آیا میدانستید 4
آیا میدانستید که : الماس سخت‌ترین مادهٔ شناخته‌شده است؟
آیا میدانستید که : دهانه‌ای را بر روی مریخ به افتخار رابرت آنسون هاین‌لاین نویسندهٔ آمریکایی سبک علمی–تخیلی، «هاین‌لاین» نامگذاری کرده‌اند؟
آیا میدانستید که : زهره قایینی تنها ایرانی است که تاکنون به ریاست هیئت داوران جایزه جهانی هانس کریستین آندرسن برگزیده شده‌است؟
آیا میدانستید که : آب خالص بیشترین چگالیش را که برابر ۱ گرم بر سانتیمتر مکعب است در دمای ۳٫۹۸ درجه سلسیوس به‌دست می‌آورد؟
آیا میدانستید که : در میان دلفین‌ها رفتارهای همجنسگرایانه وجود دارد و دلفین‌های پوزه‌بطری به صورت متناوب با هم‌جنسان خود معاشقه و نزدیکی می‌کنند؟
آیا میدانستید که : به‌گفته داریوش مهرجویی، داستان فیلم هامون با الهام از بوف کور صادق هدایت نوشته شده است؟
آیا میدانستید که : نخستین مداد به‌شکل امروزی، در سال ۱۵۶۰ توسط یک زن و شوهر ایتالیایی با قرار دادن یک تکه گرافیت میان دو تکه چوب سرو اختراع شد؟
آیا میدانستید که : اسحاق نیوتن هنگام تولد کودکی زودرس و بقدری نحیف بود که پزشکان به زنده‌ماندن او امید چندانی نداشتند؟
آیا میدانستید که : در پوست زرافه دست‌کم ۱۱ مادهٔ شیمیایی معطر وجود دارد که مواد شیمیایی معطر روی پوست نرها نسبت به ماده‌ها بوی قوی‌تری دارد؟
آیا میدانستید که : خرچنگ عنکبوتی ژاپنی گونه‌ای خرچنگ است که طول پاهایش به ۳٫۷ متر می‌رسد؟
آیا میدانستید که : فرانکلین دلانو روزولت سی و دومین رئیس‌جمهور آمریکا به علت بیماری فلج اطفال از کمر به پایین فلج شده و قادر به راه رفتن نبود؟
آیا میدانستید که : در صورت برقراری تماس بین دو قطعه فلز با سطوح کاملاً تمیز و صاف در خلأ، دو تکه فلز بر اثر پدیدهٔ جوش سرد کاملاً به هم پیوند خورده و مانند یک قطعه درمی‌آیند؟
آیا میدانستید که : عبدالله موحد با ۶ مدال طلای جهان و المپیک در جایگاه نخست فهرست مشاهیر کشتی ایران و جایگاه یازدهم تالار مشاهیر کشتی آزاد فیلا قرار دارد؟
آیا میدانستید که : نوشتن رمان شب‌زنده‌داری فینگن‌ها توسط جیمز جویس هفده سال به طول انجامید؟
آیا میدانستید که : جیمز کامرون کارگردان اولین و دومین فیلم پرفروش تاریخ (آواتار و تایتانیک) است؟
آیا میدانستید که : نخستین اجرا از اپرای لا تراویاتای جوزپه وردی، شکستی بزرگ بود؟
آیا میدانستید که : آبشار یخی دماوند از نظر ارتفاع از سطح دریا مرتفع‌ترین آبشار خاورمیانه است؟
آیا میدانستید که : دارابی بزرگترین میوه از سرده مرکبات است؟
آیا میدانستید که : بابا لنگ‌دراز، منتشر شده در ۱۹۱۲، رمانی نامه‌نگارانه نوشته جین وبستر، نویسنده آمریکایی است؟
آیا میدانستید که : موزونه چاریوا نخستین زنی است که برای تاجیکستان در المپیک مدال آورده‌است؟
آیا میدانستید که : ترانهٔ مرا ببوس اثری با صدای حسن گل‌نراقی و شعر سروده حیدر رقابی عنوان تصنیف محبوبی در ایران است؟
آیا میدانستید که : قنات دوطبقه مون در شهرستان اردستان تنها قنات دوطبقه جهان می‌باشد که ۸۰۰ سال پیش احداث شده است؟
آیا میدانستید که : دانمارک فاقد کوهستان است و بلندترین نقطه آن ۱۷۰٫۸۶ متر از سطح دریا ارتفاع دارد؟
آیا میدانستید که : پردیس ثابتی از سوی شبکه خبری سی‌ان‌ان به عنوان «یکی از ۸ نوابغی که دنیای ما را متحول خواهند ساخت» معرفی شده‌است؟
آیا میدانستید که : جعفر سلماسی نخستین مدال‌آور ایران در بازی‌های المپیک بود؟
آیا میدانستید که : مصرف عسل برای کودکان زیر دو سال به دلیل ایجاد سم بوتولینوم، خطرناک است؟
آیا میدانستید که : بزرگترین آشیانه درختی پرنده‌ساز شناخته‌شده را یک جفت عقاب سر سفید در فلوریدای آمریکا ساخته‌اند؟
آیا میدانستید که : لیفن آلوده‌ترین شهر دنیا، در استان شانشی چین واقع شده‌است؟
آیا میدانستید که : قانون حمورابی نخستین سند شناخته شده‌ای‌ست که در آن یک فرمانروا به اعلان عمومی یک مجموعه کامل قوانین برای ملت خود اقدام می‌کند؟
آیا میدانستید که : پینا کولادا نوشیدنی رسمی پورتو ریکو است؟
آیا میدانستید که : سرو ابرکوه با ۴۸۰۰ سال قدمت دومین درخت کهنسال در جهان و یکی از آثار طبیعی ملی ایران است؟
آیا میدانستید که : دکتر ابوالقاسم بختیار، از بنیانگذاران و استاد دانشکده پزشکی دانشگاه تهران، در جوانی دست‌فروشی می‌کرد. در ۳۹ سالگی وارد دبیرستان شد و در ۵۵ سالگی تحصیل پزشکی را به پایان رساند؟
آیا میدانستید که : ژوزف نیسه‌فور نیپس نخستین عکاس تاریخ است؟
آیا میدانستید که : هستهٔ ازگیل به علت داشتن اسید سیانیدریک، سمی است و باید از خوردن آن اجتناب کرد؟
آیا میدانستید که : طاووس، نماد طایفه یزیدیه است. یزیدیان معتقدند که طاووس نماد «فرشته اعظم» است؟
آیا میدانستید که : تکوما گل ملی کشور باهاما است؟
آیا میدانستید که : اندازهٔ کدو تنبل می‌تواند بسیار بزرگ شود. بزرگترین کدو تنبل جهان وزنی بیش از ۸۰۰ کیلوگرم داشته‌است؟
آیا میدانستید که : مریل استریپ با ۱۸ نامزدی اسکار و ۲۸ نامزدی گوی طلایی رکورددار بیشترین تعداد نامزدی برای این جوایز است؟
آیا میدانستید که : در هند ۴۲۸ زبان وجود دارد که ۴۱۵ زبان زنده هستند و کاربرد دارند و ۱۳ زبان امروزه منسوخ شده‌است؟
آیا میدانستید که : به افتخار کورت وانگات نویسنده علمی–تخیلی، سیارک ۲۵۳۹۹ را «وانگات» نامیدند؟
آیا میدانستید که : کلبه عمو تام نوشتهٔ هریت بیچر استو، تأثیر زیادی بر جنگ داخلی آمریکا و برده‌داری در آمریکا گذاشت؟
آیا میدانستید که : نان برنجی، اصلی‌ترین ره‌آورد کرمانشاه، در هفتمین اجلاس سراسری شورای سیاستگذاری ثبت آثار معنوی کشور که در شهر شاهرود برگزار شد، به ثبت ملی رسید؟
آیا میدانستید که : جنین سپیداج حتی پیش از به دنیا آمدن قادر به مشاهده دنیای پیرامون خود است؟
آیا میدانستید که : در برخی از خفاش‌ها ماده‌ها رویداد لقاح را عقب می‌اندازند به این معنی که برای مدتی، گاهی تا چند ماه پس از جفت‌گیری، سلول مردانه را دست‌نخورده در بدن خود نگه می‌دارند و در هنگام مناسب آن را با سلول زنانه تماس می‌دهند؟
آیا میدانستید که : گودال شنا از شاهکارهای توماس ایکینز دانسته میشود؟
آیا میدانستید که : سامسون‌خان و هزاران نفر پناهنده روس، در جنگهای ایران و روسیه بنفع ایران جنگیدند؟
آیا میدانستید که : وینستون چرچیل، نخست‌وزیر بریتانیا به‌خاطر نوشته‌هایش (به‌ویژه جنگ جهانی دوم) جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۵۳ را دریافت کرد؟
آیا میدانستید که : آخوندک ماده پس از جفت‌گیری جنس مخالف خود را می‌خورد؟
آیا میدانستید که : در شرایط مناسب، فلز پالادیم توانایی جذب هیدروژن را تا ۹۰۰ برابر حجم خود دارد؟
آیا میدانستید که : یکی از روش‌هایی که روانشناسان برای درمان اختلالات روانی و جسمی کودکان و بزرگسالان از آنها بهره می‌برند کتاب درمانی است؟
آیا میدانستید که : کاخ گلستان در سی و هفتمین اجلاس سالانه کمیته میراث جهانی سازمان یونسکو در پنوم‌پن، پایتخت کامبوج، در فهرست آثار جهانی به ثبت رسید؟
آیا میدانستید که : ونسان ون گوگ نقاش نامدار هلندی در زمان حیاتش در گمنامی به‌سر می‌برد و در تمام طول عمر خود تنها یک تابلو یعنی تاکستان سرخ را فروخت؟
آیا میدانستید که : اقلیم مدیترانه‌ای علاوه بر سرزمین‌های اطراف دریای مدیترانه در بخش‌هایی از کالیفرنیا، استرالیای غربی و جنوبی، جنوب غربی آفریقای جنوبی و مرکز شیلی نیز وجود دارد؟
آیا میدانستید که : عبارت رایج برای سلام گفتن بین یهودیان شلوم علیخم است که مشابه سلام علیکم مسلمانان است؟
آیا میدانستید که : کولوسئوم یکی از عجایب هفتگانه جدید به شمار می‌رود؟
آیا میدانستید که : طه حسین نویسنده و سخنور نابینای مصری از پیشگامان جنبش نوگرایی در مصر بود که در ۱۹۵۰ وزیر آموزش و پرورش مصر شد و آموزش همگانی را آزاد و رایگان کرد؟
آیا میدانستید که : نخستین باغ‌وحش به سبک جدید در ایران در زمان ناصرالدین‌شاه قاجار احداث شد؟
آیا میدانستید که : قوی‌ترین میکروسکوپ الکترونی دنیا توان نمایش ذراتی به اندازه ۵۰ پیکومتر و تصاویری از اجزای اتم و حرکت اتم‌ها را دارد؟
آیا میدانستید که : رنگین‌کمان گاهی و به ندرت در موقع طلوع یا غروب خورشید تشکیل میشود؟
آیا میدانستید که : پزشکی در کشور آلمان بیمار خود را بر اساس قسمتی از مجموعه تلویزیونی دکتر هاوس درمان کرد؟
آیا میدانستید که : آشا بهوسله با داشتن بیش از ۱۱۰۰۰ عنوان ترانه ضبط شده رکورددار خوانندگی بیشترین ترانه در تاریخ است؟
آیا میدانستید که : ویلم-الکساندر نخستین پادشاه هلند پس از ۱۲۳ سال حکومت سه ملکه در این کشور است ؟
آیا میدانستید که : موزه لوور پربازدیدترین موزه جهان است؟
آیا میدانستید که : عظیم قیچی‌ساز تنها هیمالیانورد ایرانی است که توانسته به سیزده قلهٔ بالای هشت هزارمتری صعود کند؟
آیا میدانستید که : یک سال پس از کشته شدن بابک خرمدین، ۳۰ هزار نفر از خرمدینان به فرماندهی نرسه بر نیروهای خلیفه معتصم پیروز شدند؟
آیا میدانستید که : استیون هاوکینگ فیزیکدان، کیهان‌شناس، و نویسندهٔ بریتانیایی، مبتلا به بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک بوده و توانایی هیچ نوع تحرکی و حتی سخن گفتن را نیز ندارد؟
آیا میدانستید که : مرتضی مهرزاد با قد ۲۴۶٫۴ سانتیمتر به عنوان بلندترین مرد ایران شناخته میشود؟
آیا میدانستید که : مایکل فلپس شناگر آمریکایی، دارندهٔ ۲۲ مدال المپیک و پرافتخارترین قهرمان تاریخ بازی‌های المپیک است؟
آیا میدانستید که : دانشنامه بروک‌هاوس آلمانی، ورزش زورخانه‌ای را در کتاب اصلی و جلد ویژه ورزش، «قدیمی‌ترین ورزش بدن‌سازی جهان» معرفی می‌کند؟
آیا میدانستید که : والت دیزنی با دریافت ۲۲ جایزهٔ آکادمی و ۴ جایزهٔ افتخاری آکادمی، رکورددار دریافت جایزهٔ اسکار است؟
آیا میدانستید که : کره جواهرنشان، ۵۱٬۳۶۶ قطعه جواهر نصب شده بر روی یک کره ۳۴ کیلوگرمی به قطر ۶۶ سانتیمتر، از طلای ناب است؟
آیا میدانستید که : سیارک ۳۰۹۵ عمر خیام به افتخار عمر خیام دانشمند و شاعر ایرانی نامگذاری شده‌است؟
آیا میدانستید که : باران منجمد نوعی باران است که به هنگام برخورد به سطح زمین بلافاصله منجمد میشود؟
آیا میدانستید که : خدیجه آزادپور نخستین زن ایرانی است که در تاریخ بازی‌های آسیایی موفق به کسب مدال طلای انفرادی شده است؟
آیا میدانستید که : زبان گنجشک گل ملی کشور سوئد است؟
آیا میدانستید که : درویش‌خان اولین قربانی سانحه رانندگی در ایران است؟
آیا میدانستید که : لوسی هابز تیلر نخستین زن در آمریکا بود که در رشته دندان‌پزشکی مدرکی دانشگاهی دریافت کرد؟
آیا میدانستید که : بویایی‌پریشی، آسیب، اختلال یا سوء تعبیر حس بویایی است؟
آیا میدانستید که : مجله تایم ملاله یوسف‌زی را بعد از باراک اوباما، دومین شخصیت برتر جهان در سال ۲۰۱۲ نامید؟
آیا میدانستید که :ناهم‌رنگی عنبیه می‌تواند ارثی یا ناشی از موزاییسم ژنتیکی، آسیب یا بیماری باشد؟
آیا میدانستید که :در جام جهانی فوتبال ۲۰۱۴، کشور غنا برای جلوگیری از اخلال در پخش مستقیم بازی‌های تیم ملی این کشور از ساحل عاج برق قرض گرفت؟
آیا میدانستید که :الینور اوستروم نخستین و تنها زنی است که جایزه نوبل اقتصاد را دریافت کرده‌است؟
آیا میدانستید که :علی ملک‌حسینی نخستین پیوند کبد از فرد زنده به زنده در ایران را انجام داد؟
آیا میدانستید که :چوب زغال‌اخته بدلیل داشتن چگالی بالا در آب غوطه ور نمی‌شود؟
آیا میدانستید که :انیاک نخستین رایانه‌ای بود که با ۳۰ تن وزن قادر به انجام سیصد عمل ضرب در ثانیه بود؟
آیا میدانستید که :بیابان قره‌قوم ۷۰ درصد ازکشور ترکمنستان را پوشانده است؟
آیا میدانستید که :دریای نور درشت‌ترین و زیباترین الماس برلیان در میان گوهرهای سلطنتی ایران و یکی از گوهرهای معروف جهان است؟
آیا میدانستید که :تئودور میمن، فیزیکدان آمریکایی سازندهٔ اولین لیزر در جهان است؟
آیا میدانستید که :جان فورد با بردن چهار اسکار بهترین کارگردانی از مجموع پنج نامزدی، در این بخش رکورددار است؟
آیا میدانستید که :نخستین ماشین ظرف‌شویی کارا توسط جوزفین کاکرن در سال ۱۸۸۶ میلادی اختراع شد؟
آیا میدانستید که :سوئیس دارای سابقهٔ طولانی بی‌طرفی در مناسبات جهانی است، و از سال ۱۸۱۵ تاکنون وارد هیچ جنگی نشده‌است؟
آیا میدانستید که :پس از این که ساحل عاج به جام جهانی فوتبال ۲۰۰۶ صعود کرد، دیدیه دروگبا از طرفین جنگ درخواست کرد تا سلاح‌های خود را زمین بگذارند؛ درخواستی که منجر به پایان جنگ داخلی پنج ساله در آن کشور شد؟
آیا میدانستید که :قنات قصبهٔ گناباد بزرگترین و کهن‌ترین کاریز جهان است؟
آیا میدانستید که :دریاچه کاریبا، پرآب‌ترین دریاچه سد جهان، واقع در مرز کشورهای آفریقایی زامبیا و زیمبابوه است؟
آیا میدانستید که :سنگ آذرخشی نوعی شیشهٔ طبیعی است؟
آیا میدانستید که :تندیس آزادی یکی از یادبودهای ملی ایالات متحده آمریکا است؟
آیا میدانستید که :حرارت جریان آب گرم گلف استریم مساوی حرارتی است که از سوزاندن دو میلیون تن زغال بدست می‌آید؟
آیا میدانستید که :زباله‌دان بزرگ اطلس شمالی یکی از بزرگترین زباله‌دان‌های پلاستیک جهان است و در اقیانوس اطلس ایجاد شده است؟
آیا میدانستید که :سیارک ۵۹۲۳۹ ابن هیثم به افتخار ابن هیثم دانشمند ایرانی نامگذاری شده است؟
آیا میدانستید که :در ۲۰ ژوئیه ۲۰۰۵، کانادا چهارمین کشور و نخستین کشور در قاره آمریکا گردید که ازدواج همجنس‌گرایان را در سطح ملی قانونی کرد؟
آیا میدانستید که :ایرباس ای۳۸۰ بزرگترین هواپیمای مسافربری جهان است؟
آیا میدانستید که :اندرو وایلز پس از سیصد سال موفق به اثبات قضیه آخر فرما شد؟
آیا میدانستید که :خفاش‌ها با داشتن ۱٬۲۴۰ گونه، روی هم رفته حدود ۲۰ درصد از گونه‌های پستانداران را از آن خود کرده‌اند؟
آیا میدانستید که :الکسی لئونوف کیهان‌نورد روسی، نخستین انسانی است که اقدام به راهپیمایی فضایی کرده است؟
آیا میدانستید که :نیوتایموری نام گونه‌ای از خوردن سوشی است که در آن غذا را روی بدن یک زن برهنه می‌چینند و از روی بدن او صرف می‌کنند؟
آیا میدانستید که :جک‌فروت بزرگترین میوه درختی جهان است؟
آیا میدانستید که :مهرشاد نراقی تنها موتورسوار در تاریخ ایران است که موفق شده است در سه کلاس ۱۲۵سیسی، ۲۵۰سیسی، ۴۵۰سیسی همزمان قهرمان ایران شود؟
آیا میدانستید که :درختان غول جزو بزرگترین درختان هستند و میانگین بیشینه ارتفاعشان به ۵۰ تا ۸۵ متر می‌رسد؟
آیا میدانستید که :در مارس ۱۸۴۸ به دلیل جمع شدن یخ‌ها، راه آبشارهای نیاگارا بسته شد و به مدت ۳۰ تا ۴۰ ساعت هیچ آبی از آنها نگذشت؟
آیا میدانستید که :از محمد مهروان طراح بزرگ تمبر ایران، تمبرهای زیبایی (حدود ۴۰۰۰ اثر هنری) بر جای مانده‌است؟
آیا میدانستید که :سنگ خارا از سنگین‌ترین سنگ‌ها با چگالی ۲٫۷۵ گرم بر سانتیمتر مکعب می‌باشد؟
آیا میدانستید که :سیارک ۱۷۷۴۴ در سال ۱۹۹۸ به نام جودی فاستر نامگذاری شد؟
آیا میدانستید که :در سال ۲۰۱۲ بقایای آتش افروخته‌شده توسط نوعی انسان در حدود یک میلیون سال پیش در غار واندرورک یافت شد؟
آیا میدانستید که :شازده کوچولو پرفروشترین کتاب تک جلدی فرانسوی زبان دنیا است؟
آیا میدانستید که :لاکی دایمند ریچ در رکوردهای جهانی گینس رکورددار بیشترین خالکوبی بدن (۱۰۰٪) می‌باشد؟
آیا میدانستید که :اوتسی مرد یخی قدیمی‌ترین مومیایی است که تاکنون در اروپا پیدا شده است؟
آیا میدانستید که :شکر قهوه‌ای یا شکر سرخ قند نیشکر است که سرخ یا قهوه‌ای رنگ است؟
آیا میدانستید که :منظور از جهش ژنی، هرگونه تغییر در ساختمان اسیدهای نوکلئیک تشکیل دهنده ماده وراثتی موجود زنده است که باعث تغییرات فنوتیپی میشود؟
آیا میدانستید که :فزون‌واقع‌نمایی به سبکی در نقاشی و تندیس‌گری گفته میشود که یک عکس یا نمونهٔ واقعی را با جزئیات دقیق تداعی کند؟
آیا میدانستید که :خمرهای سرخ به رهبری پل پوت نزدیک به دو میلیون نفر از جمعیت هشت میلیون نفری کامبوج را در کشتزارهای مرگ به قتل رساندند؟
آیا میدانستید که :سم عنکبوت سرگردان برزیلی می‌تواند در درمان اختلال نعوظ استفاده شود؟
آیا میدانستید که :پس از نبرد آوارایر میان رزم‌آوران ساسانی و ارمنیان، از وارتان مامیگونیان به عنوان قهرمان ملی ارمنستان یاد میشود؟
آیا میدانستید که :سگ آبی جانور ملی رسمی کشور کانادا از سال ۱۹۷۵ به این سو است؟
آیا میدانستید که :خوانش‌پریشی موجب اختلال در روان‌خوانی و یا درک مطلب میشود؟
آیا میدانستید که :برج ایفل توسط ۲۰٬۰۰۰ لامپ در شب نورپردازی میشود که از فاصلهٔ ۸۰ کیلومتری قابل مشاهده است؟
آیا میدانستید که :نیروگاه دماوند در استان تهران، بزرگترین نیروگاه سیکل ترکیبیِ خاورمیانه است؟
آیا میدانستید که :چشمه دیمه در استان چهارمحال و بختیاری، از گواراترین آب‌های جهان است و دارای خواص درمانی از قبیل جلوگیری از پوسیدگی دندان و درمان سنگ کلیه است؟
آیا میدانستید که :آلثینگی نخستین نمونه از مجلس‌های قانون‌گذاری امروزین است؟
آیا میدانستید که :مظفرالدین‌شاه قاجار نخستین پادشاه ایران است که نظام مشروطه را تجربه کرده و آخرین پادشاهی می‌باشد که در ایران درگذشته است؟
آیا میدانستید که :خرس آبی توانایی دارد ۱۰ سال بدون آب و غذا و در شرایط دمایی بسیار سرد و گرم زندگی کند؟
آیا میدانستید که :وین، بهترین شهر جهان بر پایه کیفیت زندگی در سال ۲۰۱۳ میلادی بوده است؟
آیا میدانستید که :محمدنبی سربلوکی، شیمی‌دان ایرانی، کاشف دندروزوم است؟
آیا میدانستید که :کریستوفر واکن پیش از بازیگری تربیت‌کننده شیر در یک سیرک بود؟
آیا میدانستید که :غار ماهی‌کور غاری در استان لرستان است که ماهیان موجود در آن، فاقد چشم می‌باشند؟
آیا میدانستید که :تابه‌بویا گل ملی کشور پاراگوئه است؟
آیا میدانستید که :ناپدید شدن سرنشینان کشتی ماری سلست همچنان یکی از اسرار تاریخ دریانوردی است؟
آیا میدانستید که :چغازنبیل نخستین اثر تاریخی از ایران بود که در سال ۱۹۷۹ در فهرست میراث جهانی یونسکو جای گرفت؟
آیا میدانستید که :دیوار آتش نام عمومی برنامه‌هایی است که از دستیابی غیر مجاز به یک سیستم رایانه جلوگیری می‌کنند؟
آیا میدانستید که :نمایش سگ وستمینستر کنل کلاب، که در سال ۱۸۷۷ تأسیس گردید، معتبرترین مسابقات نمایش سگ در آمریکا می‌باشد؟
آیا میدانستید که :عمر خیام دهانه‌ای برخوردی بر روی ماه است که به افتخار خیام، ستاره‌شناس، ریاضیدان و شاعر ایرانی سده ۱۱ میلادی نامگذاری شده‌است؟
آیا میدانستید که :سیمئون زاکسن-کبورگ و گوتا ۵۵ سال پیش از نخست‌وزیری کشور بلغارستان پادشاه این کشور بود؟
آیا میدانستید که :حسن شاهرخی از مشهورترین طراحان فرش ایران است که تحولی در طراحی فرش کرمان و ایران ایجاد کرد؟
آیا میدانستید که :رایانه پوشیدنی رایانه‌ای است که بر بدن پوشیده میشود؟
آیا میدانستید که :رکوردهای جهانی گینس مدونا را به عنوان موفق‌ترین زن هنرمند معرفی کرده‌است؟
آیا میدانستید که :جمهوری فدراتیو برزیل بزرگترین و پرجمعیّت‌ترین کشور آمریکای جنوبی است؟
آیا میدانستید که :تمساح کروموزوم جنسی ندارد و جنسیت این حیوان در داخل تخم با درجه حرارت تعیین میشود؟
آیا میدانستید که :باداب سورت پس از پاموک‌کاله ترکیه، دومین چشمهٔ ثبت شده آب شور جهان است؟
آیا میدانستید که :ایمان افتخاری اولین دانش‌آموز دوم دبیرستانی ایرانی بود که به مسابقات المپیاد جهانی ریاضی اعزام شد و مدال طلای جهانی گرفت؟
آیا میدانستید که :یوهانا سیگورداردوتیر سیاست‌مدار ایسلندی نخستین رئیس دولت همجنسگرای دنیا در تاریخ دوران نوین به‌شمار می‌رود؟
آیا میدانستید که : گل ساعت گونه‌ای از گیاهان گلدار است که بیشتر در نواحی استوایی آمریکا و آفریقا رشد می‌کند؟
آیا میدانستید که : الکساندر کارلین بزرگترین و پرافتخارترین کشتی‌گیر طول تاریخ کشتی فرنگی است؟
آیا میدانستید که : جیمز دین اولین بازیگری بود که پس از مرگ نامزد جایزه اسکار شد و تنها کسی است که دو بار پس از مرگش نامزد اسکار شده است؟
آیا میدانستید که : سارا برنارد بازیگر اهل فرانسه به عنوان «مشهورترین بازیگر زن تاریخ» انتخاب شده است؟
آیا میدانستید که : آبراهام اورتلیوس نخستین کسی بود که نظریه زمین‌ساخت صفحه‌ای را ارائه کرد؟
آیا میدانستید که : کنوت، خرس قطبی محبوب باغ‌وحش برلین، تنها در نخستین سال زندگیش درآمد باغ‌وحش را ۵ میلیون یورو افزایش داد؟
آیا میدانستید که : اصطلاح نسل ایکس توسط داگلاس کپلند رواج یافت؟
آیا میدانستید که :در صورتی که نوزاد دچار کلستاز مورد فوتوتراپی قرار گیرد، ممکن است که سندرم نادر نوزاد برنزه بروز کند که در آن پوست، سرم و ادرار نوزاد رنگ خاکستری - قهوه‌ای تیره پیدا می‌کنند ؟
آیا میدانستید که :۶۶۶هراسی نوعی هراس است که منجر به ترس از عدد ۶۶۶ میشود؟
آیا میدانستید که :باقیماندگان( در تصویر ) سقوط پرواز شماره ۵۷۱ نیروی هوایی اروگوئه برای زنده ماندن مجبور شدند از بقایای دوستان شان که در گذشته بودند تغذیه کنند؟
آیا میدانستید که :در آنشلوس، ۹۹٫۷۳٪ مردم اتریش موافقت خود را با الحاق به آلمان ابراز داشتند؟
آیا میدانستید که :زبان رقص زبان ارتباطی زنبورهای عسل برای نشان دادن محل وجود غذا است؟
آیا میدانستید که :در شرایطی ممکن است دمای منفی به وجود بیاید؟
آیا میدانستید که :کپنهاگ ، وین و ملبورن، بهترین شهرهای جهان برای زندگی هستند؟
آیا میدانستید که :مومیایی پارسی، یک مومیایی تقلبی بوده است؟
آیا میدانستید که :خروار بزرگترین یکای ایرانی اندازه‌گیری جرم است؟
آیا میدانستید که :گلینوش، سردار ایرانی به همراهی بهمن جادویه، در نبردی با ابوعبید ثقفی پدر مختار در کناره فرات ، اعراب را شکست دادند و ۴۰۰۰ تن را کشته و ۳۰۰۰ تن دیگر را مجبور به فرار کردند.
آیا میدانستید که : دهانه‌ای را بر روی مریخ به افتخار رابرت آنسون هاین‌لاین نویسندهٔ آمریکایی سبک علمی–تخیلی، «هاین‌لاین» نامگذاری کرده‌اند؟
آیا میدانستید که : زهره قایینی تنها ایرانی است که تاکنون به ریاست هیئت داوران جایزه جهانی هانس کریستین آندرسن برگزیده شده‌است؟
آیا میدانستید که : آب خالص بیشترین چگالیش را که برابر ۱ گرم بر سانتیمتر مکعب است در دمای ۳٫۹۸ درجه سلسیوس به‌دست می‌آورد؟
آیا میدانستید که : در میان دلفین‌ها رفتارهای همجنسگرایانه وجود دارد و دلفین‌های پوزه‌بطری به صورت متناوب با هم‌جنسان خود معاشقه و نزدیکی می‌کنند؟
آیا میدانستید که : به‌گفته داریوش مهرجویی، داستان فیلم هامون با الهام از بوف کور صادق هدایت نوشته شده است؟
آیا میدانستید که : نخستین مداد به‌شکل امروزی، در سال ۱۵۶۰ توسط یک زن و شوهر ایتالیایی با قرار دادن یک تکه گرافیت میان دو تکه چوب سرو اختراع شد؟
آیا میدانستید که : اسحاق نیوتن هنگام تولد کودکی زودرس و بقدری نحیف بود که پزشکان به زنده‌ماندن او امید چندانی نداشتند؟
آیا میدانستید که : در پوست زرافه دست‌کم ۱۱ مادهٔ شیمیایی معطر وجود دارد که مواد شیمیایی معطر روی پوست نرها نسبت به ماده‌ها بوی قوی‌تری دارد؟
آیا میدانستید که : خرچنگ عنکبوتی ژاپنی گونه‌ای خرچنگ است که طول پاهایش به ۳٫۷ متر می‌رسد؟
آیا میدانستید که : فرانکلین دلانو روزولت سی و دومین رئیس‌جمهور آمریکا به علت بیماری فلج اطفال از کمر به پایین فلج شده و قادر به راه رفتن نبود؟
آیا میدانستید که : در صورت برقراری تماس بین دو قطعه فلز با سطوح کاملاً تمیز و صاف در خلأ، دو تکه فلز بر اثر پدیدهٔ جوش سرد کاملاً به هم پیوند خورده و مانند یک قطعه درمی‌آیند؟
آیا میدانستید که : عبدالله موحد با ۶ مدال طلای جهان و المپیک در جایگاه نخست فهرست مشاهیر کشتی ایران و جایگاه یازدهم تالار مشاهیر کشتی آزاد فیلا قرار دارد؟
آیا میدانستید که : نوشتن رمان شب‌زنده‌داری فینگن‌ها توسط جیمز جویس هفده سال به طول انجامید؟
آیا میدانستید که : جیمز کامرون کارگردان اولین و دومین فیلم پرفروش تاریخ (آواتار و تایتانیک) است؟
آیا میدانستید که : نخستین اجرا از اپرای لا تراویاتای جوزپه وردی، شکستی بزرگ بود؟
آیا میدانستید که : آبشار یخی دماوند از نظر ارتفاع از سطح دریا مرتفع‌ترین آبشار خاورمیانه است؟
آیا میدانستید که : دارابی بزرگترین میوه از سرده مرکبات است؟
آیا میدانستید که : بابا لنگ‌دراز، منتشر شده در ۱۹۱۲، رمانی نامه‌نگارانه نوشته جین وبستر، نویسنده آمریکایی است؟
آیا میدانستید که : موزونه چاریوا نخستین زنی است که برای تاجیکستان در المپیک مدال آورده‌است؟
آیا میدانستید که : ترانهٔ مرا ببوس اثری با صدای حسن گل‌نراقی و شعر سروده حیدر رقابی عنوان تصنیف محبوبی در ایران است؟
آیا میدانستید که : قنات دوطبقه مون در شهرستان اردستان تنها قنات دوطبقه جهان می‌باشد که ۸۰۰ سال پیش احداث شده است؟
آیا میدانستید که : دانمارک فاقد کوهستان است و بلندترین نقطه آن ۱۷۰٫۸۶ متر از سطح دریا ارتفاع دارد؟
آیا میدانستید که : پردیس ثابتی از سوی شبکه خبری سی‌ان‌ان به عنوان «یکی از ۸ نوابغی که دنیای ما را متحول خواهند ساخت» معرفی شده‌است؟
آیا میدانستید که : جعفر سلماسی نخستین مدال‌آور ایران در بازی‌های المپیک بود؟
آیا میدانستید که : مصرف عسل برای کودکان زیر دو سال به دلیل ایجاد سم بوتولینوم، خطرناک است؟
آیا میدانستید که : بزرگترین آشیانه درختی پرنده‌ساز شناخته‌شده را یک جفت عقاب سر سفید در فلوریدای آمریکا ساخته‌اند؟
آیا میدانستید که : لیفن آلوده‌ترین شهر دنیا، در استان شانشی چین واقع شده‌است؟
آیا میدانستید که : قانون حمورابی نخستین سند شناخته شده‌ای‌ست که در آن یک فرمانروا به اعلان عمومی یک مجموعه کامل قوانین برای ملت خود اقدام می‌کند؟
آیا میدانستید که : پینا کولادا نوشیدنی رسمی پورتو ریکو است؟
آیا میدانستید که : سرو ابرکوه با ۴۸۰۰ سال قدمت دومین درخت کهنسال در جهان و یکی از آثار طبیعی ملی ایران است؟
آیا میدانستید که : دکتر ابوالقاسم بختیار، از بنیانگذاران و استاد دانشکده پزشکی دانشگاه تهران، در جوانی دست‌فروشی می‌کرد. در ۳۹ سالگی وارد دبیرستان شد و در ۵۵ سالگی تحصیل پزشکی را به پایان رساند؟
آیا میدانستید که : ژوزف نیسه‌فور نیپس نخستین عکاس تاریخ است؟
آیا میدانستید که : هستهٔ ازگیل به علت داشتن اسید سیانیدریک، سمی است و باید از خوردن آن اجتناب کرد؟
آیا میدانستید که : طاووس، نماد طایفه یزیدیه است. یزیدیان معتقدند که طاووس نماد «فرشته اعظم» است؟
آیا میدانستید که : تکوما گل ملی کشور باهاما است؟
آیا میدانستید که : اندازهٔ کدو تنبل می‌تواند بسیار بزرگ شود. بزرگترین کدو تنبل جهان وزنی بیش از ۸۰۰ کیلوگرم داشته‌است؟
آیا میدانستید که : مریل استریپ با ۱۸ نامزدی اسکار و ۲۸ نامزدی گوی طلایی رکورددار بیشترین تعداد نامزدی برای این جوایز است؟
آیا میدانستید که : در هند ۴۲۸ زبان وجود دارد که ۴۱۵ زبان زنده هستند و کاربرد دارند و ۱۳ زبان امروزه منسوخ شده‌است؟
آیا میدانستید که : به افتخار کورت وانگات نویسنده علمی–تخیلی، سیارک ۲۵۳۹۹ را «وانگات» نامیدند؟
آیا میدانستید که : کلبه عمو تام نوشتهٔ هریت بیچر استو، تأثیر زیادی بر جنگ داخلی آمریکا و برده‌داری در آمریکا گذاشت؟
آیا میدانستید که : نان برنجی، اصلی‌ترین ره‌آورد کرمانشاه، در هفتمین اجلاس سراسری شورای سیاستگذاری ثبت آثار معنوی کشور که در شهر شاهرود برگزار شد، به ثبت ملی رسید؟
آیا میدانستید که : جنین سپیداج حتی پیش از به دنیا آمدن قادر به مشاهده دنیای پیرامون خود است؟
آیا میدانستید که : در برخی از خفاش‌ها ماده‌ها رویداد لقاح را عقب می‌اندازند به این معنی که برای مدتی، گاهی تا چند ماه پس از جفت‌گیری، سلول مردانه را دست‌نخورده در بدن خود نگه می‌دارند و در هنگام مناسب آن را با سلول زنانه تماس می‌دهند؟
آیا میدانستید که : گودال شنا از شاهکارهای توماس ایکینز دانسته میشود؟
آیا میدانستید که : سامسون‌خان و هزاران نفر پناهنده روس، در جنگهای ایران و روسیه بنفع ایران جنگیدند؟
آیا میدانستید که : وینستون چرچیل، نخست‌وزیر بریتانیا به‌خاطر نوشته‌هایش (به‌ویژه جنگ جهانی دوم) جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۵۳ را دریافت کرد؟
آیا میدانستید که : آخوندک ماده پس از جفت‌گیری جنس مخالف خود را می‌خورد؟
آیا میدانستید که : در شرایط مناسب، فلز پالادیم توانایی جذب هیدروژن را تا ۹۰۰ برابر حجم خود دارد؟
آیا میدانستید که : یکی از روش‌هایی که روانشناسان برای درمان اختلالات روانی و جسمی کودکان و بزرگسالان از آنها بهره می‌برند کتاب درمانی است؟
آیا میدانستید که : کاخ گلستان در سی و هفتمین اجلاس سالانه کمیته میراث جهانی سازمان یونسکو در پنوم‌پن، پایتخت کامبوج، در فهرست آثار جهانی به ثبت رسید؟
آیا میدانستید که : ونسان ون گوگ نقاش نامدار هلندی در زمان حیاتش در گمنامی به‌سر می‌برد و در تمام طول عمر خود تنها یک تابلو یعنی تاکستان سرخ را فروخت؟
آیا میدانستید که : اقلیم مدیترانه‌ای علاوه بر سرزمین‌های اطراف دریای مدیترانه در بخش‌هایی از کالیفرنیا، استرالیای غربی و جنوبی، جنوب غربی آفریقای جنوبی و مرکز شیلی نیز وجود دارد؟
آیا میدانستید که : عبارت رایج برای سلام گفتن بین یهودیان شلوم علیخم است که مشابه سلام علیکم مسلمانان است؟
آیا میدانستید که : کولوسئوم یکی از عجایب هفتگانه جدید به شمار می‌رود؟
آیا میدانستید که : طه حسین نویسنده و سخنور نابینای مصری از پیشگامان جنبش نوگرایی در مصر بود که در ۱۹۵۰ وزیر آموزش و پرورش مصر شد و آموزش همگانی را آزاد و رایگان کرد؟
آیا میدانستید که : نخستین باغ‌وحش به سبک جدید در ایران در زمان ناصرالدین‌شاه قاجار احداث شد؟
آیا میدانستید که : قوی‌ترین میکروسکوپ الکترونی دنیا توان نمایش ذراتی به اندازه ۵۰ پیکومتر و تصاویری از اجزای اتم و حرکت اتم‌ها را دارد؟
آیا میدانستید که : رنگین‌کمان گاهی و به ندرت در موقع طلوع یا غروب خورشید تشکیل میشود؟
آیا میدانستید که : پزشکی در کشور آلمان بیمار خود را بر اساس قسمتی از مجموعه تلویزیونی دکتر هاوس درمان کرد؟
آیا میدانستید که : آشا بهوسله با داشتن بیش از ۱۱۰۰۰ عنوان ترانه ضبط شده رکورددار خوانندگی بیشترین ترانه در تاریخ است؟
آیا میدانستید که : ویلم-الکساندر نخستین پادشاه هلند پس از ۱۲۳ سال حکومت سه ملکه در این کشور است ؟
آیا میدانستید که : موزه لوور پربازدیدترین موزه جهان است؟
آیا میدانستید که : عظیم قیچی‌ساز تنها هیمالیانورد ایرانی است که توانسته به سیزده قلهٔ بالای هشت هزارمتری صعود کند؟
آیا میدانستید که : یک سال پس از کشته شدن بابک خرمدین، ۳۰ هزار نفر از خرمدینان به فرماندهی نرسه بر نیروهای خلیفه معتصم پیروز شدند؟
آیا میدانستید که : استیون هاوکینگ فیزیکدان، کیهان‌شناس، و نویسندهٔ بریتانیایی، مبتلا به بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک بوده و توانایی هیچ نوع تحرکی و حتی سخن گفتن را نیز ندارد؟
آیا میدانستید که : مرتضی مهرزاد با قد ۲۴۶٫۴ سانتیمتر به عنوان بلندترین مرد ایران شناخته میشود؟
آیا میدانستید که : مایکل فلپس شناگر آمریکایی، دارندهٔ ۲۲ مدال المپیک و پرافتخارترین قهرمان تاریخ بازی‌های المپیک است؟
آیا میدانستید که : دانشنامه بروک‌هاوس آلمانی، ورزش زورخانه‌ای را در کتاب اصلی و جلد ویژه ورزش، «قدیمی‌ترین ورزش بدن‌سازی جهان» معرفی می‌کند؟
آیا میدانستید که : والت دیزنی با دریافت ۲۲ جایزهٔ آکادمی و ۴ جایزهٔ افتخاری آکادمی، رکورددار دریافت جایزهٔ اسکار است؟
آیا میدانستید که : کره جواهرنشان، ۵۱٬۳۶۶ قطعه جواهر نصب شده بر روی یک کره ۳۴ کیلوگرمی به قطر ۶۶ سانتیمتر، از طلای ناب است؟
آیا میدانستید که : سیارک ۳۰۹۵ عمر خیام به افتخار عمر خیام دانشمند و شاعر ایرانی نامگذاری شده‌است؟
آیا میدانستید که : باران منجمد نوعی باران است که به هنگام برخورد به سطح زمین بلافاصله منجمد میشود؟
آیا میدانستید که : خدیجه آزادپور نخستین زن ایرانی است که در تاریخ بازی‌های آسیایی موفق به کسب مدال طلای انفرادی شده است؟
آیا میدانستید که : زبان گنجشک گل ملی کشور سوئد است؟
آیا میدانستید که : درویش‌خان اولین قربانی سانحه رانندگی در ایران است؟
آیا میدانستید که : لوسی هابز تیلر نخستین زن در آمریکا بود که در رشته دندان‌پزشکی مدرکی دانشگاهی دریافت کرد؟
آیا میدانستید که : بویایی‌پریشی، آسیب، اختلال یا سوء تعبیر حس بویایی است؟
آیا میدانستید که : مجله تایم ملاله یوسف‌زی را بعد از باراک اوباما، دومین شخصیت برتر جهان در سال ۲۰۱۲ نامید؟
آیا میدانستید که :ناهم‌رنگی عنبیه می‌تواند ارثی یا ناشی از موزاییسم ژنتیکی، آسیب یا بیماری باشد؟
آیا میدانستید که :در جام جهانی فوتبال ۲۰۱۴، کشور غنا برای جلوگیری از اخلال در پخش مستقیم بازی‌های تیم ملی این کشور از ساحل عاج برق قرض گرفت؟
آیا میدانستید که :الینور اوستروم نخستین و تنها زنی است که جایزه نوبل اقتصاد را دریافت کرده‌است؟
آیا میدانستید که :علی ملک‌حسینی نخستین پیوند کبد از فرد زنده به زنده در ایران را انجام داد؟
آیا میدانستید که :چوب زغال‌اخته بدلیل داشتن چگالی بالا در آب غوطه ور نمی‌شود؟
آیا میدانستید که :انیاک نخستین رایانه‌ای بود که با ۳۰ تن وزن قادر به انجام سیصد عمل ضرب در ثانیه بود؟
آیا میدانستید که :بیابان قره‌قوم ۷۰ درصد ازکشور ترکمنستان را پوشانده است؟
آیا میدانستید که :دریای نور درشت‌ترین و زیباترین الماس برلیان در میان گوهرهای سلطنتی ایران و یکی از گوهرهای معروف جهان است؟
آیا میدانستید که :تئودور میمن، فیزیکدان آمریکایی سازندهٔ اولین لیزر در جهان است؟
آیا میدانستید که :جان فورد با بردن چهار اسکار بهترین کارگردانی از مجموع پنج نامزدی، در این بخش رکورددار است؟
آیا میدانستید که :نخستین ماشین ظرف‌شویی کارا توسط جوزفین کاکرن در سال ۱۸۸۶ میلادی اختراع شد؟
آیا میدانستید که :سوئیس دارای سابقهٔ طولانی بی‌طرفی در مناسبات جهانی است، و از سال ۱۸۱۵ تاکنون وارد هیچ جنگی نشده‌است؟
آیا میدانستید که :پس از این که ساحل عاج به جام جهانی فوتبال ۲۰۰۶ صعود کرد، دیدیه دروگبا از طرفین جنگ درخواست کرد تا سلاح‌های خود را زمین بگذارند؛ درخواستی که منجر به پایان جنگ داخلی پنج ساله در آن کشور شد؟
آیا میدانستید که :قنات قصبهٔ گناباد بزرگترین و کهن‌ترین کاریز جهان است؟
آیا میدانستید که :دریاچه کاریبا، پرآب‌ترین دریاچه سد جهان، واقع در مرز کشورهای آفریقایی زامبیا و زیمبابوه است؟
آیا میدانستید که :سنگ آذرخشی نوعی شیشهٔ طبیعی است؟
آیا میدانستید که :تندیس آزادی یکی از یادبودهای ملی ایالات متحده آمریکا است؟
آیا میدانستید که :حرارت جریان آب گرم گلف استریم مساوی حرارتی است که از سوزاندن دو میلیون تن زغال بدست می‌آید؟
آیا میدانستید که :زباله‌دان بزرگ اطلس شمالی یکی از بزرگترین زباله‌دان‌های پلاستیک جهان است و در اقیانوس اطلس ایجاد شده است؟
آیا میدانستید که :سیارک ۵۹۲۳۹ ابن هیثم به افتخار ابن هیثم دانشمند ایرانی نامگذاری شده است؟
آیا میدانستید که :در ۲۰ ژوئیه ۲۰۰۵، کانادا چهارمین کشور و نخستین کشور در قاره آمریکا گردید که ازدواج همجنس‌گرایان را در سطح ملی قانونی کرد؟
آیا میدانستید که :ایرباس ای۳۸۰ بزرگترین هواپیمای مسافربری جهان است؟
آیا میدانستید که :اندرو وایلز پس از سیصد سال موفق به اثبات قضیه آخر فرما شد؟
آیا میدانستید که :خفاش‌ها با داشتن ۱٬۲۴۰ گونه، روی هم رفته حدود ۲۰ درصد از گونه‌های پستانداران را از آن خود کرده‌اند؟
آیا میدانستید که :الکسی لئونوف کیهان‌نورد روسی، نخستین انسانی است که اقدام به راهپیمایی فضایی کرده است؟
آیا میدانستید که :نیوتایموری نام گونه‌ای از خوردن سوشی است که در آن غذا را روی بدن یک زن برهنه می‌چینند و از روی بدن او صرف می‌کنند؟
آیا میدانستید که :جک‌فروت بزرگترین میوه درختی جهان است؟
آیا میدانستید که :مهرشاد نراقی تنها موتورسوار در تاریخ ایران است که موفق شده است در سه کلاس ۱۲۵سیسی، ۲۵۰سیسی، ۴۵۰سیسی همزمان قهرمان ایران شود؟
آیا میدانستید که :درختان غول جزو بزرگترین درختان هستند و میانگین بیشینه ارتفاعشان به ۵۰ تا ۸۵ متر می‌رسد؟
آیا میدانستید که :در مارس ۱۸۴۸ به دلیل جمع شدن یخ‌ها، راه آبشارهای نیاگارا بسته شد و به مدت ۳۰ تا ۴۰ ساعت هیچ آبی از آنها نگذشت؟
آیا میدانستید که :از محمد مهروان طراح بزرگ تمبر ایران، تمبرهای زیبایی (حدود ۴۰۰۰ اثر هنری) بر جای مانده‌است؟
آیا میدانستید که :سنگ خارا از سنگین‌ترین سنگ‌ها با چگالی ۲٫۷۵ گرم بر سانتیمتر مکعب می‌باشد؟
آیا میدانستید که :سیارک ۱۷۷۴۴ در سال ۱۹۹۸ به نام جودی فاستر نامگذاری شد؟
آیا میدانستید که :در سال ۲۰۱۲ بقایای آتش افروخته‌شده توسط نوعی انسان در حدود یک میلیون سال پیش در غار واندرورک یافت شد؟
آیا میدانستید که :شازده کوچولو پرفروشترین کتاب تک جلدی فرانسوی زبان دنیا است؟
آیا میدانستید که :لاکی دایمند ریچ در رکوردهای جهانی گینس رکورددار بیشترین خالکوبی بدن (۱۰۰٪) می‌باشد؟
آیا میدانستید که :اوتسی مرد یخی قدیمی‌ترین مومیایی است که تاکنون در اروپا پیدا شده است؟
آیا میدانستید که :شکر قهوه‌ای یا شکر سرخ قند نیشکر است که سرخ یا قهوه‌ای رنگ است؟
آیا میدانستید که :منظور از جهش ژنی، هرگونه تغییر در ساختمان اسیدهای نوکلئیک تشکیل دهنده ماده وراثتی موجود زنده است که باعث تغییرات فنوتیپی میشود؟
آیا میدانستید که :فزون‌واقع‌نمایی به سبکی در نقاشی و تندیس‌گری گفته میشود که یک عکس یا نمونهٔ واقعی را با جزئیات دقیق تداعی کند؟
آیا میدانستید که :خمرهای سرخ به رهبری پل پوت نزدیک به دو میلیون نفر از جمعیت هشت میلیون نفری کامبوج را در کشتزارهای مرگ به قتل رساندند؟
آیا میدانستید که :سم عنکبوت سرگردان برزیلی می‌تواند در درمان اختلال نعوظ استفاده شود؟
آیا میدانستید که :پس از نبرد آوارایر میان رزم‌آوران ساسانی و ارمنیان، از وارتان مامیگونیان به عنوان قهرمان ملی ارمنستان یاد میشود؟
آیا میدانستید که :سگ آبی جانور ملی رسمی کشور کانادا از سال ۱۹۷۵ به این سو است؟
آیا میدانستید که :خوانش‌پریشی موجب اختلال در روان‌خوانی و یا درک مطلب میشود؟
آیا میدانستید که :برج ایفل توسط ۲۰٬۰۰۰ لامپ در شب نورپردازی میشود که از فاصلهٔ ۸۰ کیلومتری قابل مشاهده است؟
آیا میدانستید که :نیروگاه دماوند در استان تهران، بزرگترین نیروگاه سیکل ترکیبیِ خاورمیانه است؟
آیا میدانستید که :چشمه دیمه در استان چهارمحال و بختیاری، از گواراترین آب‌های جهان است و دارای خواص درمانی از قبیل جلوگیری از پوسیدگی دندان و درمان سنگ کلیه است؟
آیا میدانستید که :آلثینگی نخستین نمونه از مجلس‌های قانون‌گذاری امروزین است؟
آیا میدانستید که :مظفرالدین‌شاه قاجار نخستین پادشاه ایران است که نظام مشروطه را تجربه کرده و آخرین پادشاهی می‌باشد که در ایران درگذشته است؟
آیا میدانستید که :خرس آبی توانایی دارد ۱۰ سال بدون آب و غذا و در شرایط دمایی بسیار سرد و گرم زندگی کند؟
آیا میدانستید که :وین، بهترین شهر جهان بر پایه کیفیت زندگی در سال ۲۰۱۳ میلادی بوده است؟
آیا میدانستید که :محمدنبی سربلوکی، شیمی‌دان ایرانی، کاشف دندروزوم است؟
آیا میدانستید که :کریستوفر واکن پیش از بازیگری تربیت‌کننده شیر در یک سیرک بود؟
آیا میدانستید که :غار ماهی‌کور غاری در استان لرستان است که ماهیان موجود در آن، فاقد چشم می‌باشند؟
آیا میدانستید که :تابه‌بویا گل ملی کشور پاراگوئه است؟
آیا میدانستید که :ناپدید شدن سرنشینان کشتی ماری سلست همچنان یکی از اسرار تاریخ دریانوردی است؟
آیا میدانستید که :چغازنبیل نخستین اثر تاریخی از ایران بود که در سال ۱۹۷۹ در فهرست میراث جهانی یونسکو جای گرفت؟
آیا میدانستید که :دیوار آتش نام عمومی برنامه‌هایی است که از دستیابی غیر مجاز به یک سیستم رایانه جلوگیری می‌کنند؟
آیا میدانستید که :نمایش سگ وستمینستر کنل کلاب، که در سال ۱۸۷۷ تأسیس گردید، معتبرترین مسابقات نمایش سگ در آمریکا می‌باشد؟
آیا میدانستید که :عمر خیام دهانه‌ای برخوردی بر روی ماه است که به افتخار خیام، ستاره‌شناس، ریاضیدان و شاعر ایرانی سده ۱۱ میلادی نامگذاری شده‌است؟
آیا میدانستید که :سیمئون زاکسن-کبورگ و گوتا ۵۵ سال پیش از نخست‌وزیری کشور بلغارستان پادشاه این کشور بود؟
آیا میدانستید که :حسن شاهرخی از مشهورترین طراحان فرش ایران است که تحولی در طراحی فرش کرمان و ایران ایجاد کرد؟
آیا میدانستید که :رایانه پوشیدنی رایانه‌ای است که بر بدن پوشیده میشود؟
آیا میدانستید که :رکوردهای جهانی گینس مدونا را به عنوان موفق‌ترین زن هنرمند معرفی کرده‌است؟
آیا میدانستید که :جمهوری فدراتیو برزیل بزرگترین و پرجمعیّت‌ترین کشور آمریکای جنوبی است؟
آیا میدانستید که :تمساح کروموزوم جنسی ندارد و جنسیت این حیوان در داخل تخم با درجه حرارت تعیین میشود؟
آیا میدانستید که :باداب سورت پس از پاموک‌کاله ترکیه، دومین چشمهٔ ثبت شده آب شور جهان است؟
آیا میدانستید که :ایمان افتخاری اولین دانش‌آموز دوم دبیرستانی ایرانی بود که به مسابقات المپیاد جهانی ریاضی اعزام شد و مدال طلای جهانی گرفت؟
آیا میدانستید که :یوهانا سیگورداردوتیر سیاست‌مدار ایسلندی نخستین رئیس دولت همجنسگرای دنیا در تاریخ دوران نوین به‌شمار می‌رود؟
آیا میدانستید که : گل ساعت گونه‌ای از گیاهان گلدار است که بیشتر در نواحی استوایی آمریکا و آفریقا رشد می‌کند؟
آیا میدانستید که : الکساندر کارلین بزرگترین و پرافتخارترین کشتی‌گیر طول تاریخ کشتی فرنگی است؟
آیا میدانستید که : جیمز دین اولین بازیگری بود که پس از مرگ نامزد جایزه اسکار شد و تنها کسی است که دو بار پس از مرگش نامزد اسکار شده است؟
آیا میدانستید که : سارا برنارد بازیگر اهل فرانسه به عنوان «مشهورترین بازیگر زن تاریخ» انتخاب شده است؟
آیا میدانستید که : آبراهام اورتلیوس نخستین کسی بود که نظریه زمین‌ساخت صفحه‌ای را ارائه کرد؟
آیا میدانستید که : کنوت، خرس قطبی محبوب باغ‌وحش برلین، تنها در نخستین سال زندگیش درآمد باغ‌وحش را ۵ میلیون یورو افزایش داد؟
آیا میدانستید که : اصطلاح نسل ایکس توسط داگلاس کپلند رواج یافت؟
آیا میدانستید که :در صورتی که نوزاد دچار کلستاز مورد فوتوتراپی قرار گیرد، ممکن است که سندرم نادر نوزاد برنزه بروز کند که در آن پوست، سرم و ادرار نوزاد رنگ خاکستری - قهوه‌ای تیره پیدا می‌کنند ؟
آیا میدانستید که :۶۶۶هراسی نوعی هراس است که منجر به ترس از عدد ۶۶۶ میشود؟
آیا میدانستید که :باقیماندگان( در تصویر ) سقوط پرواز شماره ۵۷۱ نیروی هوایی اروگوئه برای زنده ماندن مجبور شدند از بقایای دوستان شان که در گذشته بودند تغذیه کنند؟
آیا میدانستید که :در آنشلوس، ۹۹٫۷۳٪ مردم اتریش موافقت خود را با الحاق به آلمان ابراز داشتند؟
آیا میدانستید که :زبان رقص زبان ارتباطی زنبورهای عسل برای نشان دادن محل وجود غذا است؟
آیا میدانستید که :در شرایطی ممکن است دمای منفی به وجود بیاید؟
آیا میدانستید که :کپنهاگ ، وین و ملبورن، بهترین شهرهای جهان برای زندگی هستند؟
آیا میدانستید که :مومیایی پارسی، یک مومیایی تقلبی بوده است؟
آیا میدانستید که :خروار بزرگترین یکای ایرانی اندازه‌گیری جرم است؟
آیا میدانستید که :گلینوش، سردار ایرانی به همراهی بهمن جادویه، در نبردی با ابوعبید ثقفی پدر مختار در کناره فرات ، اعراب را شکست دادند و ۴۰۰۰ تن را کشته و ۳۰۰۰ تن دیگر را مجبور به فرار کردند.
روش‌های جهت‌یابی در روز
جهت‌یابی به کمک موقعیت خورشید در آسمان
۱- خورشید صبح تقریباً از سمت شرق طلوع می‌کند، و شب تقریباً در سمت غرب غروب می‌کند.
این مطلب فقط در اول بهار و پاییز صحیح است؛ یعنی در اولین روز بهار و پاییز خورشید دقیقاً از شرق طلوع و در غرب غروب می‌کند، ولی در زمان‌های دیگر، محل طلوع و غروب خورشید نسبت به مشرق و مغرب مقداری انحراف دارد.
در تابستان طلوع و غروب خورشید شمالی‌تر از شرق و غرب است، و در زمستان جنوبی‌تر از شرق و غرب می‌باشد. در اول تابستان و زمستان، محل طلوع و غروب خورشید حداقل حدود ۲۳٫۵ درجه با محل دقیق شرق و غرب فاصله دارد، که این خطا به هیچ وجه قابل چشم پوشی نیست. در واقع از آن‌جا که موقعیت دقیق خورشید با توجه به فصل و عرض جغرافیایی متغیر است، این روش نسبتاً غیردقیق است.
۲- در نیمکرهٔ شمالی زمین، در زمان ظهر شرعی خورشید همیشه دقیقاً در جهت جنوب است و سایهٔ اجسام رو به شمال می‌افتد.
ظهر شرعی یا ظهر نجومی، دقیقاً هنگامی است که خورشید به بالاترین نقطه خود در آسمان می‌رسد. در این زمان، سایهٔ شاخص به حداقل خود در روز می‌رسد، و پس از آن دوباره افزایش می‌یابد؛ همان زمان اذان ظهر.
برای دانستن زمان ظهر شرعی می‌توان به روزنامه‌ها مراجعه کرد یا منتظر صدای اذان ظهر شد. ظهر شرعی حدوداً نیمه بین طلوع آفتاب و غروب آفتاب است.
۳- حرکت خورشید از شرق به غرب است؛ و این هم می‌تواند روشی برای یافتن جهت‌های جغرافیایی باشد.
جهت‌یابی با سایهٔ چوب(شاخص)
شاخص، چوب یا میله‌ای صاف و راست است (مثلاً شاخه نسبتاً صافی از یک درخت به طول مثلاً یک متر) که به طور عمودی در زمینی مسطح و هموار و افقی(تراز و میزان) فرو شده‌است.
روش اول: نوک(انتهای) سایهٔ شاخص روی زمین را [مثلاً با یک سنگ] علامت‌گذاری می‌کنیم. مدتی (مثلاً ده-بیست دقیقه بعد، یا بیشتر) صبر می‌کنیم تا نوک سایه چند سانتیمتر جابه‌جا شود. حال محل جدید سایهٔ شاخص (که تغییر مکان داده‌است) را علامت‌گذاری می‌نماییم. حال اگر این دو نقطه را با خطی به هم وصل کنیم، جهت شرق-غرب را مشخص می‌کند. نقطهٔ علامت‌گذاری اول سمت غرب، و نقطهٔ دوم سمت شرق را نشان می‌دهد. یعنی اگر طوری بایستیم که پای چپ‌مان را روی نقطهٔ اول و پای راستمان را روی نقطهٔ دوم بگذاریم، روبروی‌مان شمال را نشان می‌دهد، و رو به خورشید (پشت سرمان) جنوب است.
از آن‌جا که جهت ظاهری حرکت خورشید در آسمان از شرق به غرب است، جهت حرکت سایهٔ خورشید بر روی زمین از غرب به شرق خواهد بود. یعنی در نیم‌کره شمالی سایه‌ها ساعتگرد می‌چرخند.
هر چه از استوا دورتر بشویم، از دقت پاسخ در این روش کاسته میشود. یعنی در مناطق قطبی (عرض جغرافیایی بالاتر از ۶۰ درجه) استفاده از آن توصیه نمی‌شود.
در شب‌های مهتابی هم از این روش می‌توان استفاده کرد: به جای خورشید از ماه استفاده کنید.
روش دوم(دقیق‌تر): محل سایهٔ شاخص را زمانی پیش از ظهر علامت گذاری می‌کنیم. دایره یا کمانی به مرکز محل شاخص و به شعاع محل علامت‌گذاری شده می‌کشیم. سایه به تدریج که به سمت شرق می‌رود کوتاه‌تر میشود، در ظهر به کوتاه‌ترین اندازه‌اش می‌رسد، و بعداز ظهر به تدریج بلندتر می‌گردد. هر گاه بعد از ظهر سایهٔ شاخص از روی کمان گذشت (یعنی سایهٔ شاخص هم‌اندازهٔ پیش از ظهرش شد) آن‌جا را به عنوان نقطهٔ دوم علامت‌گذاری می‌کنیم. مانند روش پیشین، این نقطه سمت شرق و نقطهٔ پیشین سمت غرب را نشان می‌دهد.
در واقع هر دو نقطه سایهٔ هم‌فاصله از شاخص، امتداد شرق-غرب را مشخص می‌کنند.
با این‌که روش پیشین نسبتاً دقیق است، این روش دقیق‌تر است؛ البته وقت بیشتری برای آن لازم است.
برای کشیدن کمان مثلاً طنابی(مانند بند کفش، نخ دندان) را انتخاب کنید. یک طرف طناب را به شاخص ببندید، و طرف دیگرش را به یک جسم تیز؛ به شکلی که وقتی طناب را می‌کشید دقیقاً به محل علامت‌گذاری شده برسد. نیم‌دایره‌ای روی زمین با جسم تیز رسم کنید.
وقتی سایهٔ شاخص به حداقل اندازهٔ خود می‌رسد(در ظهر شرعی)، این سایه سمت جنوب را نشان می‌دهد (بالای ۲۳٫۵ درجه).
جهت‌یابی با ساعت عقربه‌دار
ساعت مچی معمولی (آنالوگ، عقربه‌ای) را به حالت افقی طوری در کف دست نگه می‌داریم که عقربهٔ ساعت‌شمار به سمت خورشید اشاره کند. در این حالت، نیمسازِ زاویه‌ای که عقربهٔ ساعت‌شمار با عدد ۱۲ ساعت می‌سازد (زاویهٔ کوچک‌تر، نه بزرگ‌تر)، جهت جنوب را نشان می‌دهد. یعنی مثلاً اگر چوب‌کبریتی را [به طور افقی] در نیمهٔ راه میان عقربهٔ ساعت‌شمار و عدد ۱۲ ساعت قرار دهید، به طور شمالی-جنوبی قرار گرفته‌است.
نکات
این که گفته شد عقربهٔ کوچک ساعت به سمت خورشید اشاره کند، یعنی این‌که اگر شاخصی [مثلاً چوب‌کبریت] ای که در مرکز ساعت قرار دهیم، سایه‌اش موازی با عقربهٔ ساعت‌شمار و در جهت مقابل آن باشد. یا این‌که سایهٔ عقربهٔ ساعت‌شمار درست در زیر خود عقربه قرار گیرد. یا مثلاً اگر چوبی ده-پانزده سانتیمتری را در زمین به‌طور عمودی قرار دهیم، ساعت روی زمین به شکلی قرار گرفته باشد که عقربهٔ ساعت‌شمارش موازی با سایهٔ چوب باشد.
دلیل این‌که زاویه بین عقربهٔ ساعت‌شمار و ۱۲ را نصف می‌کنیم این است که: وقتی خوشید یک بار دور زمین می‌چرخد، ساعت ما دو دور می‌چرخد(دو تا ۱۲ ساعت). یعنی گرچه روز ۲۴ ساعت است (و یک دور کامل را در ۲۴ ساعت طی می‌کند)، ساعتهای ما یک دور کامل را در ۱۲ ساعت طی می‌نماید. اگر ساعت ۲۴ ساعتهای می‌داشتید، که دور آن به ۲۴ قسمت مساوی تقسیم شده بود، هر گاه عقربهٔ ساعت‌شمار را رو به خورشید می‌گرفتید عدد ۱۲ ساعت همیشه جهت جنوب را نشان می‌داد.
این روش وقتی سمت صحیح را نشان می‌دهد، که ساعت مورد نظر درست تنظیم شده باشد. یعنی اگر در بهار و تابستان ساعت‌ها را نسبت به ساعت استاندارد یک‌ساعت جلو می‌برند، ما باید آن را تصحیح کنیم(ابتدا ساعت‌مان را یک ساعت عقب ببریم سپس روش را اِعمال کنیم؛ یا نیمساز عقربهٔ ساعت‌شمار را [به جای ۱۲] با ۱ حساب کنید). همچنین در همهٔ سطح یک کشور معمولاً ساعت یکسانی وجود دارد، که مثلاً در ایران حدود یک ساعت متغیر است (ایران تقریباً بین دو نصف‌النهار قرار دارد؛ لذا ظهر شرعی در شرق و غرب ایران حدوداً یک ساعت فاصله دارد.) ساعت صحیح هر مکان همان ساعتی است که هنگام ظهر شرعی در آن در طول سال، اطراف ساعت ۱۲ ظهر است. در واقع برای تعیین دقیق جهت‌های جغرافیایی ساعت باید طوری تنظیم باشد که هنگام ظهر شرعی ساعت ۱۲ را نشان دهد.
روش ساعت مچی تا ۲۴ درجه امکان خطا دارد. برای دقت بیشتر باید از آن در عرض جغرافیایی بین ۴۰ و ۶۰ درجه [شمالی یا جنوبی] استفاده شود؛ هر چند در عرض جغرافیایی ۲۳٫۵ تا ۶۶٫۵ درجه [شمالی یا جنوبی] نتیجه‌اش قابل قبول است.(البته در نیم‌کردهٔ جنوبی جهت شمال و جنوب برعکس است.) در واقع هر چه به استوا نزدیک‌تر شویم، از دقت این روش کاسته میشود. ضمناً هر چه زمان به کار بردن این روش به ظهر شرعی نزدیک‌تر باشد، نتیجهٔ آن دقیق‌تر خواهد بود.
اگر مطمئن نیستید کدام طرف شمال است و کدام طرف جنوب، به یاد بیاورید که خورشید از شرق بر می‌خیزد، در غرب می‌نشیند، و در ظهر سمت جنوب است.
توجه کنید که اگر این روش را در هنگام ظهر شرعی (یعنی ساعت ۱۲) اجرا کنیم، جهت عقربه ساعت‌شمار خود به سوی جنوب است. یعنی مانند همان روش «جهت‌یابی با سمت خورشید»، که گفتیم خورشید در ظهر شرعی به سمت جنوب است.
اگر از ساعت دیجیتال استفاده می‌کنید، می‌توانید ساعت عقربه‌داری را روی یک کاغذ یا روی زمین بکشید (دور دایره‌ای از ۱ تا ۱۲ بنویسید، و عقربهٔ ساعت‌شمار را هم بکشید)، و سپس از روش بالا استفاده کنید.
حتی وقتی هوا آفتابی نیست و خورشید به راحتی دیده نمی‌شود هم گاه سایهٔ خوشید را می‌توان دید. اگر یک چوب‌کبریت را عمود نگه دارید، سایهٔ آن برعکس جهت خورشید می‌افتد.
روش‌های جهت‌یابی در شب
جهت‌یابی با ستارهٔ قطبی
از آن‌جا که ستاره‌ها به محور ستاره قطبی در آسمان می‌چرخند، در نیمکرهٔ شمالی زمین ستارهٔ قطبی با تقریب بسیار خوبی (حدود ۰٫۷ درجه خطا) جهت شمال جغرافیایی (و نه شمال مغناطیسی) را نشان می‌دهد؛ یعنی اگر رو به آن بایستیم، رو به شمال خواهیم بود.
برای یافتن ستارهٔ قطبی روش‌های مختلفی وجود دارد:
به وسیلهٔ مجموعه ستارگان «دبّ اکبر»: صورت فلکی دبّ اکبر شامل هفت ستاره‌است که به شکل ملاقه قرار گرفته‌اند: چهار ستاره آن تشکیل یک ذوزنقه را می‌دهند، و سه ستارهٔ دیگر مانند یک دنباله در ادامه ذوزنقه قرار گرفته‌اند. هر گاه دو ستاره‌ای که لبهٔ بیرونی ملاقه را تشکیل می‌دهند (دو ستارهٔ قاعده کوچک ذوزنقه؛ لبهٔ پیالهٔ ملاقه؛ محلی که آب از آن‌جا می‌ریزد) را [با خطی فرضی] به هم وصل کنیم، و پنج برابر فاصله میان دو ستاره، به سمت جلو ادامه دهیم، به ستاره قطبی می‌رسیم.
به وسیلهٔ مجموعه ستاره‌های «ذات‌الکرسی»: صورت فلکی ذات‌الکرسی شامل پنج ستاره‌است که به شکل W یا M قرار گرفته‌اند. هرگاه (مطابق شکل) ستارهٔ وسط W (رأس زاویهٔ وسطی) را حدود پنج برابرِِ «فاصلهٔ آن نسبت به ستاره‌های اطراف» به سوی جلو ادامه دهیم، به ستارهٔ قطبی می‌رسیم.
نکات
صورت‌های فلکی ذات‌الکرسی و دبّ اکبر نسبت به ستارهٔ قطبی تقریباً روبه‌روی یکدیگر، و دور ستاره قطبی خلاف جهت عقربه‌های ساعت می‌چرخند. اگر یکی از آنها پشت کوه پنهان بود، با دیگری می‌توان ستارهٔ قطبی را یافت. فاصلهٔ هر کدام از این دو صورت فلکی تا ستارهٔ قطبی تقریباً برابر است.
اگر برای یافتن ستاره‌ها در آسمان از نقشه ستاره‌یاب (افلاک‌نما) استفاده می‌کنید، به‌خاطر داشته باشید که ستاره‌یاب‌ها موقعیت ستاره‌ها را در زمان، تاریخ و موقعیت جغرافیایی (طول و عرض جغرافیایی) خاصی نشان می‌دهند.
هر چه از استوا به سوی قطب شمال برویم، ستارهٔ قطبی در آسمان بالاتر (در ارتفاع بیشتر) دیده میشود. یعنی ستارهٔ قطبی در استوا (عرض جغرافیایی صفر درجه) تقریباً در افق دیده میشود، و در قطب شمال(عرض جغرافیایی ۹۰ درجه) تقریباً بالای سر (سرسو، سمت‌الرّأس، رأس‌القدم) دیده میشود. بالاتر از عرض جغرافیایی ۷۰ درجه شمالی عملاً نمی‌توان با ستارهٔ قطبی شمال را پیدا کرد.
جهت‌یابی با هلال ماه
اگر به دلیل وجود ابر یا درختان نمی‌توانید ستاره‌ها را ببینید، می‌توانید از ماه برای جهت‌یابی استفاده کنید.
ماه به شکل هلال باریکی تولد می‌یابد، و در نیمه‌های ماه قمری به قرص کامل تبدیل میشود، و سپس در جهت مقابل هلالی میشود. در نیمهٔ اول ماه‌های قمری قسمت خارجی ماه (تحدب و کوژی ماه، برآمدگی و برجستگی ماه) مانند پیکانی جهت غرب را نشان می‌دهد. در نیمهٔ دوم ماه‌های قمری، تحدب ماه به سمت مشرق است.
اگر خطی از بالای هلال به پایین آن وصل کنیم و ادامه دهیم، در نیمهٔ اول ماه قمری شکل p و در نیمهٔ دوم شکل q خواهد داشت.
کره ماه در نیمهٔ اول ماه‌های قمری پیش از غروب آفتاب طلوع می‌کند، و در نیمهٔ دوم پس از غروب، تا پایان ماه که پس از نیمه‌شب طلوع می‌نماید.
پیدا کردن جنوب توسط ماه: اگر خطی فرضی میان دو نوک تیز هلال ماه رسم کرده و آن را تا زمین ادامه دهید، تقاطع امتداد این خط با افق، نقطه جنوب را [در نیمکرهٔ شمالی زمین] نشان می‌دهد.
این روش جهت‌یابی چندان دقیق نیست، ولی حداقل راه‌نمایی تقریبی را فراهم می‌سازد. در زمان قرص کامل نمی‌توان از این روش استفاده کرد. وقتی ماه به صورت قرص کامل است، می‌توان به کمک حرکت ظاهری ماه (که از مشرق به طرف مغرب است) جهت‌یابی کرد.
روش‌های دیگر جهت‌یابی در شب
حرکت ظاهری ماه در آسمان از شرق به غرب است.
خوشه پروین: دسته‌ای (حدود ده تا پانزده) ستاره، به شکل خوشه انگور، در یک جا مجتمع هستند که به آن مجموعه خوشه پروین می‌گویند. این ستارگان مانند خورشید از شرق به طرف غرب در حرکتند، ولی در همه حال دُمِ آنها به طرف مشرق است.
ستارگان بادبادکی: حدود هفت -هشت ستاره در آسمان وجود دارد که به شکل بادبادک یا علامت سوال می‌باشند. این ستارگان نیز از شرق به غرب حرکت می‌کنند، و در همه حال دنباله بادبادکی آنها به‌طرف جنوب است.
کهکشان راه شیری تودهٔ عظیمی از انبوه ستارگان است که تقریباً از شمال شرقی به جنوب غربی امتداد یافته‌است. در شمال شرقی این راه باریک است، و هر چه به سمت جنوب غربی می‌رود، پهن‌تر میشود. هر چه به آخر شب نزدیک‌تر می‌شویم، قسمت پهن راه شیری به طرف مغرب منحرف میشود.
روش‌های جهت‌یابی، قابل استفاده در روز و شب
جهت‌یابی با قبله
اگر جهت قبله و میزان انحراف آن از جنوب (یا دیگر جهت‌های اصلی) را بدانیم، می‌توانیم شمال را تشخیص دهیم. مثلاً اگر در تهران ۳۷ درجه از جنوب سمت به غرب متمایل شویم (یعنی حدوداً جنوب غربی)، به طرف قبله ایستاده‌ایم. پس هرگاه در تهران جهت قبله را بدانیم، اگر ۳۷ درجه از سمت قبله در جهت عکس عقربه‌های ساعت بچرخیم، به طرف جنوب ایستاده‌ایم، و اگر ۱۴۳ درجه (۳۷-۱۸۰) در جهت عقربه‌های ساعت بچرخیم، به طرف شمال ایستاده‌ایم.
قبله را از راه‌های مختلفی می‌توان یافت:
قبله‌نما: دقیق‌ترین روش تعیین قبله، به‌وسیلهٔ قبله‌نماست، که آن هم با یک قطب‌نما انجام می‌گیرد؛ و اگر ما قطب‌نما داشته باشیم، با آن قطب را مشخص می‌کنیم!
محراب مسجد: محراب مساجد به طرف قبله‌است. در نمازخانه‌ها هم معمولاً جهت قبله مشخص شده‌است.
قبرستان: مرده را در قبر روی دست راست، به سمت قبله می‌خوابانند. پس اگر شما طوری ایستاده باشید که نوشته‌های سنگ قبر را به درستی می‌خوانید، سمت چپ‌تان قبله‌است.
دستشویی: از آن‌جا که قضای حاجت رو به قبله نباید باشد، معمولاً توالت‌ها را عمود بر قبله می‌سازند.
جهت‌یابی با قطب‌نمای دست‌ساز
اگر قطب‌نمایی به همراه نداشتید، ولی اتفاقاً یک سوزن یا میخ کوچک در جیبتان یافتید، این روش کمک‌کار شما در ساخت یک قطب‌نما خواهد بود. البته احتمال استفاده از آن در شرایط واقعی کم است، ولی انجام آن کاری سرگرم‌کننده‌است.
با مالش دادن یک سوزن فقط در یک جهت به آهنربا -یا حتی احتمالاً چاقوی خودتان-، یا مالیدن آن فقط در یک جهت به پارچهٔ ابریشمی یا پنبه‌ای، سوزنْ مغناطیسی یا قطبی میشود؛ مانند سوزن قطب‌نما. (مثلاً با ۳۰ بار مالش دادن سوزن به آهنربا از طرف خودتان به سمت بیرون، سوزن به اندازهٔ کافی خاصیت آهنربایی پیدا می‌کند. همچنین مالش سر سوزن از پایین به بالا بر پارچهٔ ابریشمی باعث میشود که سر سوزن نقطه شمال را نشان دهد). حتی می‌توانید آن‌را در یک جهت میان موهای سر خود بکشید. توجه کنید که همیشه فقط در یک جهت مالش دهید.
حال اگر آن‌را روی یک چوب‌پنبه یا پوشال کوچک قرار دهید(سوزن را به چوب‌پنبه چسب بزنید، یا درون آن فرو کنید؛ یا در دو طرف سوزن چوب‌پنبه‌هایی کوچک فرو کنید)، و روی آب (آب راکد یا ظرفی پر از آب) شناور نمایید، مانند یک قطب‌نما عمل می‌کند، و سر سوزن رو به شمال می‌چرخد. برای این‌که سمت شمال و جنوب سوزن را اشتباه نکنید، این نکته را در نظر بگیرید که -در نیمکرهٔ شمالی زمین- آن سمت قطب‌نما که تقریباً رو به خورشید و ماه است، سمت جنوب است، زیرا آنها در قسمت جنوبی آسمان قرار دارند. همچنین می‌توانید سوزن را با یک آهنربا امتحان کنید، و سپس سمت شمال را با علامتی روی آن مشخص نمایید.
روش دیگر ساخت آهنربا این است که یک میله یا سوزن آهنی یا فولادی را در جهت میدان مغناطیسی زمین تراز کنیم، و سپس آن‌را حرارت داده یا بر آن ضربه وارد کنیم. حال اگر این آهنربا را روی سطحی با اصطکاک کم قرار دهیم (روی یک تکه چوب کوچک در آب شناور سازید، یا مثلاً سوزن را با یک ریسمان غیرفلزی آویزان(معلق) نمایید) قطب‌نمای ما کار می‌کند؛ یعنی میله آن‌قدر می‌چرخد تا در راستای میدان مغناطیسی زمین (شمالی-جنوبی) قرار گیرد.
مغناطیسی کردن سوزن با باتری: اگر سیمی را دور سوزن بپیچانید و برای چند دقیقه سر سیم را به ته باتری وصل کنید، سوزن مغناطیسی میشود.
به دلیل کشش سطحی آب، می‌توان سوزن را به تنهایی روی سطح آن شناور کرد. مثلاً می‌توان سوزن را روی کاغذی گذاشت، و کاغذ را روی آب گذاشت. اگر کاغذ روی آب بماند که بهتر، و اگر کاغذ در آب فرو برود احتمالاً سوزن روی آب باقی می‌ماند. اگر سوزن را با گریس یا روغنی غیرقابل‌حل در آب چرب کنید (مثلاً با مالش سوزن به موهای خود سوزن را چرب نمایید)، کار آسان‌تر خواهد شد. چرب بودن سوزن سبب میشود که سوزن روی سطح آب شناور بماند.
جهت‌یابی به کمک موقعیت خورشید در آسمان
۱- خورشید صبح تقریباً از سمت شرق طلوع می‌کند، و شب تقریباً در سمت غرب غروب می‌کند.
این مطلب فقط در اول بهار و پاییز صحیح است؛ یعنی در اولین روز بهار و پاییز خورشید دقیقاً از شرق طلوع و در غرب غروب می‌کند، ولی در زمان‌های دیگر، محل طلوع و غروب خورشید نسبت به مشرق و مغرب مقداری انحراف دارد.
در تابستان طلوع و غروب خورشید شمالی‌تر از شرق و غرب است، و در زمستان جنوبی‌تر از شرق و غرب می‌باشد. در اول تابستان و زمستان، محل طلوع و غروب خورشید حداقل حدود ۲۳٫۵ درجه با محل دقیق شرق و غرب فاصله دارد، که این خطا به هیچ وجه قابل چشم پوشی نیست. در واقع از آن‌جا که موقعیت دقیق خورشید با توجه به فصل و عرض جغرافیایی متغیر است، این روش نسبتاً غیردقیق است.
۲- در نیمکرهٔ شمالی زمین، در زمان ظهر شرعی خورشید همیشه دقیقاً در جهت جنوب است و سایهٔ اجسام رو به شمال می‌افتد.
ظهر شرعی یا ظهر نجومی، دقیقاً هنگامی است که خورشید به بالاترین نقطه خود در آسمان می‌رسد. در این زمان، سایهٔ شاخص به حداقل خود در روز می‌رسد، و پس از آن دوباره افزایش می‌یابد؛ همان زمان اذان ظهر.
برای دانستن زمان ظهر شرعی می‌توان به روزنامه‌ها مراجعه کرد یا منتظر صدای اذان ظهر شد. ظهر شرعی حدوداً نیمه بین طلوع آفتاب و غروب آفتاب است.
۳- حرکت خورشید از شرق به غرب است؛ و این هم می‌تواند روشی برای یافتن جهت‌های جغرافیایی باشد.
جهت‌یابی با سایهٔ چوب(شاخص)
شاخص، چوب یا میله‌ای صاف و راست است (مثلاً شاخه نسبتاً صافی از یک درخت به طول مثلاً یک متر) که به طور عمودی در زمینی مسطح و هموار و افقی(تراز و میزان) فرو شده‌است.
روش اول: نوک(انتهای) سایهٔ شاخص روی زمین را [مثلاً با یک سنگ] علامت‌گذاری می‌کنیم. مدتی (مثلاً ده-بیست دقیقه بعد، یا بیشتر) صبر می‌کنیم تا نوک سایه چند سانتیمتر جابه‌جا شود. حال محل جدید سایهٔ شاخص (که تغییر مکان داده‌است) را علامت‌گذاری می‌نماییم. حال اگر این دو نقطه را با خطی به هم وصل کنیم، جهت شرق-غرب را مشخص می‌کند. نقطهٔ علامت‌گذاری اول سمت غرب، و نقطهٔ دوم سمت شرق را نشان می‌دهد. یعنی اگر طوری بایستیم که پای چپ‌مان را روی نقطهٔ اول و پای راستمان را روی نقطهٔ دوم بگذاریم، روبروی‌مان شمال را نشان می‌دهد، و رو به خورشید (پشت سرمان) جنوب است.
از آن‌جا که جهت ظاهری حرکت خورشید در آسمان از شرق به غرب است، جهت حرکت سایهٔ خورشید بر روی زمین از غرب به شرق خواهد بود. یعنی در نیم‌کره شمالی سایه‌ها ساعتگرد می‌چرخند.
هر چه از استوا دورتر بشویم، از دقت پاسخ در این روش کاسته میشود. یعنی در مناطق قطبی (عرض جغرافیایی بالاتر از ۶۰ درجه) استفاده از آن توصیه نمی‌شود.
در شب‌های مهتابی هم از این روش می‌توان استفاده کرد: به جای خورشید از ماه استفاده کنید.
روش دوم(دقیق‌تر): محل سایهٔ شاخص را زمانی پیش از ظهر علامت گذاری می‌کنیم. دایره یا کمانی به مرکز محل شاخص و به شعاع محل علامت‌گذاری شده می‌کشیم. سایه به تدریج که به سمت شرق می‌رود کوتاه‌تر میشود، در ظهر به کوتاه‌ترین اندازه‌اش می‌رسد، و بعداز ظهر به تدریج بلندتر می‌گردد. هر گاه بعد از ظهر سایهٔ شاخص از روی کمان گذشت (یعنی سایهٔ شاخص هم‌اندازهٔ پیش از ظهرش شد) آن‌جا را به عنوان نقطهٔ دوم علامت‌گذاری می‌کنیم. مانند روش پیشین، این نقطه سمت شرق و نقطهٔ پیشین سمت غرب را نشان می‌دهد.
در واقع هر دو نقطه سایهٔ هم‌فاصله از شاخص، امتداد شرق-غرب را مشخص می‌کنند.
با این‌که روش پیشین نسبتاً دقیق است، این روش دقیق‌تر است؛ البته وقت بیشتری برای آن لازم است.
برای کشیدن کمان مثلاً طنابی(مانند بند کفش، نخ دندان) را انتخاب کنید. یک طرف طناب را به شاخص ببندید، و طرف دیگرش را به یک جسم تیز؛ به شکلی که وقتی طناب را می‌کشید دقیقاً به محل علامت‌گذاری شده برسد. نیم‌دایره‌ای روی زمین با جسم تیز رسم کنید.
وقتی سایهٔ شاخص به حداقل اندازهٔ خود می‌رسد(در ظهر شرعی)، این سایه سمت جنوب را نشان می‌دهد (بالای ۲۳٫۵ درجه).
جهت‌یابی با ساعت عقربه‌دار
ساعت مچی معمولی (آنالوگ، عقربه‌ای) را به حالت افقی طوری در کف دست نگه می‌داریم که عقربهٔ ساعت‌شمار به سمت خورشید اشاره کند. در این حالت، نیمسازِ زاویه‌ای که عقربهٔ ساعت‌شمار با عدد ۱۲ ساعت می‌سازد (زاویهٔ کوچک‌تر، نه بزرگ‌تر)، جهت جنوب را نشان می‌دهد. یعنی مثلاً اگر چوب‌کبریتی را [به طور افقی] در نیمهٔ راه میان عقربهٔ ساعت‌شمار و عدد ۱۲ ساعت قرار دهید، به طور شمالی-جنوبی قرار گرفته‌است.
نکات
این که گفته شد عقربهٔ کوچک ساعت به سمت خورشید اشاره کند، یعنی این‌که اگر شاخصی [مثلاً چوب‌کبریت] ای که در مرکز ساعت قرار دهیم، سایه‌اش موازی با عقربهٔ ساعت‌شمار و در جهت مقابل آن باشد. یا این‌که سایهٔ عقربهٔ ساعت‌شمار درست در زیر خود عقربه قرار گیرد. یا مثلاً اگر چوبی ده-پانزده سانتیمتری را در زمین به‌طور عمودی قرار دهیم، ساعت روی زمین به شکلی قرار گرفته باشد که عقربهٔ ساعت‌شمارش موازی با سایهٔ چوب باشد.
دلیل این‌که زاویه بین عقربهٔ ساعت‌شمار و ۱۲ را نصف می‌کنیم این است که: وقتی خوشید یک بار دور زمین می‌چرخد، ساعت ما دو دور می‌چرخد(دو تا ۱۲ ساعت). یعنی گرچه روز ۲۴ ساعت است (و یک دور کامل را در ۲۴ ساعت طی می‌کند)، ساعتهای ما یک دور کامل را در ۱۲ ساعت طی می‌نماید. اگر ساعت ۲۴ ساعتهای می‌داشتید، که دور آن به ۲۴ قسمت مساوی تقسیم شده بود، هر گاه عقربهٔ ساعت‌شمار را رو به خورشید می‌گرفتید عدد ۱۲ ساعت همیشه جهت جنوب را نشان می‌داد.
این روش وقتی سمت صحیح را نشان می‌دهد، که ساعت مورد نظر درست تنظیم شده باشد. یعنی اگر در بهار و تابستان ساعت‌ها را نسبت به ساعت استاندارد یک‌ساعت جلو می‌برند، ما باید آن را تصحیح کنیم(ابتدا ساعت‌مان را یک ساعت عقب ببریم سپس روش را اِعمال کنیم؛ یا نیمساز عقربهٔ ساعت‌شمار را [به جای ۱۲] با ۱ حساب کنید). همچنین در همهٔ سطح یک کشور معمولاً ساعت یکسانی وجود دارد، که مثلاً در ایران حدود یک ساعت متغیر است (ایران تقریباً بین دو نصف‌النهار قرار دارد؛ لذا ظهر شرعی در شرق و غرب ایران حدوداً یک ساعت فاصله دارد.) ساعت صحیح هر مکان همان ساعتی است که هنگام ظهر شرعی در آن در طول سال، اطراف ساعت ۱۲ ظهر است. در واقع برای تعیین دقیق جهت‌های جغرافیایی ساعت باید طوری تنظیم باشد که هنگام ظهر شرعی ساعت ۱۲ را نشان دهد.
روش ساعت مچی تا ۲۴ درجه امکان خطا دارد. برای دقت بیشتر باید از آن در عرض جغرافیایی بین ۴۰ و ۶۰ درجه [شمالی یا جنوبی] استفاده شود؛ هر چند در عرض جغرافیایی ۲۳٫۵ تا ۶۶٫۵ درجه [شمالی یا جنوبی] نتیجه‌اش قابل قبول است.(البته در نیم‌کردهٔ جنوبی جهت شمال و جنوب برعکس است.) در واقع هر چه به استوا نزدیک‌تر شویم، از دقت این روش کاسته میشود. ضمناً هر چه زمان به کار بردن این روش به ظهر شرعی نزدیک‌تر باشد، نتیجهٔ آن دقیق‌تر خواهد بود.
اگر مطمئن نیستید کدام طرف شمال است و کدام طرف جنوب، به یاد بیاورید که خورشید از شرق بر می‌خیزد، در غرب می‌نشیند، و در ظهر سمت جنوب است.
توجه کنید که اگر این روش را در هنگام ظهر شرعی (یعنی ساعت ۱۲) اجرا کنیم، جهت عقربه ساعت‌شمار خود به سوی جنوب است. یعنی مانند همان روش «جهت‌یابی با سمت خورشید»، که گفتیم خورشید در ظهر شرعی به سمت جنوب است.
اگر از ساعت دیجیتال استفاده می‌کنید، می‌توانید ساعت عقربه‌داری را روی یک کاغذ یا روی زمین بکشید (دور دایره‌ای از ۱ تا ۱۲ بنویسید، و عقربهٔ ساعت‌شمار را هم بکشید)، و سپس از روش بالا استفاده کنید.
حتی وقتی هوا آفتابی نیست و خورشید به راحتی دیده نمی‌شود هم گاه سایهٔ خوشید را می‌توان دید. اگر یک چوب‌کبریت را عمود نگه دارید، سایهٔ آن برعکس جهت خورشید می‌افتد.
روش‌های جهت‌یابی در شب
جهت‌یابی با ستارهٔ قطبی
از آن‌جا که ستاره‌ها به محور ستاره قطبی در آسمان می‌چرخند، در نیمکرهٔ شمالی زمین ستارهٔ قطبی با تقریب بسیار خوبی (حدود ۰٫۷ درجه خطا) جهت شمال جغرافیایی (و نه شمال مغناطیسی) را نشان می‌دهد؛ یعنی اگر رو به آن بایستیم، رو به شمال خواهیم بود.
برای یافتن ستارهٔ قطبی روش‌های مختلفی وجود دارد:
به وسیلهٔ مجموعه ستارگان «دبّ اکبر»: صورت فلکی دبّ اکبر شامل هفت ستاره‌است که به شکل ملاقه قرار گرفته‌اند: چهار ستاره آن تشکیل یک ذوزنقه را می‌دهند، و سه ستارهٔ دیگر مانند یک دنباله در ادامه ذوزنقه قرار گرفته‌اند. هر گاه دو ستاره‌ای که لبهٔ بیرونی ملاقه را تشکیل می‌دهند (دو ستارهٔ قاعده کوچک ذوزنقه؛ لبهٔ پیالهٔ ملاقه؛ محلی که آب از آن‌جا می‌ریزد) را [با خطی فرضی] به هم وصل کنیم، و پنج برابر فاصله میان دو ستاره، به سمت جلو ادامه دهیم، به ستاره قطبی می‌رسیم.
به وسیلهٔ مجموعه ستاره‌های «ذات‌الکرسی»: صورت فلکی ذات‌الکرسی شامل پنج ستاره‌است که به شکل W یا M قرار گرفته‌اند. هرگاه (مطابق شکل) ستارهٔ وسط W (رأس زاویهٔ وسطی) را حدود پنج برابرِِ «فاصلهٔ آن نسبت به ستاره‌های اطراف» به سوی جلو ادامه دهیم، به ستارهٔ قطبی می‌رسیم.
نکات
صورت‌های فلکی ذات‌الکرسی و دبّ اکبر نسبت به ستارهٔ قطبی تقریباً روبه‌روی یکدیگر، و دور ستاره قطبی خلاف جهت عقربه‌های ساعت می‌چرخند. اگر یکی از آنها پشت کوه پنهان بود، با دیگری می‌توان ستارهٔ قطبی را یافت. فاصلهٔ هر کدام از این دو صورت فلکی تا ستارهٔ قطبی تقریباً برابر است.
اگر برای یافتن ستاره‌ها در آسمان از نقشه ستاره‌یاب (افلاک‌نما) استفاده می‌کنید، به‌خاطر داشته باشید که ستاره‌یاب‌ها موقعیت ستاره‌ها را در زمان، تاریخ و موقعیت جغرافیایی (طول و عرض جغرافیایی) خاصی نشان می‌دهند.
هر چه از استوا به سوی قطب شمال برویم، ستارهٔ قطبی در آسمان بالاتر (در ارتفاع بیشتر) دیده میشود. یعنی ستارهٔ قطبی در استوا (عرض جغرافیایی صفر درجه) تقریباً در افق دیده میشود، و در قطب شمال(عرض جغرافیایی ۹۰ درجه) تقریباً بالای سر (سرسو، سمت‌الرّأس، رأس‌القدم) دیده میشود. بالاتر از عرض جغرافیایی ۷۰ درجه شمالی عملاً نمی‌توان با ستارهٔ قطبی شمال را پیدا کرد.
جهت‌یابی با هلال ماه
اگر به دلیل وجود ابر یا درختان نمی‌توانید ستاره‌ها را ببینید، می‌توانید از ماه برای جهت‌یابی استفاده کنید.
ماه به شکل هلال باریکی تولد می‌یابد، و در نیمه‌های ماه قمری به قرص کامل تبدیل میشود، و سپس در جهت مقابل هلالی میشود. در نیمهٔ اول ماه‌های قمری قسمت خارجی ماه (تحدب و کوژی ماه، برآمدگی و برجستگی ماه) مانند پیکانی جهت غرب را نشان می‌دهد. در نیمهٔ دوم ماه‌های قمری، تحدب ماه به سمت مشرق است.
اگر خطی از بالای هلال به پایین آن وصل کنیم و ادامه دهیم، در نیمهٔ اول ماه قمری شکل p و در نیمهٔ دوم شکل q خواهد داشت.
کره ماه در نیمهٔ اول ماه‌های قمری پیش از غروب آفتاب طلوع می‌کند، و در نیمهٔ دوم پس از غروب، تا پایان ماه که پس از نیمه‌شب طلوع می‌نماید.
پیدا کردن جنوب توسط ماه: اگر خطی فرضی میان دو نوک تیز هلال ماه رسم کرده و آن را تا زمین ادامه دهید، تقاطع امتداد این خط با افق، نقطه جنوب را [در نیمکرهٔ شمالی زمین] نشان می‌دهد.
این روش جهت‌یابی چندان دقیق نیست، ولی حداقل راه‌نمایی تقریبی را فراهم می‌سازد. در زمان قرص کامل نمی‌توان از این روش استفاده کرد. وقتی ماه به صورت قرص کامل است، می‌توان به کمک حرکت ظاهری ماه (که از مشرق به طرف مغرب است) جهت‌یابی کرد.
روش‌های دیگر جهت‌یابی در شب
حرکت ظاهری ماه در آسمان از شرق به غرب است.
خوشه پروین: دسته‌ای (حدود ده تا پانزده) ستاره، به شکل خوشه انگور، در یک جا مجتمع هستند که به آن مجموعه خوشه پروین می‌گویند. این ستارگان مانند خورشید از شرق به طرف غرب در حرکتند، ولی در همه حال دُمِ آنها به طرف مشرق است.
ستارگان بادبادکی: حدود هفت -هشت ستاره در آسمان وجود دارد که به شکل بادبادک یا علامت سوال می‌باشند. این ستارگان نیز از شرق به غرب حرکت می‌کنند، و در همه حال دنباله بادبادکی آنها به‌طرف جنوب است.
کهکشان راه شیری تودهٔ عظیمی از انبوه ستارگان است که تقریباً از شمال شرقی به جنوب غربی امتداد یافته‌است. در شمال شرقی این راه باریک است، و هر چه به سمت جنوب غربی می‌رود، پهن‌تر میشود. هر چه به آخر شب نزدیک‌تر می‌شویم، قسمت پهن راه شیری به طرف مغرب منحرف میشود.
روش‌های جهت‌یابی، قابل استفاده در روز و شب
جهت‌یابی با قبله
اگر جهت قبله و میزان انحراف آن از جنوب (یا دیگر جهت‌های اصلی) را بدانیم، می‌توانیم شمال را تشخیص دهیم. مثلاً اگر در تهران ۳۷ درجه از جنوب سمت به غرب متمایل شویم (یعنی حدوداً جنوب غربی)، به طرف قبله ایستاده‌ایم. پس هرگاه در تهران جهت قبله را بدانیم، اگر ۳۷ درجه از سمت قبله در جهت عکس عقربه‌های ساعت بچرخیم، به طرف جنوب ایستاده‌ایم، و اگر ۱۴۳ درجه (۳۷-۱۸۰) در جهت عقربه‌های ساعت بچرخیم، به طرف شمال ایستاده‌ایم.
قبله را از راه‌های مختلفی می‌توان یافت:
قبله‌نما: دقیق‌ترین روش تعیین قبله، به‌وسیلهٔ قبله‌نماست، که آن هم با یک قطب‌نما انجام می‌گیرد؛ و اگر ما قطب‌نما داشته باشیم، با آن قطب را مشخص می‌کنیم!
محراب مسجد: محراب مساجد به طرف قبله‌است. در نمازخانه‌ها هم معمولاً جهت قبله مشخص شده‌است.
قبرستان: مرده را در قبر روی دست راست، به سمت قبله می‌خوابانند. پس اگر شما طوری ایستاده باشید که نوشته‌های سنگ قبر را به درستی می‌خوانید، سمت چپ‌تان قبله‌است.
دستشویی: از آن‌جا که قضای حاجت رو به قبله نباید باشد، معمولاً توالت‌ها را عمود بر قبله می‌سازند.
جهت‌یابی با قطب‌نمای دست‌ساز
اگر قطب‌نمایی به همراه نداشتید، ولی اتفاقاً یک سوزن یا میخ کوچک در جیبتان یافتید، این روش کمک‌کار شما در ساخت یک قطب‌نما خواهد بود. البته احتمال استفاده از آن در شرایط واقعی کم است، ولی انجام آن کاری سرگرم‌کننده‌است.
با مالش دادن یک سوزن فقط در یک جهت به آهنربا -یا حتی احتمالاً چاقوی خودتان-، یا مالیدن آن فقط در یک جهت به پارچهٔ ابریشمی یا پنبه‌ای، سوزنْ مغناطیسی یا قطبی میشود؛ مانند سوزن قطب‌نما. (مثلاً با ۳۰ بار مالش دادن سوزن به آهنربا از طرف خودتان به سمت بیرون، سوزن به اندازهٔ کافی خاصیت آهنربایی پیدا می‌کند. همچنین مالش سر سوزن از پایین به بالا بر پارچهٔ ابریشمی باعث میشود که سر سوزن نقطه شمال را نشان دهد). حتی می‌توانید آن‌را در یک جهت میان موهای سر خود بکشید. توجه کنید که همیشه فقط در یک جهت مالش دهید.
حال اگر آن‌را روی یک چوب‌پنبه یا پوشال کوچک قرار دهید(سوزن را به چوب‌پنبه چسب بزنید، یا درون آن فرو کنید؛ یا در دو طرف سوزن چوب‌پنبه‌هایی کوچک فرو کنید)، و روی آب (آب راکد یا ظرفی پر از آب) شناور نمایید، مانند یک قطب‌نما عمل می‌کند، و سر سوزن رو به شمال می‌چرخد. برای این‌که سمت شمال و جنوب سوزن را اشتباه نکنید، این نکته را در نظر بگیرید که -در نیمکرهٔ شمالی زمین- آن سمت قطب‌نما که تقریباً رو به خورشید و ماه است، سمت جنوب است، زیرا آنها در قسمت جنوبی آسمان قرار دارند. همچنین می‌توانید سوزن را با یک آهنربا امتحان کنید، و سپس سمت شمال را با علامتی روی آن مشخص نمایید.
روش دیگر ساخت آهنربا این است که یک میله یا سوزن آهنی یا فولادی را در جهت میدان مغناطیسی زمین تراز کنیم، و سپس آن‌را حرارت داده یا بر آن ضربه وارد کنیم. حال اگر این آهنربا را روی سطحی با اصطکاک کم قرار دهیم (روی یک تکه چوب کوچک در آب شناور سازید، یا مثلاً سوزن را با یک ریسمان غیرفلزی آویزان(معلق) نمایید) قطب‌نمای ما کار می‌کند؛ یعنی میله آن‌قدر می‌چرخد تا در راستای میدان مغناطیسی زمین (شمالی-جنوبی) قرار گیرد.
مغناطیسی کردن سوزن با باتری: اگر سیمی را دور سوزن بپیچانید و برای چند دقیقه سر سیم را به ته باتری وصل کنید، سوزن مغناطیسی میشود.
به دلیل کشش سطحی آب، می‌توان سوزن را به تنهایی روی سطح آن شناور کرد. مثلاً می‌توان سوزن را روی کاغذی گذاشت، و کاغذ را روی آب گذاشت. اگر کاغذ روی آب بماند که بهتر، و اگر کاغذ در آب فرو برود احتمالاً سوزن روی آب باقی می‌ماند. اگر سوزن را با گریس یا روغنی غیرقابل‌حل در آب چرب کنید (مثلاً با مالش سوزن به موهای خود سوزن را چرب نمایید)، کار آسان‌تر خواهد شد. چرب بودن سوزن سبب میشود که سوزن روی سطح آب شناور بماند.