وارکرفت
نقدی بر کتاب
واکرفت را با شیوه ای مهندسی نوشته اند.برای درک کامل این کتاب نیاز به مطالعه های قبلی در زمینه ی جادوگری دارید.هم چنین ذخیره واژگان باستانی و جادویی خوبی نیز باید داشت.ترجمه این کتاب ها که توسط نشر زهره انجام گرفته است(غیر از جلد آخری) ترجمه ای فنی و تا حدودی دشوار است و خواندنش برای افراد گروه سنی 16 به بالا مناسب است.





دنیای وارکرافت
دنیای وارکرافت (به انگلیسی: World of Warcraft) یا به اختصار WoW، یک بازی سبک خیال‌پردازی از سری وارکرافت که توسط بلیزارد انترتینمنت ساخته شده و در سال ۲۰۰۴ توسط شرکت بلیزارد انترتینمنت برای رایانه منتشر شده‌است.این بازی چهارمین سری از مجموعه بازی وارکرافت می‌باشد، که اولین بازی از این سری با عنوان وارکرافت: ارک‌ها و انسان‌ها در سال ۱۹۹۴ منتشر شده‌است.اولین بسته الحاقی این بازی با عنوان دنیای وارکرافت: جهاد سوزان در ۱۶ ژانویه ۲۰۰۷، و دومین بسته الحاقی با عنوان دنیای وارکرفت: خشم پادشاه لیچ در ۱۳ نوامبر ۲۰۰۸ منتشر شده‌استو سومین بسته الحاقی به نام دنیای وارکرفت: تحول بزرگ، در سال ۲۰۱۰ منتشر شد.




وارکرفت: سلطنت آشوب
وارکرفت: سلطنت آشوب (به انگلیسی: Warcraft ۳ : Reign of Chaos) یک بازی ویدئویی استراتژی از شرکت بیلیزارد است که در تاریخ ۳ ژانویه ۲۰۰۲ منتشر شده‌است. وارکرفت ۳ شامل ۴ نژاد : انسان و اورک هاو نایت الف‌ها و آنددها است. بازی ثابت کرد به یکی از آزادترین پیش بینی بازی‌های کامپیوتری و محبوب همیشه، با ۴٫۵ میلیون واحد حمل به فروشگاه‌های خرده فروشی و بیش از یک میلیون واحد فروخته شده در ۱ ماه وارکرفت ۳ موفق به کسب جوایز بسیاری از جمله "بازی سال" از بیش از ۶ نشریات مختلف است. این بازی یکی از بهترین بازی های زمان خویش بوده و از ادامه این بازی می توان به بازی FROZEN THERON اشاره کرد.




کانتر استرایک
کانتر استرایک (به انگلیسی: Counter-Strike، (به اختصار CS)) یک بازی رایانه‌ای رزمی تیراندازی اول شخص است که توسط شرکت والو توسعه‌داده می‌شود. این بازی برگرفته از تغییراتی است که توسط مینه لی و جس کلیف بر روی بازی نیمه‌جان انجام شده. بازی پس از انتشار اولین نسخه در سری نسخه‌های دیگری نیز منتشر شد که در حال حاضر شامل کانتر استریک: ۱٫۶ و کانتر استرایک: کاندیشن زیرو و کانتر استرایک: سورس و کانتر استرایک: گلوبال آفنسیو می‌شود. همچنین این بازی به صورت آنلاین در گیم نت‌ها و حتی در خانه‌ها طرفداران بسیاری دارد.



جنگ خان‌ها
جنگ خان‌ها یک بازی تحت مرورگر (به انگلیسی: Browser Game) در سبک استراتژیک آنلاین می‌باشد و در قرون وسطا می‌گذرد.بازیکن می‌تواند با انتخاب یکی از 12 قوم بلغارها، فرانک‌ها، مغول ها، ژاپنی ها، لیتوانی، آلمان‌ها، پارس‌ها، روم شرقی، بریتانیایی‌ها، اعراب، گوت‌ها و روس‌ها فرمانروایی خود را بنا کند و با تسخیر قلعه‌های دیگر بازیکنان، آن را گسترش دهید و قدرتمند تر سازد.



جنگ نهایی تام کلنسی
جنگ نهایی تام کلنسی(به انگلیسی: Tom Clancy's EndWar)یک بازی استراتژی همزمان ساخته شده توسط یوبی‌سافت شانگهای برای پلی‌استیشن ۳، ایکس‌باکس ۳۶۰ و مایکروسافت ویندوز است .این بازی در ۴ نوامبر ۲۰۰۸ برای ایالات متحده آمریکا،۶ نوامبر برای کانادا و ۸ نوامبر همان سال برای اروپا منتشر شد.نسخه مایکروسافت ویندوز آن در ۴ فوریه ۲۰۰۹ نیز به بازار روانه شد.




جنگ‌های صلیبی (بازی ویدئویی)
جنگ‌های صلیبی (به انگلیسی: Stronghold: Crusader) یکی از بازی‎های سری استراتژی قلعه، ساخت استودیوی فایرفلای بود که در سال ۲۰۰۲ منتشر شد.این بازی دارای گرافیک بالایی نبود اما طرفداران زیادی پیدا کرد و با استقبال زیادی روبرو شد.این بازی توسط گروه نرم‌افزاری دارینوس به فارسی دوبله شد.



تراوین
تراوین یک بازی تحت وب می‌باشد که بازیکن با دیگر بازیکنان به صورت برخط بازی می‌کند و کار خود را به عنوان رئیس یک دهکده کوچک شروع می‌کند. هر بازیکن قادر به انتخاب از میان سه نژاد رومی‌ها، گول‌ها و توتن‌ها می‌باشد که هر کدام نسبت به دیگری دارای مزایا و یا معایبی است. در این بازی می‌توان به دهکده‌های دیگر حمله کرد و با آنها جنگید و غنائم بدست آورد و یا دهکده‌های جدید احداث یا تصرف نمود.




وجه تسمیه
اسم تراوین برگرفته از یک کلمه یونانی به اسم تراویزاجوس است که به معنی گرگ سیاه می‌باشد. جورج کبریل فیلسوف و روانشناس قرن ۱۲ معتقد است که چون گرگ‌های سیاه با غارت گله‌های گوسفندان زندگی خود را می‌گذرانند این به این دلیل برای تراوین انتخاب شده که اشاره به افراد غارت‌گر در تراوین دارد و افراد غارت‌گر بازی به گرگ‌های سیاه تشبیه شده‌اند.




ساده و خلاصه
این بازی نیازی به دانلود ندارد و به صورت آنلاین (حتی با دایال آپ) می‌شود بازی کرد. از مزیت‌های این بازی این است که باعث افزایش قدرت مدیریتی و تئوری پردازی شما می‌شود چون شما باید یک دهکده یا حتی چندین دهکده را در یک اتحاد کنترل کنید و بتوانید در مقابل حملات و نقشه‌های دشمن ایستادگی کنید هم اکنون سرور فارسی این بازی حدود ۱۵۰۰۰۰ نفر بازیکن دارد. هر سرور حداکثر ۳۲۰۰۰ بازیکن دارد. هچنین در تمام سرورهای تراوین مسابقه قهرمانی ۲۰۱۲ آغاز شده‌است که جوایز آن بیش از ۱۵۰۰۰۰ یورو می‌باشد. این بازی سبک‌های مختلفی دارد مانند تراوین ۴ و ۳ که دو سبک پر طرفدار این بازی است در بعضی سبک‌های این بازی نژادهای پارس و مغول هم وجود دارد این بازی سرورهایی مانند سرورهای اسپید با سرعت چند برابر نیز دارد



داستان بازی

منابع

در تراوین چهار منبع چوب، خشت، آهن و گندم وجود دارد که برای توسعه معادن و مرکز دهکده به آن‌ها نیاز است. منابع توسط مزارع و معادن تولید می‌گردد و برای افزایش میزان تولید منابع با توسعه منابع و مزارع می‌توان منابع تولیدی را افزایش داد.

همهٔ منابع برای توسعه دهکده، مورد نیاز است ولی مصرف گندم در هنگام توسعه روستا افزایش می‌یابد. تمام نژادها از یک منبع نسبت به منابع دیگر بیش تر استفاده می‌کنند که به طور مثال می‌توان استفاده از چوب توسط توتن‌ها و خشت توسط گول‌ها و استفاده از آهن توسط رومی‌ها اشاره کرد.

سربازان می‌توانند برای غارت منابع، به دهکده‌های مجاور دهکده صاحب سربازان حمله کنند. هم چنین جا به جایی منابع یک طرفه با استفاده از بازار می‌تواند انجام بگیرد و برای جابه جایی دو طرفه منابع باید حتماً هر دو طرف جابجایی پیشنهاد جابجایی را قبول کرده باشند.




بازی گرز

بازی گرز، یک بازی استراتژیک جنگی ایرانی تحت وب است که در ایران طراحی شده. مراحل ساخت بازی از اردیبهشت ۱۳۹۰ آغاز شده و نسخه بتای بازی در تاریخ ۱۲ اسفندماه ۱۳۹۰ به طور رسمی در اختیار گروهی از بازی دوستان ایرانی برای تست قرار گرفت. این بازی با سایر بازی‌های استراتژیک مرسوم تحت وب تفاوت دارد و سبک بازی بیشتر به روند بازی‌های کامپیوتری ای نظیر وارکرفت و همین طور برخی سبک‌های نبرد کال آو دیوتی می‌ماند. در بازی گرز، هر فرد با ثبت نام و انتخاب نژاد، لشگر خود را ساخته و با قهرمان لشگر به مبارزه با سایر فرماندهان و کاربران موجود در بازی می‌پردازد.

بازی به زبان PHP و تحت پلت فرم لینوکس نوشته شده و تغییرات و نسخه دهی آن همچنان ادامه دارد.
خلاصه بازی
پس از ثبت نام و انتخاب نژاد، هر کاربر می‌تواند با سرمایه‌ای که در اختیار دارد به تمرین لشگریان و همین طور خرید جادو‌ها و زره‌های مختلف برای قهرمان خود بپردازد. سپس می‌تواند با شرکت در نبردهای مختلف، با کاربران دیگر جنگیده و با پیروزی، تجربه کسب کند.




هدف از بازی
هدف اصلی فرماندهان این بازی، کسب تجربه بیشتر و دسترسی به سطوح بالاتر بازی است.




قوانین بازی
این بازی طبق مجوز رسمی, برای کاربران ۳ سال به بالا طراحی شده و توجه به ردهٔ سنی بازی ضروری است و تخطی از آن مسوولیت‌های بعدی را بر عهدهٔ والدین خاطی می‌اندازد
.
هر کاربر می‌تواند فقط و فقط یک عضویت در سایت داشته باشد. اطلاعات مرتبط به بازی کاربران به طور کامل ثبت و بررسی می‌شود و در صورت تخطی کاربر و ساخت دو یا تعداد بیشتری عضو از طریق یک کاربر، کلیهٔ عضویت‌های مرتبط با آن کاربر لغو می‌شوند.




مجوزها
بازی گرز، ثبت شده در "بنیاد بازی‌های رایانه ای" و همین طور مورد تایید ستاد ساماندهی پایگاه‌های اینترنتی است.




ایکاریم

ایکاریم (به آلمانی: Ikariam) یک بازی رایگان تحت‌وب در سبک استراتژی است. این بازی در سال ۲۰۰۸ توسط شرکت گیم‌فورج منتشر شده‌است. در ایکاریم، بازیکن اختیار یک شهر را در یک جزیره در دست می‌گیرد، با پیشرفت منابع و ساختمان‌ها، تجارت و بستن قراردادهای مختلف می‌تواند پیشرفت کند و در نقاط دیگر نقشه جهان، شهرهای دیگر بنا کند.

این بازی از چند سرور مختلف تشکیل شده است. نام هر سرور،کشور خاصی است. در هر سرور این بازی یک یا چند جهان وجود دارد که با حروف یونانی نامگذاری شده‌اند. در حال حاضر نسخه فارسی این بازی دارای سه جهان Beta،Alpha و Gamma می‌باشد.
نمای بازی ایکاریم در قالب نسخه ۰.۵.۰ در تاریخ ۵ ژوئیه ۲۰۱۲ تغییر کرد. هم‌اکنون ایکاریم با نمای جدید می‌درخشد و با این نما می‌توان بازی ایکاریم را به‌صورت تمام‌صفحه تجربه کرد.

شرکت گیم‌فورج، برای بازی ایکاریم نسخه‌های ویژه‌ای برای تلفن هوشمند و همچنین تبلت منتشر کرده‌است.

ایکاریم از طرف منتقدان در سال ۲۰۱۱ به عنوان بهترین بازی استراتژی تحت وب انتخاب شد و جوایز متعددی دریافت کرد.




نام
نام انگلیسی بازی Ikariam است. واژه Ikariam از نام اسطوره‌ای در یونان باستان به نام ایکاروس برگرفته شده‌است.همچنین جزیره‌ای به نام Ikaria (یا Icaria) در استان اژه شمالی یونان و در دریای اژه وجود دارد که نام این جزیره نیز از ایکاروس برگرفته شده‌است. m- یک پسوند یونانی است که برای نام بازی و تلفظ بهتر به Ikaria افزوده شده‌است.




خلاصه داستان
ایکاریم یک بازی چند نفره تحت وب در جزایر باستانی از دریای مدیترانه است . این بازی روی تجارت، جنگ، شهرها و ساختمان‌سازی تمرکز دارد. بازیکنان می توانند منابع و اشیاء باارزش تجاری را با مدیریت خود و با کشتی‌های باربری به شهرهای بازیکنان مختلف جهان منتقل کنند.




شخصیت‌ها
شخصیت‌های این بازی که وظیفه مدیریت کارهای بازیکن را برعهده دارند، با عنوان مشاور شناخته می‌شوند. هر مشاور همانطور که از اسمش پیدا است، وظایف خاصی دارد. هنگامی که چراغ این مشاوران روشن می‌شوند، بدین معنی‌است که اخبار جدیدی برای بازیکن دارند. هنگامی که این اخبار مشاهده شوند، چراغ مشاوران خاموش می شود.همزمان با نمای جدید نسخه ۰.۵.۰ شخصیت دیگری به نام کیرا در بازی ظاهر گردید. این شخصیت که همسر مشاور شهرها معرفی گردید، تا به‌روزرسانی بازی به نسخه ۰.۵.۰، وظایف مشاور شهرها در بازی را برعهده گرفت.




گیم‌پلی
ایکاریم به بازیکن اجازه تشکیل اتحاد، ساختن شهرها، گسترش قلمرو و آموزش دادن بهترین نیروها را می‌دهد. در ابتدا بازیکن یک پایتخت در یک جزیره دارد. هر جزیره که می‌تواند حداکثر ۱۷ شهر داشته باشد، یک کارگاه چوب‌بری، معجزه و یکی از چهار منبع تجمّلی (سنگ، کریستال، گوگرد و آب‌انگور) را دارد. اولین چشم اندازی که بازیکن در هنگام اولین ورود به بازی دارد، یک شهرداری است که در وسط شهری قرار دارد و قسمت‌های مختلف آن‌شهر با پرچم‌های آبی و قرمز مشخص شده‌است. وقتی که بازیکن بازی را شروع کند، با گذر زمان، شهر بازیکن رونق می‌یابد، صدها شهروند خواهد داشت و می‌تواند سربازان و کشتی‌های جنگی مختلف و همچنین ساختمان‌های زیادی با توجه به تحقیقاتی که انجام داده‌است، بسازد.



نمای کلی بازی
در ایکاریم سه روش برای نمایش وجود دارد. با کمک ابزار هدایت کننده می‌توان به راحتی حالت‌های نمایش را تغییر داد. این سه نما به ترتیب عبارت اند از:نمایش جهان:

بر روی نقشه جهان یک بررسی مناسب از دنیای ایکاریم به دست می‌آید. می‌توان با کمک فلش‌های هدایت کننده در منوی سمت راست، نقشه را بررسی کرد. با کلیک برروی هر جزیره می‌توان تمام اطلاعات لازم را دربارهٔ آن دریافت کرد.



نمایش جزیره:

نقشه جزیره، تمام شهرها، معجزات، معدن و کارگاه چوب بری موجود در آن‌ها را نشان می‌دهد.



نمایش شهر:

نقشه شهر شهرهای هم‌اتحادی، تصرف شده (توسط بازیکن یا هم اتحادی) و جاسوسی‌شده را نشان می‌دهد. از این‌جا می‌توان در شهر خودی ساختمان‌های جدید ساخت و آن‌ها را تقویت کرد و منابع را مدیریت کرد.
قوانین بازی، ضوابط و شرایط
هنگامی که بازیکن در بازی ثبت‌نام می‌کند، با تیک زدن جعبه، ضوابط و شرایط را می‌پذیرد. هرزمان که بازیکن وارد بازی می‌شود، با وارد شدن به بازی، ضوابط و شرایط گیم‌فورج را می‌پذیرد. بازیکن باید زمانی را صرف خواندن ضوابط و شرایط و قوانین به منظور جلوگیری از توقیف شدن کند. بازیکنان تازه‌وارد زیادی به علت اینکه قوانین را نخوانده‌اند، توقیف می‌شوند.




منابع بازی
زمانی که بازیکن بازی را شروع می‌کند، مقدار معینی منابع به دست می‌آورد. منابع برای پیشرفت تمدن و فرهنگ الزامی هستند. در بازی ۵ منبع وجود دارد:
چوب: چوب یک منبع معیار بازی است. از چوب در همه چیز استفاده می‌شود: ساختمان‌ها، واحدهای نظامی، کشتی‌های جنگی و اهدا به منابع جزیره (غیر از معجزه).
سنگ: برای همه ساختمان‌ها جز دانشگاه و معبد استفاده می‌شود.
شیشه کریستالی: برای ساخت دانشگاه، معبد، تقویت واحدهای نظامی و کشتی‌های جنگی، ساخت زیردریایی، ساخت دکتر و جاسوس و ساخت قصر یا مقر فرمانداری مرحلهٔ ۵ و بالاتر استفاده می‌شود.
آب‌انگور: بعد از تحقیق پرورش آب‌انگور در آب‌میوه فروشی استفاده می‌شود. همچنین آب‌انگور در قصر یا مقر فرمانداری مرحلهٔ ۴ و بالاتر و همچنین در ساخت آشپز (در سربازخانه) استفاده می‌شود.
گوگرد: برای آموزش واحدهای نظامی و ساخت کشتی‌های جنگی جز سنگ انداز، شمشیرباز، دژکوب، دکتر، آشپز و زیردریایی و همچنین در ساخت قصر یا مقر فرمانداری مرحلهٔ ۳ و بالاتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.




تحقیق
انجام تحقیق‌ها در بازی ایکاریم به منظور پیشرفت و ساخت ساختمان‌ها و واحدهای نظامی جدید ضروریست. در ایکاریم موضوعات تحقیق به چهار گروه تقسیم می‌شوند

:

دریانوردی: انجام تحقیق‌های این گروه سبب ایجاد املاک و کشتی‌های جنگی جدید به منظور دفاع و حمله به بندرگاه‌های شهرهای بازیکنان دیگر می‌شود.
اقتصاد: انجام تحقیق‌های این گروه سبب رونق شهر و وضعیت اقتصادی بازیکن می‌شود.
علم و دانش: انجام تحقیقات این گروه سبب رشد علم و دانش در شهرها می شود.
نظامی: انجام تحقیق‌های این گروه سبب ساخته شدن درجات بالاتر واحدهای نظامی زمینی به منظور دفاع و حمله به شهرهای بازیکنان دیگر می‌شود.

بازیکن برای تکمیل یک موضوع تحقیق نیاز به امتیازات تحقیق دارد. امتیازات تحقیق با ساخت دانشگاه و استخدام دانشمندان به دست می‌آید. بازیکن در کتابخانه می‌تواند تمام موضوعات تحقیق و کاربردهای آن‌ها را ببیند.




ساخت


جهان‌ها
ایکاریم در سرور ایران از سه جهان تشکیل شده‌است. بازیکنان می‌توانند در هر یک از جهان‌ها ثبت نام کنند. نام جهان‌های ایکاریم با حروف یونانی مشخص شده است و جهان‌ها به‌ترتیب ایجاد، نامگذاری شده‌اند. در حال حاضر، ایکاریم در سرور ایران سه جهان دارد.




نسخه رایانه
طراحی جدید ایکاریم به شما این امکان را می‌دهد که جهان ایکاریم را به صورت تمام‌صفحه تجربه کنید. این طراحی شامل تغییراتی در موارد زیر است:

قسمت طراحی بازی اکنون از کل ابعاد پنجرهٔ مرورگر برای نمایش تصویر استفاده می‌کند و اگر اندازه پنجره تغییر کند، مرورگر به‌صورت خودبه‌خود اندازه تصویر را تغییر خواهد داد.
نقشهٔ جهان، نقشهٔ جزیره و نقشهٔ شهر مجدداً طراحی شده‌اند و اکنون دارای وضوح تصویر بالاتری هستند. `منوی سمت راست` در صفحه بازی با اجزای جدیدی جایگزین شده‌است. قسمت‌های موقعیت یابی در نقشه جهان اکنون در قسمت پایین صفحه قرار گرفته‌اند و با کلیک بر روی علامت پیکان در وسط آن قابلیت ظاهر شدن یا بسته شدن را دارد. در قسمت نمایش جزیره می‌توان با استفاده از همین منوی جدید با وارد کردن مختصات‌ها به یک جزیره دیگر هدایت شد. در سمت راست نمایش شهر، می‌توان قسمت‌های "سربازان موجود در شهر"، "تجارت ممتاز"، "نیروهای شبیه سازی شده"، "لیست ساختمان سازی"، "ترخیص سربازها" و "جاسوسی" (در شهرهای دیگر توسط جاسوسان) را مشاهده کرد.
حداقل وضوح تصویر در بازی ایکاریم ۷۶۸×۱۰۲۴ پیکسل به عنوان طراحی قدیمی باقی می‌ماند. با این حال جزیره‌ها و شهرها اکنون بزرگتر شده‌اند، این بدان معنی است که گاهی ممکن است بعضی تصاویر دیده نشوند. با حرکت دادن ماوس هر بازیکن می‌تواند تصویر را جابه‌جا نماید تا قسمت‌های غیرقابل رویت را ببیند. اگر این روش برای بازیکن امکان پذیر نباشد، می‌تواند از قسمت کنترل موقعیت در پایین صفحه استفاده کند.
در صفحات بازی، ساختمان‌ها و قسمت‌های زیادی تغییر کرده‌اند تا با طرّاحی جدید هماهنگ شوند.
بعضی از تصاویر برای طرّاحی جدید بهینه شده‌اند و یا اندکی تغییر کرده‌اند. این تغییرات در "بندرگاه"، "موزه"، "محل‌تجارت"، "مشاور سیاسی" و "قسمت راهنما" صورت گرفته‌اند.
قطب‌نما
قُطب‌نما وسیله‌ای برای تعیین جهت و جهت‌یابی. این وسیله با استفاده از میدان مغناطیسی زمین جهت قطب شمال را نشان می‌دهد که در حقیقت شمال مغناطیسی زمین است؛ که با شمال حقیقی مقداری فاصله دارد. زاویه بین شمال حقیقی و شمال مغناطیسی، میل مغناطیسی نامیده می شود. امروزه برای تعیین شمال حقیقی از قطب‌نماهای پیشرفته‌تری مانند قطب‌نمای ژیروسکوپی استفاده می‌شود.
تأثیرات جاذبه‌های مغناطیسی موضعی (فلز و الکتریسیته)






هر گاه قطب‌نما در نزدیکی اشیای آهنی یا فولادی و یا منابع الکتریکی قرار گرفته باشد، عقربه‌اش از جهت قطب مقداری منحرف می‌شود، که به آن انحراف مغناطیسی می‌گویند. کلاً به همراه داشتن اشیایی از جنس آهن یا انواع مشابه آن می تواند باعث اختلال در حرکت عقربه شود. حتی وجود یک گیره کاغذ روی نقشه ممکن است مساله ساز شود. بنابراین، هنگام استفاده از قطب‌نما باید مطمئن شویم که از اشیای انحراف‌دهنده آن، به‌طور کلی دور است. همچنین احتمال تأثیرگذاری جاذبه‌های مغناطیسی موجود در خاک نیز وجود دارد، که بسیار نادر است.

در جدول زیر حداقل فاصله‌ی وسایل مختلف از قطب‌نما -برای این‌که قطب‌نما شمال مغناطیسی را به درستی نشان دهد- آمده است:

اشیا فاصله

خطوط برق فشار قوی 55 متر
کامیون و اتومبیل 10 متر
خطوط تلفن 10 متر
ابزار الکتریکی و مکانیکی 2 متر
کلاهک‌ها و اشیاء کوچک فلزی 2/1 متر





قطب‌نمای پیشرفته
قطب‌نماهای پیشرفته که بیشتر در صنایع مخابرات و امور نظامی به کار برده می‌شوند، مجهز به سلول‌های شب‌نما هستند که حتی در تاریکی شب عمل جهت‌نمایی را صورت دهند. این نوع قطب‌نماها در دوربین‌های دو چشمی نظامی، تانک‌ها، نفربرها و حتی در ساختمان برخی خودروهای پیشرفته نیز به کار می رود. از قطب نماهای پیشرفته در اندازه گیری طول جغرافیایی و عرض جغرافیاییِ محل نیز استفاده می‌کنند که در نقشه‌خوانی، پیاده‌سازی عملیات نظامی، دیده‌بانی در مناطق جنگی و ... نقش تعیین‌کننده دارند.
قطب نمای M1

ساختمان قطب نماي M1

1 – دستگيره يا شصتي : حلقه اي است كه در انتهاي قطب نما قرار دارد و براي نگهداشتن قطب نما به حالت تراز در موقع استفاده بكار مي رود.

2 – درب قطب نما : درپوشي است آلومينيومي كه در وسط آن تار موئي قرار دارد و كاربرد تارموئي مانند مگسك اسلحه است و دو سر تار موئي دو نقطه فسفري (شبنما) وجود دارد و در موقع كار شبانه از آن استفاده مي شود .در حاشيه درب قطب نما خط كشي تعبيه شده است و بر اساس مقياس 000/50 : 1 بر مبناي كيلومتر مدرج شده است.

3 – تيغه نشانه روي و عدسي چشمي : تيغه ايست كه بالاي آن شكاف كوچكي همانند شكاف درجه اسلحه است و با زاويه 45 درجه نسبت به صفحه مدرج قرار ميگيرد و در موقع گرا گرفتن با كمك تار موئي بكار مي رود. در اين حال توسط عدسي چشمي كه در وسط تيغه تعبيه شده اعداد مربوط به گراي هدف نشانه روي شده قرائت مي شود. خواباندن تيغه بر روي صفحه قطب نما سبب قفل شدن صفحه مدرج مي شود.

4 – بدنه : كليه اجزاي قطب نما در داخل بدنه كه از جنس آلومينيوم است قرار دارد. در كنار اين محفظه خط كشي تعبيه شده كه با باز شدن كامل درب قطب نما ، خط كشي قطب نما را كامل ميكند.

5 – طوقه كار در شب : طوقه متحركي است كه جداره خارجي آن دندانه دار است و تعداد 120 دندانه دارد اين دندانه ها با زائده اي در كنار قطب نما در تماس است كه به هنگام چرخش تق تق صدا ميدهد و هر تقه برابر 3 درجه است . بر روي صفحه طوقه يك خط و يك نقطه فسفري مشاهده مي شود كه در موقع كار در شب از آن استفاده ميشود.(زاويه بين خط و نقطه 45 درجه و 15 تقه است)

6 – صفحه ثابت : در زير طوقه كار درشب صفحه شيشه اي ثابتي قرار دارد كه روي آن يك خط سياه بنام شاخص تعبيه شده . اين خط درست در امتداد شكاف تيغه نشانه روي و تار موئي قرار دارد كه در موقع گرا گرفتن هر عددي زير شاخص باشد گراي آن امتداد است.

7 – صفحه مدرّج : صفحه ايست لغزنده كه عقربه مغناطيسي روي آن نقش بسته است .بر روي اين صفحه دو گونه تقسيم بندي وجود دارد.

الف : تقسيم بندي داخلي كه برحسب درجه صورت گرفته و به رنگ قرمز ميباشد كه به ازاي هر 5 درجه علامت گذاري وهر 20 درجه عددگذاري شده است.(محيط دايره به 360 قسمت مساوي تقسيم شده و زاويه بين دو شعاع دايره كه يك قسمت را فرا گرفته است ، يك درجه نام دارد).

ب : تقسيم بندي خارجي كه برحسب ميليم غربي و برنگ سياه است كه به ازاي هر 20 ميليم علامت گذاري و هر هر 200 ميليم عددگذاري شده است ولي دو صفر سمت راست آن اعداد بمنظور اختصار حذف شده است.(در اين تقسيم بندي محيط دايره به 6400 قسمت تقسيم شده كه هر قسمت آنرا يك ميليم گويند).





شمال

شُمال (شِمال هم تلفظ شده) یا آپا یا اَپاختَر، یکی از چهار جهت اصلی است.

در نقشه‌ها جهت شمال را همیشه به سوی بالای نقشه نشان می‌دهند.
پیرامون واژه
شمال واژه‌ای عربی و فارسی آن آپا یا اَپاختَر است.در زبان پارسی میانه، خشکی‌های شمال غربی کره زمین را وُروبَرشت و خشکی‌های شمال شرقی را وُروژَرشت می‌نامیدند.در بُندَهِش آمده که برای هر جهت اصلی یک سپاهبد گمارده شده و سپاهبد شمال، ستاره هفت‌اورنگ (محتملاً نگهبان شمال) است.

در زبان
در سند املاک از شمال قیدی ساخته می‌شود به صورت «شمالاً». (نمونه: این مکان شمالاً به زمین فروشنده محدود است.) به افراد و چیزهای منسوب به شمال، شمالی یا شمالیه (نمونه: بلاد شمالیه) گفته می‌شود. در ادبیات شمالی‌پیکران به معنی ستارگانی است که از شمال طلوع می‌کنند.به منطقه بالای مدار قطب شمال در فارسی شمالگان گفته می‌شود.





باختر
باختر یا غَرب یکی از چهار جهت اصلی در جغرافیا است که در نقشه‌ها معمولاً در سمت چپ نقشه است. باختر محل فروشدن یا غروب خورشید و بنابراین جهت مخالف گردش زمین است. به هنگام ناوبری برای رفتن به سوی باختر باید سمت قطب‌نما را روی °۲۷۰ قرار داد.
کاربرد امروزی

لغت‌نامه‌هایی که مشخصاً به فارسی امروز می‌پردازند دربارهٔ واژهٔ «باختر» چنین آورده‌اند:

فرهنگ معاصر فارسی (صدری افشار و دیگران:۱۳۸۱) «باختر» را ادبی می‌داند و به مدخل غرب (که مفصلتر است) ارجاع می‌دهد.
فرهنگ روز سخن (انوری:۱۳۸۳) «باختر» را «مغرب» (که باز مدخل مفصلتری است) معنی می‌کند.

با توجه به این که هر دوی این فرهنگها مدخل مفصلتری تحت «مغرب» یا «غرب» دارند، به نظر می‌رسد که باید فرض کرد واژهٔ «باختر» به نظر این فرهنگ‌نویسان از واژه‌های «غرب» و «مغرب» مهجورتر است.
کاربرد قدیمی‌تر

«باختر» در ادبیات فارسی به معنی شمال و شرق هم استفاده می‌شده است.

در لغتنامه دهخدا دو مدخل برای «باختر» وجود دارد: یکی به عنوان جهت جغرافیایی و دیگری به عنوان سرزمین باکتریا (بلخ). در مورد مدخل اول (که موضوع این صفحه است)، برای معنی شمال (برای این کلمه)، تنها به اوستا اشاره شده است (و برای آن نیز باختر را با واژهٔ اوستایی «اپاختر» - apãxtar - یعنی آنطرف‌تر یکی گرفته است).

در بعضی از مثالهایی که از متون قدیمی فارسی برای این کلمه آورده شده است، باختر متضاد خاور است. همچنین در جایی (به نقل از شرفنامهٔ منیری) اشاره شده است:

«تحقیق آنست که باختر مخفف با اختر است و اختر ماه و آفتاب هر دو را گویند پس باختر مشرق و مغرب را توان گفت ازین جهت متقدمین بر هر دو معنی این لفظ را استعمال کرده‌اند لیکن خوار به معنی خور بیشتر آمده از این جهت خاور به معنی مشرق بیشتر استفاده می‌شود ...»

در یکی از پاورقیهای مربوط به این کلمه نیز آمده است:

«شاید اختلافاتیکه در معنی باختر روی داده از باختریان (بلخ) باشد که مردم در همسایگی جنوب او، او را شمال و در شمال جنوب، و در مغرب مشرق و در مشرق مغرب می‌نامیده‌اند.»

در نمونه‌هایی از اشعار شاعران فارسی‌زبان (از فردوسی و ناصرخسرو گرفته تا خاقانی و نظامی و سعدی)، باختر به معنای مغرب به‌کار رفته است
. البته مثالهایی نیز از کاربرد عکس آن وجود دارد (در اشعار فرخی و عنصری و سوزنی و دو بیت در بعضی از نسخ شاهنامه).




خاور
خاوَر واژه‌ای پارسی برابر با شرق عربی است. در جغرافیا، خاور امروزه به معنی شرق، یکی از چهار جهت اصلی، است.
کاربردهای قدیمی
البته در اصل خاور در زبان پارسی بازماندهٔ واژهٔ خوربران یا «خوروران» (جای بردن خورشید، جای غروب خورشید) یعنی غرب است.

در پارسی به شرق «خوراسان» (که همین نام را روی استان خراسان گذاشتند زیرا شرق ایران بزرگ بود) و به شمال «اپاختر» (واژهٔ امروزی باختر نیز که به غرب گویند بازماندهٔ اپاختر است) گویند.

فرهنگ فارسی عمید و لغت‌نامه دهخدا این را تایید می‌کند. مثلاً در بیتی از رودکی، «مهر دیدم بامدادان چون بتافت، از خراسان سوی خاور می‌شتافت» یا در بیتی از خاقانی «چون پخت نان زرین اندر تنور مشرق، افتاد قرص سیمین اندر دهان خاور» به معنی اصیلش آمده‌است.

خاور در بعضی از لغت‌نامه‌های قدیمی‌تر، از جمله برهان قاطع و آنندراج، به هر دو معنی ذکر شده است.





جنوب
«نیمروز» تغییر مسیری به این صفحه است. برای کاربردهای دیگر نیمروز (ابهام‌زدایی) را ببینید.جنوب یا نیمروز یکی از چهار جهت اصلی است. جنوب نقطه مقابل شمال است و ۹۰ درجه با خاور و باختر اختلاف جهت دارد. بطور قراردادی در نقشه‌ها، نقطه یا جهت پایینی نقشه را جنوب می‌نامند.






جهت‌یابی

جهت‌یابی، یافتن جهت‌های جغرافیایی است. جهت‌یابی در بسیاری از موارد کاربرد دارد. برای نمونه وقتی در کوهستان، جنگل، دشت یا بیابان گم شده‌باشید، با دانستن جهت‌های جغرافیایی، می‌توانید به مکان مورد نظرتان برسید. یکی از استفاده‌های مسلمانان از جهت‌یابی، یافتن قبله برای نماز خواندن و ذبح حیوانات است. کوهنوردان، نظامیان، جنگل‌بانان و... هم به دانستن روش‌های جهت‌یابی نیازمندند.

هرچند امروزه با وسایلی مانند قطب‌نما یا سامانه موقعیت‌یاب جهانی (جی‌پی‌اس) می‌توان به راحتی و با دقت بسیار زیاد جهت جغرافیایی را مشخص کرد، در نبود ابزار، دانستن روش‌های دیگر جهت‌یابی مفید و کاراست.


جهت‌های اصلی و فرعی

اگر رو به شمال بایستیم، سمت راست مشرق (شرق، خاور)، سمت چپ مغرب (غرب، باختر) و پشت سر جنوب است. این چهار جهت را جهت‌های اصلی می‌نامند. بین هر دو جهت اصلی یک جهت فرعی وجود دارد. مثلاً نیمساز جهت‌های شمال و شرق، جهت شمالِ شرقی (شمالِ شرق) را مشخص می‌کند.

با دانستن یکی از جهت‌ها، بقیهٔ جهت‌ها را می‌توان به سادگی مشخص نمود. مثلاً اگر به سوی شمال ایستاده باشید، دست راست شما شرق، دست چپ شما غرب، و پشت سر شما جنوب است.


روش‌های جهت‌یابی

برخی روش‌های جهت‌یابی مخصوص روز، و برخی ویژهٔ شب اند. برخی روش‌ها هم در همهٔ مواقع کارا هستند. توجه شود که:

بسیاری از این روش‌ها کاملاً دقیق نیستند و صرفاً جهت‌های اصلی را به صورت تقریبی مشخص می‌کنند. برای جهت‌های دقیق باید از قطب‌نما استفاده کرد، و میل مغناطیسی و انحراف مغناطیسی آن را هم در نظر داشت.
آن‌چه گفته می‌شود اکثراً مربوط به نیمکره شمالی است؛ به طور دقیق‌تر، بالای ۲۳٫۵ درجه (بالای مدار رأس‌السرطان). در نیم‌کره جنوبی در برخی روش‌ها ممکن است جهت شمال و جنوب برعکس آن‌چه گفته می‌شود باشد.
 
ساعت : 7:22 am | نویسنده : admin | مطلب بعدی
شمال غرب | next page | next page