پارک جنگلی پردیسان
پارک جنگلی پردیسان
بوستان جنگلی پردیسان یکی از بوستانهای بزرگ و مشهور شهر تهران است. این بوستان در منطقه ۲ شهرداری تهران قرار دارد.

این بوستان که در شمال غربی تهران واقع شدهاست، از سمت شمال به بزرگراه همت و محله شهرک غرب، از شرق به بزرگراه شیخ فضلالله نوری، از غرب به مسیل رودخانه پونک و از سمت جنوب به بزرگراه حکیم و محله بلوار مرزداران محدود میشود. بزرگراه یادگار امام در راستای شمالی/جنوبی، این بوستان را به دو بخش تقسیم میکند که پیوند آنها به وسیله دو پل برقرار شدهاست.
از امکانات این بوستان میتوان به موزه تنوع زیستی، موزه آب و باغ وحش اشاره کرد. وجود موزه تنوع زیستی با انواع حیوانات و حشرات تاکسیدرمی شده، و بعضاً زنده، یکی دیگر از جذابیتهای این پارک جنگلی است. ساختمان سازمان حفاظت محیط زیست ایران نیز در قسمت جنوبی این بوستان قرار دارد.
به علت وجود چندین بزرگراه در اطراف پارک پردیسان، استقبال زیادی برای استفاده از این پارک پدید آمدهاست و بیشتر روزهای هفته و به ویژه روزهای تعطیل مردم برای استفاده از این پارک رهسپار شمال غرب تهران میشوند.
تاریخچه
طرح اولیه این بوستان در زمان پهلوی، و متعلق به یان مکهارگ آمریکایی میباشد.
پارک جنگلی چیتگر
پارک جنگلی چیتگر از پارکهای جنگلی شهر تهران است.
این بوستان از شمال به زمینهای چیتگر، از جنوب به آزادراه تهران-کرج از غرب به آزادشهر و پیکانشهر و از شرق به منطقهٔ خرگوشدره محدود میشود. این پارک با ۹۵۰ هکتار زمین پردرخت از بزرگترین بوستانهای جنگلی استان تهران است.
هدف از احداث این بوستان جنگلی که در آغاز مسیر وزیدن باد غربی به شهر تهران قرار گرفته، بالا بردن مقدار اکسیژن هوای تهران بودهاست.
این پارک دارای یک پیست و مسیرهای دوچرخهسواری و امکانات اسکیتسواری است.
همچنین ایستگاه مترو چیتگر مقابل درب شمارهٔ ۱ و ایستگاه مترو ایرانخودرو مقابل دربهای ۵ و ۷ قرار دارد.
دریاچه چیتگر در مجاورت این پارک جنگلی واقع شده است. محدوده شرقی به مساحت تقریبی ۲۵۳ هکتار است، محدوده غربی مساحتی معادل ۶۵۸ هکتار را به خود اختصاص داده است. حداقل ارتفاع پارک چیتگر از سطح دریا ۱۲۲۵ متر و حداکثر آن ۱۳۱۳ متر بوده و متوسط آن ۱۲۶۹ متر است. پوشش درختی پارک در مجموع مساحتی در حدود ۷۳۴ هکتار را در بر میگیرد و حدود ۵۳ درصد از آنها را گونههای سوزنی برگ مانند کاج الداریکا، سرو نقرهای و سرو خمرهای و حدود ۴۷٪ از درختان را ۹ گونه درختی سوزنی برگ (از جمله اقاقیا، زبان گنجشک، نارون چتری، ارغوان، داغداغان، افرای زینتی، پلت، بلوط و ایلان) تشکیل میدهد.
پارک جنگلی لویزان
پارک جنگلی لَویزان یکی از پارکهای جنگلی شهر تهران و بخش شمیرانات است که بیش از 1000 هکتار وسعت دارد و در شمال شرق پایتخت واقع گردیده است.
این پارک جنگلی از شمال به بزرگراه شهید بابایی، از جنوب به شمس آباد، از شرق به شهرک امید ، باغ پرندگان و از غرب به ده لویزان محدود می شود.
این پارک در ۱۳ کیلومتری مرکز شهر قرار دارد و بزرگترین فضای سبز شهر تهران به حساب می آید.
همچنین در بالای جنگل هتل دهکده شیان قرار دارد که مسافران زیادی را به خود جذب میکند.
پارک جنگلی وردآورد
پارک جنگلی وردآورد یکی از پارکهای جنگلی استان تهران است که از نظر بزرگی در مرتبه دوم میباشد. این پارک در کوههای وردآورد و در کنار آزادراه ۲ قرار دارد. متاسفانه در سالهای اخیر با توجه به عبور بزرگراه همت از کنار پارک جنگلی ورداورد و افزایش شدیدارزش زمین در حوالی این بزرگراه بخشی از این پارک توسط شهرداری تخریب و در اختیار تعاونیهایی وابسته به شهرداری قرارگرفته است تا در آن ساخت و ساز صورت پذیرد.
این پارک جنگلی در منطقه ۲۲ تهران قرار دارد و دارای وسعت ۱۰٬۴۵۸٬۰۰۰ مترمربع است.
پارک ملی کابو دگاتا-نیخار
پارک ملی کابو دگاتا-نیخار (به اسپانیایی: Cabo de Gata-Níjar) یک منطقهٔ حفاظتشده در اندلس، اسپانیا نزدیک شهر آلمریا است. این منطقه بزرگترین منطقه حفظ منابع آبی - خاکی اروپایی واقع در غرب دریای مدیترانه است و ۴۶۰ کیلومترمربع شامل شهر کاربونراس، رشته کوه سیرا د کبو د گاتا و ۱۲۰ کیلومتر مربع از دریا به عنوان منابع آبی را پوشش میدهد. این منطقه در اصل یک منطقهٔ آتشفشانی بوده و فضای دور قلهٔ کبو د گاتا را شامل میشده است.
این منطقه در سال ۲۰۱۰ به عنوان یکی از محلهای دفن زبالههای هستهای پیشنهاد شد.
جنگلهای حرای استان هرمزگان
جنگلهای حرای استان هرمزگان پنج قسمت مجزا می باشد که تحت حفاظت سازمان محیط زیست می باشند در این میان منطقه حفاظتشده حرا و تالاب بینالمللی خور خوران بعنوان ذخیره گاه زیست کره نیز شناخته می شود.
جنگلهای حرای هرمزگان
جنگلهای حرای استان هرمزگان که بیشتر آنها از سال ۱۳۸۰ تحت حفاظت محیط زیست قرار دارند:
حرای تیاب و میناب (۷۸۰۹۹ هکتار)
حرای گابریک و جاسک (۳۴۵۹۶ هکتار)
حرای رود گز (۲۷۰۴۶ هکتار)
حرای خوران (۲۵۱۸ هکتار)
حرای خور خوران (۸۶۵۸۱ هکتار) که ۲۵ شهریور ۱۳۶۱ تحت حفاظت قرار گرفته و محدوده آن شمال جزیره قشم است و بعنوان ذخیره گاه زیست کره نیز شناخته میشود.
ویژگیها
سواحل جنوبی ایران از جمله هرمزگان که از مناطق خشک و دریایی آب شور شناخته شده است این گیاهی است که بی نیاز به آب شیرین میروید. به این گیاه در بندرعباس حرا گفته میشود.
درختان حرا، در قسمتهای کم عمق خور خوران کنار و روی تپههای جزیره مانندی که هنگام پایین رفتن آب دریا از آب بیرون میمانند قرار گرفتهاست. عمق آب این مناطق از یک تا یک و نیم متر تجاوز نمیکند؛ بنابراین جنگل هنگام بالا آمدن آب دریا، در آبهای خلیج فارس به حالت شناور میماند و با فروکش کردن آب دریا به مدت ۶ تا ۷ ساعت مانند جنگلهای مناطق خشک نمایان میشود. مساحت کل جنگلهای حرا ۷ هزار و ۵۰۰ هکتار و مساحت حوزه جزیره قشم ۲ هزار و ۴۰۰ هکتار تخمین زده شدهاست.
جنگل حرا در سواحل جنوبی ایران، مهد انواع گوناگون آبزیان، پرندگان و دوزیستان است. از پرندگان میتوان به مرغ ماهیخوار، حواصیل، لک لک، پلیکان، مرغابی ومرغ دریایی و از ماهیها به خرچنگ، مار دریایی، شیلو، کلینگ (نوعی از صدف) و انواع مختلف قورباغه اشاره کرد. به همین دلیل به جنگلهای حرا در منطقه قشم، ۳ عنوان منطقه حفاظت شده (ملی)، ذخیره گاه زیست کره و تالاب بینالمللی نام دادهاند؛ چرا که ۸۰ دررصد آبزیان خلیج فارس دوره تخم ریزی خود را در این منطقه میگذرانند.
در زمینهای اطراف خورتیاب از حدود ۳ کیلومتری بندر تیاب میناب، بوتههای حرا به چشم میخورد. طول خورتیاب ۷ مایل دریایی است. در ۲ سمت خور جاسک و در چابهار نیز حراهایی به شکل پراکنده دیده میشود؛ اما بهترین نوع حرا از نظر رشد ارتفاع و انبوهی در ناحیه قشم، میان سواحل قشم، پل و خمیر است.
از راه خشکی (مثلاً سواحل قشم) راهی به درون جنگلها نیست و تنهاراه دیدن آنها، راه آبی است. برای تماشای این جنگل نیز باید با ناخدایان پرتجربه همراه شد، چون تنها آنها میی توانند آبراهههای کوچک و متعدد موجود جنگل را شناسایی کنند.
حرا فواید زیادی دارد از جمله شیره درون آوندهای آن بر بیماری خشکی که بیماری پوستی شایع در منطقه هرمزگان است، تاثیری قابل توجه دارد.
منطقه حفاظت شده گنو
منطقه حفاظت شده گِنُو در شمال بندرعباس با آب و هوایی مطبوع سرزمینی کوهستانی، از جمله مناطقی است که کمتر شناخته شدهاند و از نظر آب و هوایی با فضای مرسوم و معمول تفاوت دارند. گنو، با مساحت ۲۷ هزار و ۵۰۰ هکتار و ارتفاع متغیر ۵۰ تا ۲ هزار و ۳۷۴ متر در شمال بندرعباس قرار دارد و از نظر تنوع گیاهی و جانوری و آب و هوای مطبوع، کوهها و درهها بی نظیر است. از سال ۱۳۵۱ تا سال ۱۳۵۴ این سرزمین را به عنوان منطقه حفاظت شده شناختند؛ اما به دلیل غنای طبیعی از سال ۱۳۵۴ به عنوان پارک ملی معرفی شد. این سرزمین به عنوان بخشی از سرمایه و میراث طبیعی به شمار میرود و شهرت بینالمللی دارد. کوه گنو، به سبب داشتن آب و هوای سرد، برف خیز بودن و دامنههایی سرسبز با آب و هوای مطبوع، از سال ۱۳۲۰ مورد توجه مردم بندرعباس بودهاست و در طول این سالها ساکنان شهر برای فرار از گرما، به مناطق ییلاقی کوه گنو مانند کهنوج، باغ کاشان و چاهو سفر میکردهاند. کوه گنو ۲ قله بزرگ به نام نصیری و بازگرد دارد که بلندترین نقطه را تشکیل میدهند و از انواع درختان جنگلی و بوتههای دارویی پوشیده شدهاند. درختان انگور، سیب، زردآلو، انار، انجیر، نارنگی، لیموترش، نارنج، انبه و خرما طبیعت زیبای منطقه را زینت بخشیدهاند. چشمههای متعددی با نامهای انارو، باغ زیر، سرا، دزک، الیاسی درمر این باغها را آبیاری میکردهاند، که متأسفانه طی سالهای خشکسالی، تعدادی از آنها خشک شدهاند. کوه گنو از نظر زیست محیطی نیز برای زندگی انواع حیوانات گوشتخوار و علفخوار مانند پلنگ، کفتار، گرگ، شغال، قوچ، میش، بز و آهو مناسب است.
منطقه حفاظت شده گنو با وسعت ۴۹۰۰۰ هکتار همچنین یکی از ۹ ذخیرهگاه زیستکره در ایران است.
راه منطقه گنو
چند راه دستیابی به قله گنو :
جبهه جنوبی : از طریق جاده بندرعباس به بندر لنگه (روستای ایسین، تازیان) و جاده کوهستانی ایستگاه تلویزیون (۳۲ کیلومتر) - پاسگاه محیط بانی سرحد گنو - چشمه رمر- چشمه سرچربه - سنگ قرار- قله نصیری
جبهه جنوبی : از طریق جاده بندرعباس به بندر لنگه (روستای ایسین، تازیان) و جاده کوهستانی ایستگاه تلویزیون (۳۲ کیلومتر) - پاسگاه محیط بانی مرکزی (واقع در ابتدای جاده ایستگاه) - آب بند چوبی - مسیل تنگ سیاه - دره تنگ سیاه - چشمه پرکوه - سنگ قرار - قله نصیری
جبهه جنوبی : از طریق جاده بندرعباس به بندر لنگه (روستای ایسین، تازیان) و جاده کوهستانی ایستگاه تلویزیون (۳۲ کیلومتر) - پاسگاه سر محیط بانی (واقع در ابتدای جاده ایستگاه) - آب بند چوبی - مسیل تنگ سیاه - دره تنگ سیاه - چشمه پرکوه - صعود جبهه جنوبی قله قلات سرپهن - عبور از خط الراس مرکزی - قله نصیری
جبهه شرقی (یال آبگرم) : از طریق کیلومتر ۲۵ محور اصلی بندرعباس به سیرجان - آبگرم گنو - چشمه انارون - گردنه کهنوج - روستای کهنوج بالا - قله سرجوتون- جاده آسفالته ایستگاه تلویزیون - در جهت غرب قلههای بازگرد - دو برار - زندان زرد - قلات نصیری
جبهه شمالشرقی (تنگ باغ) : از طریق کیلومتر ۳۰ محور اصلی بندرعباس به سیرجان - ۱۲ کیلومتر جاده خاکی در جهت غرب - روستای تنگ باغ - روستای کهنوج بالا - قله سرجوتون - جاده آسفالته ایستگاه تلویزیون - در جهت غرب قلههای بازگرد - دو برار - زندان زرد - قلات نصیری
جبهه غربی (سلکوه) : از طریق جاده بندرعباس به بندر لنگه (روستای ایسین، تازیان (روستای قلات بالا - به موازات ریل قطار - روستای سلکو - چشمه سلکوه - صعود خط الراس غربی (قلل: سلاورو، قلات سرپهن، قلات نصیری)
از جمله جلوههای طبیعی و جذاب گردشگری این منطقه، آب گرم گنو است. تنوع پوشش گیاهی این کوه از دامنه تا قلعه کوه مشتمل بر درختان گرمسیری، استپ کوهپایهای و گونههای نواحی سردسیر است . جانوران منطقه حفاظت شده عبارتاند از : قوچ، بزکوهی، آهو، گرگ، خرس، روباه، پلنگ، خوک، کفتار، شغال، خرگوش، شغال . از انواع پرندگان : کبک، عقاب، شاهین، بادخور، قُمری، تیهو، فاخته.
قلل معروف منطقه
قلات نصیری ۲۳۴۹ متر، استیری ۱۵۴۶ متر، قلات سرپهن ۲۱۷۵ متر، دو برار ۲۲۸۲ متر، بازگرد ۲۲۳۳ متر زندان زرد ۲۳۰۹ متر، تاسیسات صداوسیما ۲۳۳۰ متر، سرجوتون ۲۲۵۴ متر، کهنوج ۱۸۱۳متر سه سرخ ۱۱۲۲ متر، گودبونی ۱۸۹۵ متر
منطقه حفاظتشده حرا و تالاب بینالمللی خور خوران
منطقه حفاظتشده حرا و تالاب بینالمللی خور خوران مجموعه جنگلهای درختان سرسبز ساحلی مانگرو یا حرا است که در حوالی جزیره قشم، بندرپل، جزیره هرمز و بندر خمیر در استان هرمزگان قرار دارد که با آبراهههای آن با پرندگان زیبا و طبیعت بکر وحشیاش از منابع توریستی و دیدنی استان هرمزگان میباشد. و هر ساله افراد زیادی را برای تماشا به سوی خود جلب میکند و یکی از نقاط دیدنی استان هرمزگان در جنوب ایران است. این جنگلها معمولاً تحت حفاظت سازمان محیط زیست قرار دارند. و مجموعه حرای شمال غربی قشم بدلیل اهمیت بینالمللی بعنوان ذخیره گاه زیست کره حرا شناخته میشود.
حرا (هرمزگان) (۸۶۵۸۱ هکتار) که ۲۵ شهریور ۱۳۶۱ تحت حفاظت قرار گرفته و محدوده آن شمال جزیره قشم است و بعنوان ذخیره گاه زیست کره نیز شناخته میشود.
این منطقه حفاظت شده که یکی از جنگلهای پنجگانه استان هرمزگان در شمال غرب جزیره قشم با وسعت ۸۵۶۸۶ هکتار همچنین یکی از ۱۱ ذخیرهگاه زیستکره در ایران است.
ویژگیها
سواحل جنوبی ایران از جمله هرمزگان که از مناطق خشک و دریایی آب شور شناخته شده است این گیاهی است که بی نیاز به آب شیرین میروید. به این گیاه در بندرعباس حرا گفته میشود.
درختان حرا، در قسمتهای کم عمق خور خوران کنار و روی تپههای جزیره مانندی که هنگام پایین رفتن آب دریا از آب بیرون میمانند قرار گرفتهاست. عمق آب این مناطق از یک تا یک و نیم متر تجاوز نمیکند؛ بنابراین جنگل هنگام بالا آمدن آب دریا، در آبهای خلیج فارس به حالت شناور میماند و با فروکش کردن آب دریا به مدت ۶ تا ۷ ساعت مانند جنگلهای مناطق خشک نمایان میشود. مساحت کل جنگلهای حرا ۷ هزار و ۵۰۰ هکتار و مساحت حوزه جزیره قشم ۲ هزار و ۴۰۰ هکتار تخمین زده شدهاست.
جنگل حرا در سواحل جنوبی ایران، مهد انواع گوناگون آبزیان، پرندگان و دوزیستان است. از پرندگان میتوان به مرغ ماهیخوار، حواصیل، لک لک، پلیکان، مرغابی ومرغ دریایی و از ماهیها به خرچنگ، مار دریایی، شیلو، کلینگ (نوعی از صدف) و انواع مختلف قورباغه اشاره کرد. به همین دلیل به جنگلهای حرا در منطقه قشم، ۳ عنوان منطقه حفاظت شده (ملی)، ذخیره گاه زیست کره و تالاب بینالمللی نام دادهاند؛ چرا که ۸۰ دررصد آبزیان خلیج فارس دوره تخم ریزی خود را در این منطقه میگذرانند.
در زمینهای اطراف خورتیاب از حدود ۳ کیلومتری بندر تیاب میناب، بوتههای حرا به چشم میخورد. طول خورتیاب ۷ مایل دریایی است. در ۲ سمت خور جاسک و در چابهار نیز حراهایی به شکل پراکنده دیده میشود؛ اما بهترین نوع حرا از نظر رشد ارتفاع و انبوهی در ناحیه قشم، میان سواحل قشم، پل و خمیر است.
از راه خشکی (مثلاً سواحل قشم) راهی به درون جنگلها نیست و تنهاراه دیدن آنها، راه آبی است. برای تماشای این جنگل نیز باید با ناخدایان پرتجربه همراه شد، چون تنها آنها میی توانند آبراهههای کوچک و متعدد موجود جنگل را شناسایی کنند.
حرا فواید زیادی دارد از جمله شیره درون آوندهای آن بر بیماری خشکی که بیماری پوستی شایع در منطقه هرمزگان است، تاثیری قابل توجه دارد.
سایر جنگلهای حرای استان هرمزگان
حرای تیاب و میناب (۷۸۰۹۹ هکتار)
حرای گابریک و جاسک (۳۴۵۹۶ هکتار)
حرای رود گز (۲۷۰۴۶ هکتار)
حرای خوران (۲۵۱۸ هکتار)
کوه ووتای
کوه ووتای در شانشی، چین واقع است و یکی از چهار کوه مقدس در بودیسم چینی است.این کوه به خاطر ۵۳ صومعه مقدس اش شناخته شدهاست که قدیمی ترین ساختمانهای چوبی موجود در چین است که از دوران سلسله تانگ به جا ماندهاند. بلندترین قله چین نیز در این منطقهاست.کوه ووتای در سال ۲۰۰۹ در میراث جهانی یونسکو ثبت گردید.
کوهستان هونگشان
کوهستان هونگشان یا کوه زرد در رشته کوه جنوب استان آنهویی در شرق چین واقع است.این کوه به دلیل مناظر زیبای آن از جمله غروب، درختان کاج و قلههای گرانیت میان ابرها موضوع مکرر نقاشیهای سنتی چینی و ادبیات، و همچنین عکاسیهای مدرن است.کوهستان هونگشان یکی از مکانهای مهم توریستی در چین است و در سال ۱۹۹۰ به عنوان مکانی ترکیبی (طبیعی _ فرهنگی) در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شدهاست.
هتسه
شهر هتسه (به رومانیایی: Haţeg) در شهرستان هوندرا در کشور رومانی واقع شدهاست. جمعیت این شهر ۱۲٬۵۰۷ نفر است.
لنکاوی
لنکاوی، با نام رسمی لنکاوی گوهرِ کداح (به زبان مالای: Langkawi Permata Kedah)، مجمعالجزایری از ۱۰۴ جزیره در دریای آندامان است و در حدود ۳۰ کیلومتری شمال غربی خاک اصلی مالزی قرار دارد. این جزیرهها بخشی از استان کداح است که با تایلند همسایه است.
اقتصاد آن پیشتر بر پایه برنجکاری و کشتگاههای کائوچو بود اما امروز بیشتر درآمد آن از گردشگری است.
پارک لینکلن
پارک لینکلن (به انگلیسی : Lincoln Park) با مساحتی حدود ۴.۹ کیلومتر مربع در امتداد ساحل شیکاگو، ایلینویز و مقابل دریاچه میشیگان قرار گرفته است. پارک لینکلن بزرگترین پارک عمومی شیکاگو است. این پارک بعد از آبراهام لینکلن نام گذاری شده است. این پارک با طول ۱۱ کیلومتر، از خیابان اوهایو در جنوب تا نزدیکی خیابان آردمور در شمال، در شمال پایانه لیک شور درایو در خیابان هالیوود امتداد دارد.
امکانات تفریحی پارک شامل ۱۵ زمین بیس بال، ۶ زمین بسکتبال، زمین سافت بال، زمین فوتبال، ۳۵ زمین تنیس، ۱۶۳ زمین والیبال و .. می باشد.این پارک همچنین دارای یک بندرگاه با امکانات قایق سواری است.
پارک لینکلن با حدود ۲۰ میلیون بازدید کننده در سال، دومین پارک پر بازدید در ایالات متحده آمریکا است.
پارک مرکزی نیویورک
پارک مرکزی نیویورک (در زبان انگلیسی: Central Park) نام پارک بزرگ و معروفی است که در مرکز منهتن و در میان مراکز تجاری شهر نیویورک قرار دارد. پارک مرکزی نیویورک، اولین پارک مُدرن در تاریخ ایالات متحدهٔ آمریکا محسوب میشود که در سال ۱۸۵۷ میلادی توسط فردریک لاو المستد (Frederick Law Olmsted) و همکار انگلیسی اش کالورت واکس (Calvert Vaux) طراحی و افتتاح شد.
وسعت این پارک حدود ۳۴۲ هکتار است که به شکل مستطیل در قلب منطقه منهتن (منطقه تجاری نیویورک) واقع شده است. همچنین این پارک دارای دریاچههایی به وسعت جمعاً ۶۰/۷ هکتار میباشد.
سالیانه ۲۵ میلیون نفر از این پارک بازدید میکنند.
پارک میلنیوم
پارک میلنیوم بین دریاچه و مرکز شهر فرار دارد از هر جای شیکاگو با مترو به مرکز شهر بیاید و به سمت شرق بروید به این پارک خواهید رسید اگر شیکاگو رفتید حتماً به این پارک سربزنید و از پل دیدن فرمائید
پارک هاگلی
پارک هاگلی یک پارک عمومی بزرگ در شهر کرایست چرچ در نیوزیلند است که در سال ۱۸۵۵ افتتاح شد. وسعت این پارک بیش از ۱۶۰ هکتار است.
پارک هرمان
پارک هرمان نام مشهورترین پارک عمومی شهر هیوستون در تگزاس است.
این پارک که در سال ۱۹۱۴ تأسیس شد در مجاورت دانشگاه رایس و مرکز پزشکی تگزاس قرار دارد و حاوی مراکز تفریحی و فرهنگی متعددی است.
پارک یرکون
پارک یرکون (به عبری: פארק הירקון) نام بزرگترین پارک در کلانشهر تلآویو است که در کنار رودخانه یرکون بنا شده است. این پارک در سال ۱۹۷۳ میلادی، افتتاح شد.
پارک یرکون مرکز فعالیتهای فرهنگی و ورزشی، بخصوص پیادهروی، دوچرخهسواری و حتی قایقرانی است. در داخل پارک یرکون، یک دریاچه مصنوعی ساخته شده است و مردم میتوانند در آن به قایقرانی بپردازند.
این پارک همچنین دارای مرکز فرهنگی، آمفیتئاتر، محل نگهداری پرندگان کمیاب، باغ کاکتوس و باغ صخرهای میباشد.
پارک یرکون پذیرای کنسرت بسیاری از خوانندگان مطرح جهان، همچون پل مککارتنی، مدون، مایکل جکسون، یوتو، التون جان، گانز ان روزز، متالیکا، تینا ترنر، دیوید بویی و وستلایف بوده است.
همچنین به مناسبتهای مختلف فرهنگی، پارک یرکون، میزبان ارکستر فیلهارمونیک اسرائیل میگردد.
پیپیجی پلیس
پیپیجی پلیس (به انگلیسی: PPG Place) نام یک برج مرتفع در پیتسبورگ در پنسیلوانیا است.
معماران این برج پستمدرنیستی، مشارکت فیلیپ جانسون و جان بورگی هستند.
آغاز به کار ساخت برج در ۲۸ ژانویه ۱۹۸۱ بوده و زمان ساخته شدن آن بین ۸۴-۱۹۸۱ و زمان افتتاحش آگوست ۱۹۸۳ بود. کاربرد برج اداری-تجاریست.
ارتفاع سقف برج ۶۳۵ فوت (متر ۱۹۴) و تعداد طبقات آن ۴۰ است.
هزینه ساخت برج ۲۰۰ میلیون دلار بود.
این مرکز مجموعهایست در قسمت تجاری شهر پیتزبورگ، و شامل ۶ ساختمان در سه ناحیه شهر و مساحت ۵/۵ هکتار می باشد. این ساختمان دارای طراحی شیشه ای بوده و شامل ۱۹۷۵۰ قطعه شیشه می باشد.
دیسکاوری گرین
دیسکاوری گرین(به انگلیسی: Discovery Green) یک پارک عمومی در مرکز شهر هوستون،در ایالت تگزاس ایالات متحده آمریکا است.این پارک با مساحت ١١.٧٨ هکتار در سال ٢٠٠٨ افتتاح گردید.دیسکاوری گرین در میان مرکز کنوانسیون جرج براون و هتل هیلتون آمریکا و در مجاورت مرکز تویوتا واقع گردیده است.این پارک شامل یک دریاچه، گروه های موسیقی و سالن برای اجرای برنامه های عمومی، اجرای مسابقه دو سگ، منطقه کودکان و مناطق تفریحی متعدد است. دیسکاوری گرین توسط شرکت همکاران هارگریوز طراحی شده است.
اولین رویدادی که در پارک برگزار شد، در سال ٢٠٠٨ مراسم تحلیف بیل وایت، شهردار هوستون بود. این پارک به طور رسمی در ١٣ آوریل ٢٠٠٨ افتتاح شد.تخمین زده می شود که تقریباً یک چهارم میلیون نفر از روز بازگشایی تا ٣٠ ژوئن ٢٠٠٨ از پارک بازدید کردهاند.
تاریخچه
پارک دیسکاوری گرین گواهینامه LEED را در اکتبر ٢٠٠٩ به دست آورده است.
ویژگی های پارک
گردشگاه بنیاد براون: یک گردشگاه سایه دار، پوشیده از درختان بلوط زنده ١٠٠ ساله.
باغ بنیاد ورسام: به مساحت یک هکتار، شامل درختان گلدار، گیاهان، فواره ها و آثار هنری.
دریاچه کودک: دریاچه ای به مساحت یک هکتار که با گیاهان تالاب های بومی پوشیده شده است.
چند مجسمه در تپه های پوشیده شده از چمن با منظره هایی از مرکز شهر هوستون.
بنیاد مک نر: تفرجگاه هایی از درختان سایه دار، مسیر قدم زنی کنار دریاچه و محوطه ای برای کودکان.
زمین بازی جان مک گاوِرن
دو مسابقه برای دو سگ ها: یکی برای سگ های بزرگتر و دیگری برای سگ های کوچکتر، به همراه محل استقرار برای صاحبان آنها.
٦٣٠ پارکینگ زیرزمینی
محوطه ای برای بازی اسکیت روی یخ
گروه موسیقی رستوران شیلر دل گراند، روزانه در دو نوبت نهار و شام در رستوران ها اجرا خواهند داشت.
رویدادهای برنامه ریزی شده
پارک دیسکاوری گرین مجموعه برنامه هایی را در طول سال ارائه می دهد.همه این برنامه ها رایگان و برای عموم آزاد هستند، مگر در موارد خاص.
ارائه هنرهای نمایشی، ادبی و بصری هوستون از سری برنامه های هنری پارک هستند.
ارائه فیلم، رقابت شدید میان رشته های مهندسی، کنسرت توسط نوازندگان مطرح، شامل نواهای سواحل خلیج تگزاس و تگزاس مرکزی، مجموعه برنامه های سرگرمی پارک را تشکیل می دهند.
مجموعه برنامه های زندگی سالم هر هفته در پارک ارائه می شود که شامل کلاس های ورزشی مانند پیلاتیز، یوگا، زومبا و همچنین یک کلاس ورزش با عنوان HIP2BFit فقط برای بچه ها است.
مجموعه برنامه های خانواده ها و کودکان هم، کارگاه ها و فعالیت های مناسبی را برای کودکان و پدر و مادرشان تدارک دیده است.
در تعطیلات آخر هفته، خانواده ها می توانند به پارک مراجعه کنند و حیوانات خانگی شان را در مسابقه دو سگ ها که هر روز اجرا می شود قرار دهند و بچه های خود را در زمین بازی نظاره کنند، درحالیکه خودشان مشغول روزنامه خواندن هستند و قوطی های خود را در سطل زباله می اندازند.
کومون بوستون
کومون بوستون (به انگلیسی: Boston Common) یا د کومون (به انگلیسی: The Common) پارکی در مرکز شهر بوستون، در ایالت ماساچوست، ایالات متحده است. این پارک لقب قدیمیترین پارک عمومی ایالات متحده را به خود گرفتهاست. تاریخ تاسیس آن به ۱۶۳۴ میلادی برمیگردد. وسعت پارک در حدود ۵۰ جریب است. این پارک در سال ۱۹۸۹ به عنوان اثر تاریخی ملی انتخاب شدهاست.
تاریخچه
کومون استفادههای گوناگونی در طول تاریخ داشتهاست. تا سال ۱۸۳۰، محل برای نگهداری احشام بودهاست و تا سال ۱۸۱۷ محلی برای اعدام در انظار عمومی بودهاست. نیروهای بریتانیایی تا پیش از جنگ انقلاب آمریکا در کومون بوستون قرار داشتند و از آنجا در آوریل ۱۸۷۵ به لکسینگتون و کونکورد برای مبارزه با نیروهای مستعمرات سیزدهگانه رفتند.
استفادهٔ کنونی
در حال حاضر پارک محلی برای اجتماعات و همچنین تفریحگاهی برای افراد ساکن بوستون است.
وقابع مهم
افراد مانند مارتین لوتر کینگ، پاپ ژان پل دوم و گلوریا استینم در این پارک به سخنرانی پرادختهاند.
مرغزار فلاشینگ–کرونو پارک
مرغزار فلاشینگ کرونو پارک(به انگلیسی:Flushing Meadows–Corona Park) که به آن فلاشینگ مدوز پارک یا فلاشینگ مدوز نیز می گویند، یک پارک عمومی واقع در شهر نیویورک است.این پارک، سیتی فیلد ورزشگاه خانگی تیم بیسبال نیویورک متس، ساینس هال نیویورک، موزه هنر کویینز، مرکز حیات وحش کویینز، مرکز تنیس ملی بیلی جین کینگ یواس تیای محل برگزاری تورنمنت یواس اوپن رادر خود جای داده است. فلاشینگ مدو در کویینز قرار دارد.این پارک بین بزرگراه ون ویک و گرند سنترال پارک وی است و از خلیج فلاشینگ واقع در ضلع جنوبی فرودگاه لاگواردیا تا یونیون ترنپایک امتداد می یابد. این پارک دومین پارک بزرگ(پس از پارک خلیج پلهم در برانکس) در شهر نیویورک است.پارک فلاشینگ به منظور محل برگزاری نمایشگاه جهانی نیویورک ۱۹۳۹/۱۹۴۰ ساخته شده است.فلاشینگ مدو توسط سازمان پارک ها و تفریحات نیویورک اداره می شود.
های لاین
های لاین (به انگلیسی:High Line) یک پارک خطی ۱ مایلی (۱٫۶کیلومتری) است که بر روی بخش مرتفعی از خط آهن ۱٫۴۵مایلی(۲٫۳۳ کیلومتری) قدیمی وست ساید که به طرف پایین منهتن می رود با فضای سبز بازسازی شده است و به عنوان یک راه سبز در ارتفاع طراحی شده است.در حال حاضر بخشی از این پارک که بین خیابان گرنسوورت واقع در ناحیهٔ میت پکینگ و خیابان ۳۰ام (در محلهٔ چلسی) واقع در وست ساید یارد در نزدیکی مرکز کنوانسیون جاویتس است مورد بهره برداری قرار گرفته است. بازسازی این خط آهن به عنوان یک پارک درون شهری موجب رونق بخشیدن به بازار املاک در همسایگی این راه شده است.
پارک سیمون بولیوار
پارک متروپولیتن سیمون بولیوار -که بیشتر با نام پارک سیمون بولیوار شناخته میشود- شامل فضای سبز، شهر بازی و مجموعههای ورزشی است که در مرکز شهر بوگوتا -پایتخت کلمبیا- واقع شدهاست. این پارک به نام آزادیخواه آمریکای لاتین -سیمون بولیوار- نامگذاری شدهاست. پارک سیمون بولیوار یکی از شلوغترین پارکهای شهری در بوگوتاست.
بوستان جنگلی پردیسان یکی از بوستانهای بزرگ و مشهور شهر تهران است. این بوستان در منطقه ۲ شهرداری تهران قرار دارد.

این بوستان که در شمال غربی تهران واقع شدهاست، از سمت شمال به بزرگراه همت و محله شهرک غرب، از شرق به بزرگراه شیخ فضلالله نوری، از غرب به مسیل رودخانه پونک و از سمت جنوب به بزرگراه حکیم و محله بلوار مرزداران محدود میشود. بزرگراه یادگار امام در راستای شمالی/جنوبی، این بوستان را به دو بخش تقسیم میکند که پیوند آنها به وسیله دو پل برقرار شدهاست.
از امکانات این بوستان میتوان به موزه تنوع زیستی، موزه آب و باغ وحش اشاره کرد. وجود موزه تنوع زیستی با انواع حیوانات و حشرات تاکسیدرمی شده، و بعضاً زنده، یکی دیگر از جذابیتهای این پارک جنگلی است. ساختمان سازمان حفاظت محیط زیست ایران نیز در قسمت جنوبی این بوستان قرار دارد.
به علت وجود چندین بزرگراه در اطراف پارک پردیسان، استقبال زیادی برای استفاده از این پارک پدید آمدهاست و بیشتر روزهای هفته و به ویژه روزهای تعطیل مردم برای استفاده از این پارک رهسپار شمال غرب تهران میشوند.
تاریخچه
طرح اولیه این بوستان در زمان پهلوی، و متعلق به یان مکهارگ آمریکایی میباشد.
پارک جنگلی چیتگر
پارک جنگلی چیتگر از پارکهای جنگلی شهر تهران است.
این بوستان از شمال به زمینهای چیتگر، از جنوب به آزادراه تهران-کرج از غرب به آزادشهر و پیکانشهر و از شرق به منطقهٔ خرگوشدره محدود میشود. این پارک با ۹۵۰ هکتار زمین پردرخت از بزرگترین بوستانهای جنگلی استان تهران است.
هدف از احداث این بوستان جنگلی که در آغاز مسیر وزیدن باد غربی به شهر تهران قرار گرفته، بالا بردن مقدار اکسیژن هوای تهران بودهاست.
این پارک دارای یک پیست و مسیرهای دوچرخهسواری و امکانات اسکیتسواری است.
همچنین ایستگاه مترو چیتگر مقابل درب شمارهٔ ۱ و ایستگاه مترو ایرانخودرو مقابل دربهای ۵ و ۷ قرار دارد.
دریاچه چیتگر در مجاورت این پارک جنگلی واقع شده است. محدوده شرقی به مساحت تقریبی ۲۵۳ هکتار است، محدوده غربی مساحتی معادل ۶۵۸ هکتار را به خود اختصاص داده است. حداقل ارتفاع پارک چیتگر از سطح دریا ۱۲۲۵ متر و حداکثر آن ۱۳۱۳ متر بوده و متوسط آن ۱۲۶۹ متر است. پوشش درختی پارک در مجموع مساحتی در حدود ۷۳۴ هکتار را در بر میگیرد و حدود ۵۳ درصد از آنها را گونههای سوزنی برگ مانند کاج الداریکا، سرو نقرهای و سرو خمرهای و حدود ۴۷٪ از درختان را ۹ گونه درختی سوزنی برگ (از جمله اقاقیا، زبان گنجشک، نارون چتری، ارغوان، داغداغان، افرای زینتی، پلت، بلوط و ایلان) تشکیل میدهد.
پارک جنگلی لویزان
پارک جنگلی لَویزان یکی از پارکهای جنگلی شهر تهران و بخش شمیرانات است که بیش از 1000 هکتار وسعت دارد و در شمال شرق پایتخت واقع گردیده است.
این پارک جنگلی از شمال به بزرگراه شهید بابایی، از جنوب به شمس آباد، از شرق به شهرک امید ، باغ پرندگان و از غرب به ده لویزان محدود می شود.
این پارک در ۱۳ کیلومتری مرکز شهر قرار دارد و بزرگترین فضای سبز شهر تهران به حساب می آید.
همچنین در بالای جنگل هتل دهکده شیان قرار دارد که مسافران زیادی را به خود جذب میکند.
پارک جنگلی وردآورد
پارک جنگلی وردآورد یکی از پارکهای جنگلی استان تهران است که از نظر بزرگی در مرتبه دوم میباشد. این پارک در کوههای وردآورد و در کنار آزادراه ۲ قرار دارد. متاسفانه در سالهای اخیر با توجه به عبور بزرگراه همت از کنار پارک جنگلی ورداورد و افزایش شدیدارزش زمین در حوالی این بزرگراه بخشی از این پارک توسط شهرداری تخریب و در اختیار تعاونیهایی وابسته به شهرداری قرارگرفته است تا در آن ساخت و ساز صورت پذیرد.
این پارک جنگلی در منطقه ۲۲ تهران قرار دارد و دارای وسعت ۱۰٬۴۵۸٬۰۰۰ مترمربع است.
پارک ملی کابو دگاتا-نیخار
پارک ملی کابو دگاتا-نیخار (به اسپانیایی: Cabo de Gata-Níjar) یک منطقهٔ حفاظتشده در اندلس، اسپانیا نزدیک شهر آلمریا است. این منطقه بزرگترین منطقه حفظ منابع آبی - خاکی اروپایی واقع در غرب دریای مدیترانه است و ۴۶۰ کیلومترمربع شامل شهر کاربونراس، رشته کوه سیرا د کبو د گاتا و ۱۲۰ کیلومتر مربع از دریا به عنوان منابع آبی را پوشش میدهد. این منطقه در اصل یک منطقهٔ آتشفشانی بوده و فضای دور قلهٔ کبو د گاتا را شامل میشده است.
این منطقه در سال ۲۰۱۰ به عنوان یکی از محلهای دفن زبالههای هستهای پیشنهاد شد.
جنگلهای حرای استان هرمزگان
جنگلهای حرای استان هرمزگان پنج قسمت مجزا می باشد که تحت حفاظت سازمان محیط زیست می باشند در این میان منطقه حفاظتشده حرا و تالاب بینالمللی خور خوران بعنوان ذخیره گاه زیست کره نیز شناخته می شود.
جنگلهای حرای هرمزگان
جنگلهای حرای استان هرمزگان که بیشتر آنها از سال ۱۳۸۰ تحت حفاظت محیط زیست قرار دارند:
حرای تیاب و میناب (۷۸۰۹۹ هکتار)
حرای گابریک و جاسک (۳۴۵۹۶ هکتار)
حرای رود گز (۲۷۰۴۶ هکتار)
حرای خوران (۲۵۱۸ هکتار)
حرای خور خوران (۸۶۵۸۱ هکتار) که ۲۵ شهریور ۱۳۶۱ تحت حفاظت قرار گرفته و محدوده آن شمال جزیره قشم است و بعنوان ذخیره گاه زیست کره نیز شناخته میشود.
ویژگیها
سواحل جنوبی ایران از جمله هرمزگان که از مناطق خشک و دریایی آب شور شناخته شده است این گیاهی است که بی نیاز به آب شیرین میروید. به این گیاه در بندرعباس حرا گفته میشود.
درختان حرا، در قسمتهای کم عمق خور خوران کنار و روی تپههای جزیره مانندی که هنگام پایین رفتن آب دریا از آب بیرون میمانند قرار گرفتهاست. عمق آب این مناطق از یک تا یک و نیم متر تجاوز نمیکند؛ بنابراین جنگل هنگام بالا آمدن آب دریا، در آبهای خلیج فارس به حالت شناور میماند و با فروکش کردن آب دریا به مدت ۶ تا ۷ ساعت مانند جنگلهای مناطق خشک نمایان میشود. مساحت کل جنگلهای حرا ۷ هزار و ۵۰۰ هکتار و مساحت حوزه جزیره قشم ۲ هزار و ۴۰۰ هکتار تخمین زده شدهاست.
جنگل حرا در سواحل جنوبی ایران، مهد انواع گوناگون آبزیان، پرندگان و دوزیستان است. از پرندگان میتوان به مرغ ماهیخوار، حواصیل، لک لک، پلیکان، مرغابی ومرغ دریایی و از ماهیها به خرچنگ، مار دریایی، شیلو، کلینگ (نوعی از صدف) و انواع مختلف قورباغه اشاره کرد. به همین دلیل به جنگلهای حرا در منطقه قشم، ۳ عنوان منطقه حفاظت شده (ملی)، ذخیره گاه زیست کره و تالاب بینالمللی نام دادهاند؛ چرا که ۸۰ دررصد آبزیان خلیج فارس دوره تخم ریزی خود را در این منطقه میگذرانند.
در زمینهای اطراف خورتیاب از حدود ۳ کیلومتری بندر تیاب میناب، بوتههای حرا به چشم میخورد. طول خورتیاب ۷ مایل دریایی است. در ۲ سمت خور جاسک و در چابهار نیز حراهایی به شکل پراکنده دیده میشود؛ اما بهترین نوع حرا از نظر رشد ارتفاع و انبوهی در ناحیه قشم، میان سواحل قشم، پل و خمیر است.
از راه خشکی (مثلاً سواحل قشم) راهی به درون جنگلها نیست و تنهاراه دیدن آنها، راه آبی است. برای تماشای این جنگل نیز باید با ناخدایان پرتجربه همراه شد، چون تنها آنها میی توانند آبراهههای کوچک و متعدد موجود جنگل را شناسایی کنند.
حرا فواید زیادی دارد از جمله شیره درون آوندهای آن بر بیماری خشکی که بیماری پوستی شایع در منطقه هرمزگان است، تاثیری قابل توجه دارد.
منطقه حفاظت شده گنو
منطقه حفاظت شده گِنُو در شمال بندرعباس با آب و هوایی مطبوع سرزمینی کوهستانی، از جمله مناطقی است که کمتر شناخته شدهاند و از نظر آب و هوایی با فضای مرسوم و معمول تفاوت دارند. گنو، با مساحت ۲۷ هزار و ۵۰۰ هکتار و ارتفاع متغیر ۵۰ تا ۲ هزار و ۳۷۴ متر در شمال بندرعباس قرار دارد و از نظر تنوع گیاهی و جانوری و آب و هوای مطبوع، کوهها و درهها بی نظیر است. از سال ۱۳۵۱ تا سال ۱۳۵۴ این سرزمین را به عنوان منطقه حفاظت شده شناختند؛ اما به دلیل غنای طبیعی از سال ۱۳۵۴ به عنوان پارک ملی معرفی شد. این سرزمین به عنوان بخشی از سرمایه و میراث طبیعی به شمار میرود و شهرت بینالمللی دارد. کوه گنو، به سبب داشتن آب و هوای سرد، برف خیز بودن و دامنههایی سرسبز با آب و هوای مطبوع، از سال ۱۳۲۰ مورد توجه مردم بندرعباس بودهاست و در طول این سالها ساکنان شهر برای فرار از گرما، به مناطق ییلاقی کوه گنو مانند کهنوج، باغ کاشان و چاهو سفر میکردهاند. کوه گنو ۲ قله بزرگ به نام نصیری و بازگرد دارد که بلندترین نقطه را تشکیل میدهند و از انواع درختان جنگلی و بوتههای دارویی پوشیده شدهاند. درختان انگور، سیب، زردآلو، انار، انجیر، نارنگی، لیموترش، نارنج، انبه و خرما طبیعت زیبای منطقه را زینت بخشیدهاند. چشمههای متعددی با نامهای انارو، باغ زیر، سرا، دزک، الیاسی درمر این باغها را آبیاری میکردهاند، که متأسفانه طی سالهای خشکسالی، تعدادی از آنها خشک شدهاند. کوه گنو از نظر زیست محیطی نیز برای زندگی انواع حیوانات گوشتخوار و علفخوار مانند پلنگ، کفتار، گرگ، شغال، قوچ، میش، بز و آهو مناسب است.
منطقه حفاظت شده گنو با وسعت ۴۹۰۰۰ هکتار همچنین یکی از ۹ ذخیرهگاه زیستکره در ایران است.
راه منطقه گنو
چند راه دستیابی به قله گنو :
جبهه جنوبی : از طریق جاده بندرعباس به بندر لنگه (روستای ایسین، تازیان) و جاده کوهستانی ایستگاه تلویزیون (۳۲ کیلومتر) - پاسگاه محیط بانی سرحد گنو - چشمه رمر- چشمه سرچربه - سنگ قرار- قله نصیری
جبهه جنوبی : از طریق جاده بندرعباس به بندر لنگه (روستای ایسین، تازیان) و جاده کوهستانی ایستگاه تلویزیون (۳۲ کیلومتر) - پاسگاه محیط بانی مرکزی (واقع در ابتدای جاده ایستگاه) - آب بند چوبی - مسیل تنگ سیاه - دره تنگ سیاه - چشمه پرکوه - سنگ قرار - قله نصیری
جبهه جنوبی : از طریق جاده بندرعباس به بندر لنگه (روستای ایسین، تازیان) و جاده کوهستانی ایستگاه تلویزیون (۳۲ کیلومتر) - پاسگاه سر محیط بانی (واقع در ابتدای جاده ایستگاه) - آب بند چوبی - مسیل تنگ سیاه - دره تنگ سیاه - چشمه پرکوه - صعود جبهه جنوبی قله قلات سرپهن - عبور از خط الراس مرکزی - قله نصیری
جبهه شرقی (یال آبگرم) : از طریق کیلومتر ۲۵ محور اصلی بندرعباس به سیرجان - آبگرم گنو - چشمه انارون - گردنه کهنوج - روستای کهنوج بالا - قله سرجوتون- جاده آسفالته ایستگاه تلویزیون - در جهت غرب قلههای بازگرد - دو برار - زندان زرد - قلات نصیری
جبهه شمالشرقی (تنگ باغ) : از طریق کیلومتر ۳۰ محور اصلی بندرعباس به سیرجان - ۱۲ کیلومتر جاده خاکی در جهت غرب - روستای تنگ باغ - روستای کهنوج بالا - قله سرجوتون - جاده آسفالته ایستگاه تلویزیون - در جهت غرب قلههای بازگرد - دو برار - زندان زرد - قلات نصیری
جبهه غربی (سلکوه) : از طریق جاده بندرعباس به بندر لنگه (روستای ایسین، تازیان (روستای قلات بالا - به موازات ریل قطار - روستای سلکو - چشمه سلکوه - صعود خط الراس غربی (قلل: سلاورو، قلات سرپهن، قلات نصیری)
از جمله جلوههای طبیعی و جذاب گردشگری این منطقه، آب گرم گنو است. تنوع پوشش گیاهی این کوه از دامنه تا قلعه کوه مشتمل بر درختان گرمسیری، استپ کوهپایهای و گونههای نواحی سردسیر است . جانوران منطقه حفاظت شده عبارتاند از : قوچ، بزکوهی، آهو، گرگ، خرس، روباه، پلنگ، خوک، کفتار، شغال، خرگوش، شغال . از انواع پرندگان : کبک، عقاب، شاهین، بادخور، قُمری، تیهو، فاخته.
قلل معروف منطقه
قلات نصیری ۲۳۴۹ متر، استیری ۱۵۴۶ متر، قلات سرپهن ۲۱۷۵ متر، دو برار ۲۲۸۲ متر، بازگرد ۲۲۳۳ متر زندان زرد ۲۳۰۹ متر، تاسیسات صداوسیما ۲۳۳۰ متر، سرجوتون ۲۲۵۴ متر، کهنوج ۱۸۱۳متر سه سرخ ۱۱۲۲ متر، گودبونی ۱۸۹۵ متر
منطقه حفاظتشده حرا و تالاب بینالمللی خور خوران
منطقه حفاظتشده حرا و تالاب بینالمللی خور خوران مجموعه جنگلهای درختان سرسبز ساحلی مانگرو یا حرا است که در حوالی جزیره قشم، بندرپل، جزیره هرمز و بندر خمیر در استان هرمزگان قرار دارد که با آبراهههای آن با پرندگان زیبا و طبیعت بکر وحشیاش از منابع توریستی و دیدنی استان هرمزگان میباشد. و هر ساله افراد زیادی را برای تماشا به سوی خود جلب میکند و یکی از نقاط دیدنی استان هرمزگان در جنوب ایران است. این جنگلها معمولاً تحت حفاظت سازمان محیط زیست قرار دارند. و مجموعه حرای شمال غربی قشم بدلیل اهمیت بینالمللی بعنوان ذخیره گاه زیست کره حرا شناخته میشود.
حرا (هرمزگان) (۸۶۵۸۱ هکتار) که ۲۵ شهریور ۱۳۶۱ تحت حفاظت قرار گرفته و محدوده آن شمال جزیره قشم است و بعنوان ذخیره گاه زیست کره نیز شناخته میشود.
این منطقه حفاظت شده که یکی از جنگلهای پنجگانه استان هرمزگان در شمال غرب جزیره قشم با وسعت ۸۵۶۸۶ هکتار همچنین یکی از ۱۱ ذخیرهگاه زیستکره در ایران است.
ویژگیها
سواحل جنوبی ایران از جمله هرمزگان که از مناطق خشک و دریایی آب شور شناخته شده است این گیاهی است که بی نیاز به آب شیرین میروید. به این گیاه در بندرعباس حرا گفته میشود.
درختان حرا، در قسمتهای کم عمق خور خوران کنار و روی تپههای جزیره مانندی که هنگام پایین رفتن آب دریا از آب بیرون میمانند قرار گرفتهاست. عمق آب این مناطق از یک تا یک و نیم متر تجاوز نمیکند؛ بنابراین جنگل هنگام بالا آمدن آب دریا، در آبهای خلیج فارس به حالت شناور میماند و با فروکش کردن آب دریا به مدت ۶ تا ۷ ساعت مانند جنگلهای مناطق خشک نمایان میشود. مساحت کل جنگلهای حرا ۷ هزار و ۵۰۰ هکتار و مساحت حوزه جزیره قشم ۲ هزار و ۴۰۰ هکتار تخمین زده شدهاست.
جنگل حرا در سواحل جنوبی ایران، مهد انواع گوناگون آبزیان، پرندگان و دوزیستان است. از پرندگان میتوان به مرغ ماهیخوار، حواصیل، لک لک، پلیکان، مرغابی ومرغ دریایی و از ماهیها به خرچنگ، مار دریایی، شیلو، کلینگ (نوعی از صدف) و انواع مختلف قورباغه اشاره کرد. به همین دلیل به جنگلهای حرا در منطقه قشم، ۳ عنوان منطقه حفاظت شده (ملی)، ذخیره گاه زیست کره و تالاب بینالمللی نام دادهاند؛ چرا که ۸۰ دررصد آبزیان خلیج فارس دوره تخم ریزی خود را در این منطقه میگذرانند.
در زمینهای اطراف خورتیاب از حدود ۳ کیلومتری بندر تیاب میناب، بوتههای حرا به چشم میخورد. طول خورتیاب ۷ مایل دریایی است. در ۲ سمت خور جاسک و در چابهار نیز حراهایی به شکل پراکنده دیده میشود؛ اما بهترین نوع حرا از نظر رشد ارتفاع و انبوهی در ناحیه قشم، میان سواحل قشم، پل و خمیر است.
از راه خشکی (مثلاً سواحل قشم) راهی به درون جنگلها نیست و تنهاراه دیدن آنها، راه آبی است. برای تماشای این جنگل نیز باید با ناخدایان پرتجربه همراه شد، چون تنها آنها میی توانند آبراهههای کوچک و متعدد موجود جنگل را شناسایی کنند.
حرا فواید زیادی دارد از جمله شیره درون آوندهای آن بر بیماری خشکی که بیماری پوستی شایع در منطقه هرمزگان است، تاثیری قابل توجه دارد.
سایر جنگلهای حرای استان هرمزگان
حرای تیاب و میناب (۷۸۰۹۹ هکتار)
حرای گابریک و جاسک (۳۴۵۹۶ هکتار)
حرای رود گز (۲۷۰۴۶ هکتار)
حرای خوران (۲۵۱۸ هکتار)
کوه ووتای
کوه ووتای در شانشی، چین واقع است و یکی از چهار کوه مقدس در بودیسم چینی است.این کوه به خاطر ۵۳ صومعه مقدس اش شناخته شدهاست که قدیمی ترین ساختمانهای چوبی موجود در چین است که از دوران سلسله تانگ به جا ماندهاند. بلندترین قله چین نیز در این منطقهاست.کوه ووتای در سال ۲۰۰۹ در میراث جهانی یونسکو ثبت گردید.
کوهستان هونگشان
کوهستان هونگشان یا کوه زرد در رشته کوه جنوب استان آنهویی در شرق چین واقع است.این کوه به دلیل مناظر زیبای آن از جمله غروب، درختان کاج و قلههای گرانیت میان ابرها موضوع مکرر نقاشیهای سنتی چینی و ادبیات، و همچنین عکاسیهای مدرن است.کوهستان هونگشان یکی از مکانهای مهم توریستی در چین است و در سال ۱۹۹۰ به عنوان مکانی ترکیبی (طبیعی _ فرهنگی) در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شدهاست.
هتسه
شهر هتسه (به رومانیایی: Haţeg) در شهرستان هوندرا در کشور رومانی واقع شدهاست. جمعیت این شهر ۱۲٬۵۰۷ نفر است.
لنکاوی
لنکاوی، با نام رسمی لنکاوی گوهرِ کداح (به زبان مالای: Langkawi Permata Kedah)، مجمعالجزایری از ۱۰۴ جزیره در دریای آندامان است و در حدود ۳۰ کیلومتری شمال غربی خاک اصلی مالزی قرار دارد. این جزیرهها بخشی از استان کداح است که با تایلند همسایه است.
اقتصاد آن پیشتر بر پایه برنجکاری و کشتگاههای کائوچو بود اما امروز بیشتر درآمد آن از گردشگری است.
پارک لینکلن
پارک لینکلن (به انگلیسی : Lincoln Park) با مساحتی حدود ۴.۹ کیلومتر مربع در امتداد ساحل شیکاگو، ایلینویز و مقابل دریاچه میشیگان قرار گرفته است. پارک لینکلن بزرگترین پارک عمومی شیکاگو است. این پارک بعد از آبراهام لینکلن نام گذاری شده است. این پارک با طول ۱۱ کیلومتر، از خیابان اوهایو در جنوب تا نزدیکی خیابان آردمور در شمال، در شمال پایانه لیک شور درایو در خیابان هالیوود امتداد دارد.
امکانات تفریحی پارک شامل ۱۵ زمین بیس بال، ۶ زمین بسکتبال، زمین سافت بال، زمین فوتبال، ۳۵ زمین تنیس، ۱۶۳ زمین والیبال و .. می باشد.این پارک همچنین دارای یک بندرگاه با امکانات قایق سواری است.
پارک لینکلن با حدود ۲۰ میلیون بازدید کننده در سال، دومین پارک پر بازدید در ایالات متحده آمریکا است.
پارک مرکزی نیویورک
پارک مرکزی نیویورک (در زبان انگلیسی: Central Park) نام پارک بزرگ و معروفی است که در مرکز منهتن و در میان مراکز تجاری شهر نیویورک قرار دارد. پارک مرکزی نیویورک، اولین پارک مُدرن در تاریخ ایالات متحدهٔ آمریکا محسوب میشود که در سال ۱۸۵۷ میلادی توسط فردریک لاو المستد (Frederick Law Olmsted) و همکار انگلیسی اش کالورت واکس (Calvert Vaux) طراحی و افتتاح شد.
وسعت این پارک حدود ۳۴۲ هکتار است که به شکل مستطیل در قلب منطقه منهتن (منطقه تجاری نیویورک) واقع شده است. همچنین این پارک دارای دریاچههایی به وسعت جمعاً ۶۰/۷ هکتار میباشد.
سالیانه ۲۵ میلیون نفر از این پارک بازدید میکنند.
پارک میلنیوم
پارک میلنیوم بین دریاچه و مرکز شهر فرار دارد از هر جای شیکاگو با مترو به مرکز شهر بیاید و به سمت شرق بروید به این پارک خواهید رسید اگر شیکاگو رفتید حتماً به این پارک سربزنید و از پل دیدن فرمائید
پارک هاگلی
پارک هاگلی یک پارک عمومی بزرگ در شهر کرایست چرچ در نیوزیلند است که در سال ۱۸۵۵ افتتاح شد. وسعت این پارک بیش از ۱۶۰ هکتار است.
پارک هرمان
پارک هرمان نام مشهورترین پارک عمومی شهر هیوستون در تگزاس است.
این پارک که در سال ۱۹۱۴ تأسیس شد در مجاورت دانشگاه رایس و مرکز پزشکی تگزاس قرار دارد و حاوی مراکز تفریحی و فرهنگی متعددی است.
پارک یرکون
پارک یرکون (به عبری: פארק הירקון) نام بزرگترین پارک در کلانشهر تلآویو است که در کنار رودخانه یرکون بنا شده است. این پارک در سال ۱۹۷۳ میلادی، افتتاح شد.
پارک یرکون مرکز فعالیتهای فرهنگی و ورزشی، بخصوص پیادهروی، دوچرخهسواری و حتی قایقرانی است. در داخل پارک یرکون، یک دریاچه مصنوعی ساخته شده است و مردم میتوانند در آن به قایقرانی بپردازند.
این پارک همچنین دارای مرکز فرهنگی، آمفیتئاتر، محل نگهداری پرندگان کمیاب، باغ کاکتوس و باغ صخرهای میباشد.
پارک یرکون پذیرای کنسرت بسیاری از خوانندگان مطرح جهان، همچون پل مککارتنی، مدون، مایکل جکسون، یوتو، التون جان، گانز ان روزز، متالیکا، تینا ترنر، دیوید بویی و وستلایف بوده است.
همچنین به مناسبتهای مختلف فرهنگی، پارک یرکون، میزبان ارکستر فیلهارمونیک اسرائیل میگردد.
پیپیجی پلیس
پیپیجی پلیس (به انگلیسی: PPG Place) نام یک برج مرتفع در پیتسبورگ در پنسیلوانیا است.
معماران این برج پستمدرنیستی، مشارکت فیلیپ جانسون و جان بورگی هستند.
آغاز به کار ساخت برج در ۲۸ ژانویه ۱۹۸۱ بوده و زمان ساخته شدن آن بین ۸۴-۱۹۸۱ و زمان افتتاحش آگوست ۱۹۸۳ بود. کاربرد برج اداری-تجاریست.
ارتفاع سقف برج ۶۳۵ فوت (متر ۱۹۴) و تعداد طبقات آن ۴۰ است.
هزینه ساخت برج ۲۰۰ میلیون دلار بود.
این مرکز مجموعهایست در قسمت تجاری شهر پیتزبورگ، و شامل ۶ ساختمان در سه ناحیه شهر و مساحت ۵/۵ هکتار می باشد. این ساختمان دارای طراحی شیشه ای بوده و شامل ۱۹۷۵۰ قطعه شیشه می باشد.
دیسکاوری گرین
دیسکاوری گرین(به انگلیسی: Discovery Green) یک پارک عمومی در مرکز شهر هوستون،در ایالت تگزاس ایالات متحده آمریکا است.این پارک با مساحت ١١.٧٨ هکتار در سال ٢٠٠٨ افتتاح گردید.دیسکاوری گرین در میان مرکز کنوانسیون جرج براون و هتل هیلتون آمریکا و در مجاورت مرکز تویوتا واقع گردیده است.این پارک شامل یک دریاچه، گروه های موسیقی و سالن برای اجرای برنامه های عمومی، اجرای مسابقه دو سگ، منطقه کودکان و مناطق تفریحی متعدد است. دیسکاوری گرین توسط شرکت همکاران هارگریوز طراحی شده است.
اولین رویدادی که در پارک برگزار شد، در سال ٢٠٠٨ مراسم تحلیف بیل وایت، شهردار هوستون بود. این پارک به طور رسمی در ١٣ آوریل ٢٠٠٨ افتتاح شد.تخمین زده می شود که تقریباً یک چهارم میلیون نفر از روز بازگشایی تا ٣٠ ژوئن ٢٠٠٨ از پارک بازدید کردهاند.
تاریخچه
پارک دیسکاوری گرین گواهینامه LEED را در اکتبر ٢٠٠٩ به دست آورده است.
ویژگی های پارک
گردشگاه بنیاد براون: یک گردشگاه سایه دار، پوشیده از درختان بلوط زنده ١٠٠ ساله.
باغ بنیاد ورسام: به مساحت یک هکتار، شامل درختان گلدار، گیاهان، فواره ها و آثار هنری.
دریاچه کودک: دریاچه ای به مساحت یک هکتار که با گیاهان تالاب های بومی پوشیده شده است.
چند مجسمه در تپه های پوشیده شده از چمن با منظره هایی از مرکز شهر هوستون.
بنیاد مک نر: تفرجگاه هایی از درختان سایه دار، مسیر قدم زنی کنار دریاچه و محوطه ای برای کودکان.
زمین بازی جان مک گاوِرن
دو مسابقه برای دو سگ ها: یکی برای سگ های بزرگتر و دیگری برای سگ های کوچکتر، به همراه محل استقرار برای صاحبان آنها.
٦٣٠ پارکینگ زیرزمینی
محوطه ای برای بازی اسکیت روی یخ
گروه موسیقی رستوران شیلر دل گراند، روزانه در دو نوبت نهار و شام در رستوران ها اجرا خواهند داشت.
رویدادهای برنامه ریزی شده
پارک دیسکاوری گرین مجموعه برنامه هایی را در طول سال ارائه می دهد.همه این برنامه ها رایگان و برای عموم آزاد هستند، مگر در موارد خاص.
ارائه هنرهای نمایشی، ادبی و بصری هوستون از سری برنامه های هنری پارک هستند.
ارائه فیلم، رقابت شدید میان رشته های مهندسی، کنسرت توسط نوازندگان مطرح، شامل نواهای سواحل خلیج تگزاس و تگزاس مرکزی، مجموعه برنامه های سرگرمی پارک را تشکیل می دهند.
مجموعه برنامه های زندگی سالم هر هفته در پارک ارائه می شود که شامل کلاس های ورزشی مانند پیلاتیز، یوگا، زومبا و همچنین یک کلاس ورزش با عنوان HIP2BFit فقط برای بچه ها است.
مجموعه برنامه های خانواده ها و کودکان هم، کارگاه ها و فعالیت های مناسبی را برای کودکان و پدر و مادرشان تدارک دیده است.
در تعطیلات آخر هفته، خانواده ها می توانند به پارک مراجعه کنند و حیوانات خانگی شان را در مسابقه دو سگ ها که هر روز اجرا می شود قرار دهند و بچه های خود را در زمین بازی نظاره کنند، درحالیکه خودشان مشغول روزنامه خواندن هستند و قوطی های خود را در سطل زباله می اندازند.
کومون بوستون
کومون بوستون (به انگلیسی: Boston Common) یا د کومون (به انگلیسی: The Common) پارکی در مرکز شهر بوستون، در ایالت ماساچوست، ایالات متحده است. این پارک لقب قدیمیترین پارک عمومی ایالات متحده را به خود گرفتهاست. تاریخ تاسیس آن به ۱۶۳۴ میلادی برمیگردد. وسعت پارک در حدود ۵۰ جریب است. این پارک در سال ۱۹۸۹ به عنوان اثر تاریخی ملی انتخاب شدهاست.
تاریخچه
کومون استفادههای گوناگونی در طول تاریخ داشتهاست. تا سال ۱۸۳۰، محل برای نگهداری احشام بودهاست و تا سال ۱۸۱۷ محلی برای اعدام در انظار عمومی بودهاست. نیروهای بریتانیایی تا پیش از جنگ انقلاب آمریکا در کومون بوستون قرار داشتند و از آنجا در آوریل ۱۸۷۵ به لکسینگتون و کونکورد برای مبارزه با نیروهای مستعمرات سیزدهگانه رفتند.
استفادهٔ کنونی
در حال حاضر پارک محلی برای اجتماعات و همچنین تفریحگاهی برای افراد ساکن بوستون است.
وقابع مهم
افراد مانند مارتین لوتر کینگ، پاپ ژان پل دوم و گلوریا استینم در این پارک به سخنرانی پرادختهاند.
مرغزار فلاشینگ–کرونو پارک
مرغزار فلاشینگ کرونو پارک(به انگلیسی:Flushing Meadows–Corona Park) که به آن فلاشینگ مدوز پارک یا فلاشینگ مدوز نیز می گویند، یک پارک عمومی واقع در شهر نیویورک است.این پارک، سیتی فیلد ورزشگاه خانگی تیم بیسبال نیویورک متس، ساینس هال نیویورک، موزه هنر کویینز، مرکز حیات وحش کویینز، مرکز تنیس ملی بیلی جین کینگ یواس تیای محل برگزاری تورنمنت یواس اوپن رادر خود جای داده است. فلاشینگ مدو در کویینز قرار دارد.این پارک بین بزرگراه ون ویک و گرند سنترال پارک وی است و از خلیج فلاشینگ واقع در ضلع جنوبی فرودگاه لاگواردیا تا یونیون ترنپایک امتداد می یابد. این پارک دومین پارک بزرگ(پس از پارک خلیج پلهم در برانکس) در شهر نیویورک است.پارک فلاشینگ به منظور محل برگزاری نمایشگاه جهانی نیویورک ۱۹۳۹/۱۹۴۰ ساخته شده است.فلاشینگ مدو توسط سازمان پارک ها و تفریحات نیویورک اداره می شود.
های لاین
های لاین (به انگلیسی:High Line) یک پارک خطی ۱ مایلی (۱٫۶کیلومتری) است که بر روی بخش مرتفعی از خط آهن ۱٫۴۵مایلی(۲٫۳۳ کیلومتری) قدیمی وست ساید که به طرف پایین منهتن می رود با فضای سبز بازسازی شده است و به عنوان یک راه سبز در ارتفاع طراحی شده است.در حال حاضر بخشی از این پارک که بین خیابان گرنسوورت واقع در ناحیهٔ میت پکینگ و خیابان ۳۰ام (در محلهٔ چلسی) واقع در وست ساید یارد در نزدیکی مرکز کنوانسیون جاویتس است مورد بهره برداری قرار گرفته است. بازسازی این خط آهن به عنوان یک پارک درون شهری موجب رونق بخشیدن به بازار املاک در همسایگی این راه شده است.
پارک سیمون بولیوار
پارک متروپولیتن سیمون بولیوار -که بیشتر با نام پارک سیمون بولیوار شناخته میشود- شامل فضای سبز، شهر بازی و مجموعههای ورزشی است که در مرکز شهر بوگوتا -پایتخت کلمبیا- واقع شدهاست. این پارک به نام آزادیخواه آمریکای لاتین -سیمون بولیوار- نامگذاری شدهاست. پارک سیمون بولیوار یکی از شلوغترین پارکهای شهری در بوگوتاست.
جهتیابی با نشانههای طبیعی
هرگونهای از درختان برشها و خصوصیات خاصّ خود را دارد. باد و آفتاب بر درختان تأثیر میگذارند و این سرنخی است برای محاسبه جهت شمال-جنوب.
این روشها خیلی قابل اطمینان نیستند. مثلاً «باد غالب» ممکن است حالت عادی را به طور قابلملاحظهای تغییر دهد و باعث تغییر و انحراف آن شود. همچنین در جنگلهای انبوه -به دلیل عدم نفوذ و رسوخ آفتاب درون آنها- برخی روشها کارا نخواهند بود. اگر از علامتهای طبیعی استفاده میکنید، برای تصمیمگیری، باید هر چند تا علامت مختلف را که میتوانید پیدا کنید.

بسیاری از روشهای زیر بر اساس آفتاب هستند: در نیمکرهٔ شمالی زمین، جهت رو به جنوب در معرض آفتاب بیشتری است. تابش خورشید رشد شاخهها و برگها را زیاد میکند.
۱- جهتیابی با خزهها و گلسنگها: سمت شمالی درختان و تختهسنگها، گلسنگها و خزههای بیشتری دارد؛ چرا که نمناکتر و مرطوبتر از سمت جنوبی آنهاست.
خزه در جایی رشد میکند که دارای سایه و آب زیادی باشد؛ محلهای خنک و نمناک. تنهٔ درختان در سمت شمالی سایه و رطوبت بیشتری دارد، و در نتیجه خزهها معمولاً بیشتر در این سمت میرویند.
این روش همیشه نتیجهٔ درست به ما نمیدهد. ۱) هرچند سمت شمالی در سایهٔ بیشتری است، ولی لزوماً رطوبت سمت شمال بیشتر نیست؛ و برای رشد خزهها رطوبت مهمتر از سایه است(جایی که رطوبت در آنجا بیشتر ماندگار است). ۲) گاه ممکن است درختان و پوشش گیاهی مجاور طرف دیگر درخت را هم سایه کند. ۳) در یک اقلیم بارانی(جنگلها و بیشههای مرطوب) ممکن است همه طرف درخت نمناک باشد(یعنی خزه دور برخی درختان در همهطرف رشد کرده؛ البته معمولاً در جهت جنوب بیشتر رشد کردهاست). ۴) ممکن است باد مانع رشد خزه در طرف شمالی درخت شود. ۵) در مناطق خشک هم که اصلاً خزهای وجود ندارد!
ضمناً در نظر داشته باشید که معمولاً خزه در جهت نور آفتاب(جنوب) خرمایی رنگ است و در مکانهای سایه و مرطوب سبز یا طوسی رنگ.
۲- جهتیابی با درختان: از آنجا که سمت شمالی درختان در معرض آفتاب کمتری است، درختان در این سمتشان شاخوبرگ کمتری دارند.
به دلیل آنکه آفتاب بیشتر از سمت جنوب میتابد، درختان جنوب بهتر و بیشتر رشد میکنند. وجود درختانی مانند صنوبر سیاه و سفید، راش، بلوط، درختان آزاد، شاه بلوط هندی، افرا نروژی و درخت اقاقیا صحت این مسئله را ثابت میکند. این درختها در جنوب بیشتر دیده میشوند.
پوست درختان قدیمی در سمت رو به آفتاب(جنوب) معمولاً نازکتر است.
پوسیده بودن یک طرف از اکثر درختان جنگل، جهت شمال را به ما نشان میدهد؛ سمت پوسیده شمال است.
به خاطر نوع تابش خورشید، شاخههای جنوبی اکثر درختان افقیتر و شاخههای شمالی عمودیترند.
در کوههای سنگی، کاجهای انحناپذیر در شیب جنوبی، و صنوبرهای انگلمان در شیب شمالی میرویند.
معمولاً درختان برگ ریز در شیبهای جنوبی تپهها میرویند و سراشیبهای شمالی همیشه سبز است.
زمینِ اطراف ریشهٔ درختان، به سمت جنوب سستتر و توخالیتر از قسمت شمالی است. پس زمین به سمت شمال سفتتر بوده و به خشکی زمین جنوبی نیست.
رشد پوشش گیاهی در سمت جنوبی تپهها بیشتر از سمت شمالی خواهد بود.
۳-جهتیابی با تنهٔ درختان بریدهشده: اگر مقطع درخت بریدهشدهای را نگاه کنید، تعدادی دایرهٔ هم مرکز را مشاهده خواهید کرد، که هر یک از آنها نشان یک سال عمر درخت میباشد. درختی که بطور دائم آفتاب به تنهاش بتابد، دایرههای نشاندهنده عمر آن درخت در یک سمت به هم نزدیکتر شده و در سمت دیگر از هم دور خواهند بود. سمتی که فاصله خطوط حلقههای سنی درخت به هم نزدیکتر باشد سمت شمال را مشخص میکند، و سمتی که خطوط حلقههای سنی از هم فاصلهٔ بیشتری داشته باشد سمت جنوب را نشان میدهد؛ به علت تابش زیاد آفتاب و رشد شدیدتر آن.
۴- جهتیابی به کمک گلها و گیاهان: گیاهان، و گلهای درختان تمایل دارند رو به آفتاب قرار بگیرند؛ یعنی جنوب یا شرق.
برخی گیاهان برای جهتیابی اشتهار یافتهاند. مثلاً در آمریکا گُلی وجود دارد که همیشه جهتگیری شمالی-جنوبی دارد (رشد برگهایش به سمت خط شمال- جنوب است) و آن را «گیاه قطبنما(یا Compass Plant)» و یا «رُزینوید(Rosinweed)» میخوانند. نام علمی آن «سیلفیوم لاکینیاتوم» (Silphium laciniatum) است، و مسافران اولیهٔ این سرزمین از این گیاه برای جهتیابی استفاده میکردهاند.
اکالیپتوس استرالیایی هم گیاهی جهتیاب است. این گیاه که در سرزمینهای گرم و خشک میروید، برگهایش رو به شمال یا جنوب است.
همچنین درختی به نام «نخل رهنوردان([ یا Traveler’s Palm])» وجود دارد که محور شاخههایش شرقی-غربی اند.
همانطور که گفته شد، این که کدام طرف شرق است و کدام طرف غرب، یا کدام یک از طرفین شمال یا جنوب است را میتوان با توجه به سمت خورشید و ماه در آسمان یا روشهای دیگر یافت -ماه و خورشید تقریباً در سمت جنوبی آسمان قرار دارند.
۵- جهتیابی به کمک باد غالب: بادها را از جهتی که میوزند، نامگذاری میکنند مانند باد شمالی از شمال. هر منطقهای باد غالب و برجستهای دارد که در فصل خاص یا گاهی در تمام فصول حکمفرماست. باد غالب، باد خاصی است که وزش آن طولانیتر بوده و در جهت خاصی میوزد. با دانستن جهت بادهای غالب میتوانید چهار جهت اصلی را تشخیص دهید.
معمولاً نام باد را از جهتی که وزیدهاست، نامگذاری میکنند. مثلاً باد شمال یعنی بادی که از شمال به سمت جنوب میوزد.
برای جهتیابی به کمک باد غالب، ۱) ابتدا باید جهت باد غالب منطقه را دانست. ۲) سپس باید در جایی که هستیم جهت باد غالب را تشخیص دهیم. برای نمونه، اگر بدانیم که در منطقهٔ ما باد غالب از شرق میوزد، و ضمناً جهت باد غالب منطقه را تشخیص دهیم، طرف منشأ باد شرق خواهد بود؛ که با دانستن شرق، دیگر جهتهای اصلی هم به سادگی یافته میشوند.
نکتهٔ اول: اگر جهت باد غالب منطقهتان را نمیدانید، اطلاعات زیر ممکن است کمککار باشد:
در نواحی معتدل، باد غالب از غرب میوزد. (در هر دو نیم کره شمالی و جنوبی)
در نواحی گرمسیری، باد غالب بین مناطق شمال شرقی و جنوب شرقی جریان دارد.
در نواحی استوایی، باد غالب معمولاً از سمت شرق میوزد.
نکتهٔ دوم: جهت باد غالب منطقه را تشخیص دهیم:
در هر منطقهای باد غالب ویژگیهای خاص خود را دارد؛ مثل درجه حرارت، رطوبت و سرعت که در فصول مختلف تغییر میکند.
باد غالب بر رشد درختان و گیاهان، جهت جمع شدن برفهای باد آورنده و در جهت علفهای بلند تأثیرگذار است. در واقع باد غالب بیشترین تأثیر را بر روی جهت پوشش گیاهی، برف، ماسه یا دیگر اشیای روی سطح زمین دارد.
الف)درختان:
جهت خم شدن اغلب درختان منطقه نشان دهنده جهت وزش باد غالب منطقهاست. برای نمونه اگر درختان به طرف شمال منحرف و متمایل شدهاند، باد غالب محتملا از سمت جنوب وزیدهاست.
اثر دیگری که باد غالب بر درختان دارد این است که: در جهتی که از وزش باد در امان است، شاخ و برگ بیشتری رشد کردهاست.
در واقع باد ممکن است با صدمه زدن یا خشک کردن شاخههای جوان، رشد درخت را کند یا متوقف کند. معمولاً وزش باد، باعث کند شدن رشد درختان میشود؛ برعکسِ خورشید، که رشد شاخهها و برگها را زیاد میکند.
در زمستان باد غالب معمولاً با برف و تگرگ همراه است، که باعث شکستن شاخههای جوان میشود.
درختی که برای تعیین جهت استفاده میشود، باید در محلی باز و وسیع باشد. نباید در پناه تپه، درختان دیگر یا ساختمانها باشد. چند تا از درختان نزدیک به هم را مورد آزمایش قرار دهید. مطمئن شوید که درختان هرس نشده باشند.
از آنجا که درختان تحت تأثیر عوامل زیادی هستند، باید یافتههای خود را با مشاهدهٔ درختان متعددی در همسایگی یکدیگر تأیید کنید.
ب)ماسه و برف:
امواج ماسه در بیابانها، و امواج پستی-بلندیهای برف در مناطق قطبی جهت باد را نشان میدهند. البته گاه به خاطر آنکه این موجها خیلی کوچکاند و از چند سانتیمتر تجاوز نمیکنند، برای یافتن باد غالب نمیتوانند کمککار باشند، زیرا میتوانند با هر باد تند موضعی به سرعت تشکیل شوند.
در بیابانها انواع مختلف تلماسهها وجود دارند، که شکل آنها جهت باد غالب را نمایان میسازد؛ همچنین در مورد تلیخهای قطب: در مناطقی که به شدت پوشیده از برفاند، باد غالب تودههای برف را میراند و آنها را تبدیل به تلهای برآمدهای میسازد. این تلها از چند سانتیمتر تا یک متر ارتفاع دارند، و موازی باد غالب تشکیل میشوند. در واقع برف از لحاظ فیزیکی شبیه ماسه عمل میکند.
ج) نسیم: برخی مناطق الگوی حرکت جریان هوایشان نوسان بیشتری نسبت به جاهای دیگر دارد. مثلاً مردم کنار ساحل با نسیم دریا مأنوساند. معمولاً بعدازظهرها نسیم مداومی از طرف دریا میوزد. در شب هم معمولاً جهت نسیم برعکس میشود و از خشکی به سمت دریا میوزد. نسیم مشابهی در درهها و کوهها میوزد: در روز نسیمی از دره به سمت بالای کوه وزیدن میگیرد؛ و در شب برعکس، نسیم از بالا به سمت دره میوزد. اگر -مثلاً به کمک نقشه- بدانیم که دریا یا کوه (یا ساحل یا دره) در کدام جهتمان است، میتوانیم جهتهای اصلی را بیابیم.
د) هوای گرم و سرد: در نیمکرهٔ شمالی زمین هوایی که از شمال میآید معمولاً سردتر از هوایی است که از جنوب میآید(بادهای شمالی از بادهای جنوبی سردتر است).
هـ) سایر موارد:
اگر گمان میکنید که بادی که در لحظه میوزد باد غالب منطقهاست، میتوانید به درختان در مسیر باد نگاه کنید. با نگاه به نوک درختان میتوانید جهت باد را بفهمید.
میتوانید به تغییر جهت ابرها دقت کنید؛ بهویژه ابرهای بلندی که توسط بادهای غالب آورده میشوند.
در روی دریا و اقیانوسها بادهای غالب دارای ویژگیها و ابرهای خاص خود هستند.
۶- جهتیابی به کمک رودخانهها: بسیاری از رودها و نهرها در نیمکرهٔ شمالی زمین رو به جنوب سرازیرند، یعنی رو به استوا. این روند عمومی رودهاست، ولی همیشه درست نیست. مثلاً رود نیل -که تماماً در نیمکرهٔ شمالی است- به سوی شمال جریان دارد و به مدیترانه میریزد.
۷- جهتیابی به کمک حیوانات و حشرات:
مورچهها خاکِ لانهٔ خود را به سمت جنوب یا شرق میریزند. مورچهها چنین میکنند تا در هنگام روز خاکریزشان به عنوان سایهبانی برایشان عمل کند، تا راحتتر کار خود را انجام دهند.
مورچهها خانههای خود(مورتپهها) را بر روی شیبهای جنوب شرقی میسازند؛ زیرا خورشید در پاییز و زمستان بیشتر به این قسمتها میتابد. آنها مورتپههای خود را نزدیک درختان و صخرههای جنوبی و جنوب شرقی بنا میکنند.
اگر شما در کنار برکه یا دریاچهای باشید که پرندگان، ماهیان یا دوزیستان در حال تولیدمثل هستند، در نظر داشته باشید که آنها معمولاً ترجیح میدهند در سمت غربی زاد و ولد (تولیدمثل و پرورش) نمایند.
دارکوب(شانهبهسر) معمولاً حفرههایش را در سمت شرقی درخت حفر میکند.
سنجابها هم معمولاً در سوراخهای سمت شرقیِ درختان خانه و لانه میگزینند.
۸- جهتیابی به کمک خانههای شهری: امروزه معمولاً خانهها را به موازات شمال -جنوب یا شرق-غرب میسازند؛ یعنی نسبت به جهتهای اصلی مورب نمیسازند. این میتواند در تنظیم صحیح جهتها و تصحیح روشهای تقریبی بالا کمککار باشد. باید توجه کرد که در بسیاری موارد این اصل رعایت نشدهاست.
قطب مغناطیسی شمال
قطبهای مغناطیسی یعنی جایی که خطوط میدان مغناطیسی به صورت واگرا از زمین خارج (جنوب مغناطیسی) و یا به صورت همگرا به آن وارد (شمال مغناطیسی) میشوند.
عقربه قطبنما -به عنوان یک وسیله مغناطیسی (یک آهنربا)- وقتی که آزادانه معلق شود، قطبهای مغناطیسی را یافته و در جهت آنها آرایش میگیرد؛ یعنی جایی که عموماً شمال حقیقی نیست (بهجز برخی مناطق کره زمین). زاویه بین شمال حقیقی و شمال مغناطیسی، «میل مغناطیسی» نامیده میشود.
قطبهای مغناطیسی زمین در طول زمان تغییر میکنند. قطب شمال مغناطیسی در سال ۲۰۰۱ در موقعیت ۸۱٫۳ درجه شمالی و ۱۱۰٫۸ درجه غربی، در سال ۲۰۰۵ در موقعیت ۸۳٫۱ درجه شمالی و ۱۱۷٫۸ درجه غربی و در سال ۲۰۰۹ در موقعیت ۸۴٫۹ درجه شمالی و ۱۳۱٫۰ درجه غربی بودهاست. در سال ۲۰۱۲ قطب مغناطیسی شمال در موقعیت ۸۵٫۹ درجه شمالی و ۱۴۷٫۰ درجه غربی قرار گرفت.
هر ۲۵ هزار سال، قطبهای مغناطیسی یک دور کامل میزنند.
قطب شمال مغناطیسی، سالانه ۷٫۳۴ کیلومتر جابهجا میشود.
انحراف مغناطیسی
انحراف مغناطیسی خطای ناشی از تأثیرات جاذبههای مغناطیسی موضعی و منطقهای (مانند فلز و الکتریسیته) ااست، که باید در کنار میل مغناطیسی در نظر گرفته شود. هر گاه قطبنما در نزدیکی اشیای آهنی یا فولادی و یا منابع الکتریکی قرار گرفته باشد، عقربهاش از جهت قطب مقداری منحرف میشود. کلاً به همراه داشتن اشیایی از جنس آهن یا انواع مشابه آن میتواند باعث اختلال در حرکت عقربه شود. حتی وجود یک گیره کاغذ روی نقشه ممکن است مساله ساز شود. بنابراین، هنگام استفاده از قطبنما باید مطمئن شویم که از اشیای انحرافدهنده آن، بهطور کلی دور است. همچنین احتمال تأثیرگذاری جاذبههای مغناطیسی موجود در خاک نیز وجود دارد، که بسیار نادر است؛ ولی در مکانهایی که مثلاً معدن آهن وجود دارد باید در نظر گرفته شود.
میل مغناطیسی
انحراف مغناطیسی یا تغییر مغناطیسی یا میل مغناطیسی زاویه بین نصف النهار مغناطیسی و نصف النهار جغرافیایی در هر نقطه از سطح زمین است.
میل مغناطیسی، در هر نقطه از زمین، زاویه بین شمال حقیقی و شمال مغناطیسی در آن نقطه است؛ یعنی زاویهٔ بین سمتی که عقربهٔ قطبنما نشان میدهد، و سمت شمال جغرافیایی. منابع مختلف میل مغناطیسی را «شیب مغناطیسی» یا «تنزل مغناطیسی» یا «تغییر مغناطیسی» هم مینامند. برخی به آن انحراف مغناطیسی هم گفتهاند، ولی دیگران این واژه را برای انحراف عقربهٔ قطبنما در اثر عوامل محیطی (مانند وسایل آهنی و منابع الکتریکی و غیره) مناسبتر میدانند.
میل مغناطیسی با موقعیت، زمان (سالانه و روزانه)، ناهنجاریهای مغناطیسی محلی، ارتفاع (جزئی و قابل صرف نظر) و فعالیتهای مغناطیسی خورشید تغییر میکند. میل مغناطیسی در طول خطوطی &mdash؛ که اصطلاحا خطوط هم ارز∗ نامیده میشوند &mdash؛ ثابت است. خط فرضی با میل مغناطیسی صفر درجه در حال حاضر از غرب خلیج هودسن، دریاچه سوپریور، دریاچه میشیگان و فلوریدا عبور میکند.
تعیین میل مغناطیسی
اگر عقربه قطبنما شرق یا غربِ شمال واقعی را به عنوان شمال مشخص نماید، این اختلاف به ترتیب میل مغناطیسی شرقی یا غربی نامیده میشود. شمال مغناطیسی هم در نیمکره شمالی و هم در نیمکره جنوبی به عنوان مرجع میل مغناطیسی است. مقدار زاویهٔ انحراف بستگی با محل آزمایش دارد. برای تعیین میل مغناطیسی در یک منطقه مورد نظر میتوان از موارد زیر استفاده کرد:
نقشههای توپوگرافی چاپ شده: این نقشه ها با اندازه گیری های متعدد میل مغناطیسی در نقاط مختلف کرهٔ زمین تهیه می شوند. در برخی نقشهها میل مغناطیسی منطقه به وسیله زاویه بین دو پیکان شمال مغناطیسی (MN) و شمال حقیقی (GN) نشان داده شده است.
نمودارهای خطوط همارز چاپ شده و یا موجود در وبگاهها، که میل مغناطیسی را نشان میدهند.
حسابگر آنلاین برای مشخص نمودن آخرین میل مغناطیسی، برای یک موقعیت مشخص (طول و عرض جغرافیایی) و زمان مشخص.
لازم به ذکر است که در یک محل مقدار زاویهٔ انحراف برحسب زمان اندکی تغییر میکند و اندازهٔ آن در نقاط مختلف زمین متفاوت است.
در ایران میل مغناطیسی به سمت شرق است و مقدار زاویه آن در مکانهای مختلف متفاوت است. برای نمونه در ۱۲ خردادماه سال ۱۳۸۶ میل مغناطیسی تهران &mdash؛ طبق محاسبات &mdash؛ برابر ۴ درجه و چهار دقیقه به سمت شرق بودهاست، که هر سال نزدیک چهار دقیقه (کمتر از یکدهم درجه) به سمت شرق افزایش پیدا میکند.
مثال
چنانچه به کمک عقربهٔ مغناطیسی به طرف قطب شمال یا جنوب برویم، به قطب شمال و جنوب واقعی کرهٔ زمین نمیرسیم. علت این است که قطب شمال و جنوب جغرافیایی و مغناطیسی کرهٔ زمین، با هم یکی نیست؛ یعنی اینکه قطب شمال مغناطیسی زمین، درست روی قطب شمال جغرافیایی زمین قرار ندارد و اگر دو قطب جغرافیایی و مغناطیسی زمین را توسط خطی فرضی به به نام محور به هم وصل کنیم، بین دو محور مغناطیسی و محور جغرافیایی زمین، زاویهای ساخته میشود که به آن، زاویهٔ میل مغناطیسی گویند.
هرگونهای از درختان برشها و خصوصیات خاصّ خود را دارد. باد و آفتاب بر درختان تأثیر میگذارند و این سرنخی است برای محاسبه جهت شمال-جنوب.
این روشها خیلی قابل اطمینان نیستند. مثلاً «باد غالب» ممکن است حالت عادی را به طور قابلملاحظهای تغییر دهد و باعث تغییر و انحراف آن شود. همچنین در جنگلهای انبوه -به دلیل عدم نفوذ و رسوخ آفتاب درون آنها- برخی روشها کارا نخواهند بود. اگر از علامتهای طبیعی استفاده میکنید، برای تصمیمگیری، باید هر چند تا علامت مختلف را که میتوانید پیدا کنید.

بسیاری از روشهای زیر بر اساس آفتاب هستند: در نیمکرهٔ شمالی زمین، جهت رو به جنوب در معرض آفتاب بیشتری است. تابش خورشید رشد شاخهها و برگها را زیاد میکند.
۱- جهتیابی با خزهها و گلسنگها: سمت شمالی درختان و تختهسنگها، گلسنگها و خزههای بیشتری دارد؛ چرا که نمناکتر و مرطوبتر از سمت جنوبی آنهاست.
خزه در جایی رشد میکند که دارای سایه و آب زیادی باشد؛ محلهای خنک و نمناک. تنهٔ درختان در سمت شمالی سایه و رطوبت بیشتری دارد، و در نتیجه خزهها معمولاً بیشتر در این سمت میرویند.
این روش همیشه نتیجهٔ درست به ما نمیدهد. ۱) هرچند سمت شمالی در سایهٔ بیشتری است، ولی لزوماً رطوبت سمت شمال بیشتر نیست؛ و برای رشد خزهها رطوبت مهمتر از سایه است(جایی که رطوبت در آنجا بیشتر ماندگار است). ۲) گاه ممکن است درختان و پوشش گیاهی مجاور طرف دیگر درخت را هم سایه کند. ۳) در یک اقلیم بارانی(جنگلها و بیشههای مرطوب) ممکن است همه طرف درخت نمناک باشد(یعنی خزه دور برخی درختان در همهطرف رشد کرده؛ البته معمولاً در جهت جنوب بیشتر رشد کردهاست). ۴) ممکن است باد مانع رشد خزه در طرف شمالی درخت شود. ۵) در مناطق خشک هم که اصلاً خزهای وجود ندارد!
ضمناً در نظر داشته باشید که معمولاً خزه در جهت نور آفتاب(جنوب) خرمایی رنگ است و در مکانهای سایه و مرطوب سبز یا طوسی رنگ.
۲- جهتیابی با درختان: از آنجا که سمت شمالی درختان در معرض آفتاب کمتری است، درختان در این سمتشان شاخوبرگ کمتری دارند.
به دلیل آنکه آفتاب بیشتر از سمت جنوب میتابد، درختان جنوب بهتر و بیشتر رشد میکنند. وجود درختانی مانند صنوبر سیاه و سفید، راش، بلوط، درختان آزاد، شاه بلوط هندی، افرا نروژی و درخت اقاقیا صحت این مسئله را ثابت میکند. این درختها در جنوب بیشتر دیده میشوند.
پوست درختان قدیمی در سمت رو به آفتاب(جنوب) معمولاً نازکتر است.
پوسیده بودن یک طرف از اکثر درختان جنگل، جهت شمال را به ما نشان میدهد؛ سمت پوسیده شمال است.
به خاطر نوع تابش خورشید، شاخههای جنوبی اکثر درختان افقیتر و شاخههای شمالی عمودیترند.
در کوههای سنگی، کاجهای انحناپذیر در شیب جنوبی، و صنوبرهای انگلمان در شیب شمالی میرویند.
معمولاً درختان برگ ریز در شیبهای جنوبی تپهها میرویند و سراشیبهای شمالی همیشه سبز است.
زمینِ اطراف ریشهٔ درختان، به سمت جنوب سستتر و توخالیتر از قسمت شمالی است. پس زمین به سمت شمال سفتتر بوده و به خشکی زمین جنوبی نیست.
رشد پوشش گیاهی در سمت جنوبی تپهها بیشتر از سمت شمالی خواهد بود.
۳-جهتیابی با تنهٔ درختان بریدهشده: اگر مقطع درخت بریدهشدهای را نگاه کنید، تعدادی دایرهٔ هم مرکز را مشاهده خواهید کرد، که هر یک از آنها نشان یک سال عمر درخت میباشد. درختی که بطور دائم آفتاب به تنهاش بتابد، دایرههای نشاندهنده عمر آن درخت در یک سمت به هم نزدیکتر شده و در سمت دیگر از هم دور خواهند بود. سمتی که فاصله خطوط حلقههای سنی درخت به هم نزدیکتر باشد سمت شمال را مشخص میکند، و سمتی که خطوط حلقههای سنی از هم فاصلهٔ بیشتری داشته باشد سمت جنوب را نشان میدهد؛ به علت تابش زیاد آفتاب و رشد شدیدتر آن.
۴- جهتیابی به کمک گلها و گیاهان: گیاهان، و گلهای درختان تمایل دارند رو به آفتاب قرار بگیرند؛ یعنی جنوب یا شرق.
برخی گیاهان برای جهتیابی اشتهار یافتهاند. مثلاً در آمریکا گُلی وجود دارد که همیشه جهتگیری شمالی-جنوبی دارد (رشد برگهایش به سمت خط شمال- جنوب است) و آن را «گیاه قطبنما(یا Compass Plant)» و یا «رُزینوید(Rosinweed)» میخوانند. نام علمی آن «سیلفیوم لاکینیاتوم» (Silphium laciniatum) است، و مسافران اولیهٔ این سرزمین از این گیاه برای جهتیابی استفاده میکردهاند.
اکالیپتوس استرالیایی هم گیاهی جهتیاب است. این گیاه که در سرزمینهای گرم و خشک میروید، برگهایش رو به شمال یا جنوب است.
همچنین درختی به نام «نخل رهنوردان([ یا Traveler’s Palm])» وجود دارد که محور شاخههایش شرقی-غربی اند.
همانطور که گفته شد، این که کدام طرف شرق است و کدام طرف غرب، یا کدام یک از طرفین شمال یا جنوب است را میتوان با توجه به سمت خورشید و ماه در آسمان یا روشهای دیگر یافت -ماه و خورشید تقریباً در سمت جنوبی آسمان قرار دارند.
۵- جهتیابی به کمک باد غالب: بادها را از جهتی که میوزند، نامگذاری میکنند مانند باد شمالی از شمال. هر منطقهای باد غالب و برجستهای دارد که در فصل خاص یا گاهی در تمام فصول حکمفرماست. باد غالب، باد خاصی است که وزش آن طولانیتر بوده و در جهت خاصی میوزد. با دانستن جهت بادهای غالب میتوانید چهار جهت اصلی را تشخیص دهید.
معمولاً نام باد را از جهتی که وزیدهاست، نامگذاری میکنند. مثلاً باد شمال یعنی بادی که از شمال به سمت جنوب میوزد.
برای جهتیابی به کمک باد غالب، ۱) ابتدا باید جهت باد غالب منطقه را دانست. ۲) سپس باید در جایی که هستیم جهت باد غالب را تشخیص دهیم. برای نمونه، اگر بدانیم که در منطقهٔ ما باد غالب از شرق میوزد، و ضمناً جهت باد غالب منطقه را تشخیص دهیم، طرف منشأ باد شرق خواهد بود؛ که با دانستن شرق، دیگر جهتهای اصلی هم به سادگی یافته میشوند.
نکتهٔ اول: اگر جهت باد غالب منطقهتان را نمیدانید، اطلاعات زیر ممکن است کمککار باشد:
در نواحی معتدل، باد غالب از غرب میوزد. (در هر دو نیم کره شمالی و جنوبی)
در نواحی گرمسیری، باد غالب بین مناطق شمال شرقی و جنوب شرقی جریان دارد.
در نواحی استوایی، باد غالب معمولاً از سمت شرق میوزد.
نکتهٔ دوم: جهت باد غالب منطقه را تشخیص دهیم:
در هر منطقهای باد غالب ویژگیهای خاص خود را دارد؛ مثل درجه حرارت، رطوبت و سرعت که در فصول مختلف تغییر میکند.
باد غالب بر رشد درختان و گیاهان، جهت جمع شدن برفهای باد آورنده و در جهت علفهای بلند تأثیرگذار است. در واقع باد غالب بیشترین تأثیر را بر روی جهت پوشش گیاهی، برف، ماسه یا دیگر اشیای روی سطح زمین دارد.
الف)درختان:
جهت خم شدن اغلب درختان منطقه نشان دهنده جهت وزش باد غالب منطقهاست. برای نمونه اگر درختان به طرف شمال منحرف و متمایل شدهاند، باد غالب محتملا از سمت جنوب وزیدهاست.
اثر دیگری که باد غالب بر درختان دارد این است که: در جهتی که از وزش باد در امان است، شاخ و برگ بیشتری رشد کردهاست.
در واقع باد ممکن است با صدمه زدن یا خشک کردن شاخههای جوان، رشد درخت را کند یا متوقف کند. معمولاً وزش باد، باعث کند شدن رشد درختان میشود؛ برعکسِ خورشید، که رشد شاخهها و برگها را زیاد میکند.
در زمستان باد غالب معمولاً با برف و تگرگ همراه است، که باعث شکستن شاخههای جوان میشود.
درختی که برای تعیین جهت استفاده میشود، باید در محلی باز و وسیع باشد. نباید در پناه تپه، درختان دیگر یا ساختمانها باشد. چند تا از درختان نزدیک به هم را مورد آزمایش قرار دهید. مطمئن شوید که درختان هرس نشده باشند.
از آنجا که درختان تحت تأثیر عوامل زیادی هستند، باید یافتههای خود را با مشاهدهٔ درختان متعددی در همسایگی یکدیگر تأیید کنید.
ب)ماسه و برف:
امواج ماسه در بیابانها، و امواج پستی-بلندیهای برف در مناطق قطبی جهت باد را نشان میدهند. البته گاه به خاطر آنکه این موجها خیلی کوچکاند و از چند سانتیمتر تجاوز نمیکنند، برای یافتن باد غالب نمیتوانند کمککار باشند، زیرا میتوانند با هر باد تند موضعی به سرعت تشکیل شوند.
در بیابانها انواع مختلف تلماسهها وجود دارند، که شکل آنها جهت باد غالب را نمایان میسازد؛ همچنین در مورد تلیخهای قطب: در مناطقی که به شدت پوشیده از برفاند، باد غالب تودههای برف را میراند و آنها را تبدیل به تلهای برآمدهای میسازد. این تلها از چند سانتیمتر تا یک متر ارتفاع دارند، و موازی باد غالب تشکیل میشوند. در واقع برف از لحاظ فیزیکی شبیه ماسه عمل میکند.
ج) نسیم: برخی مناطق الگوی حرکت جریان هوایشان نوسان بیشتری نسبت به جاهای دیگر دارد. مثلاً مردم کنار ساحل با نسیم دریا مأنوساند. معمولاً بعدازظهرها نسیم مداومی از طرف دریا میوزد. در شب هم معمولاً جهت نسیم برعکس میشود و از خشکی به سمت دریا میوزد. نسیم مشابهی در درهها و کوهها میوزد: در روز نسیمی از دره به سمت بالای کوه وزیدن میگیرد؛ و در شب برعکس، نسیم از بالا به سمت دره میوزد. اگر -مثلاً به کمک نقشه- بدانیم که دریا یا کوه (یا ساحل یا دره) در کدام جهتمان است، میتوانیم جهتهای اصلی را بیابیم.
د) هوای گرم و سرد: در نیمکرهٔ شمالی زمین هوایی که از شمال میآید معمولاً سردتر از هوایی است که از جنوب میآید(بادهای شمالی از بادهای جنوبی سردتر است).
هـ) سایر موارد:
اگر گمان میکنید که بادی که در لحظه میوزد باد غالب منطقهاست، میتوانید به درختان در مسیر باد نگاه کنید. با نگاه به نوک درختان میتوانید جهت باد را بفهمید.
میتوانید به تغییر جهت ابرها دقت کنید؛ بهویژه ابرهای بلندی که توسط بادهای غالب آورده میشوند.
در روی دریا و اقیانوسها بادهای غالب دارای ویژگیها و ابرهای خاص خود هستند.
۶- جهتیابی به کمک رودخانهها: بسیاری از رودها و نهرها در نیمکرهٔ شمالی زمین رو به جنوب سرازیرند، یعنی رو به استوا. این روند عمومی رودهاست، ولی همیشه درست نیست. مثلاً رود نیل -که تماماً در نیمکرهٔ شمالی است- به سوی شمال جریان دارد و به مدیترانه میریزد.
۷- جهتیابی به کمک حیوانات و حشرات:
مورچهها خاکِ لانهٔ خود را به سمت جنوب یا شرق میریزند. مورچهها چنین میکنند تا در هنگام روز خاکریزشان به عنوان سایهبانی برایشان عمل کند، تا راحتتر کار خود را انجام دهند.
مورچهها خانههای خود(مورتپهها) را بر روی شیبهای جنوب شرقی میسازند؛ زیرا خورشید در پاییز و زمستان بیشتر به این قسمتها میتابد. آنها مورتپههای خود را نزدیک درختان و صخرههای جنوبی و جنوب شرقی بنا میکنند.
اگر شما در کنار برکه یا دریاچهای باشید که پرندگان، ماهیان یا دوزیستان در حال تولیدمثل هستند، در نظر داشته باشید که آنها معمولاً ترجیح میدهند در سمت غربی زاد و ولد (تولیدمثل و پرورش) نمایند.
دارکوب(شانهبهسر) معمولاً حفرههایش را در سمت شرقی درخت حفر میکند.
سنجابها هم معمولاً در سوراخهای سمت شرقیِ درختان خانه و لانه میگزینند.
۸- جهتیابی به کمک خانههای شهری: امروزه معمولاً خانهها را به موازات شمال -جنوب یا شرق-غرب میسازند؛ یعنی نسبت به جهتهای اصلی مورب نمیسازند. این میتواند در تنظیم صحیح جهتها و تصحیح روشهای تقریبی بالا کمککار باشد. باید توجه کرد که در بسیاری موارد این اصل رعایت نشدهاست.
قطب مغناطیسی شمال
قطبهای مغناطیسی یعنی جایی که خطوط میدان مغناطیسی به صورت واگرا از زمین خارج (جنوب مغناطیسی) و یا به صورت همگرا به آن وارد (شمال مغناطیسی) میشوند.
عقربه قطبنما -به عنوان یک وسیله مغناطیسی (یک آهنربا)- وقتی که آزادانه معلق شود، قطبهای مغناطیسی را یافته و در جهت آنها آرایش میگیرد؛ یعنی جایی که عموماً شمال حقیقی نیست (بهجز برخی مناطق کره زمین). زاویه بین شمال حقیقی و شمال مغناطیسی، «میل مغناطیسی» نامیده میشود.
قطبهای مغناطیسی زمین در طول زمان تغییر میکنند. قطب شمال مغناطیسی در سال ۲۰۰۱ در موقعیت ۸۱٫۳ درجه شمالی و ۱۱۰٫۸ درجه غربی، در سال ۲۰۰۵ در موقعیت ۸۳٫۱ درجه شمالی و ۱۱۷٫۸ درجه غربی و در سال ۲۰۰۹ در موقعیت ۸۴٫۹ درجه شمالی و ۱۳۱٫۰ درجه غربی بودهاست. در سال ۲۰۱۲ قطب مغناطیسی شمال در موقعیت ۸۵٫۹ درجه شمالی و ۱۴۷٫۰ درجه غربی قرار گرفت.
هر ۲۵ هزار سال، قطبهای مغناطیسی یک دور کامل میزنند.
قطب شمال مغناطیسی، سالانه ۷٫۳۴ کیلومتر جابهجا میشود.
انحراف مغناطیسی
انحراف مغناطیسی خطای ناشی از تأثیرات جاذبههای مغناطیسی موضعی و منطقهای (مانند فلز و الکتریسیته) ااست، که باید در کنار میل مغناطیسی در نظر گرفته شود. هر گاه قطبنما در نزدیکی اشیای آهنی یا فولادی و یا منابع الکتریکی قرار گرفته باشد، عقربهاش از جهت قطب مقداری منحرف میشود. کلاً به همراه داشتن اشیایی از جنس آهن یا انواع مشابه آن میتواند باعث اختلال در حرکت عقربه شود. حتی وجود یک گیره کاغذ روی نقشه ممکن است مساله ساز شود. بنابراین، هنگام استفاده از قطبنما باید مطمئن شویم که از اشیای انحرافدهنده آن، بهطور کلی دور است. همچنین احتمال تأثیرگذاری جاذبههای مغناطیسی موجود در خاک نیز وجود دارد، که بسیار نادر است؛ ولی در مکانهایی که مثلاً معدن آهن وجود دارد باید در نظر گرفته شود.
میل مغناطیسی
انحراف مغناطیسی یا تغییر مغناطیسی یا میل مغناطیسی زاویه بین نصف النهار مغناطیسی و نصف النهار جغرافیایی در هر نقطه از سطح زمین است.
میل مغناطیسی، در هر نقطه از زمین، زاویه بین شمال حقیقی و شمال مغناطیسی در آن نقطه است؛ یعنی زاویهٔ بین سمتی که عقربهٔ قطبنما نشان میدهد، و سمت شمال جغرافیایی. منابع مختلف میل مغناطیسی را «شیب مغناطیسی» یا «تنزل مغناطیسی» یا «تغییر مغناطیسی» هم مینامند. برخی به آن انحراف مغناطیسی هم گفتهاند، ولی دیگران این واژه را برای انحراف عقربهٔ قطبنما در اثر عوامل محیطی (مانند وسایل آهنی و منابع الکتریکی و غیره) مناسبتر میدانند.
میل مغناطیسی با موقعیت، زمان (سالانه و روزانه)، ناهنجاریهای مغناطیسی محلی، ارتفاع (جزئی و قابل صرف نظر) و فعالیتهای مغناطیسی خورشید تغییر میکند. میل مغناطیسی در طول خطوطی &mdash؛ که اصطلاحا خطوط هم ارز∗ نامیده میشوند &mdash؛ ثابت است. خط فرضی با میل مغناطیسی صفر درجه در حال حاضر از غرب خلیج هودسن، دریاچه سوپریور، دریاچه میشیگان و فلوریدا عبور میکند.
تعیین میل مغناطیسی
اگر عقربه قطبنما شرق یا غربِ شمال واقعی را به عنوان شمال مشخص نماید، این اختلاف به ترتیب میل مغناطیسی شرقی یا غربی نامیده میشود. شمال مغناطیسی هم در نیمکره شمالی و هم در نیمکره جنوبی به عنوان مرجع میل مغناطیسی است. مقدار زاویهٔ انحراف بستگی با محل آزمایش دارد. برای تعیین میل مغناطیسی در یک منطقه مورد نظر میتوان از موارد زیر استفاده کرد:
نقشههای توپوگرافی چاپ شده: این نقشه ها با اندازه گیری های متعدد میل مغناطیسی در نقاط مختلف کرهٔ زمین تهیه می شوند. در برخی نقشهها میل مغناطیسی منطقه به وسیله زاویه بین دو پیکان شمال مغناطیسی (MN) و شمال حقیقی (GN) نشان داده شده است.
نمودارهای خطوط همارز چاپ شده و یا موجود در وبگاهها، که میل مغناطیسی را نشان میدهند.
حسابگر آنلاین برای مشخص نمودن آخرین میل مغناطیسی، برای یک موقعیت مشخص (طول و عرض جغرافیایی) و زمان مشخص.
لازم به ذکر است که در یک محل مقدار زاویهٔ انحراف برحسب زمان اندکی تغییر میکند و اندازهٔ آن در نقاط مختلف زمین متفاوت است.
در ایران میل مغناطیسی به سمت شرق است و مقدار زاویه آن در مکانهای مختلف متفاوت است. برای نمونه در ۱۲ خردادماه سال ۱۳۸۶ میل مغناطیسی تهران &mdash؛ طبق محاسبات &mdash؛ برابر ۴ درجه و چهار دقیقه به سمت شرق بودهاست، که هر سال نزدیک چهار دقیقه (کمتر از یکدهم درجه) به سمت شرق افزایش پیدا میکند.
مثال
چنانچه به کمک عقربهٔ مغناطیسی به طرف قطب شمال یا جنوب برویم، به قطب شمال و جنوب واقعی کرهٔ زمین نمیرسیم. علت این است که قطب شمال و جنوب جغرافیایی و مغناطیسی کرهٔ زمین، با هم یکی نیست؛ یعنی اینکه قطب شمال مغناطیسی زمین، درست روی قطب شمال جغرافیایی زمین قرار ندارد و اگر دو قطب جغرافیایی و مغناطیسی زمین را توسط خطی فرضی به به نام محور به هم وصل کنیم، بین دو محور مغناطیسی و محور جغرافیایی زمین، زاویهای ساخته میشود که به آن، زاویهٔ میل مغناطیسی گویند.