سال و بالاتر می باشد.
ایپیاسایکسای
ایپیاسایکسای (به انگلیسی: ePSXe) نرمافزار امولاتور کنسول پلیاستیشن ۱ است. این نرمافزار به منظور برابرسازی عملکرد کنسول پلیاستیشن ۱ در محیط رایانه٬ برای انجام بازیهای اختصاصی کنسول در رایانه طراحی شده است. این نرمافزار نخستین بار٬ در ۱۴ اکتبر ۲۰۰۰ عرضه شد. پذیرش pluginهای مختلف و BIOS از ویژگیهای دیگر این نرمافزار میباشد. این نرمافزارف متداولترین برابرساز برای کنسول پلیاستیشن میباشد.
پیسیاسایکس
پیسیاسایکس (به انگلیسی: PCSX) نرمافزار امولاتور کنسول پلیاستیشن ۱ است. این نرمافزار به منظور برابرسازی عملکرد کنسول پلیاستیشن ۱ در محیط رایانه٬ برای انجام بازیهای اختصاصی کنسول در رایانه طراحی شده است. این نرمافزار نخستین بار٬ در ۳۱ آگوست ۲۰۰۰ توسط تیم پیسیاسایکس طراحی و عرضه شد. از ویژگیهای این برابرساز٬ قابلیت چندسکویی است و نسخههای اختصاصی برای سیستم عاملهای مختلفی را در بر میگیرد. پذیرش pluginهای مختلف و BIOS از ویژگیهای دیگر این نرمافزار میباشد.
پیسیاسایکس۲
پیسیاسایکس۲ (به انگلیسی: PCSX2) نرمافزار امولاتور کنسول بازی پلیاستیشن ۲ در محیط رایانه است. این نرمافزار که برای دو سیستم عامل ویندوز و لینوکس طراحی شده است، قابلیت انجام اکثر بازیهای انتشاریافته برای پلیاستیشن ۲ را در محیط ویندوز و لینوکس فراهم میکند. نرمافزار از ۲۱ زبان پشتیبانی میکند. پذیرش pluginهای مختلف و BIOS از ویژگیهای دیگر این نرمافزار میباشد. این نرمافزار نمیتواند بازیهای کنسول پیاس ۱ را برابرسازی کند.
پیپیاساسپیپی
شبیهساز پلیاستیشن همراه مناسب برای بازیکردن همراه (به انگلیسی: PlayStation Portable Simulator Suitable for Playing Portably) به اختصار پیپیاساسپیپی (به انگلیسی: PPSSPP) شبیهساز آزاد پلیاستیشن همراه برای مایکروسافت ویندوز، اواس ده، لینوکس، آیاواس، اندروید، بلکبری ۱۰ و سیمبیان با توجه زیاد به سرعت و قابلیت حمل است. در ابتدا در ۱ نوامبر ۲۰۱۲ بهصورت عمومی تحت مجوز پروانه عمومی همگانی گنو نسخهٔ ۲ یا بعد منتشر شد. پروژهٔ پیپیاساسپیپی توسط Henrik Rydgård یکی از مؤسسهای دلفین به صورت عمومی منتشر شد.
قطبنما
قُطبنما وسیلهای برای تعیین جهت و جهتیابی. این وسیله با استفاده از میدان مغناطیسی زمین جهت قطب شمال را نشان میدهد که در حقیقت شمال مغناطیسی زمین است؛ که با شمال حقیقی مقداری فاصله دارد. زاویه بین شمال حقیقی و شمال مغناطیسی، میل مغناطیسی نامیده می شود. امروزه برای تعیین شمال حقیقی از قطبنماهای پیشرفتهتری مانند قطبنمای ژیروسکوپی استفاده میشود.
تأثیرات جاذبههای مغناطیسی موضعی (فلز و الکتریسیته)
هر گاه قطبنما در نزدیکی اشیای آهنی یا فولادی و یا منابع الکتریکی قرار گرفته باشد، عقربهاش از جهت قطب مقداری منحرف میشود، که به آن انحراف مغناطیسی میگویند. کلاً به همراه داشتن اشیایی از جنس آهن یا انواع مشابه آن می تواند باعث اختلال در حرکت عقربه شود. حتی وجود یک گیره کاغذ روی نقشه ممکن است مساله ساز شود. بنابراین، هنگام استفاده از قطبنما باید مطمئن شویم که از اشیای انحرافدهنده آن، بهطور کلی دور است. همچنین احتمال تأثیرگذاری جاذبههای مغناطیسی موجود در خاک نیز وجود دارد، که بسیار نادر است.
در جدول زیر حداقل فاصلهی وسایل مختلف از قطبنما -برای اینکه قطبنما شمال مغناطیسی را به درستی نشان دهد- آمده است:
اشیا فاصله
خطوط برق فشار قوی 55 متر
کامیون و اتومبیل 10 متر
خطوط تلفن 10 متر
ابزار الکتریکی و مکانیکی 2 متر
کلاهکها و اشیاء کوچک فلزی 2/1 متر
قطبنمای پیشرفته
قطبنماهای پیشرفته که بیشتر در صنایع مخابرات و امور نظامی به کار برده میشوند، مجهز به سلولهای شبنما هستند که حتی در تاریکی شب عمل جهتنمایی را صورت دهند. این نوع قطبنماها در دوربینهای دو چشمی نظامی، تانکها، نفربرها و حتی در ساختمان برخی خودروهای پیشرفته نیز به کار می رود. از قطب نماهای پیشرفته در اندازه گیری طول جغرافیایی و عرض جغرافیاییِ محل نیز استفاده میکنند که در نقشهخوانی، پیادهسازی عملیات نظامی، دیدهبانی در مناطق جنگی و ... نقش تعیینکننده دارند.
قطب نمای M1
ساختمان قطب نماي M1
1 – دستگيره يا شصتي : حلقه اي است كه در انتهاي قطب نما قرار دارد و براي نگهداشتن قطب نما به حالت تراز در موقع استفاده بكار مي رود.
2 – درب قطب نما : درپوشي است آلومينيومي كه در وسط آن تار موئي قرار دارد و كاربرد تارموئي مانند مگسك اسلحه است و دو سر تار موئي دو نقطه فسفري (شبنما) وجود دارد و در موقع كار شبانه از آن استفاده مي شود .در حاشيه درب قطب نما خط كشي تعبيه شده است و بر اساس مقياس 000/50 : 1 بر مبناي كيلومتر مدرج شده است.
3 – تيغه نشانه روي و عدسي چشمي : تيغه ايست كه بالاي آن شكاف كوچكي همانند شكاف درجه اسلحه است و با زاويه 45 درجه نسبت به صفحه مدرج قرار ميگيرد و در موقع گرا گرفتن با كمك تار موئي بكار مي رود. در اين حال توسط عدسي چشمي كه در وسط تيغه تعبيه شده اعداد مربوط به گراي هدف نشانه روي شده قرائت مي شود. خواباندن تيغه بر روي صفحه قطب نما سبب قفل شدن صفحه مدرج مي شود.
4 – بدنه : كليه اجزاي قطب نما در داخل بدنه كه از جنس آلومينيوم است قرار دارد. در كنار اين محفظه خط كشي تعبيه شده كه با باز شدن كامل درب قطب نما ، خط كشي قطب نما را كامل ميكند.
5 – طوقه كار در شب : طوقه متحركي است كه جداره خارجي آن دندانه دار است و تعداد 120 دندانه دارد اين دندانه ها با زائده اي در كنار قطب نما در تماس است كه به هنگام چرخش تق تق صدا ميدهد و هر تقه برابر 3 درجه است . بر روي صفحه طوقه يك خط و يك نقطه فسفري مشاهده مي شود كه در موقع كار در شب از آن استفاده ميشود.(زاويه بين خط و نقطه 45 درجه و 15 تقه است)
6 – صفحه ثابت : در زير طوقه كار درشب صفحه شيشه اي ثابتي قرار دارد كه روي آن يك خط سياه بنام شاخص تعبيه شده . اين خط درست در امتداد شكاف تيغه نشانه روي و تار موئي قرار دارد كه در موقع گرا گرفتن هر عددي زير شاخص باشد گراي آن امتداد است.
7 – صفحه مدرّج : صفحه ايست لغزنده كه عقربه مغناطيسي روي آن نقش بسته است .بر روي اين صفحه دو گونه تقسيم بندي وجود دارد.
الف : تقسيم بندي داخلي كه برحسب درجه صورت گرفته و به رنگ قرمز ميباشد كه به ازاي هر 5 درجه علامت گذاري وهر 20 درجه عددگذاري شده است.(محيط دايره به 360 قسمت مساوي تقسيم شده و زاويه بين دو شعاع دايره كه يك قسمت را فرا گرفته است ، يك درجه نام دارد).
ب : تقسيم بندي خارجي كه برحسب ميليم غربي و برنگ سياه است كه به ازاي هر 20 ميليم علامت گذاري و هر هر 200 ميليم عددگذاري شده است ولي دو صفر سمت راست آن اعداد بمنظور اختصار حذف شده است.(در اين تقسيم بندي محيط دايره به 6400 قسمت تقسيم شده كه هر قسمت آنرا يك ميليم گويند).
شمال
شُمال (شِمال هم تلفظ شده) یا آپا یا اَپاختَر، یکی از چهار جهت اصلی است.
در نقشهها جهت شمال را همیشه به سوی بالای نقشه نشان میدهند.
پیرامون واژه
شمال واژهای عربی و فارسی آن آپا یا اَپاختَر است.در زبان پارسی میانه، خشکیهای شمال غربی کره زمین را وُروبَرشت و خشکیهای شمال شرقی را وُروژَرشت مینامیدند.در بُندَهِش آمده که برای هر جهت اصلی یک سپاهبد گمارده شده و سپاهبد شمال، ستاره هفتاورنگ (محتملاً نگهبان شمال) است.
در زبان
در سند املاک از شمال قیدی ساخته میشود به صورت «شمالاً». (نمونه: این مکان شمالاً به زمین فروشنده محدود است.) به افراد و چیزهای منسوب به شمال، شمالی یا شمالیه (نمونه: بلاد شمالیه) گفته میشود. در ادبیات شمالیپیکران به معنی ستارگانی است که از شمال طلوع میکنند.به منطقه بالای مدار قطب شمال در فارسی شمالگان گفته میشود.
باختر
باختر یا غَرب یکی از چهار جهت اصلی در جغرافیا است که در نقشهها معمولاً در سمت چپ نقشه است. باختر محل فروشدن یا غروب خورشید و بنابراین جهت مخالف گردش زمین است. به هنگام ناوبری برای رفتن به سوی باختر باید سمت قطبنما را روی °۲۷۰ قرار داد.
کاربرد امروزی
لغتنامههایی که مشخصاً به فارسی امروز میپردازند دربارهٔ واژهٔ «باختر» چنین آوردهاند:
فرهنگ معاصر فارسی (صدری افشار و دیگران:۱۳۸۱) «باختر» را ادبی میداند و به مدخل غرب (که مفصلتر است) ارجاع میدهد.
فرهنگ روز سخن (انوری:۱۳۸۳) «باختر» را «مغرب» (که باز مدخل مفصلتری است) معنی میکند.
با توجه به این که هر دوی این فرهنگها مدخل مفصلتری تحت «مغرب» یا «غرب» دارند، به نظر میرسد که باید فرض کرد واژهٔ «باختر» به نظر این فرهنگنویسان از واژههای «غرب» و «مغرب» مهجورتر است.
کاربرد قدیمیتر
«باختر» در ادبیات فارسی به معنی شمال و شرق هم استفاده میشده است.
در لغتنامه دهخدا دو مدخل برای «باختر» وجود دارد: یکی به عنوان جهت جغرافیایی و دیگری به عنوان سرزمین باکتریا (بلخ). در مورد مدخل اول (که موضوع این صفحه است)، برای معنی شمال (برای این کلمه)، تنها به اوستا اشاره شده است (و برای آن نیز باختر را با واژهٔ اوستایی «اپاختر» - apãxtar - یعنی آنطرفتر یکی گرفته است).
در بعضی از مثالهایی که از متون قدیمی فارسی برای این کلمه آورده شده است، باختر متضاد خاور است. همچنین در جایی (به نقل از شرفنامهٔ منیری) اشاره شده است:
«تحقیق آنست که باختر مخفف با اختر است و اختر ماه و آفتاب هر دو را گویند پس باختر مشرق و مغرب را توان گفت ازین جهت متقدمین بر هر دو معنی این لفظ را استعمال کردهاند لیکن خوار به معنی خور بیشتر آمده از این جهت خاور به معنی مشرق بیشتر استفاده میشود ...»
در یکی از پاورقیهای مربوط به این کلمه نیز آمده است:
«شاید اختلافاتیکه در معنی باختر روی داده از باختریان (بلخ) باشد که مردم در همسایگی جنوب او، او را شمال و در شمال جنوب، و در مغرب مشرق و در مشرق مغرب مینامیدهاند.»
در نمونههایی از اشعار شاعران فارسیزبان (از فردوسی و ناصرخسرو گرفته تا خاقانی و نظامی و سعدی)، باختر به معنای مغرب بهکار رفته است
. البته مثالهایی نیز از کاربرد عکس آن وجود دارد (در اشعار فرخی و عنصری و سوزنی و دو بیت در بعضی از نسخ شاهنامه).
خاور
خاوَر واژهای پارسی برابر با شرق عربی است. در جغرافیا، خاور امروزه به معنی شرق، یکی از چهار جهت اصلی، است.
کاربردهای قدیمی
البته در اصل خاور در زبان پارسی بازماندهٔ واژهٔ خوربران یا «خوروران» (جای بردن خورشید، جای غروب خورشید) یعنی غرب است.
در پارسی به شرق «خوراسان» (که همین نام را روی استان خراسان گذاشتند زیرا شرق ایران بزرگ بود) و به شمال «اپاختر» (واژهٔ امروزی باختر نیز که به غرب گویند بازماندهٔ اپاختر است) گویند.
فرهنگ فارسی عمید و لغتنامه دهخدا این را تایید میکند. مثلاً در بیتی از رودکی، «مهر دیدم بامدادان چون بتافت، از خراسان سوی خاور میشتافت» یا در بیتی از خاقانی «چون پخت نان زرین اندر تنور مشرق، افتاد قرص سیمین اندر دهان خاور» به معنی اصیلش آمدهاست.
خاور در بعضی از لغتنامههای قدیمیتر، از جمله برهان قاطع و آنندراج، به هر دو معنی ذکر شده است.
جنوب
«نیمروز» تغییر مسیری به این صفحه است. برای کاربردهای دیگر نیمروز (ابهامزدایی) را ببینید.جنوب یا نیمروز یکی از چهار جهت اصلی است. جنوب نقطه مقابل شمال است و ۹۰ درجه با خاور و باختر اختلاف جهت دارد. بطور قراردادی در نقشهها، نقطه یا جهت پایینی نقشه را جنوب مینامند.
جهتیابی
جهتیابی، یافتن جهتهای جغرافیایی است. جهتیابی در بسیاری از موارد کاربرد دارد. برای نمونه وقتی در کوهستان، جنگل، دشت یا بیابان گم شدهباشید، با دانستن جهتهای جغرافیایی، میتوانید به مکان مورد نظرتان برسید. یکی از استفادههای مسلمانان از جهتیابی، یافتن قبله برای نماز خواندن و ذبح حیوانات است. کوهنوردان، نظامیان، جنگلبانان و... هم به دانستن روشهای جهتیابی نیازمندند.
هرچند امروزه با وسایلی مانند قطبنما یا سامانه موقعیتیاب جهانی (جیپیاس) میتوان به راحتی و با دقت بسیار زیاد جهت جغرافیایی را مشخص کرد، در نبود ابزار، دانستن روشهای دیگر جهتیابی مفید و کاراست.
جهتهای اصلی و فرعی
اگر رو به شمال بایستیم، سمت راست مشرق (شرق، خاور)، سمت چپ مغرب (غرب، باختر) و پشت سر جنوب است. این چهار جهت را جهتهای اصلی مینامند. بین هر دو جهت اصلی یک جهت فرعی وجود دارد. مثلاً نیمساز جهتهای شمال و شرق، جهت شمالِ شرقی (شمالِ شرق) را مشخص میکند.
با دانستن یکی از جهتها، بقیهٔ جهتها را میتوان به سادگی مشخص نمود. مثلاً اگر به سوی شمال ایستاده باشید، دست راست شما شرق، دست چپ شما غرب، و پشت سر شما جنوب است.
روشهای جهتیابی
برخی روشهای جهتیابی مخصوص روز، و برخی ویژهٔ شب اند. برخی روشها هم در همهٔ مواقع کارا هستند. توجه شود که:
بسیاری از این روشها کاملاً دقیق نیستند و صرفاً جهتهای اصلی را به صورت تقریبی مشخص میکنند. برای جهتهای دقیق باید از قطبنما استفاده کرد، و میل مغناطیسی و انحراف مغناطیسی آن را هم در نظر داشت.
آنچه گفته میشود اکثراً مربوط به نیمکره شمالی است؛ به طور دقیقتر، بالای ۲۳٫۵ درجه (بالای مدار رأسالسرطان). در نیمکره جنوبی در برخی روشها ممکن است جهت شمال و جنوب برعکس آنچه گفته میشود باشد.
قُطبنما وسیلهای برای تعیین جهت و جهتیابی. این وسیله با استفاده از میدان مغناطیسی زمین جهت قطب شمال را نشان میدهد که در حقیقت شمال مغناطیسی زمین است؛ که با شمال حقیقی مقداری فاصله دارد. زاویه بین شمال حقیقی و شمال مغناطیسی، میل مغناطیسی نامیده می شود. امروزه برای تعیین شمال حقیقی از قطبنماهای پیشرفتهتری مانند قطبنمای ژیروسکوپی استفاده میشود.
تأثیرات جاذبههای مغناطیسی موضعی (فلز و الکتریسیته)
هر گاه قطبنما در نزدیکی اشیای آهنی یا فولادی و یا منابع الکتریکی قرار گرفته باشد، عقربهاش از جهت قطب مقداری منحرف میشود، که به آن انحراف مغناطیسی میگویند. کلاً به همراه داشتن اشیایی از جنس آهن یا انواع مشابه آن می تواند باعث اختلال در حرکت عقربه شود. حتی وجود یک گیره کاغذ روی نقشه ممکن است مساله ساز شود. بنابراین، هنگام استفاده از قطبنما باید مطمئن شویم که از اشیای انحرافدهنده آن، بهطور کلی دور است. همچنین احتمال تأثیرگذاری جاذبههای مغناطیسی موجود در خاک نیز وجود دارد، که بسیار نادر است.
در جدول زیر حداقل فاصلهی وسایل مختلف از قطبنما -برای اینکه قطبنما شمال مغناطیسی را به درستی نشان دهد- آمده است:
اشیا فاصله
خطوط برق فشار قوی 55 متر
کامیون و اتومبیل 10 متر
خطوط تلفن 10 متر
ابزار الکتریکی و مکانیکی 2 متر
کلاهکها و اشیاء کوچک فلزی 2/1 متر
قطبنمای پیشرفته
قطبنماهای پیشرفته که بیشتر در صنایع مخابرات و امور نظامی به کار برده میشوند، مجهز به سلولهای شبنما هستند که حتی در تاریکی شب عمل جهتنمایی را صورت دهند. این نوع قطبنماها در دوربینهای دو چشمی نظامی، تانکها، نفربرها و حتی در ساختمان برخی خودروهای پیشرفته نیز به کار می رود. از قطب نماهای پیشرفته در اندازه گیری طول جغرافیایی و عرض جغرافیاییِ محل نیز استفاده میکنند که در نقشهخوانی، پیادهسازی عملیات نظامی، دیدهبانی در مناطق جنگی و ... نقش تعیینکننده دارند.
قطب نمای M1
ساختمان قطب نماي M1
1 – دستگيره يا شصتي : حلقه اي است كه در انتهاي قطب نما قرار دارد و براي نگهداشتن قطب نما به حالت تراز در موقع استفاده بكار مي رود.
2 – درب قطب نما : درپوشي است آلومينيومي كه در وسط آن تار موئي قرار دارد و كاربرد تارموئي مانند مگسك اسلحه است و دو سر تار موئي دو نقطه فسفري (شبنما) وجود دارد و در موقع كار شبانه از آن استفاده مي شود .در حاشيه درب قطب نما خط كشي تعبيه شده است و بر اساس مقياس 000/50 : 1 بر مبناي كيلومتر مدرج شده است.
3 – تيغه نشانه روي و عدسي چشمي : تيغه ايست كه بالاي آن شكاف كوچكي همانند شكاف درجه اسلحه است و با زاويه 45 درجه نسبت به صفحه مدرج قرار ميگيرد و در موقع گرا گرفتن با كمك تار موئي بكار مي رود. در اين حال توسط عدسي چشمي كه در وسط تيغه تعبيه شده اعداد مربوط به گراي هدف نشانه روي شده قرائت مي شود. خواباندن تيغه بر روي صفحه قطب نما سبب قفل شدن صفحه مدرج مي شود.
4 – بدنه : كليه اجزاي قطب نما در داخل بدنه كه از جنس آلومينيوم است قرار دارد. در كنار اين محفظه خط كشي تعبيه شده كه با باز شدن كامل درب قطب نما ، خط كشي قطب نما را كامل ميكند.
5 – طوقه كار در شب : طوقه متحركي است كه جداره خارجي آن دندانه دار است و تعداد 120 دندانه دارد اين دندانه ها با زائده اي در كنار قطب نما در تماس است كه به هنگام چرخش تق تق صدا ميدهد و هر تقه برابر 3 درجه است . بر روي صفحه طوقه يك خط و يك نقطه فسفري مشاهده مي شود كه در موقع كار در شب از آن استفاده ميشود.(زاويه بين خط و نقطه 45 درجه و 15 تقه است)
6 – صفحه ثابت : در زير طوقه كار درشب صفحه شيشه اي ثابتي قرار دارد كه روي آن يك خط سياه بنام شاخص تعبيه شده . اين خط درست در امتداد شكاف تيغه نشانه روي و تار موئي قرار دارد كه در موقع گرا گرفتن هر عددي زير شاخص باشد گراي آن امتداد است.
7 – صفحه مدرّج : صفحه ايست لغزنده كه عقربه مغناطيسي روي آن نقش بسته است .بر روي اين صفحه دو گونه تقسيم بندي وجود دارد.
الف : تقسيم بندي داخلي كه برحسب درجه صورت گرفته و به رنگ قرمز ميباشد كه به ازاي هر 5 درجه علامت گذاري وهر 20 درجه عددگذاري شده است.(محيط دايره به 360 قسمت مساوي تقسيم شده و زاويه بين دو شعاع دايره كه يك قسمت را فرا گرفته است ، يك درجه نام دارد).
ب : تقسيم بندي خارجي كه برحسب ميليم غربي و برنگ سياه است كه به ازاي هر 20 ميليم علامت گذاري و هر هر 200 ميليم عددگذاري شده است ولي دو صفر سمت راست آن اعداد بمنظور اختصار حذف شده است.(در اين تقسيم بندي محيط دايره به 6400 قسمت تقسيم شده كه هر قسمت آنرا يك ميليم گويند).
شمال
شُمال (شِمال هم تلفظ شده) یا آپا یا اَپاختَر، یکی از چهار جهت اصلی است.
در نقشهها جهت شمال را همیشه به سوی بالای نقشه نشان میدهند.
پیرامون واژه
شمال واژهای عربی و فارسی آن آپا یا اَپاختَر است.در زبان پارسی میانه، خشکیهای شمال غربی کره زمین را وُروبَرشت و خشکیهای شمال شرقی را وُروژَرشت مینامیدند.در بُندَهِش آمده که برای هر جهت اصلی یک سپاهبد گمارده شده و سپاهبد شمال، ستاره هفتاورنگ (محتملاً نگهبان شمال) است.
در زبان
در سند املاک از شمال قیدی ساخته میشود به صورت «شمالاً». (نمونه: این مکان شمالاً به زمین فروشنده محدود است.) به افراد و چیزهای منسوب به شمال، شمالی یا شمالیه (نمونه: بلاد شمالیه) گفته میشود. در ادبیات شمالیپیکران به معنی ستارگانی است که از شمال طلوع میکنند.به منطقه بالای مدار قطب شمال در فارسی شمالگان گفته میشود.
باختر
باختر یا غَرب یکی از چهار جهت اصلی در جغرافیا است که در نقشهها معمولاً در سمت چپ نقشه است. باختر محل فروشدن یا غروب خورشید و بنابراین جهت مخالف گردش زمین است. به هنگام ناوبری برای رفتن به سوی باختر باید سمت قطبنما را روی °۲۷۰ قرار داد.
کاربرد امروزی
لغتنامههایی که مشخصاً به فارسی امروز میپردازند دربارهٔ واژهٔ «باختر» چنین آوردهاند:
فرهنگ معاصر فارسی (صدری افشار و دیگران:۱۳۸۱) «باختر» را ادبی میداند و به مدخل غرب (که مفصلتر است) ارجاع میدهد.
فرهنگ روز سخن (انوری:۱۳۸۳) «باختر» را «مغرب» (که باز مدخل مفصلتری است) معنی میکند.
با توجه به این که هر دوی این فرهنگها مدخل مفصلتری تحت «مغرب» یا «غرب» دارند، به نظر میرسد که باید فرض کرد واژهٔ «باختر» به نظر این فرهنگنویسان از واژههای «غرب» و «مغرب» مهجورتر است.
کاربرد قدیمیتر
«باختر» در ادبیات فارسی به معنی شمال و شرق هم استفاده میشده است.
در لغتنامه دهخدا دو مدخل برای «باختر» وجود دارد: یکی به عنوان جهت جغرافیایی و دیگری به عنوان سرزمین باکتریا (بلخ). در مورد مدخل اول (که موضوع این صفحه است)، برای معنی شمال (برای این کلمه)، تنها به اوستا اشاره شده است (و برای آن نیز باختر را با واژهٔ اوستایی «اپاختر» - apãxtar - یعنی آنطرفتر یکی گرفته است).
در بعضی از مثالهایی که از متون قدیمی فارسی برای این کلمه آورده شده است، باختر متضاد خاور است. همچنین در جایی (به نقل از شرفنامهٔ منیری) اشاره شده است:
«تحقیق آنست که باختر مخفف با اختر است و اختر ماه و آفتاب هر دو را گویند پس باختر مشرق و مغرب را توان گفت ازین جهت متقدمین بر هر دو معنی این لفظ را استعمال کردهاند لیکن خوار به معنی خور بیشتر آمده از این جهت خاور به معنی مشرق بیشتر استفاده میشود ...»
در یکی از پاورقیهای مربوط به این کلمه نیز آمده است:
«شاید اختلافاتیکه در معنی باختر روی داده از باختریان (بلخ) باشد که مردم در همسایگی جنوب او، او را شمال و در شمال جنوب، و در مغرب مشرق و در مشرق مغرب مینامیدهاند.»
در نمونههایی از اشعار شاعران فارسیزبان (از فردوسی و ناصرخسرو گرفته تا خاقانی و نظامی و سعدی)، باختر به معنای مغرب بهکار رفته است
. البته مثالهایی نیز از کاربرد عکس آن وجود دارد (در اشعار فرخی و عنصری و سوزنی و دو بیت در بعضی از نسخ شاهنامه).
خاور
خاوَر واژهای پارسی برابر با شرق عربی است. در جغرافیا، خاور امروزه به معنی شرق، یکی از چهار جهت اصلی، است.
کاربردهای قدیمی
البته در اصل خاور در زبان پارسی بازماندهٔ واژهٔ خوربران یا «خوروران» (جای بردن خورشید، جای غروب خورشید) یعنی غرب است.
در پارسی به شرق «خوراسان» (که همین نام را روی استان خراسان گذاشتند زیرا شرق ایران بزرگ بود) و به شمال «اپاختر» (واژهٔ امروزی باختر نیز که به غرب گویند بازماندهٔ اپاختر است) گویند.
فرهنگ فارسی عمید و لغتنامه دهخدا این را تایید میکند. مثلاً در بیتی از رودکی، «مهر دیدم بامدادان چون بتافت، از خراسان سوی خاور میشتافت» یا در بیتی از خاقانی «چون پخت نان زرین اندر تنور مشرق، افتاد قرص سیمین اندر دهان خاور» به معنی اصیلش آمدهاست.
خاور در بعضی از لغتنامههای قدیمیتر، از جمله برهان قاطع و آنندراج، به هر دو معنی ذکر شده است.
جنوب
«نیمروز» تغییر مسیری به این صفحه است. برای کاربردهای دیگر نیمروز (ابهامزدایی) را ببینید.جنوب یا نیمروز یکی از چهار جهت اصلی است. جنوب نقطه مقابل شمال است و ۹۰ درجه با خاور و باختر اختلاف جهت دارد. بطور قراردادی در نقشهها، نقطه یا جهت پایینی نقشه را جنوب مینامند.
جهتیابی
جهتیابی، یافتن جهتهای جغرافیایی است. جهتیابی در بسیاری از موارد کاربرد دارد. برای نمونه وقتی در کوهستان، جنگل، دشت یا بیابان گم شدهباشید، با دانستن جهتهای جغرافیایی، میتوانید به مکان مورد نظرتان برسید. یکی از استفادههای مسلمانان از جهتیابی، یافتن قبله برای نماز خواندن و ذبح حیوانات است. کوهنوردان، نظامیان، جنگلبانان و... هم به دانستن روشهای جهتیابی نیازمندند.
هرچند امروزه با وسایلی مانند قطبنما یا سامانه موقعیتیاب جهانی (جیپیاس) میتوان به راحتی و با دقت بسیار زیاد جهت جغرافیایی را مشخص کرد، در نبود ابزار، دانستن روشهای دیگر جهتیابی مفید و کاراست.
جهتهای اصلی و فرعی
اگر رو به شمال بایستیم، سمت راست مشرق (شرق، خاور)، سمت چپ مغرب (غرب، باختر) و پشت سر جنوب است. این چهار جهت را جهتهای اصلی مینامند. بین هر دو جهت اصلی یک جهت فرعی وجود دارد. مثلاً نیمساز جهتهای شمال و شرق، جهت شمالِ شرقی (شمالِ شرق) را مشخص میکند.
با دانستن یکی از جهتها، بقیهٔ جهتها را میتوان به سادگی مشخص نمود. مثلاً اگر به سوی شمال ایستاده باشید، دست راست شما شرق، دست چپ شما غرب، و پشت سر شما جنوب است.
روشهای جهتیابی
برخی روشهای جهتیابی مخصوص روز، و برخی ویژهٔ شب اند. برخی روشها هم در همهٔ مواقع کارا هستند. توجه شود که:
بسیاری از این روشها کاملاً دقیق نیستند و صرفاً جهتهای اصلی را به صورت تقریبی مشخص میکنند. برای جهتهای دقیق باید از قطبنما استفاده کرد، و میل مغناطیسی و انحراف مغناطیسی آن را هم در نظر داشت.
آنچه گفته میشود اکثراً مربوط به نیمکره شمالی است؛ به طور دقیقتر، بالای ۲۳٫۵ درجه (بالای مدار رأسالسرطان). در نیمکره جنوبی در برخی روشها ممکن است جهت شمال و جنوب برعکس آنچه گفته میشود باشد.
ساعت : 10:34 am | نویسنده : admin
|
مطلب بعدی